Αξιολογική και πραγματική χρεωκοπία. Η περίπτωση της Ελλάδας, κατά την περίοδο Απριλίου 2010 - Μαρτίου 2012 και το καταστροφικά αναποτελεσματικό PSI. (Μια συζήτηση με τον κ. Προκοπάκη, που, από θιασώτης της χρεωκοπίας, έγινε φανατικός υποστηρικτής του Μνημονίου).
Οκτώβριος 2009 - Ιούνιος 2010 : Οι αποδόσεις, τα επιτόκια και οι τιμές των ελληνικών ομολόγων, αντικατοπτρίζουν πλήρως την πορεία της χώρας, προς την πραγματική χρεωκοπία, την οποία υπέστη τον Απρίλιο του 2010 και η οποία συνεχίζεται ακάθεκτη. Φυσικά, τώρα η κατάσταση, με τους τίτλους των νέων ελληνικών ομολόγων, ύστερα από το "επιτυχές" PSI, είναι πολύ χειρότερη από τότε, αφού η μέση αγορά αυτών των νέων ομολόγων φθάνει στο 15%, έως 20%, της νέας ονομαστικής τους αξίας! Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε μια νέα πραγματική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους (προς τους "ιδιώτες"), η οποία φθάνει στο 85%, έναντι του 53%, που έφθασε το επίσημο "ελληνικό PSI". Η ωμή αλήθεια είναι ότι οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών τίτλων, όλων των επιπέδων, κατά την διάρκεια εκείνης της ζοφερής εποχής, φαίνονται (και είναι) ... ειδυλλιακές, αν συγκριθούν με τις παρούσες αποδόσεις των νέων, μετά το "επιτυχές" ελληνικό PSI, αντίστοιχων τίτλων.
Το κείμενό μου, που ακολουθεί παρακάτω, αποτελείται από τις τοποθετήσεις μου, σε μια παραγωγική συζήτηση, που διεξήχθη, με αφορμή το άρθρο του κ. Γιώργου Προκοπάκη, με τίτλο : "Για το πιστωτικό γεγονός και τις κραυγές των γνωστών κινδυνολόγων" http://aristeristrouthokamilos.blogspot.com/2012/03/blog-post_8331.html , το οποίο δημοσιεύτηκε στο μπλογκ "Αριστερή Στρουθοκάμηλος".
Η συζήτηση αυτή, που έλαβε χώρα, κατά το χρονικό διάστημα από 10/3/2012, έως 13/3/2012, ουσιαστικά, είναι μια συνέχεια των όσων έχω γράψει στο προηγούμενο δημοσίευμά μου στο παρόν μπλογκ [δείτε το "9/3/2012 : Η ολοκλήρωση της ελεγχόμενης ελληνικής χρεωκοπίας. (Η παταγώδης διάψευση της σοβαροφανούς ασυναρτησιολογίας του αριστερού νεοφιλελεύθερου κ. Γιώργου Προκοπάκη)" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2012/03/932012-greek-default-and-g-prokopakis.html ], αφού το θέμα τους είναι κοινό και αφορά την ολοκλήρωση και την επισημοποίηση της ελληνικής χρεωκοπίας, μέσα από την διεξαγωγή του "επιτυχούς" ελληνικού PSI.
Αυτό που άλλαξε, με αφορμή το νέο άρθρο του κ. Προκοπάκη, είναι το γεγονός ότι ο, εν λόγω, αρθρογράφος παρενέβη, δημόσια, σχολιογραφώντας προσωπικά και επώνυμα και άνοιξε διάλογο μαζύ μου, γύρω από τα ζητήματα αυτά, που αφορούν την ελληνική χρεωκοπία και το PSI, αποφεύγοντας την ανώνυμη σχολιογραφία, στην οποία, κατά πάσαν πιθανότητα, προσέφυγε, κατά την διάρκεια της σχολιογράφησης, επί του άρθρου του στην "Αριστερή Στρουθοκάμηλο", με τίτλο : "Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για το PSI και δεν τολμούσατε να ρωτήσετε (μη και σας πουν ... "μνημονιακούς")" http://aristeristrouthokamilos.blogspot.com/2012/03/psi.html και η οποία ανώνυμη σχολιογραφία συσκότισε τους όρους της διεξαγωγής του διαλόγου, αν και η συσκότιση αυτή ελάχιστο (έως μηδενικό) αποτέλεσμα είχε στην ανάπτυξη της απαιτούμενης επιχειρηματολογίας - τουλάχιστον σε ό,τι με αφορά.
