1835 και μετέπειτα : Η μεταμόρφωση της Αθήνας και του Λεκανοπεδίου της Αττικής, μέσα από το φωτογραφικό υλικό του 19ου και του 20ου αιώνα. (01).

1835. Αθήνα. Σχεδιαστική φωτογραφία.

Περιοχή Μεταξουργείου και στο βάθος, ο αρχαίος Ελαιώνας, με 117.000 ελιές. Ερημική περιοχή.

Ένας κύκλος, από δημοσιεύματα, με αρχειακό φωτογραφικό υλικό από την μεταμόρφωση του αθηναϊκού τοπίου, όπως και αυτό του Λεκανοπεδίου της Αττικής, από τον 19ο αιώνα, στα πρώιμα μετεπαναστατικά χρόνια, στον 20ο αιωνα, ξεκινά, σήμερα και πρόκειται να συνεχιστεί και σε πολλά επίμενα δημοσιεύματα, αφού το υλικό, που έχω συλλέξει από το Facebook, είναι μεγάλο και συνεχίζει να εμπλουτίζεται. 

Δεν θα μπορούσα, όμως, να μην παρουσιάσω και τους δυο ηγέτες της ελληνικής επανάστασης, που πέθαναν, στην Αθήνα. Τον αρχιστράτηγο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον ναύαρχο Κωνσταντίνο Κανάρη, που πέθανε, όντας πρωθυπουργός.

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (Ραμοβούνι 3/4/1770 - Αθήνα 4/2/1843). 

Αυτοί οι δυο πίνακες του αρχιστράτηγου είναι, απολύτως, πιστοί. Έτσι ήταν ο «Γέρος του Μωριά». Αυτή είναι η πραγματική του εμφάνιση και εικόνα. Πάντα, προτιμούσε το φέσι και αυτό φορούσε, καθημερινά. Την περικεφαλαία, σπάνια, την έβαζε, στο κεφάλι του. Υπήρξε μια συνήθεια, που απόκτησε, όταν κατέφυγε, στα αγγλοκρατούμενα, τότε, Επτάνησα και υπηρέτησε, στον στρατό και στο ναυτικό. Πέραν, από ψυχή της ελληνικής επανάστασης, αφού αυτός την κράτησε όρθια, στα χρόνια της εισβολής των Μαμελούκων Τούρκων και των Αιγυπτίων του Ιμπραήμ πάσα, με το σύνθημα, που έκανε πράξη : «Φωτιά και τσεκούρι, στους προσκυνημένους», ήταν και βαθύς γνώστης του ιστορικού παρελθόντος του λαού, στον οποίο υπήρξε ο φυσικός του ηγέτης. Όπως αναφέρει, στα Απομνημονεύματά του, σε μια συνάντηση, με τον Άγγλο ναύαρχο William “Commodore” Hamilton, του εξήγησε τους λόγους, για τους οποίους ηταν ασυμβίβαστος, με τους Οθωμανούς Τουρκους. Αφηγείται, λοιπόν, ο “Γέρος του Μωριά” :  «Μίαν φοράν, όταν επήραμεν το Ναύπλιον, ήλθε ο Άμιλτων να με ιδή. Μου είπε ότι: “Πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμόν και η Αγγλία να μεσιτεύση”. Εγώ του αποκρίθηκα ότι: “Αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς, καπετάν Άμιλτων, ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμεν με τον Τούρκο. Άλλους έκοψε, άλλους εσκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς εμείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γενεά εις γενεά. Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτινόν πόλεμον με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήταν πάντοτε ανυπότακτα”. Με είπε: “Ποία είναι η βασιλική φρουρά του, ποία είναι τα φρούρια;”. “Η φρουρά του βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι κλέφτες, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά”. Έτσι δεν με ομίλησε πλέον». Φυσικά, ως “βασιλέα μας”, αναφερόταν, δικαίως, στον Κωνσταντίνο ΙΑ’ Παλαιολόγο, στην μακρινή εποχή της 29ης Μαΐου 1453, στην, επίσης, μακρινή Κωνσταντινούπολη.

Κωνσταντίνος Κανάρης (Ψαρά 1893 - Αθήνα 2/9/1877). Είναι ο μόνος επαναστάτης του 1821, του οποίου έχουμε φωτογραφίες.

Κολοκοτρώνης, στην στεριά, Κανάρης, στην θάλασσα. Η οικία του μπουρλοτιέρη Κωνσταντίνου Κανάρη έγινε, δυστυχώς, πολυκατοικία.

1870. Ιερά Οδός, στην κοιλάδα του Δαφνίου. 

Η Ιερά Οδός είναι ο αρχαιότερος δρόμος της Ελλάδας και γνωστός χώρος θρησκευτικής λατρείας. Η ανάδειξή του ως 

μνημείου της κλασικής αρχαιότητας με την αντίστοιχη ιστορική του αξία δεν έχει προχωρήσει. Επί 2.500 χρόνια παρέμενε ο μοναδικός εθνικός δρόμος, που συνέδεε την Αθήνα με τη Βόρεια Ελλάδα, την Ήπειρο και την Πελοπόννησο. Η κατασκευή του δρόμου με υποδομές και άσφαλτο έγινε το 1927. Έκτοτε έχει την ίδια μορφή, με μόνη διαφοροποίηση ορισμένες διαπλατύνσεις. Καμιά άλλη πρόσβαση στην Αθήνα δεν υπήρχε μέχρι το 1956, όταν κατασκευάστηκε η Λεωφόρος Αθηνών (Καβάλας), η οποία συναντάται με την Ιερά Οδό στο ύψος της Μονής Δαφνίου.

 1890 Ιερά Οδός.

1910 Η Αθήνα, από αερόστατο.

1965 Πλατεία Εξαρχείων.

1927 Τρεις Γέφυρες.

1900 Πολυτεχνείο.

1910. Μοναστηράκι.

1885 Καστέλλα.

1890 Οδός Ερμού.

1960 (δεκαετία). Πλατεία Ομονοίας.

1900 Οδός Πατησίων.

1900 Λυκαβηττός.

1890. Πλατεία Συντάγματος.

1915 Γουδή. Η σχολή χωροφυλακής.

1934. Οδός Σταδίου και Κολοκοτρώνη.

Μία εκπληκτική φωτογραφία,μέσα στα χιόνια, με το άγαλμα του Κολοκοτρώνη, στην αρχική του θέση (έργο του γλύπτη Λάζαρου Σώχου), ήταν, στην γωνία Σταδίου και Κολοκοτρώνη, από το 1904 έως το 1954,  όπου και τοποθετήθηκε, δίπλα ακριβώς, μπροστά στην παλαιά βουλή.

Όπως προανέφερα, θα υπάρξει, σιγά-σιγά, συνέχεια, αυτού του κύκλου των δημοσιευμάτων, με την παρουσίαση της συλλογής του φωτογραφικού υλικού, που απεικονίζει την χρονική μεταμόρφωση της Αθήνας, του Πειραιά και του Λεκανοπεδίου της Αττικής, από τον 19ο, στον 20ο αιώνα.

Αυτή η εργασία έχει μεγάλο ενδιαφέρον (για εμένα, τουλάχιστον, που την πραγματοποιώ).

Αλλά και το αναγνωστικό κοινό δεν νομίζω ότι θα την αντιμετωπίσει αδιάφορα.