Από τον 6ο πΧ αιώνα και “Το παράδοξο του Θησέα”, που έθεσε ο Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος, στην μισθοφορική “Companyia Catalana d’Orient”, στον ελλαδικό χώρο, την περίοδο 1311-1388, στην “Νικολοπούλειο Βιβλιοθήκη” της Ανδρίτσαινας (1838-2024), στην ιστορική διαδρομή της οδού Πανεπιστημίου των Αθηνών (1847-1950), στους Δελφούς (1894-1930), στην “σοβιετική” αφίσα, στα εβραϊκά γίντις το 1930, στην Χαλκίδα (1900-1930) και μετέπειτα : Η μεταμόρφωση της Αθήνας και του Λεκανοπεδίου της Αττικής, μέσα από το φωτογραφικό υλικό του 19ου και του 20ου αιώνα (72).
6ος αιώνας πΧ : “Το παράδοξο του Θησέα”, που έθεσε ο Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος (544 πΧ - 484 πΧ), ο επονομαζόμενος ως «σκοτεινός».
Το παράδοξο του Θησέα είναι ένα φιλοσοφικό ερώτημα, που απασχόλησε τους ανθρώπους, από τα αρχαία χρόνια. Βασίζεται, στο ερώτημα :
Αν σε ένα αντικείμενο αντικατασταθούν όλα του τα μέρη το αντικείμενο παραμένει το ιδιο;
Το φιλοσοφικό ερώτημα απασχόλησε τον Ηράκλειτο, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα, αλλά και σύγχρονους φιλοσόφους όπως ο Thomas Hobbs και ο John Lock. Αυτός, όμως, που το ανέδειξε περισσότερο, είναι ο Πλούταρχος, βασισμένος, στον παρακάτω μύθο:
«Το πλοίο, με το οποίο ο Θησέας και οι νέοι της Αθήνας επέστρεψαν, από την Κρήτη (όπου αντιμετώπισαν το Μινώταυρο), είχε τριάντα κουπιά, και διατηρήθηκε, από τους Αθηναίους μέχρι την εποχή του Δημητρίου του Φαληρέως (κυβέρνησε το διάστημα 317-307 πΧ), όταν και αντικαταστάθηκαν τα παλιά ξύλα, που σάπισαν, με καινούρια. Από τότε, οι φιλόσοφοι άρχισαν να διαφωνούν, σχετικά, με την υπόσταση του αντικειμένου. Η μία πλευρά, υποστήριζε ότι το πλοίο παρέμενε το ίδιο, ενώ η άλλη ότι δεν είναι το ίδιο.»
Αργότερα το θέμα επεκτάθηκε ακόμη περοσσότερο από τον Thomas Hobbs, που έθεσε ένα νέο προβληματισμό, αναρωτώμενος :
«Τί θα γινόταν, εάν, μετά την αντικατάσταση, όλα τα παλιά κομμάτια συγκεντρώνονταν και επανατοποθετούνταν, ώστε να δημιουργήσουν ένα δεύτερο πλοίο; Ποιό, από τα δύο πλοία, θα ήταν αυτό του Θησέα;».
Όπως σε όλα τα φιλοσοφικά ερωτήματα, αναπτύχθηκαν πολλές προσεγγίσεις, για να απαντήσουν, ωστόσο η απάντηση θα είναι πάντα υποκειμενική. Ο Ηράκλειτος εισήγαγε την έννοια της ποσοτικής και αριθμητικής ταύτισης. Ο Αριστοτέλης υποστήριξε ότι υπάρχουν 4 αιτίες, που χαρακτηρίζουν ένα αντικείμενο : η μορφή, το υλικό, η χρήση και ο τελικός σκοπός. Μια άλλη προσέγγιση είναι η έννοια του κρίσιμου στοιχείου. Όσο αυτό δεν αντικαθίσταται, το αντικείμενο παραμένει το ίδιο, εάν αντικατασταθεί, τότε το αντικείμενο αλλάζει.
Αυτή η τελευταία ο προσέγγιση είναι, κατά την γνώμη μου, η ορθή.
