29/10/1923 - 29/10/2023 : Η 100η επέτειος της ίδρυσης του σύγχρονου τουρκικού κράτους και ο πόλεμος (1919 - 1922), για την τουρκική εθνική ανεξαρτησία, υπό την ηγεσία του Mustafa Kemal paşa.

Για την ελληνική εκστρατεία, στην Μικρά Ασία, την περίοδο 1919 - 1922 και την συντριπτική ήττα του ελληνικού στρατού, που, εκείνον τον καιρό, τον Αύγουστο του 1922, δεν ήταν αναμενόμενη και επήλθε, λόγω της απύθμενης βλακείας της ελληνικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, που οδήγησε, στην Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό του εντόπιου Ελληνισμού, έχω πραγματοποιήσει αρκετά αφιερώματα, σε αυτό εδώ το μπλογκ, εδώ και αρκετά χρόνια.

Αλλά η ελληνική στρατιωτική συντριβή και η ήττα των κλασικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Αντάντ, εκείνη την εποχή, από τον τουρκικό στρατό, υπό τον Mustafa Kemal, ο οποίος στρατός, στην πραγματικότητα, είχε μια όχι μεγάλη δύναμη πυρός και θύμιζε περισσότερο οργανωμένες ομάδες μπουλουκιών και όχι κανονικό στρατό, υπήρξε το επιτυχές πέρας του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα για την τουρκική ανεξαρτησία, που εκφράστηκε, με την επίσημη ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους κράτους 29 Οκτωβρίου 1923 από την τουρκική εθνοσυνέλευση και φυσικά, από τον Μουσταφά Κεμάλ.

Σε αυτόν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, για την τουρκική ανεξαρτησία και την γέννηση του σύγχρονου τουρκικού κοσμικού - στο πλαίσιο του δυνατού, μέσα σε μια ισλαμική κοινωνία - κράτους, είναι, που αφιερώνω το σημερινό δημοσίευμα, το οποίο θεωρώ ότι αξίζει να διαβαστεί. Μπορεί, σε πολλούς αναγνώστες, αυτό το αφιέρωμα, δηλαδή το περιεχόμενό του, να μην είναι αρεστό, να είναι δυσάρεστο και δεν το κρύβω ότι και σε μένα, δημιουργεί μια πικρία, που πηγάζει, από την καταστροφή του προαιώνιου, στα εδάφη εκείνα, Μικρασιατικού Ελληνισμού, που κατέφυγε, μετά την ελληνική συντριβή, στα μικρασιατικά εδάφη, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του κόσμου (πχ στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και αλλού) και του οποίου Μικρασιατικού Ελληνισμού, εν μέρει, αποτελώ και εγώ, εκ μητρός, ένας απο τους απογόνους του.

 Όμως τα όποια συναισθήματα, θετικά ή αρνητικά, μπορούν να λαμβάνονται υπόψη, αλλά δεν πρέπει να θολώνουν την κρίση μας για τα γεγονότα, να αποκρύπτουν, ή να αλλοιώνουν, ή να διαστρέφουν την ιστορική αλήθεια, η οποία, ως ιστορική αφήγηση, αφορά τα γεγονότα και μόνον, αυτά. 

Και τούτο, απλούστατα, διότι η Ιστορία είναι τα γεγονότα, όπως αυτά συνέβησαν και τίποτε περισσότερο, ή τίποτε λιγότερο, από αυτά. Όλα τα άλλα είναι περιττά, όταν δεν αποτελούν παραμυθολογική κατασκευή.

Ας περάσουμε, όμως, στην αφήγηση και την ανάλυση των γεγονότων. 

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία διέπραξε το μοιραίο λάθος, το ζωτικό σφάλμα, με την έκρηξη του Α’ παγκόσμιου πολέμου, το 1914, να ταχθεί, στην πλευρά των ηττημένων του πολέμου αυτού. 

(Λιγότερο από 20 χρόνια, αργότερα, η κεμαλική Τουρκία δεν θα διέπραττε το ίδιο λάθος, Με την έκρηξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου, διέπραξε νέο λάθος, αλλά αυτό ήταν, πολύ μικρότερο και ακίνδυνο, για την χώρα, τον λαό και το καθεστώς. Κράτησε ουδέτερη στάση, αρχικά φίλογερμανική και μετά φιλοσυμμαχική. Το αποτέλεσμα ηταν, βέβαια, να μείνει άθικτη, αλλά δεν μπορούσε να προβάλει διεκδικήσεις, αφού δεν παρακάθισε, στο μεταπολεμικό τραπέζι των νικητών).

