Από την ίδρυση του EAM, στις 27-9-1941, στα ελληνικά νομίσματα των 5, 10 και 20 λεπτών, το 1912, στην Ριζούπολη του 1920, στο tam tam, το 1960, στην εκτέλεση/δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, στις 26-9-1989, από την “17N” και μετέπειτα : Η μεταμόρφωση της Αθήνας και του Λεκανοπεδίου της Αττικής, μέσα από το φωτογραφικό υλικό του 19ου και του 20ου αιώνα (92).
Πέραν από εθνική απελευθερωτική αντιστασιακή οργάνωση, εναντίον των γερμανικών, ιταλικών και βουλγαρικών στρατών Κατοχής, το ΕΑΜ υπήρξε και μετωπική οργάνωση του ΚΚΕ, που το συγκρότησε. Ουδέν το μεμπτό.
1890 (τέλος δεκαετίας). Αθήνα. Η οδός Σταδίου.
1900 - 1905 Ηράκλειο. Αποθήκες και μαγαζιά.
1950. Κάπου, στην Θεσσαλία.
1950 (δεκαετία) “Πειρατικά” ταξί, έξω από το κρατικό νοσοκομείο, στην Κοκκινιά.
Νοέμβριος 1969. Ο John Lennon και η Γιόκο Όνο, στην Αθήνα.
2024 Δημητσάνα. Παλαιό και διατηρημένο στενό δρομάκι.
1897 (κτίσμα). Ξάνθη. “La Grande Maison. H κατοικία του Εβραίου καπνέμπορου Ισαάκ Ντανιέλ, που ήταν και αντιπρόσωπος της ασφαλιστικής εταιρείας “Union de Paris”.
Στην κατοικία αυτήν, έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια ο Μάνος Χατζηδάκις, που γεννήθηκε, στην Ξάνθη. Τώρα, χρησιμοποιείται, ως χώρος πολιτιστικών δράσεων.
1912. Νεοελληνικά νομίσματα των 5, 10 και 20 λεπτών.
1920. Ριζούπολη. Λεωφόρος Ηρακλείου (δίπλα, στην γέφυρα, πριν τον ηλεκτρικό σταθμό του Περισσού).
Η Ριζούπολη είναι μια περιοχή, που διαθέτει και ιστορία, αλλά και μυστικά, που την κάνουν, εξαιρετικά, ενδιαφέρουσα.
Κτισμένη, στα βόρεια σύνορα του δήμου Αθηναίων, «αποκαλύπτεται», μόνο, σε όσους, πραγματικά, ενδιαφέρονται, για αυτή.
Από το πώς δημιουργήθηκε, την βιομηχανική άνοδο και πτώση και την ιστορική Columbia, μέχρι και το σπήλαιο που αποτελούσε κρησφύγετο του Νταβέλη.
Όλα ξεκίνησαν, από έναν δαιμόνιο άνθρωπο, ο οποίος είδε κάτι, που όλοι οι άλλοι, δεν μπορούσαν να δουν και η ιστορία τον δικαίωσε. Ο δαιμόνιος Ιωάννης Ριζόπουλος.
Το σχέδιο του Ριζόπουλου, ήταν πλήρες. Ήθελε να ιδρύσει το «πλησιέστερον ηλεκτροφώτιστον προάστειον των Αθηνών» και τα κατάφερε. Επένδυσε όλα του τα χρήματα, στο να αγοράσει μια μεγάλη έκταση και της έδωσε το όνομά του.
Με το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης και τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν, «έσπασε» την Ριζούπολη (αρχικά ονομαζόταν Ριζόπολη), σε πολλά μικρά οικόπεδα και τα πουλούσε, στους πρόσφυγες, έναντι 55 δραχμών!
