Η "καμπύλη του Laffer", τα Reaganomics, τα κρατικά μεγέθη στην Ε.Ε. και η Ελλάδα της ύφεσης (Η συνέχεια του διαλόγου με τον Γιώργο Καισάριο).

Άρθουρ Λάφφερ - οικονομολόγος.

Με μια μετρημένη παρέμβασή του στον διάλογο που εξελίσσεται στο e-rooster.gr και συγκεκριμένα στο θέμα, που άνοιξε ο κ. Γιώργος Καισάριος, με τίτλο : "Γιατί αύξηση των φόρων σημαίνει ... μείωση των εσόδων" http://e-rooster.gr/01/2010/2085 , ο συγγραφέας του άρθρου απάντησε στο σχόλιό μου, που αναδημοσίευσα στο μπλογκ μου, με τίτλο : "Η "καμπύλη του Laffer και ο Γιώργος Αλογοσκούφης - ή γιατί η μείωση των φόρων δεν οδηγεί, απαραίτητα σε μείωση των εσόδων. (Μια απάντηση στον Γιώργο Καισάριο)" http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2010/01/laffer.html .



Η απάντηση του κ. Γιώργου Καισάριου έχει ως εξής :

"@Tassos Anastassopoulos



Το πρόβλημα δεν είναι ο Αλογοσκούφης. Ισα ίσα, στα γραπτά μου, στο προσωπικό μου site, έχω πει ότι ίσως ήταν ο καλύτερος υπουργός οικονόμων που πέρασε από την Ελλάδα … παρόλο ότι του έχω ρίξει πάρα πολλά μπινελίκια.


Το άρθρο έχει γενικότερα να κάνει με τη σχέση φόρων και επιδόσεις της οικονομίας και ότι δεν λύνονται τα προβλήματα της Ελλάδος με νέους φόρους. Το πρόβλημα της Ελλάδος είναι οι δαπάνες και οι σπατάλες αν θέλεις και τίποτα άλλο.


Όσο αναφορά τη Δανία και τις άλλες δυο χώρες, θέλω να σου υπενθυμίσω ότι μέσα σε αυτά τα έξοδα είναι το 100% των εξόδων περίθαλψης καθώς βέβαια και τα έξοδα παιδείας … που στην Ελλάδα ξοδεύει ο μέσος πολίτις επιπλέον αντί του κράτος (φροντιστήριο, ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη κτλ).


Ειδικά για την Δανία, ας μην την αναφέρουμε σαν παράδειγμα διότι είναι ιδιάζουσα περίπτωση.
Θα προτιμούσα να πάρουμε την Αμερική και την Ιαπωνία, η ακόμα καλύτερα, τις ανατολικές χώρες σαν παράδειγμα.

 Όσο για τον Ρέιγκαν, τα ελλείμματα είχαν να κάνουν με τα εξοπλιστικά προγράμματα. Αλλά αυτό δεν αναιρεί το ότι μείωσε τη φορολογία και ότι διπλασιάστηκαν τα έσοδα παρόλο αυτό''.



Μετά την απάντηση του κ. Καισάριου, επανήλθα με το παρακάτω σχόλιο :

Ρόναλντ Ρήγκαν - Πρόεδρος των Η.Π.Α. (1981 - 1989).


''Τα δημοσιονομικά ελλείμματα στις ΗΠΑ την εποχή του Ρήγκαν, αγαπητέ κ. Καισάριε, συνέβαλαν στην ανάπτυξη της χώρας, είτε ήσαν ελλείμματα που αφορούσαν προγράμματα για την άμυνα (έπρεπε να αντιμετωπισθεί η επιθετικότητα της γραφειοκρατικής ελίτ της «Ε.Σ.Σ.Δ.», ιδίως στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με την εγκατάσταση από τους «Σοβιετικούς» των πυραυλικών συστημάτων SS-20 και 22 και το ΝΑΤΟ δεν μπορούσε να μην απαντήσει και το έκανε με τους Pershing και Cruise και όχι μόνον αυτούς, με εξοπλιστικά προγράμματα, που την αρχή τους την είχαν στον πρόεδρο Τζίμμυ Κάρτερ), είτε όχι.

Τα χρήματα από αυτήν την αύξηση των δαπανών και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων τζιραρίστηκαν στην αμερικανική οικονομία και συνέβαλαν τα μάλα στην ανάπτυξή της. Από το 3,5% της ετήσιας ανάπτυξης του αμερικανικού ΑΕΠ, περίπου μιάμισυ με δύο μονάδες οφείλονται σε αυτήν την κεϋνσιανή πολιτική του προέδρου Ρήγκαν (που ήταν ένας συντηρητικός κεϋνσιανός της πολιτικής πράξης και όχι της θεωρίας και αυτό πρέπει να το πούμε σεβαστέ και καλέ φίλε κύριε Γιώργο).

Το υπόλοιπο ποσοστό της αμερικανικής ανάπτυξης επί Ρήγκαν ήταν προϊόν, επίσης, της νεοκεϋνσιανής πολιτικής, που σε περιόδους ανάπτυξης, στηριζόταν στην αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, μέσω μεγάλων (ή μικρών) φοροαπαλλαγών, για την τόνωση της ολικής επένδυσης στην οικονομία. Αυτό έκαναν και οι πρόεδροι Κέννεντυ και Τζόνσον, αυτό έκανε και ο Ρήγκαν.

