Ανάπτυξη χωρίς εξυγίανση; Το ανορθολογικό περιεχόμενο ενός αποπροσανατολιστικού ερωτήματος. (Το παραληρηματικό περιεχόμενο του ιδεολογικού λόγου του δογματικού "ανανεωτή" κ. Μάνου Ματσαγγάνη).



Ο ναρκισσιστής δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, στο πιο χαρακτηριστικό του ιδεολογικό παραλήρημα, ως "χειρουργός ιατρός", επεξηγεί την ακολουθητέα "θεραπευτική μέθοδο", για την αποκατάσταση της "υγείας" της "ασθενούσης" ελληνικής κοινωνίας, από το "κομμουνιστικό και φαυλοκρατικό κάταγμα", που είχε υποστεί, κατά την προδικτατορική περίοδο.



Το γεγονός ότι ο αριστερός "ανανεωτής" κ. Μάνος Ματσαγγάνης υποδύεται, τον ίδιο "θεραπευτικό" και "υγειονομικό" ρόλο, μέσα από τις, ομοίως, παραληρηματικές διαδρομές του δικού του ιδεολογικού λόγου, προκειμένου να "εξυγειάνει" την (και πάλι), "εκ της νόσου της διαφθοράς, ασθενούσα ελληνική κοινωνία", δεν είναι τυχαίο. Και δεν είναι τυχαίο, διότι όλοι οι εκπρόσωποι των εξουσιαστικών ελίτ, σε συνθήκες κρίσης, εμφανίζουν την ίδια και απαράλλακτη, ολιγαρχικής φύσεως, ολοκληρωτική στάση και συμπεριφορά, έναντι της κοινωνίας, την οποία αντιμετωπίζουν, ως "ασθενούσα", προκειμένου να "εξορθολογίσουν" και να αιτιολογήσουν, δι' αυτού του τρόπου, την βαθιά αντιδημοκρατική συμπεριφορά, την οποία της επιφυλάσσουν.


Το κείμενο, που ακολουθεί παρακάτω, το έγραψα στο τριήμερο 22-24/3/2012, υπό μορφή σχολίων, σε μια καλή και χρήσιμη συζήτηση, που έγινε, με αφορμή, ένα άρθρο του κ. Μάνου Ματσαγγάνη, το οποίο αναδημοσιεύτηκε στην "Αριστερή Στρουθοκάμηλο", με τίτλο : "Ανάπτυξη χωρίς εξυγίανση;" http://aristeristrouthokamilos.blogspot.com/2012/03/blog-post_22.html .

Επειδή το κείμενο είναι πολύ μεγάλο, η προλογική παρουσίασή του δεν θα είναι μεγάλη. Το ίδιο το περιεχόμενο του κειμένου είναι πλήρως κατατοπιστικό, ενώ μια μεταπήδηση στον χώρο, που έγινε η συζήτηση αυτή, καθώς και στο ίδιο το άρθρο του κ. Ματσαγγάνη (στο περιεχόμενο του οποίου γίνεται η κριτική), θα είναι χρήσιμη.


Ο Κορνήλιος Καστοριάδης παρουσιάζει τον εαυτό του, το έργο του και τις ιδέες του, για την ανθρώπινη αυτονομία, σε ένα εξαιρετικό ντοκυμανταίρ στην εκπομπή "Παρασκήνιο", που προβλήθηκε από την ΕΡΤ.

Επειδή από το κείμενο του άρθρου του κ. Ματσαγγάνη προκύπτει, πλήρως, ο ναρκισσισμός του συγγραφέα και η ελιτίστικη στάση, ενός ολιγαρχικού εξουσιαστή, που απαιτεί να προσαρμόσει την ελληνική κοινωνία, μέσα από υπαγορευόμενες ντιρεκτίβες, που προέρχονται από το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες, το Παρίσι και (κυρίως) την Φραγκφούρτη, στο ανορθολογικό σώμα των ιδεολογημάτων του, όπως αυτά έχουν ενσαρκωθεί, μέσα από την ευρωζώνη - μια στάση η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη στην σύγχρονη εξουσιαστική ελίτ του τόπου και ιδίως στο εντελώς ανόητο τμήμα της, το οποίο (αυτο)προσδιορίζεται, ως ευρωπαϊστικό (για να κρύψει τον άκρατο κοσμοπολιτισμό του και τις ασθενικές πατριωτικές του αναφορές) -, το παραπάνω παλαιό βίντεο - αφιέρωμα στον Κορνήλιο Καστοριάδη, αποτελεί μια συνεισφορά στην όλη συζήτηση και αξίζει να παρακολουθηθεί από όσους έχουν την υπομονή, προκειμένου να κατανοήσουν τους μηχανισμούς, μέσα από τους οποίους μπορεί να παρεισφρύσει ο κάθε λογής ολοκληρωτισμός.

Ο ολοκληρωτισμός, αυτός, στην περίπτωση του κ. Μάνου Ματσαγγάνη, μπορεί να εμφανίζεται, ως "ντροπαλός ολοκληρωτισμός", αλλά αυτό δεν αναιρεί το εσώτερο περιεχόμενό του, ως ολοκληρωτισμού. Και τούτο διότι, πάντοτε, όλοι οι εκφραστές, κάθε ολοκληρωτισμού, οποιασδήποτε πηγής, ή προελεύσεως, αντιλαμβάνονταν τις κοινωνίες μέσα στις οποίες δρούσαν και εκινούντο, ως "άρρωστες", ή "νοσηρές" κοινωνίες, οι οποίες έχρηζαν "ιάσεως", ή "θεραπείας", ή/και "υγειονομικής καραντίνας", προς αποφυγή του "επιπολλασμού των μολύνσεων". Με αυτό το δόγμα, ως οδηγό τους, δεν ήταν καθόλου δύσκολο οι κάθε λογής ολοκληρωτιστές να επιφυλάξουν, για τον εαυτό τους, τον ρόλο του "θεράποντος ιατρού" και ως εκ τούτου, δρώντες, ως "ειδικοί", να καθορίζουν και την πρέπουσα "θεραπευτική αγωγή", το περιεχόμενο της οποίας, "φυσικά", μόνον αυτοί, ως "ειδικοί ιατροί", έχουν την γνώση και την ικανότητα να προσδιορίζουν, χωρίς και - επίσης "φυσικά" - ενάντια στην γνώμη της "ασθενούσης κοινωνίας", της οποίας η γνώμη είναι χρήσιμη και εισακούσιμη, μόνον όταν η "ασθενούσα κοινωνία" συναινεί και συμφωνεί, με αυτά που ο "θεράπων ιατρός" (δηλαδή ο ίδιος ο ολοκληρωτιστής - ντροπαλός ή μη -) ορίζει ότι πρέπει να γίνουν, εντασσόμενα, μέσα στα πλαίσια της ακολουθητέας "θεραπευτικής αγωγής".

