Ελληνική στάση πληρωμών : Τα μέτρα για την στήριξη μιας τέτοιας πολιτικής και οι επακολουθούσες συνέπειες. (Μια απάντηση, σε σχετική πρόταση του κ. Στέφανου Αθανασιάδη).
"Ως προς το άρθρο του κ. Στέφανου Αθανασιάδη στο : http://e-roosters.blogspot.com/2010/03/blog-post_31.html (στο οποίο παραπέμπει ο αγαπητός everymann), με το οποίο εισηγείται στάση πληρωμών εκ μέρους της χώρας, πρέπει να πω τα εξής :
Η τοποθέτηση του κ. Αθανασιάδη για την προετοιμασία της χώρας να προβεί σε στάση πληρωμών έχει μια λογική η οποία έτσι, όπως τίθεται, είναι αποσπασματική και ημιτελής και ως εκ τούτου καταστροφική για την χώρα, αν μείνει χωρίς τα απαραίτητα συμπαρομαρτούντα μέτρα, που θα στηρίξουν μια τέτοια επιλογή, η οποία δεν θα γίνει καθόλου αποδεκτή από τις διεθνείς γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές και τους ευρωτραπεζίτες, οι οποίοι έχουν τα μέσα για να αποτρέψουν μια στάση πληρωμών, μέσω του ευρώ και της νομισματικής πολιτικής της χώρας την οποίαν ελέγχουν, όπως απέδειξαν με την δημιουργία της πρόσφατης πιστωτικής κρίσης στην χώρα.
Για να γίνει κατανοητό το για ποιό πράγμα μιλάμε, πρέπει να διευκρινίσουμε το τι σημαίνει, από απόψεως διεθνούς νομιμότητας, η επιλογή της στάσης πληρωμών από την Ελλάδα.
Κατ’ αρχήν, η στάση πληρωμών γίνεται για να σωθούν οι παραγωγικοί πόροι μιας χώρας, οι οποίοι χρηματοδοτούν την αποπληρωμή των δανείων της, δηλαδή όταν η χώρα αυτή είναι υπερχρεωμένη. Η στάση πληρωμών δεν σημαίνει πτώχευση της χώρας, διότι πτώχευση έχουμε όταν μια χώρα δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της και με την πτώχευση, ναι μεν επιτυγχάνεται μια προσωρινή παύση πληρωμών σε ρευστό, αλλά η χώρα τίθεται υπό την δαμόκλειο σπάθη των δανειστών της, οι οποίοι, ό,τι δεν μπορούν να λάβουν σε ρευστό, το λαμβάνουν σε είδος, πράγμα που σημαίνει ότι οι παραγωγικοί πόροι της τίθεται στην διάθεση των δανειστών, είτε κατάσχονται, προκειμένου να αποπληρωθούν τα χρέη της.
Με την στάση πληρωμών τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σε αυτήν η χώρα καταφεύγει μονομερώς, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση και για να αποφύγει να τεθούν οι πόροι της στην διάθεση των δανειστών της.
Από απόψεως διεθνούς δικαίου, για να δικαιολογηθεί η μονομερής στάση πληρωμών από την Ελλάδα, πρέπει το χρέος της να μπορεί να χαρακτηρισθεί απεχθές, ο δανεισμός να μην έγινε προς το συμφέρον της χώρας και του λαού της, αλλά να έγινε με ανήθικο και/η παράνομο τρόπο και οι δανειστές να γνώριζαν περί τίνος πρόκειται (ότι δηλαδή οι δανειακές συμβάσεις ήσαν παράνομες ή/και ανήθικες και ότι ο δανεισμός δεν έγινε προς το συμφέρον της χώρας και του πληθυσμού της).
Σε μια τέτοια επιλογή οι αντιδράσεις θα είναι τεράστιες.
