Quo vadis Italia? Το υπόκωφο bankrun των Ιταλών καταθετών οδηγεί, σε capital controls, αλλά η Ιταλία είναι too big to fail.

Μάϊος 2008 - Μάϊος 2018 ευρωσύστημα Target 2 : Η αυξανόμενη (και υπολογισμένη, σε δισ. €) πορεία της ιλιγγιώδους έκθεσης της Γερμανίας (μαύρη γραμμή), στα χρέη των άλλων χωρών της ευρωζώνης και τα αντίστοιχα ελλείμματα της Ιταλίας (πορτοκαλί γραμμή), έναντι των πλεονασματικών χωρών, στο ευρωσύστημα, στις οποίες η Γερμανία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Η κατάσταση και για τις δύο χώρες, είναι κακή. Η Γερμανία κινδυνεύει να φάει ένα πολύ μεγάλο "φέσι", ενώ η Ιταλία οδηγείται, στο να μην μπορεί να πληρώσει τα ανοίγματά της...





Αν υπάρχει κάτι το αξιόλογο, για να παρακολουθήσει κάποιος, στον χώρο της ευρωζώνης, αυτό δεν έχει σχέση, με τις ζυμώσεις, που γίνονται, για τις ευρωεκλογές του ερχόμενου Μαΐου. Έχουν και αυτές την σημασία τους, αλλά δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων.

Στην πρώτη και κρίσιμη γραμμή των γεγονότων, που θα καθορίσουν το εγγύς μέλλον της ευρωζώνης και της "Ευρωπαϊκής Ένωσης", εξακολουθεί να είναι η Ιταλία, παρά την ύφεση, που έχει προκύψει, στις σχέσεις της νέας ιταλικής κυβέρνησης, με το Βερολίνο, την  Φραγκφούρτη και τις Βρυξέλλες, η οποία, άλλωστε, είναι φαινομενική και μη υπαρκτή.

Quo vadis Italia? 

Αυτό είναι το ουσιαστικό ερώτημα, που αφορά τους καιρούς μας και το άμεσο, έως μεσοπρόθεσμο μέλλον. Αυτό το μέλλον θα προσπαθήσω να διερευνήσω, σε αυτό εδώ το δημοσίευμα.

Αυτό, που συμβαίνει στην Ιταλία, αυτόν τον καιρό, σε ολοένα και μεγαλύτερη ένταση - αν και δεν είναι καθόλου πρωτοφανές, αφού, ως ένα χρόνιο φαινόμενο ελεγχόμενης έντασης, προϋπήρχε -, έχει άμεση σχέση, με την ιταλική μπατιροτραπεζοκρατία και τις τεράστιες επισφάλειες, που την τυραννούν, οι οποίες διογκώνονται, από το bankrun, στο οποίο επιδίδονται οι καταθέτες, από την ορκομωσία της "ευρωσκεπτικιστικής" κυβέρνησης του Giuseppe Conte, με αποτέλεσμα οι ιταλικές οφειλές, στο ευρωσύστημα Target 2, να έχουν φθάσει στα 465 δισ. €, αφού τον Μάϊο του 2018, διογκώθηκαν, κατά 40 δισ. €.

Με δεδομένο το κακό χάλι της ιταλικής μπατιροτραπεζοκρατίας, αφού το τραπεζικό σύστημα της χώρας αυτής αντιμετωπίζει ανοίγματα και επισφάλειες, οι οποίες ξεπερνούν τα 4 τρισ. €, στην Ιταλία, θα έπρεπε να έχουν επιβληθεί έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων και στα όρια ανάληψης καταθέσεων, αλλά είναι η χρηματοδότηση από την Ε.Κ.Τ., μέσω του E.L.A., που κρατάει ζωντανό το σύστημα.

Όλη αυτή η κατάσταση θυμίζει το αντίστοιχο φαινόμενο του ελληνικού bankrun, που εξελίχθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2015, με την ανάληψη της εξουσίας, από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, το οποίο κατέληξε, τον Ιούνιο του 2015, στο προσωρινό κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών, που επέβαλε η Ε.Κ.Τ., στον έλεγχο της κίνησης των κεφαλαίων και στην επιβολή ορίων ανάληψης των καταθέσεων, που ισχύουν, μέχρι σήμερα.

Κάπου εκεί, οδηγείται, από το bankrun των καταθετών, που φοβούνται μια επανάληψη του ελληνικού δράματος και η κατάσταση, στην Ιταλία, διότι αυτό, που είναι βέβαιο, είναι ότι η Γερμανία δεν μπορεί να αποδεχθεί να μακροχρονίσει αυτή η κατάσταση, ενώ από την άλλη πλευρά και η δική της έκθεση, στα χρέη των άλλων χωρών της ευρωζώνης πλησιάζει το κατώφλι του 1 τρισ. €, το οποίο, πιθανότατα, είναι και το όριο, πέραν του οποίου η γερμανική κυβέρνηση δεν μπορεί να αποδεχθεί μια περαιτέρω έκθεση της χώρας της, στα ανοίγματα των άλλων χωρών.