Η συζήτηση αυτή είναι αλήθεια ότι ξέφυγε από τα πλαίσια μιας κοκκορομαχίας και κατέστη παραγωγική, παρά το γεγονός ότι διεκόπη, πρόωρα (όχι με δική μου ευθύνη), ακριβώς, επειδή βοήθησε στην εξαγωγή συμπερασμάτων, για το τι έπρεπε και το τι μπορούσε να γίνει και το τι δεν έπρεπε να γίνει τον Απρίλιο του 2010, σε σχέση με αυτό που έγινε, όταν η χώρα χρεωκόπησε.
Τότε, δηλαδή, που ο κ. Γιώργος Προκοπάκης υποστήριζε - κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό - ότι η χρεωκοπία (δηλαδή η επιλεκτική αθέτηση των εξωτερικών πληρωμών) της χώρας, ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει. Το γεγονός ότι, μετέπειτα, μετεστράφη και έγινε φανατικός υποστηρικτής του πτωχευτικού Μνημονίου - και του πρώτου του Μαΐου του 2010, αλλά και ιδίως του δεύτερου του Φεβρουαρίου του 2012 -, αποτελεί μια εξέλιξη, που, όσο και αν είναι αξιοπερίεργη, δεν αλλάζει τα δεδομένα της συζήτησης, για το τι έπρεπε να γίνει, εκείνη την εποχή, ούτε και για το τι έπρεπε να γίνει τον Φεβρουάριο του 2012. Όπως, επίσης, δεν αλλάζει τα δεδομένα, για το τι πρέπει να γίνει, από εδώ και πέρα.
Η τωρινή τοποθέτηση του κ. Προκοπάκη, ως προς την υπεράσπιση της διεξαγωγής του "ελληνικού PSI" και του νέου Μνημονίου (αν και το Μνημόνιο του 2012 φαίνεται ότι δεν το αποδέχεται πλήρως, αλλά, ουσιαστικά, αρνείται να αναφέρει τα σημεία, στα οποία διαφωνεί και ως εκ τούτου, μόνον, εκ των συμφραζομένων, στην όλη συζήτηση, μπορεί κάποιος να διακρίνει κάποια από τα σημεία διαφωνίας του με ορισμένες από τις ρυθμίσεις του νέου και κατ' εξοχήν, πτωχευτικού Μνημονίου του περασμένου μήνα) συνοψίζεται στο γεγονός ότι, ενώ τον Απρίλιο του 2010, καθώς και πριν από την διεξαγωγή του PSI, τα νούμερα δεν έβγαιναν, τώρα, για πρώτη φορά, ο ίδιος βλέπει ότι "τα νούμερα έχουν μια πιθανότητα να βγούν".
Βέβαια, η θέση αυτή του κ. Προκοπάκη είναι απελπιστικά ασθενής. Και το ξέρει. Τα νούμερα, ούτε τον Απρίλιο του 2010 έβγαιναν, ούτε τώρα, μετά την διεξαγωγή του πρωτοφανούς "ελληνικού PSI" βγαίνουν. Και δεν βγαίνουν, όχι, εξ αιτίας της ολοκλήρωσης της ελληνικής χρεωκοπίας, την οποία, για πρώτη φορά, ως υφιστάμενη και πραγματική χρεωκοπία, απεδέχθη ο κ. Γιώργος Προκοπάκης (όσο και αν μετά προσπάθησε να συσκοτίσει τους όρους της συζήτησης, επικαλούμενος ότι τα συμπεράσματα από αυτήν είναι βεβιασμένα - αν και αυτό, προφανώς, αφορά τα ζητήματα της κήρυξης της χώρας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και την επιλεκτική στάση πληρωμών των ελληνικών κρατικών ομολόγων και όχι την πραγματική χρεωκοπία της χώρας, ήδη, από τον Απρίλιο του 2010). Τα νούμερα δεν βγαίνουν, επειδή το "επιτυχές" ελληνικό PSI, ως ένας μηχανισμός αναδιάρθρωσης του αβάστακτου και θηριώδους ελληνικού δημόσιου χρέους, με σκοπό να το καταστήσει βιώσιμο και διαχειρίσιμο, απέτυχε - και μάλιστα προγραμματισμένα - στην πραγματοποίηση του σκοπού αυτού.
Το έχω γράψει ουκ ολίγες φορές. Το ελληνικό δημόσιο χρέος, εντός της ευρωζώνης, δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθεί, όσο το ευρώ παραμένει ένα απίστευτα σκληρό νόμισμα και όσο το χρέος αυτό υπερβαίνει το 30% του ελληνικού ΑΕΠ. Όσο δηλαδή, το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν εξυπηρετείται από την Ε.Κ.Τ.