Το σχήμα "ιατρού και ασθενούς" και η εξουσιαστική σχέση, που αναπτύσσεται, μέσα σε αυτό το σχήμα ήταν, είναι και θα είναι, πάντοτε, άκρως ελκυστικό, για όλους τους ολοκληρωτιστές, στις αναφορές τους και στην στάση τους, για την (και απέναντι στην) κοινωνία. Και τούτο δεν είναι τυχαίο. Και δεν είναι τυχαίο, διότι, μόνον μέσα από την δημιουργία μιας τέτοιας σχέσης, με την κοινωνία και τους ανθρώπους, που την συναποτελούν, μπορούν οι ολοκληρωτικοί εξουσιαστές να κατοχυρώσουν και να "εξορθολογίσουν" την ελιτιστική συμπεριφορά τους και να αδρανοποιήσουν τις αντιστάσεις του κοινωνικού σώματος, κάτι που αποτελεί το "ιδανικό" του οποιουδήποτε μέλους των παλαιών και των σύγχρονων εξουσιαστικών (φιλελεύθερων, ή απολυταρχικών) ολιγαρχιών.




Ιωσήφ Στάλιν - Αφίσσα της εποχής της παντοδυναμίας του. Η πολιτικοϊδεολογική κληρονομιά του "πατερούλη", μέσω της ευρωσταλινικής εκδοχής της, επιβιώνει στα μυαλά του κ. Μάνου Ματσαγγάνη, δεμένη με γερές δόσεις συντηρητικού νεοφιλελευθερισμού, όσο και αν ο ίδιος ο κ. Μάνος, ίσως να μην μπορεί να κατανοήσει την διαδικασία, μέσα από την οποία αυτό έχει συμβεί.



Αυτό ακριβώς, φαίνεται ότι είναι και το ιδανικό του αριστερού "ανανεωτή" κ. Μάνου Ματσαγγάνη. Το, γιατί συμβαίνει αυτό, δεν είναι δύσκολο να κατανοηθεί, εάν θυμηθούμε τις πολιτικοϊδεολογικές καταβολές του σύγχρονου "ανανεωτικού" (και εν τοις πράγμασι, συντηρητικού) χώρου της αριστεράς, οι οποίες ανάγονται σε μια ειδική μορφή του σταλινισμού, από τον οποίο ξεπήδησε ο τελευτήσας τον βίο του ευρωκομμουνισμός, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτε περισσότερο από μια από τις ακραίες εκφυλίσεις της παλαιάς σταλινικής εκδοχής του κομμουνιστικού κινήματος, η οποία εκφράστηκε ως απόπειρα μιας ρεφορμιστικής εξαλλαγής του μαρξισμού - λενινισμού, παίρνοντας τον χαρακτήρα του ευρωσταλινισμού, ακριβώς επειδή εκφράστηκε, κυρίως, στον δυτικοευρωπαϊκό χώρο και συνδυάστηκε, στην πορεία, με το πείραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, όπως αυτό εκφράστηκε, με την οικοδόμηση της Ε.Ο.Κ./Ε.Ε. και την τελευταία δεκαετία, με την ευρωζώνη.

Ας δούμε, λοιπόν, το κείμενο αυτό, για το οποίο έκανα λόγο :



"Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνει (για την ακρίβεια - να φθάσει στο σημείο ώστε να γίνει) κάποιος Ματσαγγάνης. Φυσικά, ο authentic Ματσαγγάνης είναι πάντοτε ο καλύτερος. Γι' αυτό και παραμένει, πάντοτε, απολαυστικός.


Αναρρωτιέται, λοιπόν, ο αγαπητός κ. Μάνος : "Ανάπτυξη χωρίς εξυγίανση;" Έλα ντε! Αμ πως!


Ο ίδιος ο τίτλος του άρθρου του κ. Μάνου δεν είναι καθόλου ουδέτερος. Ούτε και τέθηκε χωρίς σκοπιμότητα. Δεν είναι καθόλου "αθώος", αφού προϋποθέτει ότι είμεθα ασθενείς! (Οπότε, κάτω από αυτή την παραδοχή, που προϋποθέτει ότι η ελληνική κοινωνία και οικονομία είναι άρρωστες, το ερώτημα που έρχεται στο μυαλό όλων και το οποίο συνοψίζεται στο ποιά ανάπτυξη ζητάει ο "Έλληνας ασθενής", αφού προηγουμένως δεν έχει υποστεί την κατάληλη "θεραπεία", φαίνεται ότι είναι λογικοφανές).


Η αλήθεια, όμως, είναι, σε αυτές τις περιπτώσεις, πάντοτε, διαφορετική.


Και είναι διαφορετική η αλήθεια, διότι όλοι όσοι διακατέχονται από μια εγγενή αντιδημοκρατική νοοτροπία και αντίληψη, έτσι βλέπουν την κοινωνία και την οικονομία, όταν αυτές έχουν ακολουθήσει μια πορεία, η οποία είναι διαφορετική από τις ιδέες τους, ή τις θεωρητικές κατασκευές και τις ιδεοληψίες, που έχουν στο μυαλό τους (όχι πάντα αντίθετη, αρκεί να είναι διαφορετική, διότι στα μυαλά όλων των δογματικών όλων των αποχρώσεων, ακόμα και όταν αυτοί οι δογματικοί δογματίζουν την "ανανέωση", η ίδια η ύπαρξη της διαφορετικότητας, ως μη ανεκτή έννοια, ορίζεται, ως αντίθετη από τις πεποιθήσεις τους).