Η πρώτη και σημαντικότερη αντίδραση θα έλθει από την ευρωζώνη και τους ευρωτραπεζίτες, αφού εκεί (δηλαδή στο ευρωπαϊκό και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα) είναι που βρίσκονται τα περισσότερα ελληνικά κρατικά χρεώγραφα. Και αυτό που θα κάνουν οι ευρωτραπεζίτες είναι το να προστατεύσουν τις τράπεζες και γενικά ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης. Ως εκ τούτου, αυτό που θα κάνουν είναι να επαναλάβουν αυτό που έκαναν και το προηγούμενο τετράμηνο. Να θέσουν, δηλαδή την ελληνική οικονομία σε κατάσταση άμεσης πιστωτικής ασφυξίας, δημιουργώντας μια νέα και μάλιστα πολύ, μα πάρα πολύ σφοδρότερη από αυτήν που μόλις έληξε, περιορίζοντας την ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας, μέσω του ελέγχου της νομισματικής κυκλοφορίας στην χώρα, αφού εκείνοι είναι οι κεντροοτραπεζίτες της Ελλάδας και έχουν στα χέρια τους το νόμισμά της, δηλαδή το ευρώ.
Έτσι, λοιπόν, απαραίτητο είναι, για να μπορέσει η Ελλάδα να προχωρήσει σε παύση πληρωμών, να αντικαταστήσει το ευρώ με την δραχμή, δηλαδή να εξέλθει από την ευρωζώνη, επειδή το ευρώ είναι ουσιαστικότερο όπλο των ευρωτραπεζιτών απέναντι στην χώρα και επειδή η παύση πληρωμών προϋποθέτει ότι η χώρα θα έχει ανακτήσει τον έλεγχό της στο νόμισμα και την Κεντρική της Τράπεζα, αποσπώντας την Τράπεζα της Ελλάδος από την Ε.Κ.Τ., αφού τώρα η Τ.τ.Ε. σήμερα δεν είναι τίποτε περισσότερο από υποκατάστημα της Ε.Κ.Τ.
Αλλά η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα την θέσει εκτός και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι δεν προβλέπεται χωριστή διαδικασία εξόδου από την ευρωζώνη, δια της οποίας όποιος βγαίνει από αυτήν να μένει στην Ε.Ε. Με βάση τις παρούσες συνθήκες, όποιος βγαίνει από την ευρωζώνη, βγαίνει και από την Ε.Ε. και για να αλλάξει αυτό απαιτείται επαναδιαπραγμάτευση των Συνθηκών, που δημιούργησαν την Ε.Ε. και την ευρωζώνη. (Οι άλλες χώρες, που δεν μπήκαν στην ευρωζώνη, δεν μπήκαν βάσει της Συνθήκης που δημιούργησε την ευρωζώνη, ή όταν εισήλθαν στην Ε.Ε. προβλέφθηκε ότι δεν θα εισέλθουν στην ευρωζώνη). Φυσικά, αυτή η διαδικασία (στάση πληρωμών, έξοδος της Ελλάδας από την ΟΝΕ και κατάργηση του ευρώ, με επαναφορά της δραχμής), κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει σε τέτοιες αντιδράσεις κατά του ευρώ και θα το κλυδωνίσει σε τέτοιον βαθμό, που είναι πιθανόν ότι το ευρώ σύντομα θα αποτελέσει παρελθόν στην διεθνή νομισματική ιστορία.
Και αυτό είναι ο χειρότερος εφιάλτης των ευρωτραπεζιτών, της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και μεγάλων τμημάτων των ευρωπαϊκών οικονομικών ελίτ.
Πέρα από την έξοδο από την ευρωζώνη, απαραίτητο συμπληρωματικό μέτρο, για την πραγματοποίηση της στάσης πληρωμών από την Ελλάδα, είναι και η εθνικοποίηση όχι μόνον της Κεντρικής της Τράπεζας και η ανάκτηση του εθνικού της νομίσματος, αλλά και η πλήρης κυριαρχία στην νομισματική της πολιτική.
Αυτό σημαίνει δύο ακόμη μέτρα :
Πρώτον, εθνικοποίηση του τραπεζικού της συστήματος, για να κτυπηθεί η τοκογλυφία των τραπεζών και να πέσουν τα επιτόκια, έτσι ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί η αναπτυξιακή διαδικασία και να πραγματοποιηθεί η διαγραφή των περισσότερων χρεωγράφων, που έχουν στα χέρια τους οι τράπεζες, με τα οποία έχουν βάλει θηλιά στον λαιμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (αυτή η διαδικασία της «θανάτωσης του εισοδηματία», είναι μια παραλλαγή της «ευθανασίας του ραντιέρη», για την οποία έκανε λόγο ο Κέϋνς το 1923 και για την οποία έχω μιλήσει σε άλλα σχόλιά μου και είναι απαραίτητη, διότι η φούσκα των ελληνικών τραπεζών έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε η αξία του τραπεζικού ενεργητικού στην Ελλάδα να έχει φθάσει στο να αντιπροσωπεύει, σχεδόν, το διπλάσιο του ελληνικού ΑΕΠ! ).