Ως εκ τούτου, το "ελληνικό PSI", ως ένας μηχανισμός αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, που αφορούσε μόνον το χρέος της χώρας προς τους "ιδιώτες", δεν μπορούσε να προσφέρει τίποτε το ουσιαστικό, για την βιωσιμότητα και την διαχειρισιμότητα του, ακόμα και αν δεχθούμε ότι το χρέος αυτό μειώθηκε κατά 105 δισ. €, με το PSI. Στην πραγματικότητα, η μείωσή του δεν υπερβαίνει τα 40 δισ. €, αλλά και να τα υπερέβαινε, ουδεμία σημασία θα είχε. Το χρέος αυτό παραμένει απελπιστικά μη βιώσιμο και μη διαχειρίσιμο. Και το χειρότερο όλων είναι ότι αυτό το γεγονός είναι γνωστό στους πάντες. Και στις αγορές και σε εκείνους που επιχείρησαν την κωμωδία του "επιτυχούς" ελληνικού PSI. (Και σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται και ο κ. Προκοπάκης).
Η ουσία, λοιπόν, στην όλη υπόθεση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους βρίσκεται, όπως είπα, στο εάν το χρέος αυτό γίνεται βιώσιμο και διαχειρίσιμο, μετά την αναδιάρθρωση. Όλα τα άλλα είναι άνευ ουσίας και συνουσίας. Ούτε η αξιολογική χρεωκοπία της χώρας (την οποία, ως μηχανισμό παραπλάνησης, η γελοία ευρωζωνική γραφειοκρατική ελίτ και η άθλια ελληνική πολιτικοοικονομική ελίτ και ιδίως το κωμικοτραγικό και βλακώδες "ευρωπαϊστικό"/κοσμοπολιτικό τμήμα της, το οποίο έφερε την χώρα σε αυτά τα απίστευτα χάλια, ταυτίζουν με την υφιστάμενη πραγματική χρεωκοπία, προκειμένου να αρνηθούν το πασίδηλο και πασιφανές γεγονός ότι η Ελλάδα και η οικονομία της έχει χρεωκοπήσει και ότι έχει τεθεί, υπό μια πρωτοφανή και πρωτόγνωρη πτωχευτική διαδικασία, ενάντια, έξω και πέρα από κάθε πρόβλεψη των κανόνων του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου), ούτε η ενεργοποίηση των cds, έχουν οποιαδήποτε επίπτωση στην βιωσιμότητα και στην διαχειρισιμότητα του χρέους αυτού.
Πως μπορεί το ελληνικό δημόσιο χρέος, μετά το PSI να χαρακτηρισθεί, ως βιώσιμο και διαχειρίσιμο και πως αυτό το PSI μπορεί να χαρακτηρισθεί, ως επιτυχές;
Μα φυσικά το ελληνικό δημόσιο χρέος μπορεί να χαρακτηρισθεί, ως βιώσιμο και διαχειρίσιμο, μετά το PSI, εφόσον μπορεί να εξυπηρετηθεί. Και ως εκ τούτου, το PSI, είναι επιτυχές, μόνον, εφόσον καταστήσει το χρέος αυτό βιώσιμο και διαχειρίσιμο.
Και εδώ έγκειται η αποτυχία του "ελληνικού PSI". Το ελληνικό δημόσιο χρέος παραμένει απελπιστικά μη βιώσιμο και μη διαχειρίσιμο και μετά το "επιτυχές" PSI. Γι' αυτό και οι θιασώτες του (σαν τον κ. Προκοπάκη, ο οποίος δεν το λέει ακόμα) ελπίζουν σε μια νέα αναδιάρθρωση στο μέλλον.
Και η αλήθεια είναι ότι αυτή η αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους - με τον έναν, ή τον άλλον τρόπο - θα γίνει. Είτε εντός, είτε εκτός του ευρώ και της ζώνης του. Όπως έχω γράψει, το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί/εξυπηρετηθεί από την Ελλάδα. Ή θα πληρωθεί/εξυπηρετηθεί από την Ε.Κ.Τ. (ή έναν άλλο ευρωπαϊκό μηχανισμό δανειστή/εγγυητή της τελευταίας καταφυγής, στην δημιουργία του οποίου αντιδρά, λυσσωδώς, η επαρχιωτικής νοοτροπίας εθνικιστική γερμανική πολιτικοοικονομική ελίτ), ή θα διαγραφεί, σχεδόν εξ ολοκλήρου.