Βλέποντας, όμως, οι όποιοι δογματικοί μας (και ο κυρ-Ματσαγγάνης δεν είναι ο μόνος, ούτε ο πρώτος) την κοινωνία και την οικονομία, ως χρήζουσες εξυγίανσης, δηλαδή ως άρρωστες, "αυτοδικαίως" χρίζονται ως "εξυγειαντές", ως οι "θεράποντες ιατροί", που έχουν αναλάβει το "θεάρεστο""ορθολογικό") έργο της αποθεραπείας αυτών των ασθενουσών συλλογικοτήτων. Τώρα, ως προς το ποιά θεραπευτική μέθοδο θα ακολουθήσουν, "αυτοί" - ως θεράποντες ιατροί - "ξέρουν". Η κοινωνία και η οικονομία δεν έχουν να κάνουν τίποτε περισσότερο από το να ακολουθήσουν την (όποια) συνταγή, ακόμα και αν είναι θανατηφόρα. Ακόμα και αν αυτή οδηγήσει τον ασθενή στον θάνατο.


Είπαμε, όμως : Ο κ. Μάνος Ματσαγγάνης δεν είναι ο μόνος, ούτε ο πρώτος εξυγειαντής. Πριν από αυτόν, όλοι όσοι ακολούθησαν αυτή την συλλογιστική του "θεράποντος ιατρού" και του "ασθενούς", είχαν όλοι τους - όπως ο κ. Μάνος - την ίδια βαθιά αντιδημοκρατική και ολοκληρωτικής φύσεως αντίληψη.


Τον ρόλο του "θεράποντος ιατρού", απέναντι στην πάσχουσα (από "κομμουνισμό") ελληνική κοινωνία τον επεδίωξε, επικαλούμενος τον ίδιο πανομοιότυπο ιδεολογηματικό ρόλο ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ως "χειρουργός". Είμαι αρκετά μεγάλος και μειδιώ, μελαγχολικά, ενθυμούμενος το παραλήρημα του τεθνεώτος δικτάτορα, το οποίο είχα "απολαύσει" εκείνη την εποχή και ο οποίος χειρούργησε "κανονικότατα" την κολοβή ελληνική δημοκρατία της εποχής του και μαζύ της και την ελληνική κεντροαριστερά - και όχι μόνον.



 

Ο μαρξιστής δικτάτορας Πολ Ποτ (που ζήλωσε και αυτός τον ρόλο του "χειρουργού ιατρού"), δεν άφησε πίσω του, παρά μόνον αμέτρητα πτώματα, προσπαθώντας να επιβάλει ένα "υγιές κομμουνιστικό σύστημα", απαλλαγμένο από τις "καπιταλιστικές επιμολύνσεις", που είχε υποστεί η καμποτζιανή κοινωνία. Τα αποτελέσματα είναι, πλέον, γνωστά...



Έναν, ανάλογο "ιατρικό ρόλο" θέλησε να παίξει και ο άλλος "χειρουργός" (μαρξιστής αυτή την φορά), ο ηγέτης των Ερυθρών Χμερ, ο αλήστου μνήμης Πολ Ποτ, ο οποίος, για να "εξυγειάνει" την Καμπότζη και τον "ασθενούντα" λαό της, με την εφαρμογή των "προοδευτικών ιδεών του μαρξισμού-λενινισμού", χειρούργησε στην καμποτζιανή ύπαιθρο κάποια εκατομμύρια εξαθλιωμένων και δύστυχων πολιτών.


Andrew Mellon - Ο μοιραίος υπουργός Οικονομικών των Η.Π.Α., που θέλησε να "αποδηλητηριάσει" το "μολυσμένο" κορμί της αμερικανικής οικονομίας, χρησιμοποιώντας την κρίση, ως δραστικό "θεραπευτικό εργαλείο". Το περιεχόμενο του παραληρήματος όλων των δογματικών, κάθε ιδεολογικής απόχρωσης, δεν αλλάζει, ως προς τα δομικά του χαρακτηριστικά, ούτε, ως προς τα καταστροφικά του αποτελέσματα...


Αλλά και στις Η.Π.Α. ο Άντριου Μέλλον, ο, επί του πρακτέου, γκουρού των κλασσικών φιλελεύθερων ιδεών από τον Άνταμ Σμίθ, μέχρι τον Φρήντριχ φον Χάγεκ, δεν είχε διαφορετική αντίληψη, για τον χειρισμό της GREAT DEPRESSION, κατά την περίοδο 1929 - 1932, όταν ήταν ο μοιραίος και καταστροφικός υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του προέδρου Χέρμπερτ Χούβερ. Αντιμετώπισε την πολλαπλασιαζόμενη κρίση, ως "ιατρός" και διαπιστώνοντας ότι η αμερικανική οικονομία και κοινωνία είχαν "δηλητηριασθεί", απεφάνθη, "γνωματεύοντας", ότι η ίδια η κρίση και η ανεμπόδιστη εξέλιξή της ήταν το αρμόζον "φάρμακο", δια του οποίου θα "αποδηλητηριάζονταν" και η οικονομία και η κοινωνία της χώρας, δια της ρευστοποιήσεως των πάντων (εργατικού δυναμικού, μηχανημάτων, αγροτών και όλων των σχετικών οικονομικών μεγεθών), μέχρις ότου βγει "όλο το δηλητήριο" και ξανακαταστεί "υγιής" ο "ασθενής" κοινωνικοοικονομικός μηχανισμός. Τα αποτελέσματα αυτού του δόγματος είναι, πλέον, γνωστά.



Τον ίδιο (απεχθή για όποιους και όσους έχουν μια στοιχειώδη δημοκρατική αντίληψη για τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις) μηχανισμό σκέψης και δράσης (αυτόν του ακραίου, αντιδημοκρατικού και - στον πυρήνα του - ολοκληρωτικού ελιτισμού), με όλους όσους υπήρξαν φορείς τέτοιων αντιλήψεων, ως προς την σχέση των ελίτ, με την κοινωνία, μεταχειρίζεται και ο κ. Ματσαγγάνης, για να μας περιγράψει το σήμερα - και το αύριο - της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.


