Την στάση πληρωμών και το αναπόφευκτο γεγονός ότι οι δανειστές θα χάσουν τα "λεφτά τους" φοβούνται ο Τόμσεν και τα αφεντικά του.
"Θα σου πω που διαφωνώ Θοδωρή.
Πρώτ' απ' όλα, ο Τόμσεν είναι πονηρός. Οι όροι που χρησιμοποιεί δεν είναι αθώοι. Λέει ότι "η χρεωκοπία δεν συμφέρει κανέναν". Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι έτσι τα πράγματα.
Υπάρχουν πολλά είδη χρεωκοπιών. Αυτό που ζούμε από τον Απρίλιο του 2010, μέχρι σήμερα και για αόριστο χρονικό διάστημα στο μέλλον, είναι μια ουσιαστική χρεωκοπία, διότι, απλούστατα ουδείς δανείζει το ελληνικό δημόσιο.
Τεχνικά, όμως, η παρούσα κατάσταση δεν αποτελεί χρεωκοπία, διότι τα χρέη προς τους (εξωτερικούς) πιστωτές της χώρας πληρώνονται στην ώρα τους. Και αυτήν την από τεχνικής απόψεως χρεωκοπία ήλθε να αποτρέψει ο, κατ' ευφημισμόν, αποκληθείς "Μηχανισμός στήριξης της Ελλάδας", ο οποίος, όπως είπαμε, Μηχανισμός σωτηρίας των δανειστών χρηματοπιστωτικών οργανισμών, που επένδυσαν στα ελληνικά ομόλογα.
Τι είναι μιλώντας, με τεχνικούς όρους, η πτώχευση; (Δες στο μπλογκ μου το θέμα : "Ελληνική στάση πληρωμών : Τα μέτρα για την στήριξη μιας τέτοιας πολιτικής και οι επακολουθούσες συνέπειες" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/04/stasiplhromon.html ).
Πτώχευση έχουμε όταν μια χώρα δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της, παύει την πληρωμή των χρεών της, καθιστάμενη υπερήμερη και δηλώνει ότι αδυνατεί να πληρώσει τα χρέη της και θέτει τον εαυτό της υπό την δαμόκλειο σπάθη των δανειστών της, οι οποίοι, ό,τι δεν μπορούν να λάβουν σε ρευστό, το λαμβάνουν σε είδος, πράγμα που σημαίνει ότι οι παραγωγικοί πόροι της τίθεται στην διάθεση των δανειστών, είτε κατάσχονται, προκειμένου να αποπληρωθούν τα χρέη της.
Αυτού του είδους η χρεωκοπία είναι η επίσημη χρεωκοπία, η οποία στην περίπτωση της Ελλάδας, προφανώς, αν συμβεί, θα φέρει αναστάτωση στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά δεν είναι κάτι το μη αντιμετωπίσιμο, αφού υπάρχουν πλούσιοι δημόσιοι παραγωγικοί πόροι στην χώρα, οι οποίοι, τιθέμενοι στην διάθεση των δανειστών, θα ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους και οι "επενδυτές" όχι μόνον δεν θα χάσουν, αλλά, αντιθέτως, θα βγουν πολλαπλά κερδισμένοι.
Ρίσκα, βέβαια, υπάρχουν, αλλά υπάρχει προοπτική μεγάλων κερδών, για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, εις βάρος, βέβαια, του πληθυσμού της χώρας, του οποίου ο δημόσιος πλούτος θα διαρπαγεί και θα καταστεί ιδιωτικό τσιφλίκι των νέων ιδιοκτητών.
Ποιά, όμως, κυβέρνηση θα μπορούσε να συναινέσει σε μια τέτοια λεηλασία; Μόνον μια ανοικτά κατοχική κυβέρνηση, η οποία θα διορίζονταν, άμεσα, από τους δανειστές και τους εκπροσώπους τους. Νομίζω (δεν είμαι σίγουρος, όμως,) ότι, ακόμα και αυτή η δουλική στην τρόϊκα των κατακτητών κυβέρνηση του ΓΑΠ, δεν θα μπορούσε να προβεί σε ένα τέτοιο γενικό και ολοκληρωτικό ξεπούλημα. Θα την έπαιρναν με τις πέτρες και δεν θα μπορούσε να σταθεί, παρά μόνον με μέτρα στυγνής καταστολής - αν και αυτό, πάλι, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί, διότι για να πάρει κάποιος μέτρα καταστολής, θα έπρεπε να έχει μαζί του τις δυνάμεις καταστολής. Και ο ΓΑΠ δεν τις έχει. Οπότε, τα ενδεχόμενα της εξέγερσης ή του πραξικοπήματος θα ήσαν πολύ πιθανά.
