1890 (δεκαετία). Κωνσταντινούπολη. Το θωρηκτό “Feth-i Bülend”.
Το θωρηκτό το βυθίστηκε, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, στις 18/10/1912, στον Α’ βαλκανικό πόλεμο, από το τορπιλοβόλο 11 του ελληνικού πολεμικού ναυτικού.
1900.
1940.
Πειραιάς. Νέο Φάληρο. Το παλιό θέατρο των ΕΗΣ.
Το παλιό θέατρο των ΕΗΣ, με φόντο τον λόφο της Καστέλας.
Το πρώτο θέατρο του Νέου Φαλήρου (1873) το δημιούργησε η Εταιρεία του Σιδηροδρόμου.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο το 1926
Του Θεόδωρου Βελλιανίτη (1863-1935).
''Όταν, εις το Νέον Φάληρον, ηγέρθη το πρώτον θερινόν θέατρον, κατά το 1873, η παραλία εκείνη, μόλις, είχεν αρχίσει να σχηματίζεται. Δεν υπήρχον, παρά τρία, ή τέσσαρα σπίτια, μόνον. Η εταιρεία του σιδηροδρόμου ηθέλησε να καταστήση το Νέον Φάληρον παραλίαν του συρμού και με μίαν ορχήστραν και ολίγα πυροτεχνήματα, κατώρθωσε να προσελκύση τους κατοίκους των δύο πόλεων. Μετά την πρώτην επιτυχίαν, ήγειρε θερινόν θέατρον, εις το οποίον, επί μία σειράν ετών, έπαιζεν Ιταλικός θίασος, του οποίου ο Έλλην τενόρος Κρητικός και ο Ιταλός Πέτροβιτς έδρεπον, κατά πάσαν εσπέραν, δάφνας. Το θέατρο αυτό ήτο μία, από σανίδας, παράγκα, τα σκηνικά πρόχειρα και χονδροειδούς καλαισθησίας, αλλ’ ο κόσμος ηρκείτο, εις αυτά και τον συνεκίνουν τα παλαιά μελοδράματα, τα οποία είχε συνηθίσει, από δεκάδων ετών, να ακούη.''
1939. Πειραιάς, το Παλαιό Ρολόι.
Η πλατεία Δημαρχείου (πλατεία Θεμιστοκλέους), με το παλιό δημαρχείο.
Το γνωστό, σε όλους, «ρολόι» του Πειραιά του 1873 (αρχικά κτίστηκε, ως το πρώτο χρηματιστήριο της Ελλάδας), ένα κτίριο σύμβολο, το υπέρτατο σήμα κατατεθέν της πόλης, ένα κτίριο, που η ιστορική διαδρομή του έληξε, με την κατεδάφιση του, το 1968, με απόφαση του, τότε, δημάρχου Αριστείδη Σκυλίτση.
Δεξιά, το Μέγαρο του Ν.Α.Τ. και η ακτή Ποσειδώνος.
Αριστερά, η ακτή Μιαούλη.
1940 (δεκαετία). Πειραιάς. Μέγαρο ΕΗΣ - ΗΣΑΠ.
Ο Σταθμός Πειραιάς, επί της Ακτής Καλλιμασιώτη.
Ο αρχικός σταθμός Πειραιώς εγκαινιάστηκε, στις 27 Φεβρουαρίου 1869, ως τερματικός σταθμός του Σιδηρόδρομου Αθηνών-Πειραιώς (ΣΑΠ), της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής, εντός των ορίων του ελληνικού κράτους, που αποτέλεσε το πρώτο τμήμα της, μετέπειτα, γραμμής 1 του μετρό της Αθήνας.
Ο σταθμός αυτός ανακατασκευάστηκε, πλήρως, την περίοδο 1926 - 1928, σε σχέδια του πολιτικού μηχανικού Μιλτιάδη Αξελού και του αρχιτέκτονα Ιωάννη Αξελού.
Η σημερινή του μορφή ανάγεται, στον Δεκέμβριο του 2000
, και είναι, επίσημα, διατηρητέο κτίριο.
Το 2004 άρχισαν οι πρώτες μελέτες, για την επέκταση της Γραμμής 3, προς τον Πειραιά.
Το 2012 ξεκίνησε η κατασκευή του υπόγειου σταθμού Πειραιά, μαζί με τους υπόλοιπους σταθμούς της επέκτασης και την σχετική υπόγεια σήραγγα.
