Την τύχη της "Ε.Σ.Σ.Δ." επιφυλάσσουν οι γερμανικές ελίτ στην ευρωζώνη. Οι αιτίες των γερμανικών αρνήσεων για την έκδοση κοινών ομολόγων των κρατών της ευρωζώνης και ο στραγγαλισμός των οικονομιών των ευρωπαϊκών κρατών.
Ο αναβιωμένος γερμανικός εθνικισμός, που εκφράζεται μέσα από ένα πρωτόγονο μίγμα οικονομικού νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρητικού κεϋνσιανισμού (ένα κοκταίηλ, που ταιριάζει, πλήρως, στα στενά και βραχυπρόθεσμα γερμανικά συμφέροντα, αφού επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς στις ελλειμματικές χώρες της ευρωζώνης, χωρίς τους ανάλογους κανόνες επέκτασης της εσωτερικής ζήτησης στις πλεονασματικές χώρες της ευρωζώνης), οδηγεί την ευρωζώνη στο να ακολουθήσει τον δρόμο της πάλαι ποτε "Ε.Σ.Σ.Δ.". Δηλαδή στην διάλυση...
Το άρθρο, που ακολουθεί, κάνει μια ανασκόπηση, σε μια πλούσια και μεστή συζήτηση, που έγινε στο e-rooster.gr, πριν από 10 περίπου μήνες, τον Φεβρουάριο του 2010 και στις θέσεις, που εκφράστηκαν, σε αυτήν την συζήτηση, όταν η ελληνική κρίση ήταν επί θύραις, όταν, δηλαδή, η παρούσα κρίση του ευρωπαϊκού δημόσιου χρέους βρισκόταν σε εξέλιξη και συγκεκριμενοποιείτο, περιπτωσιολογικά, στην Ελλάδα, η οποία συγκέντρωνε όλα τα πυρά, μόνο και μόνο για να μην εντοπισθεί και αποδοθεί η αιτία του προβλήματος, εκεί που πραγματικά βρισκόταν, δηλαδή στις χαοτικές θεσμικές ανεπάρκειες της ευρωζώνης και στην αντίστοιχη ρηχότητα του ευρώ, ως κοινού νομίσματος, το οποίο είναι ένα αβαθές νόμισμα, αφού δεν στηρίζεται σε μια ευρωπαϊκή ομοσπονδιακή κρατική ένωση και σε μια ευρωπαϊκή κεντρική κυβέρνηση, η οποία, θέτοντας υπό τον έλεγχό της την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μπορεί να ασκεί την νομισματική και κυρίως την δημοσιονομική πολιτική της Ομοσπονδίας, όπως συμβαίνει στις Η.Π.Α. και να ανακατανέμει τις επενδύσεις και τον παραγόμενο κοινωνικό πλούτο, μέσα στις πολιτείες και τις κοινωνίες που την συναπαρτίζουν, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εποχής και των κοινωνιών αυτών.
Το άρθρο, γύρω από το οποίο ξετυλίχθηκε η συζήτηση αυτή, έχει τίτλο "Καθαρές κουβέντες για την οικονομία". Τμήματα των θέσεων που εξέφρασα σε αυτήν, έχουν δημοσιευτεί και στο μπλογκ μου και όποιος θέλει μπορεί να τα βρει στα θέματα : "Ζώνη του Euro : Να μείνει η Ελλάδα, ή όχι; Η έξοδος πρέπει να αντιμετωπισθεί μόνον ως έσχατη λύση" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/02/euro.html και "Η Wall Street Journal" και η διεθνής οικονομική ύφεση : Ένα εργαλείο των παπατζήδων των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/02/wall-street-journal.html και "2008 - 2009 : Η αριθμητική της βαθιάς ύφεσης της παγκόσμιας οικονομίας (προϊόν της βλακώδους και συμφεροντολογικής πολιτικής της ελίτ των γραφειοκρατικών χρηματοπιστωτικών αγορών)" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/02/2008-2009.html . Τα υπόλοιπα τμήματα της συζήτησης, με τις τότε εκφρασμένες θέσεις μου, θα τις δημοσιεύσω προσεχώς, ως ξεχωριστά θέματα στο μπλογκ μου.