1311. Η μισθοφορική Καταλωνική Εταιρεία (Companyia Catalana d’Orient) κατακτά την Αθήνα, την νότια Θεσσαλία, την Αχαΐα, την Ηλεία, την Κορίνθια, την Μεσσηνία, την Κρήτη, τα Επτάνησα και τα Δωδεκάνησα.
Επέβαλαν την καταλωνική γλώσσα και έμειναν, μέχρι το 1388, ενώ ο τίτλος του Δούκα των Αθηνών περιήλθε, στο στέμμα του οίκου της Αραγωνίας, για να μεταφερθεί, στο στέμμα των Βουρβώνων της Ισπανίας.ιγοι το γνωριζουν, αλλά ο βασιλιάς της Ισπανίας, ανάμεσα, στους αρκετούς άλλους τίτλους, που έχει, είναι και αυτός του Δούκα των Αθηνών.
1838 - 2024. Ανδρίτσαινα : Η ιστορική βιβλιοθήκη της πόλης, από την σοφίτα στην ψηφιακή εποχή.
Μια από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της χώρας μας, η "Νικολοπούλειος Βιβλιοθήκη” της Ανδρίτσαινας που ιδρύθηκε το 1840, μπήκε, στην ψηφιακή εποχή. Η τεράστια πολιτιστική κληρονομιά, που περιέχει το ιστορικό Αρχείο της βιβλιοθήκης, σώζεται, πλέον, σε ηλεκτρονική μορφή και βρίσκεται, στο παγκόσμιο δίκτυο ψηφιοποιημένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με πρωτοβουλία της Cosmote, σε συνεργασία με τον Δήμο της Ανδρίτσαινας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Η Βιβλιοθήκη χρονολογείται, από το 1840 με τη δωρεά του "Κωνσταντίνου - Αγαθόφρωνα Νικολόπουλου". Τότε, τα βιβλία, σε 47 κιβώτια, εγκατέλειψαν την σοφίτα του 6ου όροφου της οδού Καστιλιόν 12, στο Παρίσι, αφού παραδόθηκαν στον Δήμαρχο Ανδρίτσαινας Κωνσταντίνο Ζαρειφόπουλο και τον μετέπειτα υπουργό Παιδείας, επίσης, Ανδριτσάνο, Χαράλαμπο Χριστόπουλο.
Μεταφέρθηκαν, με πλοίο, στο Ναύπλιο και από εκεί, με ζώα, στην Ανδρίτσαινα, πρωτεύουσα της ορεινής Ολυμπίας. Για 39 χρόνια, τα βιβλία έμειναν αποθηκευμένα, στην μικρή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας.
Τα βιβλία είναι πολύτιμα και δυσεύρετα, από τις πρώτες εκδόσεις της τυπογραφίας, 1500 και μετά. Σε πολλά βιβλία υπάρχουν σημειώσεις, με υπογραφές, όπως του Ζαν Ζακ Ρουσό, κείμενα και αφιερώσεις διάσημων ανδρών (βιβλιόσημα, οικόσημα Δουκών, Βαρώνων κ.λ.π.). Αργότερα προστέθηκαν επιστολές του βασιλιά Οθωνα, του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, των Αναγνώστη και Παναγιώτη Κανελλόπουλου, των Πάνου, Γενναίου και Μάρκου Κολοκοτρώνη, υλικό της οικογένειας Πλαπούτα, πρακτικά της Πελοποννησιακής Γερουσίας και άλλα σημαντικά έγγραφα.
Το 1875, άρχισε η οικοδομή των διδακτιρίων Ανδρίτσαινας με σχέδια του Μιλτιάδη Κανελλόπουλου, Μηχανικού και καθηγητού της Σχολής Ευελπίδων, σε σχήμα Π, με ανοιχτή την Β.Α. πλευρά τους, με χρήματα, που προήλθαν, από πανελλήνιο έρανο και από την δωρεά του Άγγελου Γιαννικέση, Πρόξενου της Ελλάδας, στην Τεργέστη.