Η ολοκλήρωση της κατασκευής του καθυστέρησε αρκετά χρόνια, λόγω πλήθους αρχαιολογικών ευρημάτων, αναπάντεχες δυσκολίες των απαλλοτριώσεων των κτιρίων, που χρειάστηκαν να γίνουν, προκειμένου να εξασφαλιστεί χώρος, για να κατασκευαστεί ο σταθμός Μανιάτικα (κάποιοι ιδιοκτήτες κτιρίων, ενώ αρχικά είχαν συμφωνήσει, για τις απαραίτητες απαλλοτριώσεις, ξαφνικά, στην πορεία, άλλαξαν γνώμη και αρνήθηκαν να φύγουν, από τα κτίρια, προκαλώντας, έτσι, περαιτέρω καθυστέρηση των έργων), νέας μελέτης, στο παραλιακό μέτωπο, επειδή η αρχική μελέτη αποδείχθηκε άστοχη, λόγω της γειτνίασης με την θάλασσα και χρειάστηκε να εκπονηθεί καινούρια μελέτη και να γίνουν έργα στεγανοποίησης του σταθμού, από την θάλασσα, με κατασκευή ενός τεράστιου ενδιάμεσου τοίχου, της 4μηνης διακοπής των εργασιών, λόγω των capital controls, που επιβλήθηκαν, από την, τότε, κυβέρνηση, το καλοκαίρι του 2015, αλλά, ακόμη και εύρεσης πυρομαχικών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στον χώρο κατασκευής του σταθμού Πειραιά.
Στις 10 Οκτωβρίου 2022, εγκαινιάστηκε ο υπόγειος σταθμός της γραμμής 3, που είναι κομβικός, με αυτόν της Γραμμής 1, την ίδια ημέρα, με τους σταθμούς Μανιάτικα και Δημοτικό Θέατρο της ίδιας επέκτασης. Επίσης, υπό σχεδιασμό, είναι η υπογειοποίηση της Γραμμής 1, στο τμήμα Φάληρο - Πειραιάς, με ταυτόχρονη κατασκευή ενός ενδιάμεσου σταθμού, με την ονομασία Καμίνια.
1903. Στην αγορά της Ανδρίτσαινας.
1910 (πρώτο μισό της δεκαετίας). Η γέφυρα του Ιλισού, στο Καλλιμάρμαρο.
Για να περάσεις στο Παγκράτι, μέχρι την κάλυψη του Ιλισού, τις δεκαετίες του 1950 και 1960, περνούσες από τις γέφυρές του.
Η, πλέον, διάσημη ήταν αυτή του Σταδίου, όπου περνούσε και το τραμ.
Εδώ, σε μια σπάνια γωνία λήψης στην αρχή του 20ου αιώνα (πριν το 1915).
Πέτρινη, τρίτοξη, κατασκευασμένη το 1872, με λεφτά του Ζάππα.
Το κυκλικό κτίριο λεγόταν Πανόραμα Θων, όπου μέσα, με διάφορους παραμορφωτικούς καθρέπτες, δημιουργούνταν υπερφυσικές εικόνες.
Το Πανόραμα ανεγέρθηκε, το 1895 και κατεδαφίστηκε το 1921.
Μπροστά, είναι ο Ιλισός ποταμός, (μετέπειτα λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου) και η τρίτοξη γέφυρα, στην είσοδο του Παναθηναϊκού Σταδίου.
Πίσω, από το Πανόραμα Θων, διακρίνεται ο Λυκαβηττός.
1925. Το αυτοκίνητο της γραμμής Φάληρο - Γλυφάδα σταθμευμένο μπροστά στο οίκημα, όπου διέμενε ο Πέτρος Παυλίδης, με την οικογένειά του, στην διάρκεια των καλοκαιρινών τους διακοπών.
Μάιος 1941. Άποψη του Μάλεμε, κατά την διάρκεια της Μάχης της Κρήτης (“Επιχείρηση Ερμής”).
1950 (δεκαετία). Το εξώφυλλο του φακέλου, που διατηρούσε η Ασφαλεια, για τον ιστορικό ηγέτη του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη.
1953. Οδός Πατησίων. To τέλος των τραμ, που έγινε, προς χάρη των ιδιωτικών αυτοκινήτων και υπήρξε στρατηγικά, καταστροφική επιλογή.