Δεύτερον, επειδή δεν αρκεί η κρατικοποίηση των τραπεζών, για να σταματήσει η ακατάσχετη εκροή κεφαλαίου και συναλλάγματος, πρέπει να επιβληθεί άμεσος έλεγχος επί της κίνησης των κεφαλαίων στο εξωτερικό, η οποία τον Δεκέμβριο του 2009 έχει απογειωθεί στα επίπεδα πολύ πάνω των 160 δισ. ευρώ.
Με τα μέτρα αυτά, θα παύσει η χώρα να είναι και εσωτερικά εκτεθειμένη στις επιθέσεις της διεθνούς κερδοσκοπίας και θα μπορέσει να στηρίξει την στάση πληρωμών της, με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις (που φυσικά δεν θα είναι λίγες), αφού στηρίξει την οικονομική της πολιτική σε μια πολιτική υποκατάστασης μέρους των εισαγωγών της και – το κυριώτερο – στην δραστική υποτίμηση της νέας δραχμής (δια μιάς, ή σταδιακά), προκειμένου να προστατεύσει την (λόγω της εσφαλμένης εισόδου της στην ζώνη του ευρώ το 2002) απωλεσθείσα – κατά τουλάχιστον 30% – ανταγωνιστικότητά της, καθώς και την παραγωγή της, η οποία κινδυνεύει να μειωθεί σε παραπλήσιο ποσοστό, λόγω της επιβολής του ζουρλομανδύα του 3% των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, που επιβάλει η Συνθήκη του Μάαστριχτ και ενισχύει η Συνθήκη της Λισαβώνας.
Απολύτως αναμενόμενο, μετά από όλα αυτά, είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα θα μηδενιστεί στις διεθνείς αγορές από απόψεως πιστοληπτικής ικανότητας και δεν θα έχει πλέον καμμία πρόσβαση στα κεφάλαια των διεθνών ομολόγων (οι οποίες δεν θα περάσουν και τις καλύτερες στιγμές τους, μετά από μια τέτοια εξέλιξη). Δεν είναι κάτι τέτοιο θανατηφόρο για την χώρα, και με δεδομένο ότι η χώρα μπορεί να συμμαζέψει τα δημόσια έσοδά της, όπως επίσης και ότι τα δημόσια ελλείμματα, σήμερα, αποτελούν κάτι παραπάνω από το 3% του δημόσιου δανεισμού, η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη.
Αυτά είναι τα, «εκ των ων, ουκ άνευ» της πρότασης του κ. Αθανασιάδη για παύση πληρωμών της χώρας. Διότι, χωρίς αυτά, η πρόταση (που προφανώς, γίνεται με καλή και πατριωτική πρόθεση και είναι πρωτοφανής για έναν νεοφιλελεύθερο) μετατρέπεται σε καταστροφική για την χώρα.
Είναι γνωστό και έχω τοποθετηθεί δημόσια, έχω μάλιστα επικρίνει δριμύτατα τον Κώστα Σημίτη για την επιλογή του να εντάξει την χώρα στην ευρωζώνη, μια επιλογή, που ήταν καταστροφική για την χώρα).
Στην παρούσα φάση, αυτή η πολιτική, που παρουσιάζω παραπάνω, θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση, αν η Ελλάδα έφθανε στην διαδικασία παύσης πληρωμών, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση και την διάθεση των πόρων της και των περιουσιακών της στοιχείων στην αποπληρωμή των δανειστών της.
Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει πρώτα να ξεγράψουμε την ευρωζώνη και την δυνατότητά της να μετασχηματισθεί.
Κάτι τέτοιο δεν είμαι ακόμη έτοιμος να το ισχυρισθώ σήμερα.