Ο Τόμσεν όταν μιλάει για χρεωκοπία εννοεί την επίσημη χρεωκοπία; Έτσι φαίνεται, αλλά δεν νομίζω.
Πιστεύω ότι εννοεί την στάση πληρωμών και όχι την (επίσημη) χρεωκοπία. Με την στάση πληρωμών τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σε αυτήν η χώρα καταφεύγει μονομερώς, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση και για να αποφύγει να τεθούν οι πόροι της στην διάθεση των δανειστών της. Από απόψεως διεθνούς δικαίου, για να δικαιολογηθεί η μονομερής στάση πληρωμών από την Ελλάδα, πρέπει το χρέος της να μπορεί να χαρακτηρισθεί απεχθές, ο δανεισμός να μην έγινε προς το συμφέρον της χώρας και του λαού της, αλλά να έγινε με ανήθικο και/η παράνομο τρόπο και οι δανειστές να γνώριζαν περί τίνος πρόκειται (ότι δηλαδή οι δανειακές συμβάσεις ήσαν παράνομες ή/και ανήθικες και ότι ο δανεισμός δεν έγινε προς το συμφέρον της χώρας και του πληθυσμού της).
Πολλές από τις δανειακές συμβάσεις της χώρας έχουν τέτοιου είδους στοιχεία παρανομίας ή ανηθικότητας και μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε εν μέρει να δικαιωθεί. Αλλά δεν είναι αυτό το κυριώτερο.
Το κυριότερο, με την στάση των ελληνικών εξωτερικών πληρωμών έχει να κάνει με το ευρώ. Μια στάση των ελληνικών πληρωμών θα τσακίσει την αξιοπιστία του ευρώ, αφού το ξήλωμα του ελληνικού πουλόβερ - που λέει και ο ... Πασχούλης - θα ξηλώσει και το ευρωζωνικό πουλόβερ και θα εξαφανίσει το ευρώ από προσώπου γης, διότι, ή η Ε.Κ.Τ. θα επέμβει και θα αναλάβει την αποπληρωμή των ελληνικών δημόσιων χρεών, εγγυούμενη γι' αυτά, ή δεν θα το πράξει και θα τρέξει σε βοήθεια των γερμανικών και γαλλικών - κυρίως - τραπεζών, που θα διαμαρτυρηθούν για το ελληνικό "φέσι", που τους μπήκε, με την ελληνική στάση πληρωμών, επιβάλλοντας την τιμωρία της πιστωτικής ασφυξίας στην χώρα μας.
Η Συνθήκη της Λισαβώνας, όμως, αποκλείει ρητά κάθε διάσωση χώρας του ευρώ, μηδενίζοντας κάθε θεσμική δυνατότητα ανάληψης των ελληνικών δημόσιων χρεών από την Ε.Κ.Τ., οπότε η οδός της "τιμωρίας" της Ελλάδας - σε διάφορες παραλλαγές - ήταν η μόνη αντίδραση, που έμενε στους ευρωγραφειοκράτες και στην γερμανική και γαλλική χρηματοπιστωτική και πολιτική ελίτ.
Αυτός ο δρόμος, όμως, οδηγούσε την Ελλάδα έξω από το ευρώ, στην επαναφορά της δραχμής και στην επαναδραχμοποίηση του χρέους της. Αυτή η οδός θα έφερνε και το τέλος της ευρωζώνης, αφού, όχι μόνον οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου, αλλά ούτε και η Γερμανία δεν θα μπορούσε, πλέον, να δανειστεί.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα θα είχε το πάνω χέρι έναντι των δανειστών της, πολύ περισσότερο που το εφαρμοστέο δίκαιο για τις όποιες νομικές αντιδικίες προκύψουν, γύρω από τις δανειακές συμβάσεις, σύμφωνα με τις συμφωνίες που έχουν γίνει στο 95% του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι το ελληνικό δίκαιο, κάτι που προφανώς συμφέρει το ελληνικό δημόσιο, το οποίο μπορεί να χειριστεί το νομικό του καθεστώς, κατά το δοκούν.