Αύγουστος 1921 : Ο βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος Α’, στα ανάκτορα του Εσκί Σεχίρ (Εκεί, ο άρρωστος Κωνσταντίνος, στις 10 του μηνός, θα υποστεί, επιληπτική κρίση, στα πλαίσια αγγειακής εγκεφαλοπάθειας, όπως διέγνωσαν ο προσωπικός του ιατρός Ανδρέας Αναστασόπουλος και το ιατρικό συμβούλιο, με τους ιατρούς Αντώνιο Χρηστομάνο και τον Παναγιώτη Μανούσο. Στον Κωνσταντίνο, θα γίνει φλεβοτομία και την επόμενη ημέρα θα μεταφερθεί, απύρετος, στην Προύσα, για ανάρρωση).

Σύμφωνα, με την Συνθήκη των Σεβρών της 10/8/1920, αυτά, που έχασε, μετά το τέλος του Α’ παγκόσμιου πολέμου, η θνήσκουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, ήσαν, σχεδόν τα πάντα. 

Αυτό δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό, από την στρατιωτική ελίτ της χώρας, αφού οι απώλειες έφθαναν, στα 4/5 των εδαφών της, ενώ, συμπαγείς, τουρκικοί πληθυσμοί, επρόκειτο να τεθούν, υπό τον αποικιοκρατικό ζυγό των νικητριών μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες, φυσικά, ουδεμία σχέση είχαν, με τις όποιες εθνικές διεκδικήσεις, όπως αυτές των Ελλήνων, των Αρμενίων,·ή των Κούρδων. 

Έτσι :

1) Η Ανατολική Θράκη, μέχρι την γραμμή της Τσατάλτζας, ενσωματώνονταν, στο ελληνικό κράτος.

2) Προβλεπόταν η ελεύθερη ναυσιπλοΐα και ο αφοπλισμός των Δαρδανελλίων και η διοίκησή τους από επιτροπή, με συμμετοχή και της "Ε.Σ.Σ.Δ.", όταν θα γινόταν μέλος της Κοινωνίας των Εθνών, με τις μεγάλες δυνάμεις να έχουν δύο ψήφους και την Ελλάδα μία.

3) Η Κωνσταντινούπολη παρέμενε στην διαμελισμένη Τουρκία (γι' αυτό και οι εκπρόσωποι του Σουλτάνου υπέγραψαν την Συνθήκη, αφού υπήρχε όρος, ο οποίος προέβλεπε ότι, εάν δεν υπέγραφαν, θα έχαναν και την Κωνσταντινούπολη).

4) Τα νησιά του Αιγαίου περιέρχονταν στο ελληνικό κράτος, περιλαμβανομένων της Ίμβρου και της Τενέδου, ενώ η Ιταλία θα παραχωρούσε στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός από την Ρόδο. Αλλά, εάν η Βρετανία παραχωρούσε στην Ελλάδα την Κύπρο, τότε και η Ιταλία θα άφηνε, μετά από 15 χρόνια, τον πληθυσμό της Ρόδου να αποφασίσει, για την τύχη του.

5) Η Σμύρνη και η διοικητική περιοχή του Αϊδινίου, θα υπήγοντο, για μια πενταετία, σε ελληνική διοίκηση, υπό την ψιλή κυριαρχία του Σουλτάνου, με δική τους βουλή, ενώ η τύχη τους θα καθοριζόταν αργότερα, με δημοψήφισμα των κατοίκων.

6) Ο τουρκικός στρατός δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει τους 50.000 άνδρες, εκ των οποίων οι 35.000 θα ήσαν χωροφύλακες και οι 15.000 θα ήσαν στρατιώτες, για την φύλαξη των συνόρων, χωρίς πυροβολικό, ή άλλα τεχνικά όπλα, ενώ, στην οργάνωση όλων τους θα συμμετείχαν και ξένοι αξιωματικοί. Η τουρκική αεροπορία διαλυόταν, ως όπλο, ενώ το ναυτικό θα το αποτελούσαν 7 μικρές κανονιοφόροι και 6 τορπιλοβόλα, με σκοπό την επιτήρηση των ακτών.

7) Αναγνωριζόταν ένα αρμενικό κράτος, στην βορειοανατολική Τουρκία, με έξοδο στον Εύξεινο Πόντο.

8) Αναγνωρίζονταν ένα κουρδικό κράτος, με σύνορα, προς την Περσία.

9) Δημιουργήθηκε η Συρία (υπό γαλλική επιρροή).