Και η οικειοποίηση του ρόλου του "εξυγειαντή", που παραπέμπει στον ρόλο του "ιατρού" δεν είναι τυχαία. Και δεν είναι τυχαία, διότι οι ρόλοι αυτοί, πάντοτε, αποτελούν το δέλεαρ και ελκύουν όλους όσους έχουν ένα συγκεκριμένο ψυχολογικό προφίλ, το οποίο στηρίζεται σε ένα ναρκισσιστικό υπερεγώ, το οποίο, αν και εμφανίζεται ως υπερφίαλο, στην ουσία του παραπέμπει σε μια εσωτερικά ασθενική προσωπικότητα, η οποία οδηγείται στην απόρριψη αυτής της εσωτερικευμένης της αδυναμίας - την οποία συνειδητά εκλαμβάνει, ως ασθένεια και δεν έχει άδικο, ως προς αυτό - εξορίζοντάς την και μεταφέροντάς την στο εξωτερικό κοινωνικό περιβάλλον, προκειμένου έτσι να αναλάβει, την θεραπεία της. Και δι' αυτής την "αυτοθεραπεία" του, αφού πεισματικά, αρνείται να προσφύγει στα δέοντα, για την πραγματική και την ουσιαστική αποθεραπεία του, καταφεύγοντας στην βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχοθεραπευτή. Με λίγα λόγια, ο δυστυχής ναρκισσιστής "θεραπευτής" μας δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το να επιχειρεί, μέσω τρίτων (ατόμων, ή κοινωνικών συλλογικοτήτων και φυσικά πάντοτε, πέφτοντας από το ένα αδιέξοδο, στο άλλο), να "αυτοθεραπευτεί".


Βέβαια, η αρχή της λύσης κάθε προβλήματος βρίσκεται στην διαπίστωση και στην κατανόησή του. Όταν ο κ. Ματσαγγάνης αντιληφθεί τον πυρήνα των όσων λέει και το που αυτά οδηγούν, θα αντιληφθεί και το τι πρέπει να πράξει...


Και για τον εαυτό του. Και για την δυστυχή ελληνική κοινωνία…




Ότι πρόκειται περί τρικυμίας, αυτό είναι παραπάνω από βέβαιο αγαπητέ μου.


Μόνο που το κρανίο, μέσα στο οποίο έχει επέλθει αυτή η τρικυμία, ανήκει στον (φιλοδοξήσαντα να εισπηδήσει στον ρόλο του "θεράποντος ιατρού" και του "εξυγειαντού") αρθρογράφο κ. Μάνο Ματσαγγάνη.


Το γιατί συμβαίνει αυτό έχει επεξηγηθεί, εναργώς και λεπτομερώς, παραπάνω (απλώς, εδώ, θα πω ότι δεν είναι καθόλου περίεργο που όλοι οι ναρκισσευόμενοι προτιμούν και ελκύονται από τον ρόλο του "θεραπευτού ιατρού" και του "εξυγειαντού" - αυτή η αντιποίηση ρόλων, στην οποία προσφεύγουν, λέει πολλά και καθαρά, για την δομή της προσωπικότητάς τους, αρκεί κάποιος τρίτος να έχει την ψυχραιμία να διακρίνει την ουσιαστική παθογένεια που κρύβει μια τέτοια στάση και συμπεριφορά, έστω και αν ο δογματίζων και φερόμενος, ως επίδοξος "θεραπευτής ιατρός", εμφανίζεται με την λεοντή του "ανανεωτή") και ως προς την πολιτική και ως προς την επιστημονική (οικονομική και ψυχολογική/ψυχαναλυτική) διάσταση του όλου ζητήματος.



"Δηλαδή κύριε Anastassopoulos προτείνετε να αφήσουμε όσους κλέβουν να συνεχίσουν να κλέβουν;" ρωτάει ένας καλός ανώνυμος φίλος. Θα αποπειραθώ να απαντήσω.


Ο ιδεολογικός λόγος τον οποίο μεταχειρίζεται ο αγαπητός κύριος Μάνος είναι στο περιεχόμενό του ένας, καθαρά, παραληρηματικός λόγος, όσο και αν εμφανίζεται ως λογικός. Αποτελείται από ένα λογικοφανές περιεχόμενο και αυτό είναι εκείνο το οποίο διαφοροποιεί το παραληρηματικό περιεχόμενο του όποιου ιδεολογικού λόγου, από το γνήσιο και εύκολα αντιληπτό παραληρηματικό περιεχόμενο του άλογου και παράλογου λόγου ενός ψυχιατρικού ασθενούς, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο της συναφούς επιστήμης.


Και για να μην χανόμαστε μέσα σε μια ομιχλώδη αοριστία, η οποία συσκοτίζει τους όρους της συζήτησης, πρέπει να διευκρινίσω ότι ο ιδεολογικός λόγος χαρακτηρίζεται από ένα παραληρηματικό στοιχείο και έχει ένα παραληρηματικό περιεχόμενο όταν προσπαθεί να προσαρμόσει τις κοινωνίες στις ιδέες (στην όποιου περιεχομένου και όποιας ποιότητας ιδεολογία) με κάθε μέσο που κρίνεται πρόσφορο, για να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος.


Συγκεκριμενοποιώντας, λοιπόν, το παραληρηματικό στοιχείο του περιεχομένου της έννοιας του ιδεολογικού λόγου, γίνεται εύκολα αντιληπτό το γιατί ο ρόλος του "θεράποντος ιατρού" και του "εξυγειαντού" των κοινωνιών είναι τόσο αγαπητός στους ναρκισσευόμενους (ψευδο)κοινωνικούς αναμορφωτές, καθώς επίσης και το, γιατί αυτοί βρίσκονται στα όρια του να αποτελούν αντικείμενο εξέτασης, επί του ψυχαναλυτικού καναπέ, ή επί της ψυχιατρικής κλίνης.