Ο μπουχέσας ο Βαγγέλης ο Βενιζέλος και οι ανοηταίνοντες ευρωζωνίτες διακηρύσσουν ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος έγινε διαχειρίσιμο, ή ότι έχει όλες τις προϋποθέσεις, μετά το PSI, για να γίνει διαχειρίσιμο, αν και γνωρίζουν, πολύ καλά, ότι ψεύδονται. Αλλά στις αγορές οι απόψεις, για την αξία των νέων ελληνικών κρατικών ομολόγων, είναι διαφορετικές και φυσικά στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν των ευρωζωνιτών και του νέου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ.
Τα νέα ομόλογα, ή/και γραμμάτια, που πήραν στα χέρια τους οι δανειστές του ελληνικού δημοσίου, χάνουν μέχρι και το 85% της διαχρονικής τους αξίας και τούτο διότι μεταπωλούνται, περίπου στο 15% της ονομαστικής τους αξίας και στην καλύτερη περίπτωση στο 22%. Πρόκειται, δηλαδή, ουσιαστικά, για σκουπίδια. Και μάλιστα, αποτελούν σκουπίδια, πολύ περισσότερο - και για την ακρίβεια απείρως περισσότερο - από τους αντίστοιχους ελληνικούς κρατικούς τίτλους της εποχής της πραγματικής ελληνικής χρεωκοπίας την περίοδο Απριλίου 2010 - Ιουνίου 2010, όπως φαίνεται και από τον παραπάνω πίνακα με την εξέλιξη της αξίας των ελληνικών κρατικών τίτλων την περίοδο Οκτωβρίου 2009 - Ιουνίου 2010.
Οι αγορές τους έγραψαν όλους τους (τους ευρωζωνίτες και τον μπουχέσα) στα παλαιότερα των υποδημάτων τους, ή ορθότερα στους δίδυμους γεννητικούς τους αδένες. Και έχουν δίκιο, από την δική τους την πλευρά.
Παρ' όλ' αυτά, αυτοί εξακολουθούν να παραμυθολογούν. Ας παραμυθολογούν. Η πραγματικότητα είναι και θα παραμείνει πολύ σκληρή, για όλους τους (και δυστυχώς, για όλους μας).
Ας δούμε, όμως, τώρα το κείμενο αυτό, για το οποίο έκανα λόγο :
"Πως τα λες έτσι "κομψά" και επιτηδευμένα, αγαπητέ κύριε Προκοπάκη μου!
Ώστε έχουμε "πιστωτικό γεγονός"! "Χρεωκοπία, δηλαδή", όπως, τώρα πια και μετά από μια μεγάλη δυστοκία, ομολογείς (μόνο, που, τώρα, αμφιβάλλεις, για το εάν αυτή είναι "αξιολογική", ή "πραγματική")!
Μπούρδες! Η αλήθεια είναι ότι, ουδόλως αμφιβάλλεις, αφού γνωρίζεις, πολύ καλά, ότι η ελληνική χρεωκοπία είναι πραγματική - και για την ακρίβεια, πραγματικότατη. Άλλο αν οι ανάγκες της στρατευμένης (πόσο μου θυμίζεις, αγαπητέ Γεώργιε, κάποιες άλλες εποχές, όταν η στράτευσή σου ήταν σε άλλη κατεύθυνση, αλλά είπαμε : το χούϊ σου δεν άλλαξε, έμεινε το ίδιο) προπαγάνδας, που υπηρετείς, σου επιβάλλουν να εμφανίζεσαι, ως τελών, εν αμφιβολία...
Σε κατανοώ πλήρως. Αφού κάηκε η γούνα σου, με το πιστωτικό γεγονός και την ενεργοποίηση των cds, δηλαδή με την ολοκλήρωση της διαδικασίας της επιλεκτικής χρεωκοπίας, ύστερα από την "επιτυχία" του PSI, είναι λογικό να είσαι περισσότερο συγκρατημένος. Ας δούμε και ένα ακόμα δείγμα της επιτηδευμένης αυτοσυγκράτησής σου :
"Η σιγουριά των Γερμανών υποδεικνύει ότι τόχουν ψάξει και φαίνεται να μην υπάρχει πόβλημα. Η υποτονική έως μη αντίδραση των αγορών υποδεικνύει ότι μάλλον δεν υπάρχει πρόβλημα."
Καλά κάνεις και έχεις παύσει να ... πανηγυρίζεις! Πολύ μου αρέσεις, όταν υπερβαίνεις τον χαρακτήρα σου και εμφανίζεσαι, ως επιφυλακτικός!
Ώστε, λοιπόν, "φαίνεται ότι δεν υπάρχει πρόβλημα" και "μάλλον δεν υπάρχει πρόβλημα"!