Τα εγκαίνια του κτιρίου έγιναν, το 1879, οπότε στεγάστηκε και η Βιβλιοθήκη, στην δυτική πλευρά του 1ου ορόφου. Το 1932, προσετέθη η Β.Α. πτέρυγα και το κτήριο πήρε το σημερινό τετράγωνο σχήμα, όπου, σε αυτή την πτέρυγα, στεγάστηκε η Βιβλιοθήκη, αποτελώντας, σαν σύνολο, Εκπαιδευτικό Κέντρο της μείζονος περιοχής, για 150 χρόνια. Από το 1998, στεγάζεται, σε ένα νεοκλασικό κτήριο, δίπλα, στο ιστορικό Γυμνάσιο της Ανδρίτσαινας.
Σήμερα, ξεπερνά τους 40.000 τόμους συνολικά και το καινούργιο τμήμα λειτουργεί ως δανειστική. Διαθέτει σύγχρονο και πλήρως, εξοπλισμένο εκθετήριο σπανίων εκδόσεων. Υπάγεται, στο Υπουργείο Παιδείας και διοικείται, από πενταμελές Εφορευτικό Συμβούλιο.
Δωρητής της "Νικολοπουλείου Βιβλιοθήκης" είναι ο Κωνσταντίνος - Αγαθόφρων Νικολόπουλος. Ο πατέρας του Γεωργάκης Νικολόπουλος καταγόταν, από την Ανδρίτσαινα και μετά, από τα Ορλωφικά, έφυγε, στην Σμύρνη, φοβούμενος τα αντίποινα. Η μητέρα του Παναγιώτα Ματζουράνη καταγόταν, επίσης, από την Ανδρίτσαινα και ήταν μαία.
Στην Σμύρνη, γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος, το 1786. Αφού τελείωσε την Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, σε ηλικία 18 ετών, βρέθηκε, στο Βουκουρέστι, όπου ζούσε ο ετεροθαλής αδελφός του και εκεί, σπούδασε δάσκαλος. Σε ηλικία 20 ετών βρέθηκε, στο Παρίσι και ζούσε, για 14 χρόνια, από τις παραδόσεις ιδιαιτέρων μαθημάτων. Ιδιαίτερα μαθήματα όχι, στο σπίτι του, για να κάνει οικονομία, στην θέρμανση, η οποία, τότε, στο Παρίσι, ήταν, ιδιαίτερα, ακριβή, ενώ, αργότερα, δίδασκε Φιλολογία και Λογοτεχνία. Ταυτόχρονα, ασχολήθηκε, με την ποίηση και την μουσική και ενώ ακόμα ζούσε, το όνομά του συμπεριλήφθηκε στην "Παγκόσμια Βιογραφία Μουσικών". Ο Νικολόπουλος ιδιοφυής και εξαιρετικά φιλομαθής, θερμός πατριώτης, μανιώδης συλλέκτης του βιβλίου, γνώστης της ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας, μιλούσε και έγραφε, άριστα, την Γαλλική, την Γερμανική και την Ιταλική γλώσσα. Έγινε μέλος της Ιονίου Ακαδημίας και Φιλοτεχνικής Εταιρείας του Παρισιού, και διορίστηκε, σε αξιόλογη θέση της Βιβλιοθήκης του Ινστιτούτου της Γαλλίας
Δημοσιεύει ποιήματά του, στον "Λόγιο Ερμή" και τον "Φιλολογικό Τηλέγραφο". Εκδίδει το περιοδικό "Μέλισσα", με τον Σπ. Κονδόν. Εκδίδει τα έργα του φίλου του λόγιου Ζαλίκη. Δημοσιεύει "Ωδή προς το έαρ" και την αφιερώνει στον Καποδίστρια "Άσμα Ελληνοσωτήριον" και "Άσμα στον Επίσκοπο Πατρών Γερμανό", αφιερωμένο, στον Σατωβριάν. Από το 1819-1831 είναι ένας από τους συνεργάτες της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεώρησης του Παρισιού. Γράφει άρθρα, μελέτες, κριτικές για τα εκδιδόμενα βιβλία, νεκρολογίες, σχόλια.
Μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα, τονίζει και δημοσιεύει θούρια, ύμνους, παραινέσεις και εκκλήσεις, προς τους αγωνιζόμενους Έλληνες και φιλέλληνες. Σε όλα τα έργα του, διακρίνεται ένας αγνός πατριωτισμός, ένα πάθος να δει την Ελλάδα ελεύθερη.