10) Δημιουργήθηκε ο Λίβανος (επίσης υπό γαλλική επιρροή).

11) Δημιουργήθηκε το Ιράκ (υπό βρετανική επιρροή).

12) Δημιουργήθηκε η Παλαιστίνη, ως ένα εβραϊκό κράτος, υπό την κηδεμονία των Συμμάχων - κυρίως των Βρετανών.

13) Η Αττάλεια και το Ικόνιο υπήγοντο στην Ιταλία.

14) Στην Γαλλία εδίδετο η Κιλικία.

15) Η Τουρκία θα πλήρωνε αποζημιώσεις στους νικητές και θα ετίθετο, υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο.

Ενώ η Αίγυπτος είχε περάσει, στην βρετανική αποικιοκρατική κηδεμονία, από το 1914.

 11/1921 : Πορεία Ελλήνων ευζώνων στρατιωτών, στο μικρασιατικό μέτωπο.

Αυτός ο αποικιοκρατικός ζυγός, που επιβλήθηκε στον τουρκικό λαό, λόγω της αφροσύνης της οθωμανικής ελίτ, που τον παρέσυρε, σε ένα παγκόσμιο πόλεμο και μάλιστα, στην λάθος πλευρά του οδοφράγματος, ουδεμία σχέση είχε με οποιαδήποτε μορφή εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, από την πλευρά των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Δύσης, οι οποίες δεν είχαν κανένα εθνικό έρεισμα, στον πληθυσμό της Μικράς Ασίας και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. 

Ο αποικιοκρατικός ζυγός, που οι ευρωπαϊκές δυνάμεις επέβαλαν, στον τουρκικό πληθυσμό της Οθωμανίας, που κατέρρευσε, είχε να κάνει με τις επιδιώξεις και την βουλιμία των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και ουσιαστικά, έθεσε την τουρκική ελίτ, ενώπιον του διλήμματος της πλήρους υποταγής, ή της αντίστασης στους αποικιοκρατικούς κατακτητές, αλλά και σε εκείνους, που επιδίωκαν την απόσχισή τους, από το τουρκικό κράτος, αποβλέποντας, είτε, στην ίδρυση χωριστών κρατών, είτε την ενσωμάτωσή τους σε άλλο, ήδη, υπάρχον κράτος (Ελλάδα), επιδιώκοντας την ολοκλήρωση της εθνικής τους απελευθέρωσης. 

Έτσι, ο τουρκικός αγώνας, κατά των, κάθε λογής, εισβολέων, που εκφράστηκε και καθοδηγήθηκε, από τον Μουσταφά Κεμάλ πασά, τον Ισμέτ πασά, τον Φεβζή πασά και το υπόλοιπο επιτελείο των κεμαλικών, απέκτησε έναν σαφέστατο εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα και ένα αντίστοιχο περιεχόμενο, που, εκ των πραγμάτων, είχαν μια δίκαιη και ηθική βάση, στον βαθμό, που ο τουρκικός πληθυσμός, παρά την όποια ήττα του κράτους και της οθωμανικής ελίτ, που τον διοικούσε, δεν ήταν επιτρεπτό να χάσει αυτά που, δικαίως, διεκδικούσαν και οι άλλοι σύνοικοι, με αυτόν, πληθυσμοί. Δηλαδή το δικαίωμά του, για εθνική αυτοδιάθεση, μαζύ με το δικαίωμά του να αυτοκυβερνάται.

Όμως και αυτό έχει την σημασία του, ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας των Τούρκων δεν πήρε την μορφή της πανστρατιάς, αφού, μέσα σε έναν πληθυσμό, που έφθανε, μετά βίας, τους 8.000.000 ανθρώπους, οι στρατιωτικές δυνάμεις των κεμαλιστών, δεν ξεπέρασαν τους 90.000 άνδρες.