Το να χαρακτηρίσω τις θέσεις, που έχω εκφράσει σε αυτήν την συζήτηση, προφητικές θα ήταν και υπερφίαλο και εξωπραγματικό. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν ήσαν οι θέσεις αυτές προβλεπτικές, σε μιαν εποχή, που δεν προοιώνιζε αυτό που θα ακολουθήσει, με την κρίση του ευρωπαϊκού χρέους και τις επακόλουθες διαλυτικές τάσεις στην ευρωζώνη, οι οποίες, ακόμα και τότε, μπορούσαν να μην λάβουν τις διαστάσεις, που στην συνέχεια έλαβαν, λόγω της γερμανικής αφασίας και της ανοησίας και του δογματισμού, που διακατέχει την ευρωγραφειοκρατία των Βρυξελλών και την ηγετική πολιτική ελίτ της ευρωζώνης, αφού όλοι αυτοί κινούνταν με την πεποίθηση ότι το πρόβλημα ήταν τοπικό, αφορούσε την Ελλάδα και ότι, με την εμβαλωματική λύση της 11/2/2010 (την δήλωση των ηγετών της ευρωζώνης για την στήριξη της Ελλάδας, αν χρειαζόταν) και την παραπέρα εξειδίκευσή της, θα ήταν δυνατό να μην εξαπλωθεί η υποφώσκουσα ευρωπαϊκή θεσμική κρίση στις περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης και στην συνέχεια στο σύνολό της.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό : Η επιβολή του βλακώδους και αναποτελεσματικού Μνημονίου στην χώρα μας και η έλευση της ιρλανδικής κρίσης, η οποία θα εξαπλωθεί και στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, αν περάσουν οι γερμανικές προτάσεις, για την συμμετοχή των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, περιπτωσιολογικά, στο, κατά χώρα, επιμέρους "κούρεμα" του ευρωχρέους και για την μη έκδοση κοινών ομολόγων των ευρωπαϊκών κρατών (τα καταχρηστικώς αποκαλούμενα ευρωομολόγα). Μια διαδικασία, η οποία θα οδηγήσει την ευρωζώνη στην διάλυση, αφού η κυριαρχία του γερμανικού εθνικισμού στην διαμόφωση της πολιτικής της χώρας, που αποτελεί την ατμομηχανή της ευρωζώνης, θα οδηγήσει στην επικράτηση των επιμέρους εθνικισμών στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες θα κοιτάξουν να προστατευθούν από την ισοπεδωτική ολιτική των γερμανικών ελίτ, οι οποίες έχουν αποθρασυνθεί, εξ αιτίας της υποχωρητικότητας όλων των άλλων και λόγω της γαλλικής πολιτικής, η οποία, μέχρι τώρα, προσανατολίζεται στην υποστήριξη των γερμανικών επιδιώξεων, παρά τον, μεσομακροπρόθεσμα, βλαπτικό τους χαρακτήρα, για τα γαλλικά συμφέροντα. Αυτή η διαδικασία διάλυσης της ευρωζώνης, αν δεν συγκρατηθεί ο γερμανικός εθνικισμός και δεν αποκρουσθούν οι επιδιώξεις του, δεν θα αργήσει να λάβει σάρκα και οστά, ακριβώς, όπως έγινε και με την "Ε.Σ.Σ.Δ.", πριν από 19 χρόνια, όταν τα ρωσικά συμφέροντα και ο εθνικισμός οδήγησαν στην διάλυση του "σοβιετικού" κράτους. (Αργότερα, η ρωσική ελίτ το μετάνοιωσε, αλλά ήταν, πλέον, αργά).
Ας δούμε, λοιπόν, το άρθρο αυτό, με το οποίο κάνω την ανασκόπηση εκείνης της πολύ σημαντικής συζήτησης :
"Ξαναδιαβάζοντας όσα γράφτηκαν εκείνη την εποχή, ως σχόλια στο άρθρο του κ. Ανδρέα Ανδριανόπουλου («Καθαρές κουβέντες για την οικονομία» http://e-rooster.gr/01/2010/2106 ), δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό να πω ότι όλες μου οι εκφρασμένες απόψεις δικαιώθηκαν (άλλες περισσότερο, άλλες λιγότερο – αλλά πάντως πολύ περισσότερες είναι εκείνες που δικαιώθηκαν περισσότερο, από εκείνες που δικαιώθηκαν λιγότερο, αν και βέβαια, το σκληρό πόκερ στην ευρωζώνη συνεχίζεται και έχει πάρει τις διαστάσεις εκείνες, που περιέγραψα στα παραπάνω κείμενα μου).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συζήτηση, που αυτή την εποχή διεξάγεται, δημοσίως στην ευρωζώνη, για το «ευρωομόλογο», κατά της έκδοσης του οποίου έχουν τοποθετηθεί, σαφέστατα, οι Γερμανοί, οι οποίοι, με την επιμονή τους αυτή, προοιωνίζουν, για την ευρωζώνη, ένα τέλος αντίστοιχο εκείνου της «Ε.Σ.Σ.Δ.» – τηρουμένων και των πρεπουσών ιστορικών αναλογιών, αφού η «Ε.Σ.Σ.Δ» ήταν ένα ομοσπονδιακό κράτος, ενώ η ευρωζώνη δεν είναι κάτι τέτοιο, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιο εύκολο να διαλυθεί, αν και οι επιπτώσεις μιας διάλυσης της ευρωζώνης θα είναι οικονομικά πολύ πιο επώδυνες από την διάλυση της «Ε.Σ.Σ.Δ.»
