Henry Kissinger - Klemens von Metternich - Johann Wolfgang von Goethe : Από το “Καλύτερα να υπάρξει αδικία, παρά αταξία”, στην αγαπημένη συμπερασματική διαπίστωση του θανόντος, τέως, ΥΠΕΞ των ΗΠΑ ότι “η απουσία εναλλακτικών λύσεων καθαρίζει, θαυμάσια, το μυαλό”. (Ανασκοπώντας μια, μάλλον, αποθετική πολιτική και στρατηγική κληρονομιά, στις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ και της Δύσης).
Πέρασαν κάποιες λίγες ημέρες, από τον θάνατο του, παραπάνω, εικονιζόμενου εσχατόγερου υπεραιωνόβιου Henry Kissinger, την κληρονομιά του οποίου, όσον αφορά τους κανόνες της εφαρμοσμένης πολιτικής του θεωρίας, επιχειρώ, με το παρόν δημοσίευμα, να προσεγγίσω, επειδή, πραγματικά, αυτό το εγχείρημα, που είναι δυσκολότερο, από όσο φαίνεται, έχει την ιδιαίτερη αξία του, αφού η προσέγγιση στον πυρήνα των κανόνων της εφαρμοσμένης πολιτικής του τέως υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, ταιριάζει, περίπου, απόλυτα, με τον πυρήνα των κανόνων της αντίστοιχης εφαρμοσμένης πολιτικής θεωρίας του καγκελαρίου και υπουργού Εξωτερικών της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας πρίγκηπα Klemens Wenzel Nepomuk Lothar Fürst von Metternich-Winneburg zu Beilstein (απλά, του Metternich), στον 19ο αιώνα, τον οποίο θαύμαζε και είχε, ως πρότυπό του, ο Kissinger, χωρίς ποτέ να καταφέρει, έστω να πλησιάσει, στην συνεκτική και μακροχρόνια πρακτική δημιουργικότητα του Αυστριακού καγκελαρίου (ακόμη και όταν ο Metternich ήταν, εξ αιτίας των ευρωπαϊκών εξεγέρσεων του 1848, πια, για αρκετό χρονικό διάστημα, παραγκωνισμένος) ο Αμερικανός τέως υπουργός Εξωτερικών, στην δεκαετία του 1970.
Klemens von Metternich (15/5/1773 - 11/6/1859), φωτογραφημένος, στα βαθειά του γεράματα.
Έτσι, ο Henry Kissinger ουδέποτε κατάφερε να εμφανίσει ένα κάποιο επίτευγμα, σαν την συγκρότηση και την πραγματική λειτουργία της Ιερής Συμμαχίας, που, εν πολλοίς, ήταν ένα έργο, για την συγκρότηση και την διατήρηση του οποίου εργάστηκε ο Klemens von Metternich, επιτυγχάνοντας την ειρήνευση, μεταξύ των ευρωπαϊκών μεγάλων δυνάμεων, από το 1812, με την νίκη τους, επί της Γαλλίας του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, έως την συγκρότηση της ενιαίας Γερμανίας, από τα πολυδιασπασμένα γερμανικά κρατίδια, ως αναθεωρητικής δύναμης, στον ευρωπαϊκό χώρο, με τον γαλλογερμανικό πόλεμο του 1870-1871 και την επικράτηση των Γερμανών του Otto von Bismark (με την εξαίρεση του ελληνικού εθνικού αγώνα, για την ανεξαρτησία, από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην δεκαετία του 1820 και του Κριμαϊκού πολέμου, κατά την χρονική περίοδο 1853 - 1856, που, όμως, έλαβαν χώρα, στις παρυφές του, τότε, ευρωπαϊκού χώρου.
Γενικώς, θεωρείται ότι ο, άρτι, αποβιώσας υπέργηρος Henry Kissinger, δεν είχε αρχές, στην πολιτική του δράση, με δεδομένο τον απερίγραπτο κυνισμό του, αφού ουδέποτε είχε τον παραμικρό ενδοιασμό και δεν δίσταζε να δικαιολογήσει οποιοδήποτε έγκλημα, όσο φρικτό και αν ήταν, στο όνομα του κρατικού συμφέροντος της αμερικανικής υπερδύναμης.
Κλασικό παράδειγμα η Χιλή του Salvador Allende, την οποία χαρακτήρισε, ως “ένα στιλέτο, που πάει να καρφωθεί στην καρδιά της Αμερικής” και του Augusto Pinochet, με τις οργανωμένες δολοφονίες της “Επιχείρησης Κόνδωρ” της CIA, που είναι επιτρεπτή και αναγκαία αφού “δεν μπορούμε να αφήσουμε την χώρα να γίνει μαρξιστική, μόνο και μόνο, επειδή ο λαός της είναι ανεύθυνος”, επικαλούμενος, σε κάθε περίσταση, την ρήση του Johann Wolfgang von Goethe : “Καλύτερα να υπάρξει αδικία, παρά αταξία”.
Δεν είναι έτσι τα πράγματα.
Johann Wolfgang von Goethe (28/8/1749 - 22/3/1832).