Φρικτό, αλλά πραγματικό : Δυο νεκροί και ακρωτηριασμένοι Έλληνες στρατιώτες, το 1922, προφανώς, μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου. Από τους αιχμαλωτισθέντες Έλληνες στρατιώτες, που υπερέβησαν τους 54.000, επέστρεψαν, στην Ελλάδα, 14.750, σε έναν χρόνο (το 1923) και λίγες εκατοντάδες, μέχρι το 1931. Από τους, περίπου, 40.000 υπόλοιπους, ουδείς επέστρεψε, ενώ, μέχρι και την δεκαετία του 1950, υπολογίζεται ότι υπήρχαν επιζώντες, στις τουρκικές φυλακές και σε μονάδες καταναγκαστικής εργασίας, χωρίς ουδέποτε οι άθλιες ελληνικές κυβερνήσεις να τους αναζητήσουν. Αυτοί οι, περίπου, 40.000 Έλληνες στρατιώτες, που τους “κατάπιε” η μικρασιατική γη, είχαν φρικτό θάνατο όλοι τους (ακρωτηριασμοί, όπως παραπάνω, με φαλτσέτες, κατατεμαχισμοί, με χασαπομάχαιρα - με κατανάλωση του ανθρώπινου κρέατος, από τους Τούρκους χωρικούς, πχ, στην Μαγνήσια, στις 16/11/922 -, τουφεκισμοί, μαζικές εκτελέσεις, με πολυβόλα, πριονισμοί, σφαξίματα, με ξιφολόγχες, θάψιμο ζωντανών, απαγχονισμοί, κάψιμο ζωντανών, με πετρέλαιο, καθ’ ομάδες των 50, θανατηφόρες ενέσεις, αφαίρεση οφθαλμών και άλλων οργάνων, πλύσιμο σε χαμάμ, με 50 βαθμούς Κελσίου και αμέσως μετά, με έκθεσή τους γυμνών, σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός κλπ).

Αυτό συνέβαινε την στιγμή, που η Ελλάδα των 4.500.000 ανθρώπων, είχε επιστρατεύσει και είχε αποστείλει στην Μικρά Ασία, πολύ μεγαλύτερη δύναμη ανδρών, χωρίς, μάλιστα, να επιβάλει την υποχρεωτική στράτευση του γηγενούς ελληνικού μικρασιατικού πληθυσμού, ο οποίος, συνυπολογιζομένου και του πληθυσμού στην Ανατολική Θράκη, έφθανε, σύμφωνα με την προβληματική οθωμανική απογραφή του 1914, στα 1.565.781  άτομα και στην πραγματικότητα ξεπερνούσε τα 2.068.402 άτομα, σύμφωνα με την πατριαρχική απογραφή, η οποία ήταν περισσότερο κοντά στην πραγματικότητα, διότι οι Έλληνες προτιμούσαν να δηλώνουν τις γεννήσεις, στα μητρώα της εκκλησίας και όχι, στα ληξιαρχεία του τουρκικού κράτους. 

Στα 1919 - 1922, οι αντίστοιχοι υπολογισμοί, που έχουν γίνει, στα πλαίσια ενός ελληνοτουρκικού προγράμματος, που είχε υλοποιηθεί, από τους ερευνητές Αγγελική Ράλλη και Bilgin Esme,  με τίτλο :“Mikra Asia. Story of Greeks of Anatolia”, ανεβάζουν τον ελληνικό πληθυσμό, στην Ανατολική Θράκη και στην Μικρά Ασία, στο ύψος των 2.600.000 ατόμων και όλους τους άλλους χριστιανικούς πληθυσμούς (Αρμένιους, Βούλγαρους), μαζύ με τους Εβραίους, στο 1.500.000. (Η ίδια μελέτη υπολογίζει τους Τούρκους, στα 8.000.000 ανθρώπους, όπως προανέφερα, πλην όμως, συμπεριλαμβάνει, στον αριθμό αυτόν, τους Κούρδους και όλους τους άλλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς).

Αυτό ήταν το μεγάλο έλλειμμα των κεμαλικών δυνάμεων, στο μικρασιατικό μέτωπο. Η σχετική ολιγανθρωπία των δυνάμεών τους και η μεγάλη αναντιστοιχία του μεγέθους τους, σε σχέση, με τον πληθυσμό, στον οποίον στηριζόντουσαν και από τον οποίον αντλούσαν το δυναμικό τους. Ένα έλλειμμα, το οποίο οι δυνάμεις του Μουσταφά Κεμάλ, παρά λίγο, να το πληρώσουν πολύ ακριβά.

Αλλά η Συνθήκη των Σεβρών δεν μπορούσε και δεν επρόκειτο να μακροημερεύσει. Στην Μικρά Ασία, που ήταν το λίκνο του τουρκικού λαού, η συμφωνία των Σεβρών δεν μπορούσε να εφαρμοστεί. 