Για τον λόγο αυτόν, αγαπητέ ανώνυμε φίλε, το ερώτημά σου είναι ανούσιο. Και είναι ανούσιο αυτό το ερώτημα, επειδή παραμένει, εντός των ορίων, που θέτει ο παραληρηματικός λόγος, ο οποίος στην συγκεκριμένη περίπτωση ορίζεται ως (και είναι) ιδεολογικός λόγος, στερούμενο το εν λόγω ερώτημα από οποιουδήποτε ορθολογικό στοιχείο, επιμένοντας σε μια "ηθικολογία", η οποία συσκοτίζει τους όρους της συζήτησης και της επίλυσης του προβλήματος, που αφορά την ελληνική (και την ευρωζωνική) κρίση και το οποίο πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με καλβινιστικούς και λουθηρανικούς - ή οποιουσδήποτε άλλους μεταφυσικού περιεχομένου - ηθικοπλαστικούς όρους.


Για να γίνει περισσότερο κατανοητό αυτό που λέω, ας δούμε τι λέει ο κ. Ματσαγγάνης και το τι θα έλεγαν οι αντίστοιχοι, παραληρηματικώς, ιδεολογούντες στα παραδείγματα που προανέφερα :



"Ανάπτυξη χωρίς εξυγίανση;" ρωτάει ο κ. Ματσαγγάνης. Και "φυσικά", υπό την οπτική γωνία του δικού του ιδεολογικού λόγου, απαντά αρνητικά σε οποιαδήποτε ανάπτυξη, η οποία δεν συνοδεύεται από την "εξυγίανση" του "ασθενούς", επιλέγοντας, ως καλός "θεράπων ιατρός" και ως "υγειονομικός", την παράταση της παρούσας κρίσης, ως μηχανισμού αυτής της κοινωνικοοικονομικής "εξυγίανσης" του "πάσχοντος" κοινωνικού σώματος.


"Άρρωστη Δημοκρατία, με μολυσματικό κομμουνισμό;" ρωτούσε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος την περίοδο 1967 - 1973 και ομοίως "φυσικά", απαντούσε αρνητικά σε οποιαδήποτε μορφή "άρρωστης" δημοκρατίας, που περιείχε την "μολυσματική ασθένεια" του κομμουνισμού και των παραφυάδων αυτού, δηλαδή την κομμουνιστική, ή την κομμουνιστικογενή αριστερά, ή τους "συνοδοιπόρους" της, δικαιολογώντας την επιβολή και την παράταση της δικτατορίας του, ως δύναμης "εξυγείανσης" του "άρρωστου" κοινωνικού σώματος της χώρας μας.


"Μπορεί να υπάρξει "υγιής" κομμουνιστική κοινωνία, με την καπιταλιστική "ασθένεια" στα σωθικά της;" ρωτούσαν ο Πολ Ποτ και οι Ερυθροί Χμερ στην Καμπότζη, κατά την τραγική τριετία της διακυβέρνησής τους, στα τέλη της δεκαετίας του 1970. "Φυσικά" και αυτών η απάντηση υπήρξε αρνητική, γι' αυτό και αποπειράθηκαν να "εξυγειάνουν" τον "μολυσμένο" από την "καπιταλιστική νόσο" δυστυχή καμποτζιανό λαό, με τον γνωστό, πλέον, σε όλους και συνάμα φρικτό "χειρουργικό" τους τρόπο.


"Δηλητηριασμένη από την ανάπτυξη οικονομία;" ρωτούσε ο Andrew Mellon, μαζύ με το συντηρητικό κατεστημένο και το υποταγμένο, σε αυτό το κατεστημένο, συνάφι των νεοκλασσικών οικονομολόγων στις Η.Π.Α., κατά την διάρκεια της καταστροφικής περιόδου 1929 - 1932 και ενώ η αμερικανική οικονομία είχε εισέλθει στην GREAT DEPRESSION, όταν το αμερικανικό ΑΕΠ κατρακυλούσε, με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, χάνοντας το 25% των τιμών του 1928 και το 50% της αξίας του. Και επίσης "φυσικά", η απάντησή του ήταν ότι προείχε η "εξυγίανση", με όπλο και "φάρμακο" την κρίση.


Οι ανάλογες περιπτώσεις και τα αντίστοιχα παραδείγματα, που αφορούν το παραληρηματικό περιεχόμενο του ιδεολογικού λόγου των ναρκισσευόμενων ανδρών και γυναικών που απάρτισαν και απαρτίζουν τις εξουσιαστικές ελίτ, κατά την διαδρομή του ιστορικού χρόνου, είναι πάμπολλες και πάμπολλα. Και είναι εντελώς ανόητη, άχρηστη και ανούσια, η ενασχόληση, με το, εκάστοτε, περιεχόμενο του λογικοφανούς, ή του σοβαροφανούς παραληρήματός τους.


Ως εκ τούτου και κατόπιν των ανωτέρω, η απάντηση στο ερώτημά σου είναι απλή και εύκολη, αν αντιληφθείς τα συμπεράσματα, που βγαίνουν από την αναπτυχθείσα επιχειρηματολογία...


Και η απλή απάντηση στο ερώτημά σου είναι ότι το ερώτημα είναι άσχετο με το πρόβλημα, που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και ουδεμία σχέση έχει, με τους όρους και τις προϋποθέσεις της λύσης του προβλήματος αυτού. Και όταν το ερώτημα αυτό τίθεται, από κάποιους έχοντες συμφέρον, "χρησιμεύει", ως όργανο αποπροσανατολισμού - ασχέτως, εάν το όργανο αυτό αποπροσανατολίζει και τους ίδιους...


(Όπως άσχετα και εξωπραγματικά - ως ανορθολογικού περιεχομένου - ήσαν και όλα τα ερωτήματα, που έθεταν οι αναφερόμενοι στα ιστορικά παραδείγματα, που, ενδεικτικά, προανέφερα. Και στους οποίους τα ερωτήματα αυτά χρησίμευσαν, ως αποπροσανατολιστικά εργαλεία - ασχέτως, εάν τα εργαλεία αυτά αποπροσανατόλισαν και τους ίδιους)...