Γι’ αυτό και περιμένω, προς το παρόν, να δω, αν η ευρωζώνη μπορεί να αλλάξει πολιτική και να αποκτήσει συνοχή και πολιτική διάσταση, κάτι που, προφανώς, θέλει χρόνο, για να πραγματοποιηθεί.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι αυτός ο απαιτούμενος χρόνος μπορεί να είναι ατελεύτητος. Δεν μπορεί να είναι απροσδιόριστος, διότι οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας είναι και γίνονται, λόγω της εντεινόμενης ύφεσης, πιεστικές και φυσικά δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε απαθείς την κατάρρευση του ελληνικού παραγωγικού ιστού, μέσα από την διαδικασία της εφαρμογής του Προγράμματος Σταθερότητας και του ζουρλομανδύα του 3%, των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Αν αυτή η κατάρρευση λάβει σάρκα και οστά, οφείλουμε να την αποτρέψουμε και οι παραπάνω προτάσεις είναι αξιοπρόσεκτες. Το πρόβλημα είναι το ποιός θα τις μετασχηματίσει σε πολιτικό πρόγραμμα, διότι για να υλοποιηθούν πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση και υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν υπάρχει πολιτικό προσωπικό που να θέλει και να μπορεί να τις εφαρμόσει.
Αλλιώς, μένουμε στην ευρωζώνη και περιμένουμε, διότι η πραγματοποίησή τους είναι δύσκολη στην παρούσα συγκυρία και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να είναι και βλαπτική.
Αλλά όταν μιλάμε για παύση πληρωμών, πρέπει να ξέρουμε για ποιό πράγμα μιλάμε και να ξέρουμε και τις συνέπειες της πρότασης που κάνουμε…''
(Δημοσιεύτηκε ως σχόλιό μου, σήμερα 3/4/2010, στο e-rooster.gr στο θέμα, που έχει ανοίξει εκεί ο κ. Στέφανος Αθανασιάδης, με τίτλο : "Πριν από την χρεωκοπία : Τα παράδοξα, το ΔΝΤ και η λύση της υποτίμησης" http://e-rooster.gr/03/2010/2316#comment-130181 ).
Η τοποθέτηση του κ. Αθανασιάδη για την προετοιμασία της χώρας να προβεί σε στάση πληρωμών έχει μια λογική η οποία έτσι, όπως τίθεται, είναι αποσπασματική και ημιτελής και ως εκ τούτου καταστροφική για την χώρα, αν μείνει χωρίς τα απαραίτητα συμπαρομαρτούντα μέτρα, που θα στηρίξουν μια τέτοια επιλογή, η οποία δεν θα γίνει καθόλου αποδεκτή από τις διεθνείς γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές και τους ευρωτραπεζίτες, οι οποίοι έχουν τα μέσα για να αποτρέψουν μια στάση πληρωμών, μέσω του ευρώ και της νομισματικής πολιτικής της χώρας την οποίαν ελέγχουν, όπως απέδειξαν με την δημιουργία της πρόσφατης πιστωτικής κρίσης στην χώρα.
Για να γίνει κατανοητό το για ποιό πράγμα μιλάμε, πρέπει να διευκρινίσουμε το τι σημαίνει, από απόψεως διεθνούς νομιμότητας, η επιλογή της στάσης πληρωμών από την Ελλάδα.
2010 - 2012 : Το πρόγραμμα του ελληνικού δημόσιου δανεισμού. (Δεν φαίνεται να είναι δυσβάστακτο, για τα δύο προσεχή έτη, αν τα στοιχεία της ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ'' είναι σωστά).
Κατ’ αρχήν, η στάση πληρωμών γίνεται για να σωθούν οι παραγωγικοί πόροι μιας χώρας, οι οποίοι χρηματοδοτούν την αποπληρωμή των δανείων της, δηλαδή όταν η χώρα αυτή είναι υπερχρεωμένη. Η στάση πληρωμών δεν σημαίνει πτώχευση της χώρας, διότι πτώχευση έχουμε όταν μια χώρα δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της και με την πτώχευση, ναι μεν επιτυγχάνεται μια προσωρινή παύση πληρωμών σε ρευστό, αλλά η χώρα τίθεται υπό την δαμόκλειο σπάθη των δανειστών της, οι οποίοι, ό,τι δεν μπορούν να λάβουν σε ρευστό, το λαμβάνουν σε είδος, πράγμα που σημαίνει ότι οι παραγωγικοί πόροι της τίθεται στην διάθεση των δανειστών, είτε κατάσχονται, προκειμένου να αποπληρωθούν τα χρέη της.