Δεν είναι τυχαία η εναντίωση των Γερμανών (και μαζύ με αυτούς και των Ολλανδών και των Αυστριακών, ίσως και των Γάλλων) στο «ευρωομόλογο». Κατ’ αρχήν αυτό, για το οποίο συζητούν οι ηγέτες της ευρωζώνης και το οποίο αποκαλούν «ευρωομόλογο», δεν είναι ευρωομόλογο, με την ουσιαστική σημασία της λέξης. Για να υπάρξει ένα πραγματικό ευρωομόλογο, με όλη την σημασία της λέξης, θα έπρεπε να πληροί τις προϋποθέσεις ενός κρατικού ομολόγου. Δηλαδή, να είναι ένα ομόλογο, ένα χρεώγραφο το οποίο εκδίδεται από ένα κράτος, με μια κεντρική κυβέρνηση και να στηρίζεται το εν λόγω κρατικό χρεώγραφο, στα απτά, πραγματικά και συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία του κράτους αυτού, προκειμένου να μπορεί να βρει αγοραστές, οι οποίοι θα το αγοράσουν, επαναπαυόμενοι στο γεγονός ότι, αν, για οποιονδήποτε λόγο, το κράτος αυτό αθετήσει τις υποσχέσεις του και τις δεσμεύσεις, που έχει αναλάβει εκδίδοντας το ομόλογο και δεν ικανοποιήσει τις αντίστοιχες απαιτήσεις τους, τότε θα μπορούν να στραφούν, κατά των περιουσιακών του στοιχείων, προκειμένου να καλύψουν τα δικά τους περιουσιακά δικαιώματα, που απορρέουν από τις απαιτήσεις αυτές.
Η ευρωζώνη, όμως, δεν είναι κράτος και φυσικά δεν μπορεί να εκδώσει ένα τέτοιου είδους ομόλογο, διότι δεν υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την έκδοσή του (κεντρική κυβέρνηση), ούτε και περιουσιακά στοιχεία, στα οποία θα μπορούσαν να στραφούν οι αγοραστές, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους, σε περίπτωση αθέτησης των υποσχέσεων των όποιων εκδοτών του ευρωομολόγου.
Επειδή, λοιπόν, οι ευρωζωνίτες δεν έκαναν, όλα αυτά τα χρόνια που πέρασαν, τίποτε το ουσιαστικό, για να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ενότητα, δηλαδή την ευρωπαϊκή κρατική ομοσπονδία και επειδή προέκυψε η οικονομική ύφεση του 2008, η οποία, λόγω των χαοτικών θεσμικών ανεπαρκειών της ευρωζώνης και των ανοησιών του μοιραίου τριγώνου ΓΑΠ – Τρισέ – Μέρκελ, τους βρήκε εντελώς απροετοίμαστους και ανυποψίαστους, κάποιοι από αυτούς προωθούν μια παραλλαγή της γνήσιας εκδοχής του ευρωομόλογου, η οποία, όμως, δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα κοκταίηλ των επί μέρους κρατικών ομολόγων των χωρών της ευρωζώνης, το οποίο κοκταίηλ, καταχρηστικά, αποκαλούν «ευρωομόλογο».
Τι κάνουν, δηλαδή, αυτοί (ΓΑΠ, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Βέλγοι, γραφειοκρατία των Βρυξελλών κ. α.); Ζητούν να εκδοθεί ένα κοινό ομόλογο των χωρών της ευρωζώνης, το οποίο θα στηρίζεται στα περιουσιακά στοιχεία όλων των χωρών της, προκειμένου το εν λόγω ομόλογο να μπορεί να βρει αγοραστές, οι οποίοι θα το αγοράσουν επειδή θα μπορούν να στραφούν κατά των περιουσιακών στοιχείων όλων των κρατών, αν αυτό, κάποια στιγμή, δεν μπορέσει να πληρωθεί.