Ο Henry Kissinger είχε πρακτικές αρχές, οι οποίες διείπαν την πολιτική του δραστηριότητα, στις διεθνείς σχέσεις, όπως και στην εσωτερική πολιτική των κρατών και η, παραπάνω, αναφερόμενη διλημματική προτίμησή του, στην επικράτηση της αδικίας, έναντι της αταξίας, αποτελεί την πρώτη προσέγγιση σε αυτές τις αρχές της πολιτικής δράσης του Henry Kissinger, ασχέτως του γεγονότος ότι η καταπολέμηση της αταξίας, με την επιβολή της αποδεκτής, ως άδικης, αλλά αναγκαίας αμερικανικής τάξης πραγμάτων, στον πλανήτη, ήταν η δική του επιδίωξη, κάτι, που, προφανώς υπήρξε λογικό και καθόλου ασυνεπές, αφού αυτή ήταν η δουλειά του.
Κάνοντας αυτήν την διαπίστωση, μπορούμε, πλέον να διακρίνουμε και την δεύτερη αρχή, που είχε ο Henry Kissinger, η οποία συνοψίζεται, στην αγαπημένη του ρήση ότι “η απουσία εναλλακτικών λύσεων καθαρίζει, θαυμάσια, το μυαλό”.
Με αυτές τις αρχές κινήθηκε, στην πολιτική του ζωή και στις διεθνείς σχέσεις, ως εκφραστής των κρατικών συμφερόντων της αμερικανικής υπερδύναμης, αλλά και των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων ο Henry Kissinger.
Το ερώτημα, που τίθεται, είναι το εάν ο Henry Kissinger πέτυχε τον κεντρικό του στόχο, ο οποίος ήταν η επιβολή της Pax Americana και η διάλυση της “Σοβιετικής Ένωσης” και του εφαρμοσμένου κομμουνισμού.
Φαίνεται πως ναι, αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι.
Κατ’ αρχήν, όταν, τον Ιανουάριο του 1977, ο Henry Kissinger παραιτήθηκε, από την θέση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, μετά την ήττα του προέδρου Gerald Ford, από τον Jimmy Carter, στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 1976, άφησε πίσω του, μια συγκεχυμένη κατάσταση, στις διεθνείς σχέσεις της χώρας του, αφού η Ουάσινγκτων είχε βγει ηττημένη, ταπεινωμένη και ανυπόληπτη, από τον πόλεμο του Βιετνάμ, τον Απρίλιο του 1975, όσο και αν ο Henry Kissinger προσπάθησε και σε έναν βαθμό, κατάφερε να “ωραιοποιήσει”, ή, εν πάση περιπτώσει, να σουλουπώσει αυτή την ήττα.
Αλλά αυτή είναι μια βραχυπρόθεσμη εξέλιξη, γι’ αυτό και αξίζει να δούμε και την μακροπρόθεσμη επιρροή των έργων του Henry Kissinger, στις διεθνείς σχέσεις και ιδιαίτερα, στην κυριαρχική επιβολή των ΗΠΑ, στις πλανητικές υποθέσεις.
Εδώ, μπορούμε να δούμε ότι, για ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα, η λεγόμενη Pax Americana, με όλα της τα προβλήματα και τους πολέμους, που η Ουάσινγκτων διεξήγαγε, σε περιφερειακό επίπεδο, τελικά, επιβλήθηκε με την αυτοδιάλυση του λεγόμενου “σοσιαλιστικού στρατοπέδου”, στην Ανατολική Ευρώπη και της “Σοβιετικής Ένωσης”, κατά την καταιγιστική περίοδο 1989 - 1991. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, που κράτησε, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010, φαίνεται ότι το έργο του Henry Kissinger βρήκε μία έμπρακτη δικαίωση.
Πεκίνο : Το πτώμα του, μόλις, αποθανόντος ιδρυτή της “Λαϊκής Δημοκρατίας” της Κίνας και Γενικού Γραμματέα του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος Μάο Τσετούνγκ (26/12/1883 - 9/9/1976) έχει εγκιβωτισθεί και έχει τεθεί, σε δημόσια θέα. Και αν η «μητρική» “Ε.Σ.Σ.Δ.” έχει αυτοδιαλυθεί, η κινεζική εκδοχή του πραγματωμένου, του έμπρακτου κομμουνισμού, όχι, μόνο επιζεί, αλλά και πορεύεται, στην οδό της παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας, καθιστώντας, ήδη την Κίνα, ως την μεγαλύτερη οικονομία, στον κόσμο, σε όρους πραγματικού συνολικού ΑΕΠ, εκφρασμένου, σε μονάδες ισοδυναμίας της αγοραστικής δύναμης, εδώ και εννέα χρόνια, δηλαδή, από το 2014. Η τεράστια συμβολή του Henry Kissinger και των μεταγενέστερων ηγεσιών της Ουάσινγκτων, που συμπεριφέρθηκαν ως και υπήρξαν, στρατηγικά, τυφλοί και αδαείς, έχει καταστεί, για την μεταμαοϊκή κομμουνιστική νομενκλατούρα του Πεκίνου, πραγματικά, πολύτιμη και η αξία της παραμένει, ακόμη, ανεκτίμητη.