Με την στάση πληρωμών τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σε αυτήν η χώρα καταφεύγει μονομερώς, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση και για να αποφύγει να τεθούν οι πόροι της στην διάθεση των δανειστών της.
Από απόψεως διεθνούς δικαίου, για να δικαιολογηθεί η μονομερής στάση πληρωμών από την Ελλάδα, πρέπει το χρέος της να μπορεί να χαρακτηρισθεί απεχθές, ο δανεισμός να μην έγινε προς το συμφέρον της χώρας και του λαού της, αλλά να έγινε με ανήθικο και/η παράνομο τρόπο και οι δανειστές να γνώριζαν περί τίνος πρόκειται (ότι δηλαδή οι δανειακές συμβάσεις ήσαν παράνομες ή/και ανήθικες και ότι ο δανεισμός δεν έγινε προς το συμφέρον της χώρας και του πληθυσμού της).
Σε μια τέτοια επιλογή οι αντιδράσεις θα είναι τεράστιες.
Η πρώτη και σημαντικότερη αντίδραση θα έλθει από την ευρωζώνη και τους ευρωτραπεζίτες, αφού εκεί (δηλαδή στο ευρωπαϊκό και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα) είναι που βρίσκονται τα περισσότερα ελληνικά κρατικά χρεώγραφα. Και αυτό που θα κάνουν οι ευρωτραπεζίτες είναι το να προστατεύσουν τις τράπεζες και γενικά ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης. Ως εκ τούτου, αυτό που θα κάνουν είναι να επαναλάβουν αυτό που έκαναν και το προηγούμενο τετράμηνο. Να θέσουν, δηλαδή την ελληνική οικονομία σε κατάσταση άμεσης πιστωτικής ασφυξίας, δημιουργώντας μια νέα και μάλιστα πολύ, μα πάρα πολύ σφοδρότερη από αυτήν που μόλις έληξε, περιορίζοντας την ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας, μέσω του ελέγχου της νομισματικής κυκλοφορίας στην χώρα, αφού εκείνοι είναι οι κεντροοτραπεζίτες της Ελλάδας και έχουν στα χέρια τους το νόμισμά της, δηλαδή το ευρώ.
Έτσι, λοιπόν, απαραίτητο είναι, για να μπορέσει η Ελλάδα να προχωρήσει σε παύση πληρωμών, να αντικαταστήσει το ευρώ με την δραχμή, δηλαδή να εξέλθει από την ευρωζώνη, επειδή το ευρώ είναι ουσιαστικότερο όπλο των ευρωτραπεζιτών απέναντι στην χώρα και επειδή η παύση πληρωμών προϋποθέτει ότι η χώρα θα έχει ανακτήσει τον έλεγχό της στο νόμισμα και την Κεντρική της Τράπεζα, αποσπώντας την Τράπεζα της Ελλάδος από την Ε.Κ.Τ., αφού τώρα η Τ.τ.Ε. σήμερα δεν είναι τίποτε περισσότερο από υποκατάστημα της Ε.Κ.Τ.
Αλλά η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα την θέσει εκτός και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι δεν προβλέπεται χωριστή διαδικασία εξόδου από την ευρωζώνη, δια της οποίας όποιος βγαίνει από αυτήν να μένει στην Ε.Ε. Με βάση τις παρούσες συνθήκες, όποιος βγαίνει από την ευρωζώνη, βγαίνει και από την Ε.Ε. και για να αλλάξει αυτό απαιτείται επαναδιαπραγμάτευση των Συνθηκών, που δημιούργησαν την Ε.Ε. και την ευρωζώνη. (Οι άλλες χώρες, που δεν μπήκαν στην ευρωζώνη, δεν μπήκαν βάσει της Συνθήκης που δημιούργησε την ευρωζώνη, ή όταν εισήλθαν στην Ε.Ε. προβλέφθηκε ότι δεν θα εισέλθουν στην ευρωζώνη). Φυσικά, αυτή η διαδικασία (στάση πληρωμών, έξοδος της Ελλάδας από την ΟΝΕ και κατάργηση του ευρώ, με επαναφορά της δραχμής), κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει σε τέτοιες αντιδράσεις κατά του ευρώ και θα το κλυδωνίσει σε τέτοιον βαθμό, που είναι πιθανόν ότι το ευρώ σύντομα θα αποτελέσει παρελθόν στην διεθνή νομισματική ιστορία.