Μπράβο! Καταφέρνεις να ανταποκρίνεσαι στις τραγικές (για σένα και τις προηγούμενες θέσεις σου, αλλά και για την πατρίδα μας - ελπίζω η αναφορά στην πατρίδα να μην σου προξενεί κάποια μορφή δυσανεξίας) καταστάσεις! Κάτι είναι και αυτό. Η ακατάπαυστη σιγουριά σου, ύστερα από το χουνέρι, που έπαθες, με την ολοκλήρωση της ελληνικής χρεωκοπίας, έδωσε την θέση της στην επιφυλακτικότητα!
Σωστά. Πολύ σωστά, διότι ποτέ δεν ξέρεις, με αυτούς τους Γερμανούς και ιδιαίτερα με τον Βησιγότθο φίλο σου, το τι τέξεται η επιούσα. Ούτε και μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη στις "αγορές", οι οποίες, εκεί, που στο παίζουν χαρωπές, ξαφνικά, σου σκάνε και ένα "πιστωτικό γεγονός".
Ομολογουμένως, με ευχαριστεί, με ικανοποιεί και με διασκεδάζει αυτή η μετριοπάθειά σου. Ακριβώς, επειδή αντιλαμβάνομαι ότι σε βγάζει έξω από τα νερά σου και σε κάνει να μην είσαι ο εαυτός σου.
Αλλά, η αλήθεια είναι ότι, μόνον έτσι, μαθαίνεις από τα λάθη σου. Όχι μόνον εσύ. Κάθε άλλο. Όλοι μας. Εμού μη εξαιρουμένου.
Λοιπόν, για να μην μακρυγορώ και κουράζω:
Το επόμενο δράμα, που θα παιχθεί και θα εξελιχθεί, θα είναι αυτό της μετατροπής της επιλεκτικής ελληνικής χρεωκοπίας, σε πλήρη πτώχευση της ελληνικής κοινωνίας και στην διαρπαγή του ελληνικού δημόσιου (και ιδιωτικού) πλούτου. Ένα πράγμα, σαν ανεξέλεγκτη χρεωκοπία, δηλαδή. Μόνο, που αυτή θα είναι εσωτερική. (Το αν αυτή η ανεξέλεγκτη χρεωκοπία θα μετεξελιχθεί και σε εξωτερική, εξαρτάται από τις διαθέσεις του Σόϋμπλε και είναι κάτι, που μόνον ο χρόνος θα το δείξει).
Γι' αυτό και καλόν είναι να διασκεδάσουμε, τώρα, που μπορούμε. Γιατί, σε λίγο, δεν θα μπορούμε. Όχι όλοι μας βέβαια, αφού κάποιοι θα μπορούν να διασκεδάζουν και μετά. Αλλά η μεγίστη πλειοψηφία, από εμάς, δεν θα τα καταφέρουν να αποφύγουν τον επερχόμενο όλεθρο, την πείνα και την εξαθλίωση.
Σε εσένα, πάντως, εύχομαι να μην τα υποστείς όλα αυτά. (Αν και δεν θα έπρεπε)...
Δεν σήκωσα χρήματα από το ATM, γιατί δεν έχω χρήματα να σηκώσω. Και δεν έχω χρήματα να σηκώσω, διότι, όσα είχα, τα σήκωσα, στο παρελθόν, αγαπητέ κ. Γεώργιε. Αυτή είναι η πραγματική (και όχι αξιολογική) χρεωκοπία, για την οποία ομιλώ.
Αυτή η μορφή χεωκοπίας, την οποία χαρακτηρίζεις, ως "αξιολογική", δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το να επικυρώνει την ύπαρξη αυτής της πραγματικής χρεωκοπίας, μιας χρεωκοπίας σε slow motion, σε βάθος χρόνου, βασανιστική, πνιγηρή και φυσικά, εξ' ίσου, θανατηφόρα, με εκείνη, την οποία υπαινίσσεσαι και η οποία περιγράφεται, διαφορετικά, από τους αναλυτές.
Αυτό που περιγράφεις, ως καθεστώς πλήρους αδυναμίας να πάρουν οι καταθέτες τα χρήματά τους από τις πτωχευμένες τράπεζες, είναι μια μορφή της πραγματικής χρεωκοπίας και αποτελεί την άτακτη, την ασύντακτη πραγματική χρεωκοπία. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν έχουμε, ακόμη. Αλλά, μην βιάζεσαι. Αυτό είναι μπροστά μας. "Καλομελέτα κι' έρχεται", αν οι ανόητοι της Φραγκφούρτης, πάρουν κεφάλι και μαζύ με τον Βησιγότθο, επιχειρήσουν να πράξουν τις ανοησίες, που έπραξε ο Πώλσον τον Σεπτέμβριο του 2008.