Αυτή, λοιπόν, η μορφή χρεωκοπίας - η στάση πληρωμών - είναι που φοβίζει πολύ περισσότερο τον Τόμσεν και περισσότερο σε αυτήν αναφέρεται.
Αυτό που συνέβη την περίοδο Φεβρουαρίου 2010 - Μαΐου 2010 είναι ότι προφανώς φόβισαν τον ΓΑΠ και το ψοφοδεές επιτελείο του με την απειλή της επίσημης πτώχευσης και - αν αυτός επέσεισε το όπλο της στάσης πληρωμών (που αμφιβάλλω ότι το επέσεισε) - με αντίποινα την απειλή πλήρους πιστωτικής ασφυξίας (την οποία ήδη είχαν εν μέρει ατύπως επιβάλλει εκείνη την εποχή).
Ο ΓΑΠ, δυστυχώς, δεν έπαιξε με το σενάριο της εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη, το οποίο ήταν (και παραμένει) το μόνο ρεαλιστικό σενάριο, όσο η ευρωζώνη μένει στα επίπεδα της απλής νομισματικής ένωσης - αν και οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές προεξοφλούσαν από τον Δεκέμβριο του 2009 ότι θα έβγαζε την χώρα από την ευρωζώνη και γι' αυτό ανέβασαν τα διαφορικά επιτόκια των ελληνικών κρατικών ομολόγων πάνω από τις 250 μονάδες βάσης - και οδήγησε την χώρα στην αγκαλιά της τρόϊκάς και του Μνημονίου της ντροπής, αφού, για αρκετό καιρό, είχε αυταπάτες ότι τα spreads θα αποκλιμακωθούν (γι' αυτό και δεν πήρε και τα 30 δισ. € που του έδιναν οι αγορές, πριν του κόψουν την πίστωση, όταν είδαν ότι η ευρωζώνη ήταν ένα σκορποχώρι και δεν εγγυούνταν ούτε για τα ελληνικά χρέη, ούτε για κανενός άλλου).
Γιατί το έκανε; Και γιατί έπαθε ό,τι έπαθε;
Το έχω πει πολλές φορές. Πρωτ' απ' όλα διότι μπήκε σε ένα παιχνίδι που ήταν για παίκτες πολύ καλύτερους από αυτόν, ο οποίος είναι ένας ανίκανος και ευήθης άνθρωπος. Το έκανε γιατί έχει μια παγκοσμιοποιητική λογική και σκοπός του κατέληξε να είναι το να δώσει τις ανάσες και τον χρόνο που χρειάζονται οι άλλες χώρες της ευρωζώνης, για να πάρουν τα μέτρα που (νομίζουν ότι) πρέπει να πάρουν, έτσι ώστε σωθεί το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα και η ευρωζώνη από την διάλυση, ελπίζοντας ότι αργότερα θα του το αναγνωρίσουν. Δες στο μπλογκ μου και τα θέματα : "Ούτε Φον Φούφουτοι, ούτε κατσαπλιάδες (8 ) Στην υιοθέτηση του ευρώ βρίσκονται οι αιτίες του προβλήματος του ελληνικού δημόσιου χρέους (Συνέχεια της απάντησης στον κ Χαρίδημο Τσούκα)" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/09/8-haridimos-tsoukas.html και "Ούτε Φον Φούφουτοι, ούτε κατσαπλιάδες (9) Η πολιτική και οικονομική ενοποίηση της Ευρωζώνης, ή η έξοδος από αυτήν θα λύσει το ελληνικό πρόβλημα (Συνέχεια της απάντησης στον κ. Χαρίδημο Τσούκα)" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/09/9-haridimos-tsoukas.html .
(Να μου θυμηθείς ότι όταν μετά από χρόνια κληθεί να απολογηθεί, για όσα εγκληματικά διέπραξε κατά της χώρας μας, θα πει ότι το έκανε για λόγους εξωτερικής πολιτικής, για να σώσει την ευρωζώνη και έτσι να έχει η Ελλάδα την απαραίτητη ομπρέλλα προστασίας απέναντι στον τουρκικό νεοοθωμανικό επεκτατισμό).