Και αυτό είναι ο χειρότερος εφιάλτης των ευρωτραπεζιτών, της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και μεγάλων τμημάτων των ευρωπαϊκών οικονομικών ελίτ.
Πέρα από την έξοδο από την ευρωζώνη, απαραίτητο συμπληρωματικό μέτρο, για την πραγματοποίηση της στάσης πληρωμών από την Ελλάδα, είναι και η εθνικοποίηση όχι μόνον της Κεντρικής της Τράπεζας και η ανάκτηση του εθνικού της νομίσματος, αλλά και η πλήρης κυριαρχία στην νομισματική της πολιτική.
Αυτό σημαίνει δύο ακόμη μέτρα :
Πρώτον, εθνικοποίηση του τραπεζικού της συστήματος, για να κτυπηθεί η τοκογλυφία των τραπεζών και να πέσουν τα επιτόκια, έτσι ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί η αναπτυξιακή διαδικασία και να πραγματοποιηθεί η διαγραφή των περισσότερων χρεωγράφων, που έχουν στα χέρια τους οι τράπεζες, με τα οποία έχουν βάλει θηλιά στον λαιμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (αυτή η διαδικασία της «θανάτωσης του εισοδηματία», είναι μια παραλλαγή της «ευθανασίας του ραντιέρη», για την οποία έκανε λόγο ο Κέϋνς το 1923 και για την οποία έχω μιλήσει σε άλλα σχόλιά μου και είναι απαραίτητη, διότι η φούσκα των ελληνικών τραπεζών έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε η αξία του τραπεζικού ενεργητικού στην Ελλάδα να έχει φθάσει στο να αντιπροσωπεύει, σχεδόν, το διπλάσιο του ελληνικού ΑΕΠ! ).
Δεύτερον, επειδή δεν αρκεί η κρατικοποίηση των τραπεζών, για να σταματήσει η ακατάσχετη εκροή κεφαλαίου και συναλλάγματος, πρέπει να επιβληθεί άμεσος έλεγχος επί της κίνησης των κεφαλαίων στο εξωτερικό, η οποία τον Δεκέμβριο του 2009 έχει απογειωθεί στα επίπεδα πολύ πάνω των 160 δισ. ευρώ.
Με τα μέτρα αυτά, θα παύσει η χώρα να είναι και εσωτερικά εκτεθειμένη στις επιθέσεις της διεθνούς κερδοσκοπίας και θα μπορέσει να στηρίξει την στάση πληρωμών της, με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις (που φυσικά δεν θα είναι λίγες), αφού στηρίξει την οικονομική της πολιτική σε μια πολιτική υποκατάστασης μέρους των εισαγωγών της και – το κυριώτερο – στην δραστική υποτίμηση της νέας δραχμής (δια μιάς, ή σταδιακά), προκειμένου να προστατεύσει την (λόγω της εσφαλμένης εισόδου της στην ζώνη του ευρώ το 2002) απωλεσθείσα – κατά τουλάχιστον 30% – ανταγωνιστικότητά της, καθώς και την παραγωγή της, η οποία κινδυνεύει να μειωθεί σε παραπλήσιο ποσοστό, λόγω της επιβολής του ζουρλομανδύα του 3% των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, που επιβάλει η Συνθήκη του Μάαστριχτ και ενισχύει η Συνθήκη της Λισαβώνας.