Έτσι, λοιπόν, το δίλημμα, η διαζευκτική επιλογή, που θέτεις, είναι ένα decoy, αποτελεί ένα ιδεολόγημα, άνευ ουσιαστικού περιεχομένου.
Κατά καιρούς, έχεις γράψει (και έχεις πει) πολλά και διαφορετικά πράγματα, αγαπητέ κ. Γεώργιε Προκοπάκη.
Καλόν είναι να αναφέρεις και κάποια από τα όποια λεγόμενά σου, πριν από την εποχή που είδες ότι ο Βησιγότθος είχε αποφασίσει να ρισκάρει την παρούσα ελεγχόμενη εξωτερική χρεωκοπία της χώρας μας (η οποία, ως επιλεκτική χρεωκοπία, βέβαια, ουσιαστικά είχε επέλθει από τον Απρίλιο του 2010, μετατρεπόμενη στο εσωτερικό σε μια ολοένα και επιταχυνόμενη πτώχευση της δημόσιας και της ιδιωτικής οικονομίας) και αποφάσισες να αποδεχθείς την πιθανολόγησή της, ελπίζοντας, βέβαια, ότι το "εθελοντικό" PSI δεν θα οδηγήσει σε πιστωτικό γεγονός, επειδή ο Βησιγότθος θα φρόντιζε γι' αυτό.
Κάποτε, βέβαια, έλεγες ότι η χρεωκοπία ήταν αυτό, που έπρεπε να γίνει. Π.χ. έχεις γράψει:
"αν είχα την παραμικρή εμπιστοσύνη στη διαχείριση της χρεοκοπίας από την κυβέρνηση, τα πάντα δείχνουν ότι αυτό έπρεπε να γίνει".
Για θύμησέ μας, λοιπόν, αγαπητέ Γεώργιε και κάποια από όσα έχεις γράψει το 2010, κατά την περίοδο, που προέκυψε η ουσιαστική χρεωκοπία της χώρας, δηλαδή, πριν και μετά τον Απρίλιο και φυσικά, πριν από την απόφαση των ευρωζωνιτών, για την δυνατότητα χρεωκοπίας μιας χώρας, εντός του ευρώ.
(Και όσον αφορά την "εκμετάλλευση του ελληνικού δημόσιου - και ιδιωτικού - πλούτου", που πρέπει να γίνει, αυτή η αναγκαιότητα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί ο πλούτος αυτός, ή οι πρόσοδοι από αυτόν, στους δανειστές. Κάθε άλλο. Οι δανειστές, δεν πρέπει να πάρουν δεκάρα, πάνω από ένα ποσόν, το οποίο θα πρέπει να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης και το οποίο δεν θα πρέπει να ξεπερνάει κάποια ελάχιστα ποσά, τα οποία, αν δοθούν, θα πρέπει να δοθούν, αφού, προηγουμένως, εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του κράτους και της κοινωνίας και όχι - όπως προβλέπει το πτωχευτικό Μνημόνιο του Φεβρουαρίου του 2012 - να καλυφθούν, πρώτα, οι απαιτήσεις των δανειστών! Μια πρόβλεψη η οποία αντίκειται στους στοιχειώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου και την οποία κατέρριψαν στις ημέρες τους, το 1938 και το 2005, οι Ιωάννης Μεταξάς - ναι, ναι, δυστυχώς, ο δικτάτορας Μεταξάς - και Nestor Kirchner. Μια αποικιοκρατική πρόβλεψη, την οποία, δυστυχώς, η σύγχρονη ελληνική μπανανία των κ.κ. Λουκά Παπαδήμου - ΓΑΠ και μπουχέσα Ευάγγελου Βενιζέλου, όχι μόνον δεν μπόρεσε να αποτρέψει, αλλά ούτε καν το προσπάθησε να το πράξει)...
Χαίρομαι, αγαπητέ κ. Γεώργιε, που η συζήτηση έχει γίνει παραγωγική και ξέφυγε από τα πλαίσια μιας κοκκορομαχίας.
Το γεγονός ότι η συζήτηση απέκτησε ένα παραγωγικό περιεχόμενο προκύπτει από το ότι έπαυσε η ανάγκη αναφοράς στο πλαστό δίλημμα (που εσύ, όμως, έθεσες) ανάμεσα στην πραγματική και στην αξιολογική χρεωκοπία, αφού, ουσιαστικά αποδέχεσαι ότι αυτό που ζούμε, σήμερα, είναι μια πραγματική χρεωκοπία.