Στο Παρίσι απέκτησε σπουδαία Βιβλιοθήκη, φημισμένη, τότε, μεταξύ των καλύτερων ιδιωτικών Βιβλιοθηκών. Την Βιβλιοθήκη του αυτή, θέλοντας να δει την Ελλάδα ελευθερωμένη και με πίστη ότι, με την μελέτη και την γνώση της Ιστορίας της, θα αναγεννηθεί, δώρισε, στην γενέτειρα του πατέρα του, την Ανδρίτσαινα. Την απόφασή του αυτή, την γνώρισε στον Δήμο Ανδρίτσαινας, το 1838.
Στην Βιβλιοθήκη, φιλοξενούνται 23 γύψινα εκμαγεία (δωρεά του Βρετανικού Μουσείου στη Βιβλιοθήκη το 1963) της ζωφόρου του ναού Επικούριου Απόλλωνα.
1886. Η Ακαδημία Αθηνών.
1912. Το ζαχαροπλαστείο «Ντορέ», στο ισόγειο του μεγάρου Γρηγοριάδη. Το εντυπωσιακό κτίριο, στην συνέχεια, στην άλλη γωνία της Βουκουρεστίου και Πανεπιστημίου, είναι η οικία Αχιλλέα Κούπα, σήμερα πιο γνωστή, ως Μέγαρο Εμπειρίκου.
Το «Ντορέ» και η μπυραρία του Κεσσάτη, που βρίσκονταν, στο ίδιο σημείο, καταστράφηκαν, μετά την δολοφονική απόπειρα, κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου, στις 30/7/1920, στον σιδηροδρομικό σταθμό «Λυών», στο Παρίσι, γιατί ήσαν αντιβενιζελικά.
1907. Διαφημιστική ταμπέλα του ζαχαροπλαστείου «Ντορέ».
1916. Διαφημιστική αφίσα και το εσωτερικό του κέντρου «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ», στην οδό Πανεπιστημίου.
8/9/1945 «Καθημερινή».
7/9/1945. Η οδός Πανεπιστημίου μετονομάζεται, σε Ελευθέριου Βενιζέλου, αλλά παραμένει να επικρατεί, ως οδός Πανεπιστημίου.
1950. Οδός Πανεπιστημίου. Το καφεζαχαροπλαστείον «Αθηναϊκόν».
1894 Δελφοί. Η μεγάλη ανασκαφή, σε εξέλιξη. Τα σπίτια, από το Καστρί γκρεμίζονται, σιγά-σιγά, για να έλθουν, ξανά στο φως, οι αρχαίοι Δελφοί.
Παραδοσιακοί χοροί, προς χάρη των πολυάριθμων επισκεπτών.
1900. Χαλκίδα.
1930 Χαλκίδα. Η παλιά γέφυρα και πίσω η Κάνηθος (Καράμπαμπας), με ελάχιστα σπίτια.
1912. Σύμη. Η Ακρόπολη του νησιού.
Ιταλική Κατοχή, όπως προκύπτει και από το γραμματόσημο.
1924-1925 (κτίσμα). Θεσσαλονίκη. Οικία, στην οδό Βασιλέως Ηρακλείου, σε σχέδια του Ελί Μοδιάνο.
1930 (δεκαετία). “Ε.Σ.Σ.Δ”. Αφίσα, στα εβραϊκά γίντις, στα πλαίσια της εκστρατείας του ΚΚΣΕ, για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού.
Τα γίντις είναι μεσαιωνική γερμανική διάλεκτος.
23/3/1949 Μακρόνησος. Οι στρατιώτες φέρουν, στους ώμους τους, τον βασιλιά Παύλο Α’ και την βασίλισσα Φρειδερίκη.
23/5/1949 Αθήνα. Οδός Μητροπόλεως. Η κηδεία του αρχιεπισκόπου Δαμάσκηνου.
1960 (αρχές δεκαετίας). Η οδός Αθηνάς και η Βαρβάκειος αγορά.
1970 (δεκαετία). Η MITSUBISHI ελιγμών, στο λιμάνι της Πάτρας.
1977. Manoir de Ban, Ελβετία. Η τελευταία φωτογραφία του Charley Chaplin (16/4/1889 - 25/12/1977).
1980 (δεκαετία). Πλατεία Ομονοίας.
Σχόλια