Προφανώς, αγαπητέ Δημήτρη, το ερώτημα του ανώνυμου φίλου είναι άσχετο με το πρόβλημα, που αντιμετωπίζουμε σήμερα, διότι μπορεί η κλεψιά και η διαφθορά να είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, αλλά είναι σαφές, για κάθε απροκατάληπτο παρατηρητή, ότι η άμεση προτεραιότητα της ελληνικής οικονομίας είναι η ταχεία ανακοπή της ιλιγγιώδους καταβαράθρωσης όλων των μακροοικονομικών μεγεθών της (μια καταβαράθρωση, η οποία έχει πάρει τις διαστάσεις της αμερικανικής GREAT DEPRESSION, της περιόδου 1929 - 1932 και θα τις ξεπεράσει, ακριβώς επειδή οι "θεράποντες ιατροί" - και οι χειροκροτητές τους, σαν τον ναρκισσεύοντα ιδεοληπτικό κ. Μάνο Ματσαγγάνη - έχουν επιλέξει αυτή την "θεραπευτική αγωγή" - που θυμίζει την χημειοθεραπεία στους καρκινοπαθείς -, με κύριο "φάρμακο" την επέκταση και την εξάπλωση της κρίσης και την περαιτέρω καταβαράθρωση των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, ως ένα είδος πειραματόζωου) και η αποκατάσταση των αναπτυξιακών της ρυθμών.



 

Αρχές δεκαετίας 1930 : Αμέτρητες στρατιές ανέργων, άφησε πίσω της η κυβέρνηση των "μεγάλων εκκαθαριστών" Herbert Hoover και Andrew Mellon. Φυσικά, η κυβέρνηση του Franklin Delano Roosevelt, που διαδέχθηκε τους "εκκαθαριστές", δεν ασχολήθηκε, με την (εκτεταμένη και ενδημική στις Η.Π.Α.) διαφθορά της αμερικανικής κοινωνίας και του οικονομικού συστήματος της χώρας, αλλά με την ανακοπή της ιλιγγιώδους πτώσης των μακροοικονομικών μεγεθών και την αποκατάσταση της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας, έχοντας σαφέστατη γνώση των προτεραιοτήτων, που έπρεπε να τεθούν...



Ας δούμε, ως αντιπαράδειγμα, το τι έκανε η αμερικανική F. D. Roosevelt administration, όταν ανέλαβε την διακυβέρνηση των Η.Π.Α., μετά τον εκλογικό καταποντισμό των Ρεπουμπλικάνων, το 1932-1933. Φυσικά, για να ανατάξει την αμερικανική οικονομία, δεν ασχολήθηκε, με την εκτεταμένη διαφθορά και δεν επεδίωξε την ηθική εξυγίανση της αμερικανικής οικονομίας. Και τούτο, όχι επειδή η νέα διοίκηση ήταν περισσότερο, ή λιγότερο, διεφθαρμένη από την προηγούμενη, αλλά, απλούστατα, επειδή το πρόβλημα της μεγάλης αυτής χώρας ήταν ένα καθαρά οικονομικό πρόβλημα, το οποίο συγκεκριμενοποιούνταν στο γεγονός ότι η αρχική ύφεση, που προήλθε από την κατάρρευση του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, μετεξελίχθηκε σε μια, απίστευτης έκτασης και διάρκειας, κρίση, επειδή τα μακροοικονομικά μεγέθη της οικονομίας των Η.Π.Α. οδηγήθηκαν σε μια ιλιγγιώδη κατάρρευση, αφού ούτε το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, ούτε η απελθούσα Herbert Hoover administration φρόντισαν να σταματήσουν αυτήν την ιλιγγιώδη κατακρήμνιση, με τις απαραίτητες ενέσεις ρευστότητας, προκειμένου να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά και να βγει η αμερικανική οικονομία από την απίστευτη "παγίδα ρευστότητας", μέσα στην οποία είχε εγκλωβισθεί.


Ο σωτήρας του σύγχρονου γραφειοκρατικού καπιταλισμού John Maynard Keynes, έχοντας, ανάμεσα στα άλλα, μια σαφή γνώση για τις αιτίες των καπιταλιστικών κρίσεων και σαφέστατη αντίληψη των προτεραιοτήτων, που πρέπει να τίθενται, παραμένει, πάντοτε επίκαιρος, για πάνω από 80 χρόνια. Και θα εξακολουθήσει, φυσικά, να παραμένει επίκαιρος, όσο και αν αυτό δυσαρεστεί τους νεοσυντηρητικούς οικονομολόγους, αν τον κ. Μάνο Ματσαγγάνη, "καλή ώρα". Δεν πειράζει. Θα συνηθίσουν...



Αν ο Ρούσβελτ και το επιτελείο του δεν υιοθετούσαν την επαναστατική, για την εποχή της (αλλά και μόνη ορθολογική, ως επιλογή), οικονομική λογική του (πολιτικά συντηρητικού - μην το ξεχνάμε αυτό) John Maynard Keynes και είχαν μείνει στην επιτηδευμένα ηθικοπλαστική (και εν πολλοίς υποκριτική) νεοκλασσική ανάγνωση της κρίσης, η οποία ανάγνωση έβλεπε την αμερικανική οικονομία, ως έναν, ηθικά, "ασθενή" και την ίδια την έλευση και την επιδείνωση της κρίσης, ως "φάρμακο αποθεραπείας" (μια παιδαριώδης, καλβινιστικής και λουθηρανικής προελεύσεως, πεποίθηση, με ένα κρυμμένο, αλλά και έντονο ηθικοπλαστικό μεταφυσικό περιεχόμενο), τότε η αμερικανική οικονομία ουδέποτε θα ανετάσσετο, στα χρόνια, που ακολούθησαν, από το 1933, μέχρι την έλευση του πολέμου - αν και η δύναμη των προκεϋνσιανών ιδεών και θεωριών ήταν τέτοια, που δεν επέτρεψε την πλήρη υπέρβαση της κρίσης της δεκαετίας του 1930, παρά μόνον, μετά τον Δεκέμβριο του 1941, με την είσοδο των Η.Π.Α. στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.


Πρέπει, επίσης, να πούμε ότι η αμερικανική πολιτική ιστορία του 19ου αιώνα έχει αναλογίες με την σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη και ειδικά στην ευρωζώνη. Η Συνομοσπονδία των Νοτίων στον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο έμοιαζε με τη σημερινή Ευρώπη, ήταν στην πραγματικότητα μια τελωνειακή και νομισματική ένωση, γι΄αυτό και έχασε, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει το κόστος του εμφυλίου. Ο Νότος παρέμεινε απίστευτα φτωχός, για πολλά, μα πάρα πολλά χρόνια, κοντά στα 80. Με το New Deal άρχισε να ξεπερνιέται η φτώχεια και οι Η.Π.Α. κατάφεραν την εθνική τους ολοκλήρωση, μέσα από την πραγματική ανακύκλωση των παραγόμενων περισσευμάτων και την ανάπτυξη, που ακολούθησε.