Απολύτως αναμενόμενο, μετά από όλα αυτά, είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα θα μηδενιστεί στις διεθνείς αγορές από απόψεως πιστοληπτικής ικανότητας και δεν θα έχει πλέον καμμία πρόσβαση στα κεφάλαια των διεθνών ομολόγων (οι οποίες δεν θα περάσουν και τις καλύτερες στιγμές τους, μετά από μια τέτοια εξέλιξη). Δεν είναι κάτι τέτοιο θανατηφόρο για την χώρα, και με δεδομένο ότι η χώρα μπορεί να συμμαζέψει τα δημόσια έσοδά της, όπως επίσης και ότι τα δημόσια ελλείμματα, σήμερα, αποτελούν κάτι παραπάνω από το 3% του δημόσιου δανεισμού, η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη.
Αυτά είναι τα, «εκ των ων, ουκ άνευ» της πρότασης του κ. Αθανασιάδη για παύση πληρωμών της χώρας. Διότι, χωρίς αυτά, η πρόταση (που προφανώς, γίνεται με καλή και πατριωτική πρόθεση και είναι πρωτοφανής για έναν νεοφιλελεύθερο) μετατρέπεται σε καταστροφική για την χώρα.
Είναι γνωστό και έχω τοποθετηθεί δημόσια, έχω μάλιστα επικρίνει δριμύτατα τον Κώστα Σημίτη για την επιλογή του να εντάξει την χώρα στην ευρωζώνη, μια επιλογή, που ήταν καταστροφική για την χώρα).
Στην παρούσα φάση, αυτή η πολιτική, που παρουσιάζω παραπάνω, θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση, αν η Ελλάδα έφθανε στην διαδικασία παύσης πληρωμών, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση και την διάθεση των πόρων της και των περιουσιακών της στοιχείων στην αποπληρωμή των δανειστών της.
Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει πρώτα να ξεγράψουμε την ευρωζώνη και την δυνατότητά της να μετασχηματισθεί.
Κάτι τέτοιο δεν είμαι ακόμη έτοιμος να το ισχυρισθώ σήμερα.
Γι’ αυτό και περιμένω, προς το παρόν, να δω, αν η ευρωζώνη μπορεί να αλλάξει πολιτική και να αποκτήσει συνοχή και πολιτική διάσταση, κάτι που, προφανώς, θέλει χρόνο, για να πραγματοποιηθεί.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι αυτός ο απαιτούμενος χρόνος μπορεί να είναι ατελεύτητος. Δεν μπορεί να είναι απροσδιόριστος, διότι οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας είναι και γίνονται, λόγω της εντεινόμενης ύφεσης, πιεστικές και φυσικά δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε απαθείς την κατάρρευση του ελληνικού παραγωγικού ιστού, μέσα από την διαδικασία της εφαρμογής του Προγράμματος Σταθερότητας και του ζουρλομανδύα του 3%, των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Αν αυτή η κατάρρευση λάβει σάρκα και οστά, οφείλουμε να την αποτρέψουμε και οι παραπάνω προτάσεις είναι αξιοπρόσεκτες. Το πρόβλημα είναι το ποιός θα τις μετασχηματίσει σε πολιτικό πρόγραμμα, διότι για να υλοποιηθούν πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση και υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν υπάρχει πολιτικό προσωπικό που να θέλει και να μπορεί να τις εφαρμόσει.
Αλλιώς, μένουμε στην ευρωζώνη και περιμένουμε, διότι η πραγματοποίησή τους είναι δύσκολη στην παρούσα συγκυρία και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να είναι και βλαπτική.
Αλλά όταν μιλάμε για παύση πληρωμών, πρέπει να ξέρουμε για ποιό πράγμα μιλάμε και να ξέρουμε και τις συνέπειες της πρότασης που κάνουμε…''
(Δημοσιεύτηκε ως σχόλιό μου, σήμερα 3/4/2010, στο e-rooster.gr στο θέμα, που έχει ανοίξει εκεί ο κ. Στέφανος Αθανασιάδης, με τίτλο : "Πριν από την χρεωκοπία : Τα παράδοξα, το ΔΝΤ και η λύση της υποτίμησης" http://e-rooster.gr/03/2010/2316#comment-130181 ).