Οπότε, τίθεται ένα ερώτημα, το οποίο αφορά, την αιτία της χρήσης, εκ μέρους σου, αυτής της decoy διάζευξης. Σε τι εξυπηρετούσε αυτή η διάκριση, ανάμεσα στην πραγματική ελληνική χρεωκοπία (που, ήδη, υπήρχε, ουσιαστικά, από τον Μάϊο του 2010), την οποία διακήρυξαν, ήδη, από τις 21/7/2011 οι ευρωζωνίτες και την αξιολογική χρεωκοπία, που ήλθε στις 9/3/2012 να επικυρώσει αυτή την πραγματική χρεωκοπία;
Και η αναφορά που έκανα στον, ήδη, αδειασμένο τραπεζικό μου λογαριασμό, έγινε, ακριβώς, για να δείξω το ουσιώδες περιεχόμενο μιας (εξελισσόμενης) πραγματικής χρεωκοπίας και όχι για να αποφύγω την συζήτηση, για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων, που προκύπτουν από την εν λόγω χρεωκοπία. Χαίρομαι που συμφωνείς στο πραγματικό περιεχόμενο της ζώσας χρεωκοπίας, την οποία διανύει η χώρα και φυσικά, συμφωνώ μαζύ σου, ως προς το ότι δύο χρόνια, σε μια χρεωκοπία, αυτού του τύπου, είναι ελάχιστος χρόνος. Προφανώς, είναι ελάχιστος χρόνος, διότι η κυβέρνηση του αφελούς ΓΑΠ δεν χρησιμοποίησε τον Απρίλιο του 2010, ως πραγματική απειλή και όχι ως μπλόφα, την επιλεκτική στάση πληρωμών των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου.
Τελικά, χαίρομαι που αποδέχεσαι - έστω και με μια κάποια δυσανεξία - το γεγονός ότι τον Απρίλιο του 2010 πίστευες ότι η ανοικτή χρεωκοπία της χώρας ήταν αυτό, που έπρεπε να γίνει. Αυτή ήταν και η δική μου τοποθέτηση. Μόνο, που την έβλεπα, όπως, μόλις προανέφερα, ως ένα διαπραγματευτικό όπλο και ως πραγματική απειλή στο τραπέζι, όχι τόσο έναντι των αγορών (όπως ανοήτως έλεγε, τότε, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου), αλλά έναντι των πανικόβλητων ευρωζωνιτών και κυρίως, έναντι του Βησιγότθου. Και αν αυτοί, την αγνοούσαν, ήμουν υπέρ ενός λεπτομερειακού σχεδιασμού, από ένα ικανό επιτελείο, από ένα think tank, που θα γινόταν παράλληλα, με λύσεις, που θα ετοιμάζονταν και θα στηρίζονταν σε σενάρια, εντός και εκτός ευρωζώνης, με ευρώ, ή με δραχμή (ή και με τα δύο μαζύ) και με την κήρυξη της χώρας, σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η οποία άλλωστε, ήταν (και είναι) πραγματική και όχι εικονική, ή προσχηματική και με την επανάκτηση/επαναχρησιμοποίηση του δικαιώματος του seigniorage, από το ελληνικό κράτος. Στο κομβικό αυτό σημείο συμφωνώ μαζύ σου, ως προς την (τότε) στάση σου, υπέρ της επιλεκτικής εξωτερικής ελληνικής χρεωκοπίας.
Και φυσικά, συμμερίζομαι, απόλυτα, την επιφυλακτικότητά σου, για την (αν)ικανότητα της, τότε, κυβέρνησης να την διαχειρισθεί. Μάλιστα, είμαι απόλυτα, βέβαιος ότι ο ΓΑΠ, όντας ανίκανος να διοικήσει, ακόμα και ένα περίπτερο, δεν μπορούσε (αλλά ούτε και ήθελε - το είπε, άλλωστε, στην Βουλή ότι τον Δεκέμβριο του 2009 είχε εξετάσει ακόμη και την περίπτωση εξόδου από την ευρωζώνη, αλλά την απέρριψε) να διαχειρισθεί μια ελληνική επιλεκτική εξωτερική χρεωκοπία.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι, μια άλλη κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να το παλέψει - έστω και κάτω από δυσκολότερες συνθήκες. Θα μπορούσε και θα μπορέσει.