Εργασίες ξηλώματος των γραμμών του τραμ, επί της Πατησίων. Το 1953 σηματοδότησε την αρχή του τέλους των τραμ, στην μεταπολεμική Αθήνα.
Πολλά έχουν ειπωθεί και πολλά έχουν γραφτεί, για το θέμα.
Ας δούμε, όμως, τί έγραφε ο τύπος, εκείνη την εποχή.
Η "Ελευθερία", στις 19 Ιουλίου 1953, είχε τίτλο :Ν αυτοκ
Το άρθρο άρχιζε, αναφέροντας :
"Tον Νοέμβριο, ή το αργότερο, τον Δεκέμβριο, η Αθήνα θα έχει δύο μεγάλες φαρδιές συγχρονισμένες λεωφόρους, που θα μπορούν να κυκλοφορούν, με μεγάλη ταχύτητα, πολλές, ταυτόχρονα, σειρές, από αυτοκίνητα : την λεωφόρο Πατησίων και την λεωφόρο Κηφισίας.
Τα έργα, που γίνονται, τώρα, στους δύο αυτούς μεγάλους δρόμους, πρόκειται να αλλάξουν την όψη της πρωτεύουσας.
Η αντικατάσταση των τραμ, με τρόλλεϋ μπας, έδωσε την αφορμή και την ευκαιρία της επισκευής και της διαρρυθμίσεως των δύο μεγάλων αθηναϊκών αρτηριών".
Και παρακάτω :
“Για να διορθωθούν, πραγματικά, αυτές οι δύο αρτηρίες ήταν ανάγκη να γίνουν έργα μεγάλης εκτάσεως και πολύμορφα, που άρχισαν, τώρα, να πραγματοποιούνται, έπειτα από μελέτες, συσκέψεις και συμβούλια πολλών ετών.
Τα έργα αυτά, που έχουν, προσωρινά, αναστατώσει την κυκλοφορία είναι:
α) η δημιουργία καινούργιων υπονόμων.
β) η κατασκευή, από την αρχή των οδοστρωμάτων και
γ) η αφαίρεσις των γραμμών των τραμ και η τοποθέτηση εναερίων ηλεκτροφόρων καλωδίων, για τα τρόλλεϋ μπας.
Τα τραμ εμπόδιζαν, σημαντικά, την κανονική κυκλοφορία και η αντικατάστασις των, με τρόλλεϋ, ήταν επιβεβλημένη".
Κλείνοντας η εφημερίδα αναφέρει τα εξής, σε σχέση με τα τρόλλεϋ :
"Τριανταπέντε μεγάλα κίτρινα τραμ εξυπηρετούσαν, ως τώρα, την γραμμή Πατησίων-Αμπελοκήπων.
Αυτά θα αντικατασταθούν, από ισάριθμα τρόλλεϋ μπας.
Κάθε τρόλλεϋ μπας μπορεί να περιλάβει, ακριβώς, τον ίδιο αριθμό επιβατών, με ένα μεγάλο κίτρινο τραμ.
Η συγκοινωνία ελπίζεται να εξυπηρετηθεί καλύτερα, με τα τρόλλεϋ :
α) γιατί είναι ταχύτερα, από τα τραμ και
β) γιατί έχουν φαρδύτερους διαδρόμους, από τα τραμ, πράγμα, που θα ελαττώσει το συνωστισμό , που παρατηρείται, σήμερα, στα οχήματαιο.
Τα τρόλλεϋ θα ακολουθούν την ίδια διαδρομή, από τους Αμπελοκήπους, στα Πατήσια, που ακολουθούν τα τραμ.
Tα καινούργια ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν μήκος 12 μέτρα και πλάτος 2.5.
Το εξωτερικό τους έχει χρώμα κίτρινο και τα καθίσματά τους είναι, από πράσινο δέρμα.
Γενικά, είναι πολυτελέστατα και το πιο σημαντικό, είναι αθόρυβα, γιατί έχουν ελαστικούς τροχούς."
Λίγους μήνες, αργότερα, στις 24 Οκτωβρίου 1953 (ακριβώς, 59 χρόνια πριν) η εφημερίδα "Εμπρός" έγραφε, συγκεκριμένα :
"Εις το υπουργείον Δημοσίων Έργων συγκροτήθη, χθες την πρωίαν, σύσκεψις, εις την οποίαν μετέσχον οι υπουργοί Δημοσίων Έργων, Εσωτερικών και Συγκοινωνιών κκ. Καραμανλής, Λυκουρέζος και Ψαρρός και οι αρμόδιοι διευθυνταί.