Σχόλια
Κάτι έχω ακούσει για την περίπτωση του Ισημερινού, που δεν έκανε πτώχευση, αλλά αντία υτού κήρυξε στάση πληρωμών τον Δεκέμβριο του 2008, χαρακτηρίζοντας το χρέος της χώρας odious (απεχθές).
Ο πρόεδρος Ραφαέλ Κορέα σχημάτισε μια διακομματική επιτροπή, υπό τον Γενικό Εισαγγελέα της χώρας, η οποία επανεξέτασε τις δανειακές συμβάσεις της χώρας.
Στην συνέχεια ανακοίνωσε ότι ο Ισημερινός δεν πρόκειται να πληρώσει το "παράνομο και ανήθικο χρέος", που υπήρξε προϊόν ρεμούλας και κερδοσκοπίας.
Απευθύνθηκε στην Γ.Σ. του Ο.Η.Ε., που στήριξε τον Ισημερινό στην απαίτησή του να μην πληρώσει το χρέος αυτό και μέχρι τώρα, από ό,τι έχω διαβάσει, δεν έχει υπάρξει κάποιο μέτρο σε βάρος του Ισημερινού, αλλά δεν ξέρω το τι έχουν πράξει οι πιστωτές του, ούτε σε ποιό στάδιο βρίσκεται, από απόψεως νομικών και δικαστικών εκκρεμοτήτων, η όλη υπόθεση.
Για την Ελλάδα δεν είναι το ίδιο, βέβαια (διότι ο Ισημερινός είναι μια χώρα 13,6 εκατομμυρίων κατοίκων, με ΑΕΠ ίσο με το 16% του ελληνικού), αν και αυτή η ιστορία με τα δομημένα ομόλογα της Goldman Sachs, επί Κώστα Σημίτη, για το καμουφλάρισμα του ελληνικού χρέους εν όψει της ένταξης στην ευρωζώνη, δίνει ένα πάτημα για τον χαρακτηρισμό του ως odious debt.
Ομολογουμένως, όμως, η ένταξη στην ευρωζώνη είναι κάτι που δεν βοηθάει την χώρα μας να πράξει κάτι τέτοιο και η έξοδος από αυτήν δεν είναι κάτι το εύκολο.
Ούτε και μπορώ να πω, τώρα, ότι είναι χρήσιμη μια έξοδος από την ευρωζώνη.
Αν ο ελληνικός αποπληθωρισμός, στο επόμενο χρονικό διάστημα, λάβει διαστάσεις καταστροφής, για την ελληνική παραγωγή - δηλαδή αν φθάσει στο να την μειώσει κατά 30% από τα επίπεδα του 2008 -, τότε είναι προφανές ότι η έξοδος της χώρας μας από την ευρωζώνη θα καταστεί αδήριτη ανάγκη, πολύ περισσότερο, αν οι ευρωζωνίτες δεν αλλάξουν την νομισματική τους πολιτική και εν όσω δεν βοηθούν στην συγκρότηση στοχευμένων δημοσιονομικών πολιτικών, που να αποσκοπούν στην επαναφορά της αναπτυξιακής διαδικασίας στην ζώνη του ευρώ.
Αν και όταν βγούμε από την ευρωζώνη, τότε μπορούμε να μιλήσουμε για ελληνική παύση πληρωμών. Όσο, όμως, είμαστε, μέσα και την νομισματική κυκλοφορία στην ελληνική οικονομία την καθορίζει η Ε.Κ.Τ. και οι ευρωτραπεζίτες, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε, διότι αυτοί θα στηρίξουν τους δανειστές της χώρας και το ευρώ και θα στραγγαλίσουν την ελληνική οικονομία, με όπλο το νόμισμα, το οποίο αυτοί εκδίδουν και την πιστωτική ασφυξία, που θα φέρουν, ως μέσο πίεσης - όπως, βλακωδώς, έκαναν τον Νοέμβριο του 2009, με την απειλή της μη αναγνωρισιμότητας από ην Ε.Κ.Τ. των ελληνικών κρατικών ομολόγων, ως μέσων πληρωμών και συνετέλεσαν τα μάλα στην εμπέδωση της αναξιοπιστίας της χώρας μας και στην πιστωτική ασφυξία, που επήλθε, ως προϊόν της πεποίθησης ότι υπάρχει ελληνική αδυναμία εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.