Ο Στάλιν, η θεωρία του "σοσιαλισμού σε μια χώρα", οι μεταπολεμικές σταλινικές δίκες και η προαναγγελία της διάλυσης του "υπαρκτού σοσιαλισμού"
Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλλι (Στάλιν). Στην θεωρία του για την "οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα" (εννοώντας την "Ε.Σ.Σ.Δ") βρίσκεται η αρχή του ξηλώματος της κάλτσας του "σοσιαλιστικού στρατοπέδου" και της ίδιας της "Ε.Σ.Σ.Δ.", μέσα από την ιδεολογική δικαιολόγηση της εξυπηρέτησης των συμφερόντων και την ανάδειξη των επιμέρους εθνικισμών των εξουσιαστικών γραφειοκρατικών κοινωνικών στρωμάτων, που ανέδειξαν οι μηχανισμοί των Κομμουνιστικών Κομμάτων, που πήραν την εξουσία στις χώρες τους - όπως, επίσης και των μεγαλύτερων από εκείνα που έμειναν στην αντιπολίτευση.
"Ήταν η εποχή που, μετά την ανεξαρτητοποίηση της Γιουγκοσλαβίας, ύστερα από την σύγκρουσή του με τον Τίτο, ο Στάλιν και η παρέα του φοβήθηκαν ότι η τάση ανεξαρτητοποίησης από τα κελεύσματα της Μόσχας θα εμφανιζόταν και σε άλλα κομμουνιστικά κόμματα, τα οποία βρίσκονταν στην εξουσία στις χώρες τους, μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο.
Σε γενικές γραμμές, ο Στάλιν δεν είχε άδικο στους φόβους του. Πράγματι, τα κομμουνιστικά κόμματα, όπως κάθε γραφειοκρατικός μηχανισμός, που βρίσκεται στην εξουσία, που κυβέρνησαν τις χώρες τους, ανέπτυσσαν ίδια και χωριστά συμφέροντα από τα συμφέροντα της Μόσχας και φυσικά οι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί τους, που δεν ήσαν ενσωματωμένοι στην Ε.Σ.Σ.Δ. και στο Κ.Κ.Σ.Ε., ήταν φυσικό να σχηματίσουν στους κόλπους των κομμάτων αυτών ηγετικές ομάδες οι οποίες να εκφράσουν αυτήν την τάση, με προοπτική να προχωρήσουν και σε συγκεκριμένες πολιτικές διαφοροποίησης από την Μόσχα.
Αυτήν την τάση εξέφρασε ο Τίτο και ο γιουγκοσλαβικός γραφειοκρατικός μηχανισμός της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών και μπόρεσε να την περάσει στην χώρα του (όχι χωρίς αντιδράσεις και χωρίς περιπέτειες, αφού ο Τίτο πρόλαβε πραξικοπήματα φιλοσοβιετικών και καταδίωξε με σκληρότητα τους εκφραστές της φιλοσταλινικής γραμμής), επειδή αυτή δεν είχε σοβιετικά στρατεύματα στο εσωτερικό της, αφού η διαδικασία σχηματισμού της κομμουνιστικής εξουσίας της Γιουγκοσλαβίας, ήταν προϊόν ενός εσωτερικού αντάρτικου και όχι του σοβιετικού στρατού.
Ο τιτοϊσμός, έτσι όπως εκφράστηκε με την σύγκρουση Τίτο - Στάλιν το 1948 και την ανεξαρτητοποίηση του πρώτου από την πολιτική της Ε.Σ.Σ.Δ., κτύπησε το καμπανάκι, για την γεωργιανή αλεπού, που κατάλαβε ότι το ''μικρόβιο'' της ανυπακοής μπορούσε να κτυπήσει και τα άλλα κομμουνιστικά κόμματα, που βρίσκονταν στην εξουσία.
Ο Στάλιν αντέδρασε έτσι όπως ακριβώς ήξερε να αντιδρά : Με διώξεις και με την κατασκευή ''τιτοϊκών'' και ''πρακτόρων του ιμπεριαλισμού'', σε όλα τα κομμουνιστικά κόμματα, που κυβερνούσαν στις χώρες όπου είχε φέρει στο ''σοσιαλιστικό στρατόπεδο'' ο Κόκκινος Στρατός, κατά την απώθηση των Γερμανών από την ανατολική και κεντρική Ευρώπη. Με τις μαζικές εκκαθαρίσεις στα κομμουνιστικά κόμματα εξουσίας, των οποίων, όμως, οι χώρες είχαν σοβιετικά στρατεύματα και δεν είχαν δυνατότητα να αντιδράσουν (αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν είχαν καν την σκέψη για κάτι τέτοιο).
Οι χώρες αυτές (και κυρίως οι νεοπαγείς κομμουνιστικές γραφειοκρατίες τους) έζησαν μια αναπαραγωγή του σταλινικού τρόμου της δεκαετίας του '30, όπως αυτός είχε εκφραστεί στην Ε.Σ.Σ.Δ., φυσικά σε πολύ πιο ήπιο περιβάλλον, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι καταδιωχθέντες δεν υπέφεραν, ή ότι δεν εκτελέστηκαν, ουσιαστικά χωρίς πραγματικό λόγο, όσον αφορά αυτά τα συγκεκριμένα πράγματα, για τα οποία κατηγορήθηκαν.