Στην έκδοση ενός τέτοιου κοινού ομόλογου των χωρών της ευρωζώνης αντιτίθενται σθεναρά οι Γερμανοί, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν πρόκειται να το αποδεχθούν. Και δεν το αποδέχονται, διότι αυτό το κοινό ομόλογο των χωρών της ευρωζώνης δεσμεύει τα περιουσιακά στοιχεία του γερμανικού ομοσπονδιακού κράτους, ακόμα και όταν αυτό αφορά άλλο κράτος της ευρωζώνης (δηλαδή την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία κλπ) και η αιτία της πιθανής μη πληρωμής του δεν έχει να κάνει με την δημοσιονομική διαχείριση, ή το επίπεδο του δημόσιου χρέους του γερμανικού κράτους, αλλά με την δημοσιονομική διαχείριση, ή το επίπεδο του δημόσιου χρέους άλλου κράτους της ευρωζώνης.
Με λίγα λόγια, η γερμανική πολιτική και οικονομική ελίτ δεν είναι διατεθειμένη να πληρώσει για την διαχείριση των άλλων κρατών της ευρωζώνης και φυσικά αρνείται σταθερά και αμετακίνητα να το πράξει.
Για τον ίδιο λόγο, η γερμανική πολιτική και οικονομική ελίτ προωθεί και το στραγγαλιστικό, για τις λοιπές οικονομίες της ευρωζώνης, σχέδιό της για τον Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μετά το 2013, μαζύ με την Γαλλία του Σαρκοζύ (η οποία πιθανότατα θα πέσει θύμα αυτού του Μηχανισμού, αν ποτέ αυτός υλοποιηθεί και η Μέρκελ επιτύχει τους στόχους της), επιδιώκοντας την συμμετοχή των ιδιωτών – δηλαδή των funds και των τραπεζών – σε αυτόν, οι οποίοι θα καλούνται να αποδεχθούν μια μείωση των απαιτήσεών τους, όταν μια χώρα της ευρωζώνης αδυνατεί να ανταποκριθεί στις δανειακές απαιτήσεις τους, αποδεχόμενοι την «ρήτρα συλλογικής δράσης». Μέχρι την έλευση της «ελληνικής κρίσης», υπήρχε μια άτυπη ασπίδα προστασίας για τα ευρωζωνικά χρέη – και τα καλά και τα κακά – αφού οι επενδυτές πίστευαν ότι το πρόβλημα της όποιας δυσκολίας αποπληρωμής των χρεών ενός κράτους της ευρωζώνης θα επιλυόταν εντός αυτής, δια των εγγυήσεων που θα έδιναν οι ισχυρότερες. Η «ελληνική κρίση» την περίοδο Οκτωβρίου 2009 – Μαΐου 2010 κλόνισε, εκ βάθρων, αυτήν την πεποίθηση των αγορών, λόγω της έντονα αρνητικής στάσης της Γερμανίας και ο «ελληνικός συμβιβασμός» του Μαΐου 2010 δεν διασκέδασε καθόλου τους φόβους των αγορών, όπως επίσης δεν διασκέδασε αυτούς τους φόβους ούτε και το bail out που κάνει η ευρωζώνη για την Ιρλανδία και τούτο διότι η Γερμανία παρέμεινε πάντοτε αρνητική.
Η νέα της πρόταση, μάλιστα, χειροτέρευσε την κατάσταση, διότι οι αγορές πλέον καλούνται να δανείζουν, από το 2013 και μετά, τις χώρες της ευρωζώνης με το ίδιο ρίσκο που λαμβάνουν, για μια οποιαδήποτε άλλη χώρα που βρίσκεται εκτός ευρωζώνης, χωρίς το προστατευτικό δίκτυ, που, έως τώρα υπήρχε, αφού, πριν από την παρέμβαση του νέου Μηχανισμού, που προτείνει η Γερμανία, οι γραφειοκρατικοί θεσμικοί επενδυτές θα καλούνται να θυσιάσουν και μέρος από τις απαιτήσεις τους, είτε από τους τόκους, είτε από το κεφάλαιο.
Με αυτά τα δεδομένα, αν περάσει η γερμανική πρόταση, η δανειοδότηση των χωρών της ευρωζώνης θα καταστεί ακριβή. (Ειδικά η Ελλάδα δεν πρόκειται να βρει δάνειο με επιτόκιο μικρότερο του 7% και αυτό διότι, ως χώρα υψηλού κινδύνου, η ασφάλιση των δανειστών της σε τρίτους, θα προσθέτει, στην καλύτερη περίπτωση, γύρω στις 4 μονάδες πάνω από τα όποια τρέχοντα γερμανικά επιτόκια. Αυτό σημαίνει ότι, μόνο για τόκους, η Ελλάδα, από το 2013, θα πρέπει να βρίσκει, τουλάχιστον, 30 δισ. €, κάθε χρόνο, γεγονός που είναι πρακτικά αδύνατο Και φυσικά μια τέτοια εξέλιξη θα υπάρξει και στις άλλες χώρες της ευρωζώνης).