Με τον τρόπο αυτόν, όχι, απλώς, κάλυψε το κεφάλαιο, που είχε επενδύσει, αλλά δημιούργησε μια μεγάλη περιουσία, ενώ έφτιαξε και το «πλησιέστερον ηλεκτροφώτιστον προάστειον των Αθηνών», που ονειρευόταν.
Τα χρόνια περνούσαν και ο Ριζόπουλος έβλεπε το δημιούργημά του να μεγαλώνει και να γίνεται ένα όμορφο προάστιο της Αθήνας. Το 1924, ο Ριζόπουλος δίνει εντολή, στον ιταλό μηχανικό Μ. Μαρτινέγκο, που είχε εμπιστευτεί, για να κάνει όλες τις εργασίες, στα οικόπεδα της περιοχής, να του κτίσει ένα ωραίο, αλλά όχι πολυτελές κτήριο, προκειμένου να στεγάσει την οκταμελή οικογένεια του. Ο Ιωάννης Ριζόπουλος, η σύζυγός του Θεανώ και τα έξι παιδιά του : ο Πέτρος, η Αγγελική, ο Θεόδωρος, ο Νίκος, ο Γιώργος και η Έλλη.
Δύσκολα, θα είχε κάνει κάποιος, με τον ηλεκτρικό, την διαδρομή, από Άνω Πατήσια, προς Περισσό (ή το αντίστροφο) και δεν θα είχε παρατηρήσει τον πυργίσκο, που δέσποζε στην οδό Ηρακλείου 154.
Η βίλα Ακριβή (όπως την είχε ονομάσει ο Ριζόπουλος, προς τιμήν της μητέρας του), το 2001 είχε κριθεί διατηρητέο, από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων, «ως χαρακτηριστικό δείγμα κτηρίων των αρχών του προηγούμενου αιώνα και σημείο αναφοράς της ενδοχώρας των Πατησίων», ωστόσο, η απόφαση αυτή ανατράπηκε, μετά από μερικούς μήνες και μπόλικο παρασκήνιο.
1935-1938. Οι περιοχές Γουδή, Ζωγράφου, και οι γύρω περιοχές.
Πάνω, αριστερά, βλέπουμε το Παναθηναϊκό στάδιο, δίπλα, το Ζάππειο, πάνω, στο κέντρο, η Ακρόπολη και ο λόφος Φιλοπάππου, πάνω δεξιά, ο Λυκαβηττός, κάτω δεξιά το νοσοκομείο Λαικό, (χτίστηκε, επί Αλέξανδρου Ζαΐμη, το 1933, έως το 1935), από κάτω το Παίδων, η οδός Παπαδιαμαντοπούλου, η Μικράς Ασίας, η Παπάγου, η Μεσογείων, η Μιχαλακοπούλου, αλλά και η Γεωργίου Παπανδρέου (στην περιοχή Ζωγράφου), που μοιάζει να ήταν ρέμα, τότε.
1938. Οδός Πανεπιστημίου. Η ανέγερση του κτηρίου της Τράπεζας της Ελλάδος.
Το κτήριο, με κεντρική είσοδο, επί της οδού Πανεπιστημίου, αρχικά, ήταν τετραώροφο. Με διαδοχικές μεταγενέστερες προσθήκες, επεκτάθηκε, σε ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο, ενώ το 1982, προστέθηκε και 5ος όροφος.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, στα πρώτα 10 χρόνια της λειτουργίας της (1928-1938), στηρίχθηκε στις υποδομές της Εθνικής Τράπεζας, τόσο, ως προς την ουσιαστική λειτουργία όσο και ως προς την αρχική της στέγαση και στελέχωση.
Μέχρι την μεταφορά της, σε ιδιόκτητο κτήριο, το 1938, στεγαζόταν, σε κτήριο της Κτηματικής Τράπεζας, στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) 28.
Το κτήριο αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα των δημόσιων κτηρίων, στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, κλασικίζουσας και μάλλον, αυστηρής αρχιτεκτονικής.