Αλλά και να μπορέσει η παραπαίουσα κυβέρνηση της Angela Merkel - ή η όποια άλλη - να αποδεχθεί να υπερκαλυφθεί αυτό το όριο έκθεσης της γερμανικής οικονομίας, στα χρέη των άλλων, οι αντοχές της δεν θα είναι μεγάλες, για πολύ μεγαλύτερη έκθεση, η οποία, στην πράξη, θα σημαίνει ότι αυτά τα μυθώδη ποσά θα είναι δανεικά και αγύριστα.

Όμως, η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα και η ιταλική κυβέρνηση του Giuseppe Conte δεν είναι η ελληνική κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Και φυσικά, η κυβέρνηση της Ιταλίας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί, από την κυβέρνηση της Angela Merkel, από την Commission του Jean-Claude Juncker και από την Ε.Κ.Τ. του Mario Draghi, όπως αντιμετωπίστηκε η ελληνική κυβέρνηση.

Η ιταλική κυβέρνηση είναι προφανές ότι έχει πολλούς τρόπους να αντιδράσει και να επιβάλει τις θελήσεις της, αφού η Ιταλία είναι "too big to fail". 

Η ιταλική κυβέρνηση έχει την επιλογή να αποφύγει τα capital controls και να επιβάλει την εκτύπωση χρήματος, σε ευρώ (ένα παλαιό σχέδιο του Silvio Berlusconi, εξ αιτίας του οποίου αποπέμφθηκε, από την πρωθυπουργία, το 2011 μια παραλλαγή του οποίου θέλησε να πραγματοποιήσει ο Γιάννης Βαρουφάκης, στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 2015, με αποτέλεσμα να αποπεμφθεί και αυτός, από το υπουργείο Οικονομικών), χωρίς να υποταχθεί, στους ευρωζωνίτες, ενώ και η ευρωζώνη δεν μπορεί να αφήσει την Ιταλία να γονατίσει, χωρίς να καταστραφεί και η ίδια. Και αν η Ιταλία αποχωρήσει, από την ευρωζώνη, η τελευταία, απλώς, θα παύσει να υφίσταται, μόνο και μόνο, από τα "φέσια", που θα αφήσει πίσω της και τα οποία είναι σαφές ότι δεν πρόκειται - και ούτε μπορεί να υποχρεωθεί - να πληρώσει.

Ούτε, άλλωστε, υπάρχει κάποιος τρόπος, ώστε τα ιταλικά (και τα λοιπά) χρέη να πληρωθούν, χωρίς πληθωριστικό χρήμα, το οποίο θα πρέπει να εκδώσει η Ε.Κ.Τ., μέσω των υποκαταστημάτων της, στις ελλειμματικές χώρες της ευρωζώνης. Αλλά η έκδοση τεράστιας έκτασης πληθωριστικού χρήματος, στα πλαίσια μιας νομισματικής ένωσης, σημαίνει μια τεράστια ανακατανομή εισοδημάτων, εντός της ένωσης, η οποία ανακατανομή θα συνοδευθεί, από τεράστιες απώλειες των κερδών των πλεονασματικών οικονομιών. 

Και φυσικά, η Γερμανία, η Ολλανδία και το υπόλοιπο club των πλεονασματικών χωρών δεν είναι διατεθειμένες να δεχθούν κάτι τέτοιο. Πολύ περισσότερο, που για τον ίδιο λόγο, αντιδρούν και έχουν επιτύχει να περιορίσουν το - εντελώς, ανώδυνο - πρόγραμμα της πιστωτικής χαλάρωσης των κεντροτραπεζιτών της Φραγκφούρτης.

Με δεδομένη αυτή την πολύπλοκη κατάσταση και με, επίσης, δεδομένο το γεγονός ότι η ιταλική κυβέρνηση (και όχι, μόνον, αυτή), σε ό,τι δυσάρεστο και βλαπτικό πράξει, σχετικά, με την ευρωζώνη, θα έχει, ως σύμμαχό της, τις Η.Π.Α. του Donald Trump, οι οποίες έχουν ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο, με την "Ευρωπαϊκή Ένωση", που και αυτός θα παίξει τον αρνητικό ρόλο του, στις εξελίξεις, στην ευρωζώνη και στην "Ε.Ε.", είναι πολύ σημαντικές οι θυελλώδεις εξελίξεις, που έρχονται, όσο και αν αυτές καθυστερήσουν.

Και φυσικά, θα είμαστε, εδώ, για να τις παρακολουθήσουμε. 

(Δυστυχώς, όμως, δεν θα είμαστε απλοί θεατές. Θα τις υποστούμε, διότι όλα αυτά δεν υπόσχονται ένα διαχειρίσιμο μέλλον, για την χώρα μας και για εμάς τους ίδιους, αφού, παρά τα όσα λέγονται και επιδιώκονται και για αυτούς τους επιπρόσθετους λόγους, η πρόσβαση του ελληνικού κράτους, στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, δεν θα είναι, καθόλου, εύκολη και θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Ως εκ τούτου, το 4ο Μνημόνιο - το αποκαλούμενο, ως "Πρόγραμμα Μεταμνημονικής Παρακολούθησης" - πρόκειται να είναι ανεπαρκές, με αποτέλεσμα το φάσμα μιας νέας κρατικής χρεωκοπίας και η έξοδος από το ευρώ και την ζώνη του, να παραμένουν ενεργές και ως μια καθόλου αμελητέα προοπτική).