;Κατά την, εν λόγω, σύσκεψιν και κατόπιν κοινής αποφάσεως των τριών υπουργών, καθωρίσθη η διαδρομή των, από τέρματος Πατησίων, εις Αμπελοκήπους, ηλεκτρικών λεωφορείων και ωρίσθη, ως ημέρα διακοπής της, δια των οδών τούτων τροχιοδρομικής συγκοινωνίας, η 15η Νοεμβρίου, υποχρεουμένης της Ηλ. Ετ. Μεταφορών, όπως, κατά την αυτήν, ως άνω, ημερομηνία, διακόψη και την τροχιοδρομικήν, Κυψέλης-Παγκρατίου, εξασφαλίζουσα την συγκοινωνίαν δι' άλλων συγκοινωνιακών μέσων”.
1960 (δεκαετία). Πειραιάς. Το Δημοτικό Θέατρο. Πλατεία Κοραή.
Οι Λεωφόροι Βασιλέως Γεωργίου Α. και Ηρώων Πολυτεχνείου (πρώην Λεωφόρος Σωκράτους).
Το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά είναι ένα νεοκλασικό κτίριο, που κτίστηκε, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Λαζαρίμου και εγκαινιάστηκε, στις 9 Απριλίου του 1895.
To θέατρο έχει χωρητικότητα 600 θέσεων και βρίσκεται, στο κεντρικότερο σημείο της πόλης του Πειραιά.
Ειδικότερα, για την εποχή, που αποφασίστηκε να ανεγερθεί, στα τέλη του 19ου αιώνα, θεωρείται οραματική η ιδέα και μόνο, της δημιουργίας ενός τέτοιου μεγέθους θεάτρου.
Οι κάτοικοι του Πειραιά, το 1883, όταν λήφθηκε η σχετική απόφαση, έφθαναν, μόλις, τους 27.000.
1970 (αρχές δεκαετίας). Νυκτερινή φωτογραφία του Πειραιά, με το φωτισμένο, στο κεντρο, το Δημοτικό Θέατρο της πόλης.
6/5/1962 Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ και η Δέσπω Διαμαντίδου εύχονται, στην Τζένη Καρέζη, για τον γάμο της, με τον Ζάχο Χατζηφώτιου.Ο γάμος αυτός δεν θα κρατήσει, για πολύ. Θα χωρίσουν, λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων. Αντίθετα, η σχέση των Παπαμιχαήλ - Διαμαντίδου θα κρατήσει μια δεκαετία και αυτή η σχέση θα τερματισθεί, όταν ο Παπαμιχαήλ, το 1965, έκανε πρόταση γάμου, στην Αλίκη Βουγιουκλάκη.
1964. Η Κατίνα Παξινού, με τα εγγόνια της Φαίδωνα (αριστερά) και Αλέξανδρο Αντωνόπουλο.
1966. Η Τζένη Καρέζη και ο Ανδρέας Μπάρκουλης, σε σκηνή, από την παλιά ταινία του ελληνικού κινηματογράφου Τζένη, Τζένη», που γυρίστηκε στις Σπέτσες αι στην “Σπηλιά του Μπεκίρη”.
Αυτό, που δεν είναι γνωστό είναι ότι το νυφικό, που χρησιμοποίησε, στην ταινία, η Καρέζη ήταν, από την προσωπική της συλλογή και μάλιστα ήταν το νυφικό, που φόρεσε, λίγα χρόνια πριν, στο γάμο της, με τον Ζάχο Χατζηφωτίου. Πολλά χρόνια αργότερα, ο Ανδρέας Μπάρκουλης είπε ότι, στην εποχή του γυρίσματος της ταινίας, στις Σπέτσες υπήρξε ένα σύντομο ειδύλλιο των δυο τους.
5/4/2003. Η Α 9106, στο Διακοπτό,
24/12/2004. Η Α 9103. Διασταύρωση, στον σταθμό Αγίων Αναργύρων Αττικής.
5/1/2005 Η Α-9103. Δρομολόγιο 300, στην Κακιά Σκάλα.
Σχόλια