Τα δημόσια (αλλά και τα ιδιωτικά) χρέη στην ευρωζώνη έχουν πάρει μια τέτοια έκταση, με αποτέλεσμα η αποπληρωμή τους να καθίσταται άκρως επισφαλής. Αυτή είναι η ουσία του προβλήματος της ελληνικής και της ευρωζωνικής κρίσης χρέους, που στο βάθος κρύβει την ουσιαστική θεσμική ανεπάρκεια της ευρωζώνης, η οποία συνδυάζεται με την οικονομική ανισορροπία ανάμεσα στον αναπτυγμένο και πλεονασματικό Βορρά και τον ασθενικό και ελλειμματικό Νότο (μαζί με την Ιρλανδία). Και φυσικά ο γρίφος καθίσταται άλυτος και οδηγεί στην καταστροφή, όσο ο πλεονασματικός Βορράς, με προεξάρχουσα την Γερμανία, αρνείται να πληρώσει. (Δείτε στο μπλογκ μου το άκρως κατατοπιστικό θέμα : "Γιατί η Γερμανία θα υποχρεωθεί να πληρώσει για τις χώρες της ευρωζωνικής περιφέρειας, αν θελει να σώσει το ευρώ. (Οι μεταβιβαστικές πληρωμές από τις χώρες με πραγματική υποτίμηση, προς τις χώρες με πραγματική ανατίμηση, μέσα σε μια νομισματική ένωση)"
Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι δανειστές της χώρας ό,τι και να κάνουν θα χάσουν τα χρήματά τους. Αυτή είναι η ουσία του σύγχρονου ελληνικού δράματος. Και το χειρότερο είναι αυτό που στην συνέχεια έρχεται. Δηλαδή ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, οι δανειστές της ευρωζώνης - που είναι οι ίδιοι με τους δανειστές της Ελλάδας - θα χάσουν και αυτοί τα χρήματά τους, για τους ίδιους λόγους. Μην ξεχνάμε ότι στην ευρωζώνη τώρα τα δημόσια χρέη, ως ποσοστό του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ανέρχονται πάνω από το 80% και το 2014 θα είναι στο 115% του ΑΕΠ (στο 115% του δικού της ΑΕΠ ανέρχεται φέτος το δημόσιο χρέος της Ιταλίας) και τα συνολικά εξωτερικά χρέη - δηλαδή τα δημόσια + τα ιδιωτικά χρέη) των κυριότερων χωρών της ευρωζώνης είναι πολύ βαρύτερα από τα ελληνικά : Το γερμανικό φθάνει το 153% του ΑΕΠ της χώρας, το γαλλικό το 196% του ΑΕΠ της χώρας, το ισλανικό το 174% του ΑΕΠ της χώρας, (το ιρλανδικό φθάνει τα 2263% του ΑΕΠ της χώρας!), ενώ το ελληνικό στο 171% του ΑΕΠ της χώρας, με μέσον όρο στην ευρωζώνη το 113% του ΑΕΠ της. Και παγκόσμια τα πράγματα δεν πάνε καλύτερα, διότι στις χώρες του G20 τα δημόσια χρέη τους θα φθάσουν το 2014 στο 115% του ΑΕΠ τους.
Δεν έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα φαινόμενο, που είναι αποκλειστικά ελληνικό. Ούτε και αυτό οφείλεται στην "ελληνική μπαγαμποντιά" και στην "ελληνική τεμπελιά", ή στην "ελληνική κακοδιοίκηση", ή στα "ελληνικά διαρθρωτικά προβλήματα", που είναι του συρμού και που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει σήμερα ο ελληνικός και ο παγκόσμιος γραφειοκρατικός καπιταλισμός (όχι ότι δεν υπάρχουν και τέτοια προβλήματα, που είναι διαχρονικά, αλλά δεν είναι αυτά που παοτελούν την πηγή του προβλήματος, ούτε και είναι αυτά που το δημιουργούν).
Το πρόβλημα είναι σύμφυτο με την διαδικασία της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η οποία στηρίζεται στον δανεισμό και η οποία όταν αφεθεί ανεξέλεγκτη δημιουργεί φούσκες οι οποίες εκρύγνυνται με εκκωφαντικό θόρυβο. Αλλά και όταν δεν υπάρξουν φούσκες ο ίδιος ο δανεισμός για να μπορεί να αποπληρώνεται πρέπει να οδηγεί σε ανάπτυξη. Αν αυτή διακοπεί, για οποιονδήποτε λόγο, αν δηλαδή πέσει η ενεργός ζήτηση και συνακόλουθα η κατανάλωση, τότε ο κανονικός δανεισμός μετατρέπεται σε υπερδανεισμό και αρχίζει η σπειροειδής πτώση των μακροοικονομικών μεγεθών.