Το New Deal δεν ήταν μόνο απάντηση στην ιλιγγιώδη κρίση της δεκαετίας του 1930, ήταν, παράλληλα και η απάντηση στην απουσία εθνικής ανάπτυξης και ολοκλήρωσης μιας ατελούς κοινωνίας μεταναστών, με πολυφυλετική σύνθεση. Με αυτό τον τρόπο, οι Η.Π.Α. ολοκλήρωσαν την συγκρότησή τους, ως έθνος και έκαναν τον ομοσπονδιακό τους προϋπολογισμό ένα άξιο λόγου μακροοικονομικό εργαλείο και από ένα 10% του ΑΕΠ, που πήγαινε για ομοσπονδιακούς σκοπούς το 1932, το έφθασε στο 30-40%, που είναι περισσότερο αν υπολογισθούν οι έμμεσες επιπτώσεις των ομοσπονδιακών φορολογικών και κοινωνικών ρυθμίσεων.


Αυτό που πέτυχαν οι Η.Π.Α., η Ευρώπη δεν το έχει καν ξεκινήσει. Αυτό είναι το πρόβλημα, που αντιμετωπίζουμε, ως Ελλάδα, σήμερα, αγαπητέ Δημήτρη. Όλα τα άλλα, είναι δευτερεύοντα και ανούσια. Και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, είτε εντός ευρωζώνης (το - πολύ μα πάρα πολύ - δυσκολότερο), είτε εκτός ευρωζώνης (που και αυτό δεν είναι εύκολο).


Και ο κ. Μάνος Ματσαγγάνης ασχολείται, ως καπουτσίνος καλόγερος, με ηθικοπλαστικά ερωτήματα, που θυμίζουν τις θεολογικές έριδες του Μεσαίωνα, γύρω από το φύλο των αγγέλων και τις ηθικού περιεχομένου προσταγές του Ιησού και των πατέρων της Εκκλησίας...


(Αυτός, όμως, είναι ο καλύτερος δρόμος, προς την κόλαση – για να χρησιμοποιήσω και εγώ θεολογικούς όρους).


Πάντα φιλικά και καλοπροαίρετα."












Σχόλια

Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
Παντα ενδιαφεροντα τα αρθρα σας αγαπητε..

Αναρωτιεμαι αν γνωριζετε τον Καζακη και το ΕΠΑΜ και ποια η γνωμη σας για τη λυση που προτεινει..
Ο χρήστης TassosAnastassopoulos είπε…
Τον Καζάκη, αγαπητέ φίλε, δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Γνωρίζω και σέβομαι τις απόψεις του, οι οποίες, ως επί το πολύ, έχουν επιβεβαιωθεί από τις εξελίξεις, όπως αυτές διαμορφώθηκαν από τον Μάρτιο του 2010, έως τώρα και μπορώ να πω ότι, παρά τις πολιτικοϊδεολογικές μας διαφορές (π.χ. δεν είμαι μαρξιστής, ούτε και πιστεύω ότι το σύγχρονο γραφειοκρατικό καπιταλιστικό σύστημα αδυνατεί να ξεπεράσει την παρούσα δυσλειτουργία του, όπως, επίσης, δεν νομίζω ότι η αποδόμηση και ο επιθανάτιος ρόγχος της ευρωζώνης, αναπόδραστα και μοιραία, δίκην φυσικού φαινομένου, θα οδηγήσουν το ευρώ και την ζώνη του στον, δια της διαλύσεώς της, θάνατο - η ευρωζώνη είναι πολύ πιθανόν να διαλυθεί, αλλά αυτή η πιθανότητα δεν είναι η μόνη πιθανότητα, που υπάρχει και τούτο διότι ο βέβαιος θάνατος της ευρωζώνης μπορεί να οδηγήσει στην αντικατάστασή/μετεξέλιξή της από ένα ομοσπονδιακό κρατικό σχήμα. Αυτό, τώρα, φαίνεται πάρα πολύ δύσκολο, έως αδιανόητο - και για την επαρχιωτικής νοοτροπίας εθνικιστική γερμανική πολιτικοοικονομική ελίτ, προφανώς, μια τέτοια εξέλιξη αποτελεί κόκκινο πανί και προφανώς, η ελίτ αυτή δεν είναι διατεθειμένη να κουβεντιάσει μια τέτοια προοπτική και αν της επιτρεπόταν, από τον αγγλοσαξωνικό κόσμο, δηλαδή τους νικητές της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, θα διέλυε την ευρωζώνη, χωρίς πολλές κουβέντες. Αλλά στην ζωή τα πράγματα αλλάζουν και ίσως, η αντικατάσταση της ευρωζώνης από μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία συμβεί, δια πυρός και σιδήρου, μέσα από μια αργή, μακρόσυρτη και βασανιστική διαδικασία, αλλά δεν αποκλείεται να συμβεί) συμφωνώ σε πολλά μαζύ του, γύρω από την τρέχουσα κατάσταση στην χώρα μας και στην ευρωζώνη.

Πάντως, σήμερα, αυτό που έχει σημασία δεν είναι η εύρεση των όποιων σημείων διαφωνίας, αλλά η εύρεση των σημείων σύγκλισης των απόψεων και η δημιουργία ενός συγκροτημένου, πραγματικά και ουσιαστικά, ενωτικού πολιτικού ρεύματος, το οποίο θα βοηθήσει στον απεγκλωβισμό της χώρας μας από την θανατηφόρα ποντικοπαγίδα, μέσα στην οποία έχει πιαστεί, με ευθύνη του ανόητου και βλακώδους "ευρωπαϊστικού" (και ουσιαστικά ψευδοευρωπαϊστικού) και στην πραγματικότητα κοσμοπολιτικού και μειωμένου πατριωτισμού τμήματος της ελληνικής πολιτικοοικονομικής ελίτ, το οποίο έβαλε την Ελλάδα στην χαοτική ευρωζώνη, με αποτέλεσμα την εξελισσόμενη χρεωκοπία της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

Γνωρίζω, επίσης, ότι ο Δημήτρης Καζάκης συμμετέχει στο ΕΠΑΜ. Δεν ξέρω, όμως, το τι θα πράξει π.χ. στις επόμενες εκλογές, στις οποίες η ήττα των φιλομνημονιακών κομμάτων είναι, εντελώς, απαραίτητη.