31/8/1922 Η Σμύρνη καίγεται…

Η εξέγερση των Τούρκων στρατιωτικών και η εύκολη νικη τους, στον μικρασιατικό χώρο, επί των Γάλλων και των Ιταλών, οδήγησε στην συμφωνία της Άγκυρας της 20ης Οκτωβρίου 1921, που ήταν Συνθήκη, μεταξύ της Γαλλικής κυβέρνησης και του επαναστατικού καθεστώτος του Μουσταφά Κεμάλ, επισημοποίησε την αναγνώριση της κυβέρνησης της Άγκυρας, που αρνήθηκε να αναγνωρίσει την Συνθήκη των Σεβρών της 10ης Αυγούστου του 1920, η οποία είχε υπογραφεί από τον Σουλτάνο. Μετά τις ήττες των Γάλλων στην Κιλικία, αυτοί υποχώρησαν, νοτιότερα και ενίσχυσαν τις στρατιωτικές δυνάμεις τους, στην Συρία και ως εκ τούτου, με την Συνθήκη της Άγκυρας, οι Γάλλοι αποχώρησαν, από την Κιλικία.

Υπήρχαν και άλλα συμφέροντα. Η Γαλλία έβλεπε την αγγλική πολιτική στην Ανατολή, με εχθρότητα, αφού οι περιοχές της γαλλικής επικυριαρχίας βρίσκονταν περικυκλωμένες, από αγγλοκρατούμενες περιοχές, τόνιζε, στους Γάλλους, την αδύναμη θέση τους, που ήσαν, έντονα, εκνευρισμένοι, με την στήριξη των Βρετανών, στους Έλληνες, που ήσαν, εξ αντικειμένου, τα όργανα προώθησης της βρετανικής επιρροής, στην περιοχή της Ανατολίας και στα Στενά, ενώ οι Γάλλοι έβλεπαν τους Τούρκους, ως εμπόδιο, στην βρετανική και την ελληνική κυριαρχία, στην Μεσόγειο, στα Δαρδανέλια και στην Μικρά Ασία.

Τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν και οι Ιταλοί, με αποτέλεσμα οι ξεχωριστές συνθήκες ειρήνης που υπέγραψαν, με την κεμαλική Τουρκία, η Γαλλία και η Ιταλία, αποκατέστησαν την Τουρκία, στην παλαιά της θέση του συντελεστή της διαίρεσης και ανταγωνισμού, μεταξύ των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως συνέβαινε, στον 19ο αιώνα. 

Mustafa Kemal Paşa (1881 - 10/11/1938).

Ο Τουρκικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας είχε ως αποτέλεσμα την νίκη, επί των Ελλήνων, με την σημαντική βοήθεια της νεαρής τότε “σοβιετικής” Ρωσίας του Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν, του Λέοντα Τρότσκι και του Ιωσήφ Στάλιν, η οποία στήριξε, οικονομικά και στρατιωτικά, σε επίπεδο στρατιωτικών συμβούλων και σε στρατιωτικό υλικό, με τον Μιχαήλ Φρούνζε, το νεαρό επαναστατικό εθνικό κίνημα των Τούρκων του Μουσταφά Κεμάλ.

Η ρωσική βοήθεια είχε ως αποτέλεσμα, την ανακοπή της ελληνικής επίθεσης και την πορεία του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος, προς την Άγκυρα, τον Αύγουστο του 1921 και τελικά, την ήττα των Ελλήνων, έναν χρόνο μετά, τον Αύγουστο του 1922 στην Μικρά Ασία και την εκδίωξη τους, από την περιοχή, μαζί με τον γηγενή ελληνικό πληθυσμό και τις εθνικές εκκαθαρίσεις, που έλαβαν χώρα, στην Ανατολία, αλλά και στην ανατολική Θράκη, με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, στις 24 Ιουλίου 1923, την κατάργηση του Σουλτανάτου, την 1η Νοεμβρίου 1922 και την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους, από την Εθνοσυνέλευση, στις 29 Οκτωβρίου 1923, οπότε και ο Μουσταφά Κεμάλ εξελέγη, ως ο πρώτος πρόεδρος της Τουρκίας, σε ένα κράτος, το οποίο ήταν κοσμικό, ως αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησε ο Τούρκος ηγέτης.

Αυτή είναι η ψυχρή αλήθεια όσον αφορά τον πόλεμο 1919 - 1922, που αφορούσε τον αγώνα, για την τουρκική εθνική ανεξαρτησία και την εθνική αυτοκυβέρνηση, έτσι όπως αυτή η έννοια της αυτοκυβέρνησης έχει προσδιοριστεί, από τον αστικοδημοκρατικό ορισμό της, εν λόγω, έννοιας.

Προφανώς, δεν μας αρέσει. Αλλά, έτσι έχουν τα πράγματα…