Ένας από αυτούς που κατηγορήθηκαν και εκτελέστηκαν, επί ''τιτοϊσμώ'', ήταν και ο Τράϊκο Κοστώφ - ο έμμεσος καθοδηγητής του Σιάντου και του Π. Γ. της Κ. Ε. του Κ.Κ.Ε. στα Δεκεμβριανά -, ο οποίος χρημάτισε και πρωθυπουργός της Βουλγαρίας και είχε το Κ.Κ. της χώρας του υπό την ηγεσία του, αμέσως μετά τον θάνατο του Δημητρώφ το 1949.
Τελικά, στην πορεία των πραγμάτων ο Στάλιν δεν μπόρεσε να αποφύγει αυτό που ενστικτωδώς σωστά αντελήφθη και θέλησε να αποφύγει :
Ο τοπικισμός και το εθνικιστικό μικρόβιο πέρασε στις χώρες εκείνες, που τα κομμουνιστικά κόμματα ήσαν στην εξουσία και αυτό εκφράστηκε ανοικτά στην Κίνα, όπου οι διάδοχοι του Στάλιν δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτε απολύτως απέναντι στην αυτόχθονη και τεράστια κομμουνιστική γραφειοκρατία αυτής της μεγάλης χώρας, αλλά ούτε και απέναντι στην μικρή αυτόχθονη γραφειοκρατία της Αλβανίας, την χώρα της οποίας δεν κατείχαν στρατιωτικά και η οποία βρήκε σκέπη υπό την προστασία του Μάο Τσετουνγκ.
Ο εξουσιαστικός εθνικισμός των κομμουνιστικών κομμάτων στην ανατολική Ευρώπη στην συνέχεια εκφράστηκε, αλλά έπεσε σε αδιέξοδο στην Ουγγαρία, την Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία, διότι κτυπήθηκε, είτε με εσωτερικές διαδικασίες, είτε με ανοικτές εξωτερικές επεμβάσεις (η Ρουμανία υπήρξε μια ιδιόμορφη περίπτωση).
Ο ίδιος εθνικισμός εκφράστηκε και στις γραφειοκρατίες των κομμουνιστικών κομμάτων στις δυτικές χώρες, με το ρεύμα του ευρωκομμουνισμού.
Το αστείο είναι ότι η πολιτικοϊδεολογική μήτρα όλων αυτών των ρευμάτων βρίσκεται στον ίδιο τον .... Στάλιν και την συγκεκριμενοποιημένη πολιτικοϊδεολογική του πλατφόρμα, με την οποία πήρε την εξουσία από τον Λέοντα Τρότσκυ, κατά την εσωκομματική κόντρα, που εξελίχθηκε στο Κ.Κ.Σ.Ε., κατά τα μέσα προς το τέλος της δεκαετίας του '20. Δηλαδή την πολιτικοϊδεολογική πλατφόρμα ''της οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μια χώρα''.
Αυτό το ρήγμα στην διεθνιστική διάσταση της κομμουνιστικής ιδεολογίας, όπως είχε εκφραστεί από τον Καρλ Μαρξ, μαζί με τα υλικά συμφέροντα που δημιουργούνται σε κάθε γραφειοκρατικό μηχανισμό που κυβερνά, πολύ περισσότερο όταν αυτός ο μηχανισμός κατέχει πλήρως όλη την πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξουσία σε μια χώρα, ήταν που οδήγησε στην πολυδιάσπαση του κομμουνιστικού κινήματος και μαζύ με άλλους παράγοντες (ένας από τους οποίους ήταν φυσικά και η ισχύς του δυτικού καπιταλισμού, ως μοντέλου αποτελεσματικής κοινωνικής οργάνωσης, αλλά και ως πολιτικοστρατιωτικής ισχύος, κατά την μακρά διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου) στον χαμό του. (Η Κίνα είναι μια διαφορετική περίπτωση και εκεί είναι ανοικτά όλα τα πιθανά κοινωνικά ενδεχόμενα).
Όμως, όπως , ήδη, είπα, αυτού του ρήγματος στην διεθνιστική διάσταση της κομμουνιστικής ιδεολογίας και της επικράτησης των υλικών συμφερόντων του γραφειοκρατικού μηχανισμού των κομμουνιστικών κομμάτων, πρώτος εκφραστής υπήρξε ο Ιωσήφ Στάλιν. Με βάση αυτήν την ιδεολογικοπολιτική πλατφόρμα επικράτησε στο μπολσεβίκικο κόμμα, νικώντας τον μη ρεαλιστή Λέοντα Τρότσκυ και αυτά τα πράγματα υπηρέτησε.