Και πρέπει να μπορέσει, διότι η ανεξέλεγκτη ελληνική εξωτερική χρεωκοπία, είναι πάντοτε παρούσα, ως ένα ισχυρότατο ενδεχόμενο (νομίζω ότι γνωρίζεις ότι τα "νέα" ελληνικά ομόλογα, αυτά που θα εκδοθούν, μετά το PSI και λήγουν, μεταξύ του 2023 και του 2042, αντιμετωπίζονται, ήδη, ως σκουπίδια, με αποδόσεις, που φθάνουν στο 17%, στις πιο κοντινές εκδόσεις και στο 22% στις πιο μακρυνές, προεξοφλώντας την ανεξέλεγκτη ελληνική εξωτερική χρεωκοπία, κατά 98%)!
Δεν μπορούμε, λοιπόν, αγαπητέ Γεώργιε, να ασκούμε πολιτική μιας ταχύτητας και χωρίς εναλλακτικές. Και η παρούσα πολιτική, που υποστηρίζεις, πάσχει από μονομέρεια.
Λες, αγαπητέ Γεώργιε, ότι δεν πρέπει να προϋποθέτω την αποδοχή των πάντων από τον συνομιλητή μου. Προφανώς, εννοείς και αναφέρεσαι στις αποικιοκρατικές διατάξεις του νέου Μνημονίου. Να το δεχθώ.
Αλλά πρέπει να αναφέρεις που διαφωνείς. Οι γενικότητες δεν βοηθούν. Πολύ περισσότερο, όταν έχεις υπερασπισθεί το Μνημόνιο, με τόσο πείσμα.
Ως εκ τούτου, αναμένω.
Και μαζύ μιλάμε και καταλαβαινόμαστε, πλήρως. Απλώς, διαφωνούμε. Αλλά αυτό δεν είναι κακό.
Αυτό που έχει σημασία είναι, όταν αλλάζουμε γνώμη, να λέμε ότι αλλάξαμε γνώμη. Και αυτό, επίσης, δεν είναι κακό. Και δεν είναι κακό, διότι, όταν πρέπει να αλλάξουμε γνώμη, αποτελεί - κακώς εννοουμένη - ισχυρογνωμοσύνη και μέγιστο σφάλμα, το να μην αλλάζουμε γνώμη. Ως εκ τούτου, η αλλαγή μιας γνώμης δεν βλάπτει, όταν πρέπει να γίνει. Και όταν γίνει, δεν έχει νόημα το να μην λέγεται. (Γιατί να το κρύψωμεν, άλλωστε, που λέει και ο υπέργηρος, πλέον και υποπέσας σε μύρια όσα σφάλματα, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης).
Όπως, επίσης, δεν βλάπτει και μια κάποια αυτοκριτική στάση, σε όσα λέμε και κάνουμε.
(Και για να μην παρεξηγηθώ, πρέπει να πω ότι, φυσικά, όταν μιλάω για αυτοκριτική, δεν εννοώ την "αυτοκριτική" στην οποία υποχρεώθηκε π.χ. ο Λιού Σάοσι από τον Μάο Τσετούνγκ, κατά την περίοδο της "Πολιτιστικής Επανάστασης", μια "αυτοκριτική", που ήταν προϊόν ωμής βίας και η οποία δεν έσωσε τον πρώην πρόεδρο της Κίνας, από τον θάνατο, ο οποίος επήλθε, ως συνέπεια του φρικτού γεγονότος ότι ο Μάο άφησε τον Λιού να πεθάνει στην φυλακή, από πλήρη ασιτία. Ως αυτοκριτική, εννοώ την κριτική που κάνουμε στον εαυτό μας, μόνοι μας, όταν αντιλαμβανόμαστε ότι υπέπεσε σε λάθη, τα οποία δεν ήσαν φυγείν αδύνατον).
Και η αυτοκριτική αυτή δεν είναι σφάλμα το να γίνεται δημόσια. Ή, έστω - αν ο εγωισμός μας εμποδίζει -, όταν βρισκόμαστε μόνοι με τον εαυτό μας, σε μια διαδικασία ενώπιος, ενωπίω.
Επειδή, λοιπόν, πιστεύω ότι καταλαβαινόμαστε, γι' αυτό και ο διάλογός μας υπήρξε παραγωγικός, παρά την διαφωνία μας (ή μάλλον εξ αιτίας αυτής).
(Όσον αφορά τα συμπεράσματα, που βγαίνουν από αυτόν τον διάλογο, αυτά προκύπτουν από την εξέλιξή του, ό,τι και αν λέω εγώ και ό,τι και αν ισχυρίζεσαι εσύ).
Και εν πάση περιπτώσει, οι αναγνώστες (πολλοί, ή λίγοι - δεν έχει σημασία) θα κρίνουν...
Φιλικά και καλοπροαίρετα."
Σχόλια