Αλλά αυτή εικόνα εμπεριέχει ένα σημαντικότατο ψευδές στοιχείο, το οποίο έχει να κάνει, με την μακροπρόθεσμη πολιτική των ΗΠΑ, απέναντι, στην κομμουνιστική Κίνα, η προσέγγιση και η άτυπη συμμαχία της οποίας, στις δύο τελευταίες δεκαετίες δεκαετίες της ύστερης “Σοβιετικής Ένωσης”, με τις ΗΠΑ υπήρξε ένα σημαντικότατο τμήμα της εφαρμοσμένης πολιτικής του Henry Kissinger, η συνέχιση της οποίας, από τις μετέπειτα, αμερικανικές ηγεσίες, ύστερα, από την σοβιετική εποχή, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 οδήγησε, προς χάριν των γραφειοκρατικών καπιταλιστικών πολυεθνικών εταιρειών των ΗΠΑ και του Δυτικού Κόσμου, την τριτοκοσμική, τότε, Κίνα, στην ένταξή της, στην διαδικασία της παγκοσμιοποίησης.
Αυτό το γεγονός αποτέλεσε ένα κολοσσιαίο στρατηγικό σφάλμα, για τις ΗΠΑ και την Δύση, οι απαρχές του οποίου είναι προφανές ότι εκκινούν, από την εφαρμοσμένη πολιτική αυτής της προσέγγισης του Henry Kissinger, με την μαοϊκή και την μεταμαοϊκή Κίνα, στηριζόμενη, επάνω σε μια αντισοβιετική βάση, η οποία πολιτική, αφού υποτίθεται ότι απέδωσε, συνεχίστηκε, αφρόνως, από τις αμερικανικές ηγεσίες, όπως προανέφερα, στην δεκαετία του 1900, όπως και του 2000, με αποτέλεσμα η Κίνα να μετασχηματισθεί, σε μια υπερδύναμη με την πρώτη οικονομία, στον κόσμο, ήδη, από το 2014 και με την πρωτιά, πλέον, σε όλα, σχεδόν, τα πεδία της έρευνας των θετικών επιστημών και της εφαρμοσμένης τεχνολογίας, γεγονός το οποίο, εάν δεν αναχαιτισθεί, από τις ΗΠΑ και την Δύση, τότε, πολύ γρήγορα, σε μία, με δύο δεκαετίες, το αργότερο, το Πεκίνο θα έχει αφήσει, πολύ πίσω του, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και γενικότερα, τον Δυτικό Κόσμο και η Κίνα θα καταστεί, αρχικά, τουλάχιστον, η κυρίαρχη και αργότερα, η πρώτη υπερδύναμη στον πλανήτη.
Κάτω από αυτό το πρίσμα και χωρίς, βέβαια, ο ίδιος ο Henry Kissinger να έχει άμεση ευθύνη, για τα πεπραγμένα των μεταγενέστερων ηγετών της Ουάσινγκτων και των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, αν και ουδέποτε παρενέβη, αρνητικά, έστω και σε συμβουλευτικό επίπεδο, στις εξελίξεις που ακολούθησαν, μπορώ να πω ότι το έργο του, προσφάτως, εκλιπόντος ανδρός δεν άντεξε στο μακροπρόθεσμο διάβα του χρόνου, αφού η συνέχιση της κινεζικής πολιτικής του έβλαψε, καίρια, τα συμφέροντα της αμερικανικής και ευρύτερα της δυτικης ολιγαρχίας.
Και αυτό είναι που ζούμε, σήμερα, την ίδια στιγμή, που ο Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Μόσχα, κατάφερε, κατά την υπερεικοσαετή εξουσία του, να αναστηλώσει την μετασοβιετική Ρωσία, από το επίπεδο του διεθνούς επαίτη, σε μία υπολογίσιμη παγκόσμια στρατιωτική, πολιτική και δευτερευόντως, οικονομική υπερδύναμη.
Αυτή είναι η πολιτική κληρονομιά του Henry Kissinger, στις διεθνείς σχέσεις, που απέχει, μακράν, των επιτευγμάτων του Klemens von Metternich του προτύπου και ινδάλματος του Αμερικανογερμανοεβραίου στρατηγιστή και πολιτικού (ο οποίος, άλλωστε, ως Εβραίος, ξόδεψε ένα πολύ σημαντικό και μη επικερδές πολιτικό κεφάλαιο των ΗΠΑ, στην προστασία του Ισραήλ, στο οποίο επετράπη, ατύπως, η σιωπηρή κατασκευή ενός πυρηνικού οπλοστασίου, το οποίο αριθμεί, κάπου 90 ατομικές βόμβες).
Αυτήν την πολιτική κληρονομιά του, προσφάτως, εκλιπόντος Henry Kissinger δεν μπορώ να την χαρακτηρίσω, ούτε, ως πλούσια, ούτε, κυρίως, θετική, για τις ΗΠΑ.
Μάλλον, αποθετική είναι…
Σχόλια