Ποιά είναι η λύση; Μα η μερική σεισάχθεια, δια του πληθωρισμού (όπως πρότεινε ο Κέϋνς, ήδη από το 1924, μιλώντας για την ευθανασία των εισοδηματιών, δια του πληθωρισμού), διότι με την αποθεματοποίηση του νομίσματος στην οποία προβαίνουν βλάπτουν το σύστημα στον πιο ευαίσθητο τομέα του, μπλοκάροντας την καίρια αποστολή και λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και μη επιτρέποντάς του να μετασχηματίσει τις αποταμιεύσεις σε επενδύσεις, μειώνοντας παράλληλα τα επίπεδα της συναθροιστικής ενεργού ζητήσεως και της ολικής κατανάλωσης.
Αυτό είναι το πρόβλημα και αυτό είναι παγκόσμιο και όχι απλά ελληνικό. Αυτό που συνέβη είναι ότι, με την γνωστή απρονοησία του ο ΓΑΠ στοχοποίησε την χώρα μας και την κατέστησε έρμαιο των φόβων των διεθνών αγορών, για αυτό που θα γίνει και με τους υπόλοιπους πελάτες του συστήματος. Έτσι γίνεται ένα πείραμα τις πλάτες όλων μας κυριολεκτικά στου κασίδη το κεφάλι, επειδή η παρούσα κυβέρνηση δεν έχει το σθένος να αντισταθεί στα σχέδια επί χάρτου των τροϊκανών και να τους πει ότι η ελληνική οικονομία δεν είναι όπως οι άλλες ευρωπαϊκές και ότι αυτά που ζητούν να γίνουν, δεν μπορούν να γίνουν τώρα, πάνω στην ύφεση και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Η Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες, έχει χρεωκοπήσει και όσο η Ε.Κ.Τ. δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την εγγύηση των χρεών της χώρας και όσο δεν προωθεί αναπτυξιακή πολιτική, τόσο η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (και αργότερα και των αλλων ευρωπαϊκών κρατών) θα γίνεται αναγκαιότητα.
Το πρόβλημα, όπως έχω ξαναγράψει, είναι το ποιός θα την διαχειρισθεί αυτήν την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους;
Η κυβέρνηση του ΓΑΠ; Αυτό θα ήταν ένα φρικτό σενάριο, το οποίο πρέπει να αποφευχθεί, πάση θυσία, διότι μια αναδιάρθρωση από τον ΓΑΠ θα χειροτερεύσει την κατάσταση για την χώρα, αφού είναι πολύ πιθανόν (τι πιθανόν, δηλαδή, όχι απλώς πιθανό, αλλά σίγουρο) ότι μια αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της χώρας από τον ΓΑΠ, θα μοιάζει περισσότερο, με κήρυξη επίσημης πτώχευσης, παρά με αναδιάρθρωση, διότι κάτι τέτοιο θα είναι προς το συμφέρον των δανειστών και με ό,τι αυτό συνεπάγεται, για τον δημόσιο πλούτο της χώρας.
Παλιά οι πασόκοι είχαν κυκλοφορήσει την ατάκα ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα πουλήσει την Ακρόπολη. Τώρα, αν ο ΓΑΠ κάνει "αναδιάρθρωση" του ελληνικού δημόσιου χρέους, σε συμφωνία με τους δανειστές της χώρας, θα είναι αυτός που θα πουλήσει την Ακρόπολη και όχι ο Μητσοτάκης..."
(Σχόλιά μου http://www.phpbbserver.com/pfor/viewtopic.php?p=9313&mforum=pfor#9313 της 19/9/2010 και http://www.phpbbserver.com/pfor/viewtopic.php?p=9314&mforum=pfor#9314 της 20/9/2010 στο θέμα που δημοσίευσε στο ''PETROUPOLIS FORUMS", ο Γιάννης Μιχαλόπουλος, με τίτλο : "8 μύθοι για την κρίση" http://www.phpbbserver.com/pfor/index.php?mforum=pfor ).
Σχόλια