Η Γερμανία, λοιπόν, δεν θέλει να πληρώσει για την χρεωκοπία ενός κράτους, ή μιας ομάδας κρατών της ευρωζώνης. Επίσης, δεν θέλει να υποστεί και τις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης τέτοιας χρεωκοπίας. Η ελληνική και η ιρλανδική περίπτωση (και αυτές που θα επέλθουν) έχει οδηγήσει την Γερμανία στο να επιδιώκει τον μηδενισμό των κινδύνων, για το γερμανικό τραπεζικό σύστημα (το οποίο παραπαίει), από τις οικονομίες των άλλων κρατών της ευρωζώνης.
Φυσικά, αυτό σκοπεύει να το κάνει, γονατίζοντας τις άλλες οικονομίες της ευρωζώνης, ακριβώς επειδή την ευρωζώνη την έκαναν οι Γάλλοι και οι Γερμανοί – οι τελευταίοι με βαριά καρδιά -, όχι επειδή επιδίωκαν την ομοσπονδιακή ενοποίηση της Ευρώπης, αλλά επειδή ήθελαν να την αποφύγουν, καρπούμενοι τα οφέλη από το κοινό νόμισμα και την δική τους οικονομική κυριαρχία μέσα σε αυτήν. Ουδέποτε επεδίωξαν να καταστήσουν την Ευρώπη ένα ομοσπονδιακό κράτος ανάλογο με αυτό των Η.Π.Α. και αυτό φροντίζουν τώρα οι γερμανικές ελίτ να το καθιστούν ολοένα και πιο σαφές (η Γαλλία είναι λιγότερο κατηγορηματική σε αυτήν την στάση).
Το οξύμωρο είναι ότι αυτή η πολιτική, που οδηγεί στην εξαφάνιση του ευρώ, ή στην διάσπαση της ζώνης του, θα βλάψει, μακροπρόθεσμα, την Γερμανία, η οποία είναι κατ’ εξοχήν εξαγωγική χώρα – εκτός αν βρει άλλους αγοραστές των προϊόντων της (ποιούς και που; ). Γι’ αυτό και το παιχνίδι στην ευρωζώνη δεν έχει λήξει. Μπορεί να φαίνεται ότι το ευρώ πνέει τα λοίσθια, αλλά πολλές φορές τα φαινόμενα απατούν.
Αυτό που πρέπει να γίνει είναι το ότι δεν πρέπει να περάσουν οι απαιτήσεις της, διότι είναι ασύμφορες για τους άλλους. Και πρέπει να καταστεί σαφές στους Γερμανούς πολιτικούς ότι, αν επιμείνουν, το κόστος για την χώρα τους θα είναι βαρύτατο.
Και φυσικά η χώρα μας θα πρέπει να ετοιμάζεται και να καταστρώνει τα εναλλακτικά της σχέδια για επιστροφή στην δραχμή, την οποία αφρόνως και εντελώς πρόωρα κατήργησε ο Κώστας Σημίτης, χωρίς να εξασφαλίσει ούτε ένα εχέγγυο προστασίας της ελληνικής οικονομίας από την είσοδό της σε ένα νόμισμα το οποίο ήταν εξ ορισμού ένα ακριβό νόμισμα…
Όποιος κάνει τον κόπο και θυμηθεί όσα γράφηκαν σε αυτό το θέμα από τότε που ανοίχθηκε (Ιανουάριος 2010), μέχρι το τελευταίο κείμενό μου (23/2/2010) και δει τις μετέπειτα εξελίξεις, θα δει ότι όσα τότε κουβεντιάζονταν και φαίνονταν ότι ήσαν πρόωρα, επιβεβαιώθηκαν από τις εξελίξεις.
Και όσο περνάει ο καιρός θα επιβεβαιωθούν ακόμα περισσότερο…"
(Σχόλιά μου http://e-rooster.gr/01/2010/2106#comment-133292 και http://e-rooster.gr/01/2010/2106/comment-page-10#comment-133293 της 7/12/2010 στο άρθρο του κ. Ανδρέα Ανδριανόπουλου, που δημοσιεύτηκε στο e-rooster.gr, με τίτλο : "Καθαρές κουβέντες για την οικονομία" http://e-rooster.gr/01/2010/2106 ).
Σχόλια