Από το 1989, χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Δεξιά, διακρίνεται τμήμα του Μεγάρου Σερπιέρη.
23/9/1939 Λονδίνο. Ο ψυχαναλυτής και φιλόσοφος Sigmund Freud πεθαίνει, από καρκίνο, στα 83 του χρόνια.
1950 Λέρος. Το δημαρχείο, στον Πλάτανο.
1954 Napoli - Pozzuoli. H 20χρονη Sofia Costanza Brigida Villani Scicolone (Loren), στο σπίτι της.
1960 (δεκαετία). Το αναψυκτικό tam tam.
Το παρήγαγε το εργοστάσιο ΦΙΞ. Η είσοδος της Coca Cola, της οποίας αυτό το αναψυκτικό ήταν υποκατάστατο, στην ελληνική αγορά, εξαφάνισε το tam tam.
26/9/1989 Αθήνα, οδός Ομήρου. Η “17 Νοέμβρη”, μόλις, έχει εκτελέσει τον βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Παύλο Μπακογιάννη. Για να είμαι σαφής και συγκεκριμένος, επρόκειτο για φόνο. Ήταν μια πολιτική δολοφονία.
Την θυμάμαι εκείνη την ημέρα, που ήταν καλοκαιρινή. Ο Παύλος Μπακογιάννης πέρασε το κατώφλι της πολυκατοικίας στην οδό Ομήρου στο Κολωνάκι, όπου βρισκόταν το γραφείο του και δευτερόλεπτα, αργότερα, βρέθηκε αντιμέτωπος, με τρεις ένοπλους άνδρες, που κρατούσαν, στα χέρια τους, 45άρια πιστόλια. Οι ένοπλοι τον πυροβόλησαν και έσπευσαν να εξαφανιστούν, στα γύρω στενά, πριν προλάβουν να φτάσουν, στο σημείο, αστυνομικοί. Αμέσως, μεταφέρθηκε, στον «Ευαγγελισμό» και λίγο αργότερα, πέθανε, από τα βαρύτατα τραύματά του. Ο Σάββας Ξηρός, στην προανακριτική του απολογία, τον Ιούλιο του 2002, είχε αναφέρει: “Ο «Λάμπρος» (εννοεί τον Αλέξανδρο Γιωτόπουλο) είχε αποφασίσει ότι έπρεπε να γίνουν δύο ενέργειες, με στόχους, έναν πολιτικό του ΠΑΣΟΚ και έναν της ΝΔ, γιατί θεωρούσε, πως αυτά τα δύο κόμματα ήσαν υπεύθυνα, για το μέγα σκάνδαλο (εννοεί το σκάνδαλο Κοσκωτά). Από το ΠΑΣΟΚ, είχε επιλέξει, ως στόχο, τον βουλευτή, Πέτσο”. Πριν και κατά την διάρκεια της δίκης της 17 Ν, προέκυψαν λεπτομέρειες, γύρω από την δολοφονία Μπακογιάννη. Οπως κατέθεσε, στο δικαστήριο, η σύζυγος του θύματος Ντόρα, ο Παύλος Μπακογιάννης είχε περάσει το προηγούμενο βράδυ της δολοφονίας του, στα γραφεία του Συνασπισμού και έτσι, το επόμενο πρωί, είπε, στον φρουρό του, να μην τον συνοδεύσει, ως το γραφείο του, στο Κολωνάκι. Ο Βασίλης Τζωρτζάτος - ο «Σταμάτης» της 17Ν - είχε πει, στην αρχική του κατάθεση: “Σε συνάντηση, που είχαμε, στα μέσα Αυγούστου 1989, εγώ, ο «Λάμπρος», ο «Λουκάς» και ο «Μιχάλης» (Σάββας Ξηρός), με πρόταση του «Λουκά» και του «Λάμπρου», αποφασίσαμε την εκτέλεση του βουλευτή Μπακογιάννη. Την εκτέλεση έκαναν ο «Λουκάς», ο «Μιχάλης» και ο «Χάρης» (Ηρακλής Κωστάρης), χωρίς να ξέρω ποιός πυροβόλησε. Μετά την εκτέλεση και οι τρεις ήρθαν, πεζή, στο αυτοκίνητο, όπου ήμουν εγώ. Μέχρι την ημέρα της εκτέλεσης, δυο-τρεις φορές, εγώ και ο «Λουκάς», κάναμε παρατήρηση, στα γραφεία του βουλευτή”. Τα ίδια πρόσωπα κατονόμασε και ο Χριστόδουλος Ξηρός, στην δική του κατάθεση. “Στην δολοφονία του Μπακογιάννη, εγώ δεν συμμετείχα, πλην όμως, από όσα άκουσα, στην οργάνωση, την ομάδα αποτελούσαν ο «Σταμάτης», ο αδελφός μου ο Σάββας, ο «Λουκάς», ο «Χάρης» και ο «Λάμπρος»”. Ο Δημήτρης Κουφοντίνας, στο βιβλίο του «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη», γράφει, για την εκτέλεση του Παύλου Μπακογιάννη : “Εκείνο το πρωινό, στις 26 Σεπτεμβρίου 1989, από το αυτοκίνητο του Μπακογιάννη κατέβηκε, πρώτα, η κοπέλα, φορούσε ένα κόκκινο πουλόβερ. Πίσω της, μερικά βήματα, προχωρούσε ο Μπακογιάννης. Ο οδηγός, αυτή την φορά, δεν περίμενε καθόλου. Έστριψε βιαστικός, με το αυτοκίνητο, αριστερά, στην Ομήρου. Ο θυρωρός γνώριζε την κοπέλα. Δεν την σταμάτησε, όπως έκανε, με όλους, όσους έμπαιναν”. Ο Δημήτρης Κουφοντίνας και ο Ηρακλής Κωστάρης ακολούθησαν ολόκληρο σχέδιο : Ντυμένοι, με κουστούμια, κρατώντας έναν μεγάλο φάκελο, μπήκαν, στην είσοδο της διπλανής πολυκατοικίας, την ώρα, ακριβώς, που σταματούσε το αυτοκίνητο του Μπακογιάννη, στην γωνία. Την ώρα, που έμπαινε βιαστικός ο Μπακογιάννης, στην πολυκατοικία του γραφείου, οι δύο τον ακολούθησαν, γρήγορα. Η κοπέλα είχε ανοίξει την πόρτα του ασανσέρ στον Μπακογιάννη, του χαμογελούσε. Για τους λόγους, για τους οποίους επέλεξαν να δολοφονήσουν τον Παύλο Μπακογιάννη, έγραψε, στο βιβλίο του, ο Δημήτρης Κουφοντίνας. Αυτοί ήσαν δύο : Το θύμα τους είχε σχεδιάσει την στρατηγική της συγκυβέρνησης της ΝΔ και του Συνασπισμού και είχε δουλέψει για αυτήν, ενώ θεωρούσαν ότι βοήθησε τον Γιώργο Κοσκωτά να γίνει ισχυρός εκδότης, να κάνει δηλαδή το πρώτο βήμα. Συνέλεγαν τις πληροφορίες τους, είτε από παρακολουθήσεις, αλλά και από τον Τύπο, όπως αναφέρουν, στις καταθέσεις τους και τον δολοφόνησαν την ημέρα, που η συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας - ΚΚΕ - ΕΑΡ επρόκειτο να παραπέμψει τον Ανδρέα Παπανδρέου, στο Ειδικό Δικαστήριο, για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Είναι σαφής η πολιτική προβοκάτσια της ηγεσίας της 17 Νοέμβρη, σε βάρος του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
1976 «Τραστ». Σκίτσο του Νίκου Ζήκου.
Σχόλια