Από εκεί και πέρα, με τις εκκαθαρίσεις στις αρχές της δεκαετίας του '50, προσπάθησε να συμμαζέψει τα πράγματα, υπέρ του δικού του γραφειοκρατικού μηχανισμού, με την ωμότητα και το ανελέητο στυλ που πάντοτε τον διέκρινε.
Χωρίς να το αντιληφθεί, όμως, είχε σπείρει τα ζιζάνια. Και φυσικά, υπέστη τις πρώτες συνέπειες και ο ίδιος με την ανταρσία του ''τιτοϊσμού'' και στην συνέχεια οι διάδοχοί του, με την ανταρσία του ''μαοϊσμού'' και ούτω καθεξής, μέχρι την διάλυση (όπως - όπως και κακήν, κακώς) της αυτοκρατορίας, όταν η νομενκλατούρα του Κ.Κ.Σ.Ε. αποφάσισε να μετασχηματισθεί σε καπιταλιστική τάξη κλασσικού τύπου, επί εποχής Γκορμπατσώφ και το έκανε αυτό με έναν καταφανώς ερασιτεχνικό τρόπο, με αποτέλεσμα αυτό να το πληρώσουν εκατομμύρια Ρώσων (και όχι μόνον) απλών εργαζόμενων, οι οποίοι, κυριολεκτικά, πετάχτηκαν στα σκουπίδια.
Η Ιστορία αυτών των απλών ανθρώπων, που έπεσαν θύματα της μετασχηματισμένης σε δυτικού τύπου άρπαγες καπιταλιστές (επιπέδου εποχών 16ου, 17ου, ή 18ου αιώνα) κλεπτοκρατικής κομμουνιστικής νομενκλατούρας, θα αργήσει πολύ να γραφεί.
Αλλά, κάποτε, θα την μάθουμε.
Ίσως να είμαστε τότε γέροντες, αλλά θα την μάθουμε και θα χαμογελάμε (ή θα κλαίμε) πικρά, γι' αυτήν.....
Μια πολύ καλή κινηματογραφική ταινία, που περιγράφει πιστά το κλίμα των ύστερων σταλινικών διώξεων στις χώρες του ''υπαρκτού σοσιαλισμού'' (τέλη δεκαετίας '40 - αρχές δεκαετίας '50), είναι η ταινία του Κώστα Γαβρά ''Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ''.
Η ταινία αυτή, εκτός από μια πολύ καλή καλλιτεχνική δημιουργία, αποτελεί και μια ρεαλιστική απεικόνιση όσων τότε συνέβησαν στις χώρες αυτές, ως προϊόν της μανίας καταδίωξης που, ως ψυχολογικό σύνδρομο, κατέτρεχε τον Γεωργιανό ''αεροπειρατή'' της εξουσίας στην Σοβιετική Ένωση.
Για την ακρίβεια : Ο Κοστώφ δικάστηκε, καταδικάστηκε σε θάνατο, για τις ''κατηγορίες'', που αναφέρει παραπάνω ο φίλος Αρχέλαος και εκτελέστηκε.
Η ποινή δεν του χαρίστηκε, παρά την ''ομολογία'' του. Το ίδιο, δηλαδή, που συνέβη, με την παλαιά μπολσεβίκικη ηγετική ομάδα στο Κ.Κ.Σ.Ε., κατά την περίοδο των δικών της Μόσχας στην δεκαετία του '30 (Κάμενεφ, Ζηνόβιεφ, Μπουχάριν, Ρύκωφ, Ράντεκ, Πρεομπραζένσκυ, Λουνατσάρσκυ κλπ).
Μετά τον Στάλιν, την περίοδο της ''αποσταλινοποίησης'', επί Νικήτα Χρουστσώφ αποκαταστάθηκαν όλοι οι διωχθέντες, κατά την τελευταία αυτή περίοδο των σταλινικών διώξεων στα κράτη του ''υπαρκτού σοσιαλισμού'' (ανάμεσα σε αυτούς και ο Τράϊτσο Κοστώφ), ως απόρροια των σημαντικών αλλαγών, που έφερε στην σοβιετική κοινωνία το 20ο συνέδριο του Κ.Κ.Σ.Ε."
(Σχόλιά μου http://www.phorum.gr/viewtopic.php?p=1670564&sid=e46dd26f776bbaad2b5610bf32b42a0b#p1670564 και http://www.phorum.gr/viewtopic.php?p=1674184&sid=e46dd26f776bbaad2b5610bf32b42a0b#p1674184 και http://www.phorum.gr/viewtopic.php?p=1676699&sid=e46dd26f776bbaad2b5610bf32b42a0b#p1676699 της 4/1/2009, της 5/1/2009 και της 6/1/2009 στο θέμα, που άνοιξε ο ΤΑΫΓΕΤΗΣ στο phorum.gr, με τίτλο : «ΔΗΜΗΤΡΩΦ ΕΞΟΝΤΩΝΕΙ ΤΡΑΙΚΟ ΚΟΣΤΩΦ: οι ΛΥΚΟΙ μεταξυ τους!!!» http://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=51&t=141268&start=0&sid=e46dd26f776bbaad2b5610bf32b42a0b ).
Σχόλια