Αυτά...
Ο χρήστης That certain crazed alien penguin είπε…
Εξαιρετική η ανάλυσή σας.
Θαυμάζω την υπομονή σας.
Είναι εύγλωττο το γεγονός ότι οι μόνες "απαντήσεις" που μπόρεσαν να αρθρώσουν ήταν ένα χυδαίο ψευδοεπιχείρημα και μια απόπειρα δολοφονίας χαρακτήρα (ο μηχανισμός προβολής σε υπερδιέγερση) από το ψυχοπαθές κατοικίδιο της Αριστερής Στρουθοκαμήλου (και όχι μόνο) "αφώτιστο φιλέλληνα".
Συγχαρητήρια.
Ο χρήστης TassosAnastassopoulos είπε…
Το τι κάνει ο "Αφώτιστος", ειλικρινά, δεν το ξέρω. Ούτε και με απασχολεί. Και φυσικά, δεν γνωρίζω τι ρόλο παίζει - αν παίζει κάποιο ρόλο. Πρόβλημά του.

Εγώ τις απόψεις μου λέω, οι οποίες δεν είναι απαραίτητο να είναι, πάντοτε και σωστές - αν και για τον Μάνο Ματσαγγάνη δεν νομίζω ότι κάνω λάθος. Αυτό που με προβληματίζει, μόνο, είναι το μίγμα, που βρίσκεται πίσω από την έκφραση των γνωστών απόψεών του. Και μάλιστα, πρόκειται, για ένα μίγμα, στην σύνθεση του οποίου δεν μπορώ να προσδιορίσω τις αναλογίες των συγκεκριμένων μέγεθων, που απαρτίζουν αυτό το μίγμα. Πόσο είναι, δηλαδή, το μέγεθος του αριστερού "ευρωπαϊστικού" νεοφιλελεύθερου ιδεολογικού δογματισμού και πόσο είναι το μέγεθος του προσωπικού ωφελιμισμού του συγκεκριμένου ανθρώπου. Καθώς, επίσης και το από τι αποτελείται αυτός ο όποιος προσωπικός ωφελιμισμός του. (Γιατί, κατά τα άλλα, αφελής δεν μου φαίνεται ότι είναι. Αν και ως προς αυτό, μπορεί, σε έναν βαθμό, να πφτω έξω).

Αυτά είναι εκείνα, που με απασχολούν - και τούτο, επειδή, όλα όσα λέει και ισχυρίζεται ο κ. Μάνος Ματσαγγάνης, σε αυτούς τους κακούς καιρούς, είναι αποπροσανατολιστικά και προξενούν σύγχυση, σε όσους παρακολουθούν την σκέψη του και τα κείμενά του, πολλοί, εκ των οποίων, νομίζουν ότι ο συγκεκριμένος κύριος έχει κάτι το ουσιώδες, σημαντικό να πει, το οποίο - υποτίθεται ότι - είναι και περιγραφικό της πραγματικότητας. Και όλα αυτά, ενώ όσα λέει και γράφει, ως "κύμβαλον αλαλάζον", είναι σκέτοι μύθοι (και μάλιστα, ούτε καν του Αισώπου) και ιδεοληπτικά παραδοξολογήματα. (Όλα αυτά εγώ τα αποκαλώ "ματσαγγανιές", ή "ματσαγγανήματα" και τους έχω αποδώσει την έννοια της σοβαροφανούς ασυναρτησιολογίας).

Οπότε, ως προς τα όσα πράττει ο Αφώτιστος, no problem...

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

21/5/2023 : Ολέθρια συντριβή - στα όρια της διάλυσης - του ΣΥΡΙΖΑ, (με 20,07%), όπου πέφτει η αυλαία, με την πληρωμή του λογαριασμού της σύγχρονης “Συμφωνίας της Βάρκιζας” του καλοκαιριού του 2015. Τεράστια η προσωπική νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας, με 40,78%, (ΠΑΣΟΚ 11,53%, ΚΚΕ 7,20%, Ελληνική Λύση 4,46%, ΝΙΚΗ 2,93%, Πλεύση Ελευθερίας 2,87%, ΜΕΡΑ25 2,59%), ακριβώς, επειδή στερούντο αντιπάλου. (Και φυσικά, οι δημοσκοπήσεις, πήγαν όλες, στα σκουπίδια).

Βουλευτικές εκλογές 25/6/2023 : Ο Αλέξης Τσίπρας, που, στις 8/6/2016, πούλησε, στον Λάτση, την έκταση στο Ελληνικό, με 92 € το τμ, ενώ το 2014 έλεγε ότι “αν υπογράψω ιδιωτικοποιήσεις στο Ελληνικό, τότε καλύτερα να ψηφίσετε Σαμάρα”, δεν δικαιούνται αυτός και η ηγετική ομάδα του ψευδεπώνυμου ΣΥΡΙΖΑ να ομιλούν, για την τωρινή εκλογική καταστροφή του κόμματος, που, φυσικά, πρόκειται να έχει και συνέχεια…

Μιλώντας, για “το στάδιο, στο οποίο δεν θα χρειάζεται να υπάρχουν αφεντικά και δούλοι, επειδή οι σαΐτες θα υφαίνουν μόνες τους”. Από αυτόν τον ορισμό του Αριστοτέλη, για το καθεστώς της ελεύθερης κοινωνίας (που νοείται ως αναρχική/αντιεξουσιαστική), στον μουτουαλισμό του Pierre-Joseph Proudhon και από την δραστική μείωση του χρόνου εργασίας, που περίμενε ο John Maynard Keynes, στο σήμερα και στους μελλοντικούς καιρούς).