Κάπου εδώ εμπλέκεται και η «καμπύλη του Laffer», η οποία έχει ισχύ, σε ειδικές περιπτώσεις άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής και πάντως όχι όταν έχουμε δραστική πτώση της συναθροιστικής ζήτησης και της συνολικής κατανάλωσης. Τότε η καμπύλη δεν λειτουργεί, διότι δεν έχουμε φαινόμενα υπερβάλουσας ολικής ζήτησης, και συνακόλουθα μη ανταποκρινόμενης προσφοράς.

Στην περίπτωση της Reagan administration, όπως ήδη έγραψα, η αύξηση των εσόδων δεν ήταν προϊόν μόνον των φοροαπαλλαγών, αλλά και της αύξησης των δαπανών και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων (και του χρέους, όπως επισημαίνει ορθά ο αξιότιμος κ. Χασαπογιάννης), διότι και οι δύο αυτοί μηχανισμοί (κεϋνσιανής – θυμίζω – έμπνευσης, κάτι καθόλου παράδοξο, αφού ο Τζων Μαίηναρντ Κέϋνς ήταν συντηρητικός και αυτό το λέω επειδή πριν από ενάμισυ μήνα άκουσα τον Άγγελο Φιλιππίδη, σε εκπομπή του Γιάννη Πρετεντέρη, να χαρακτηρίζει την πολιτική του Κέϋνς, ως …. αριστερή πολιτική!) συνέβαλαν στη ανάπτυξη της οικονομίας και την αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ, με καταμερισμένη την συμβολή αυτών των μηχανισμών σε αυτήν την διαδικασία.

(Επίσης, αξιότιμε κ. Καισάριε, όταν κάνουμε αναφορά σε γενικής – υποτίθεται – ισχύος οικονομικούς «νόμους», ή θεωρίες, δεν μπορούμε να επιλέγουμε τα παραδείγματα, που εμείς προτιμούμε. Πρέπει ο «νόμος», ή η θεωρία να ταιριάζει με όλα τα παραδείγματα, αλλιώς ο «νόμος» ή η θεωρία δεν έχει γενική, αλλά ειδική – ή και καμμία – εφαρμογή. Και αυτό πρέπει να το πούμε).

Το ελληνικό παράδειγμα δεν έχει καμμία σχέση με την «καμπύλη του Laffer».

Τον ένα λόγο τον έχουμε πει : Το πρόβλημα των αστοχιών του σχεδίου προϋπολογισμού του 2009, αλλά και του τελικού προϋπολογισμού 2009, έχει να κάνει με την ορμητική έλευση της ύφεσης, μέσα στο 2009. Οι Κώστας Καραμανλής – Γιώργος Σουφλιάς –Γιάννης Παπαθανασίου – Κώστας Χατζηδάκης πελάγωσαν και γρήγορα (κάπου μέσα στο καλοκαίρι, ή και λίγο νωρίτερα) τα παράτησαν.

Αλλά η «καμπύλη του Laffer» δεν ισχύει στην Ελλάδα, διότι εδώ έχουμε μια σχεδόν παντελή άρνηση πληρωμής φόρων και ασφαλιστικών εισφορών από ευρύτατες ομάδες του πληθυσμού και σε αυτό συμφωνώ με την σχετική και συνάμα γλαφυρή περιγραφή του σεβαστού κ. Χασαπογιάννη. Και αυτό το φαινόμενο δεν αντιμετωπίζεται με φοροαπαλλαγές, αλλά με την επιβολή και την είσπραξη των φόρων εκεί που πρέπει.

Επίσης, το πρόβλημα είναι σίγουρα πρόβλημα σπάταλων δημόσιων δαπανών, αλλά είναι και πρόβλημα μικρών (ποσοστιαία) δημόσιων δαπανών. Οι δημόσιες δαπάνες πρέπει να εξορθολογισθούν – ξεκινώντας ακόμα και από μηδενική βάση – και στην συνέχεια να αυξηθούν για να φθάσουν σε τέτοια επίπεδα, που να μπορέσουν να παίξουν τον ρόλο που παίζουν στις άλλες αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες.

Δεν φθάνει να λέμε ότι εκεί ο πολίτης έχει παροχές στον χώρο της παιδείας και της υγείας. Πρέπει και εμείς εδώ α φθάσουμε σε ένα τέτοιο επίπεδο – και για να μπορέσουμε να σταθεροποιήσουμε την οικονομία μας.

Ας δούμε τα σχετικά στοιχεία για την Ελλάδα :


ΕΛΛΑΔΑ :

ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ : 32.100 $.

ΑΕΠ : 343,8 δισ. $

ΕΣΟΔΑ : 126,5 δισ.$

ΕΞΟΔΑ : 144,4 δισ. $

ΕΣΟΔΑ / ΑΕΠ : 36,79%

ΕΞΟΔΑ / ΑΕΠ : 42,00%.

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gr.html


και ας δούμε και συγκρίνουμε τα στοιχεία για Γερμανία, Γαλλία, ακόμα και για την αγγλοσαξωνικής νοοτροπίας Βρετανία :

ΓΕΡΜΑΝΙΑ :

ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ : 35.500 $.

ΑΕΠ : 2,925 τρισ. $

ΕΣΟΔΑ : 1,591 τρισ. $

ΕΞΟΔΑ : 1,591 τρισ. $

ΕΣΟΔΑ / ΑΕΠ : 54,39%

ΕΞΟΔΑ / ΑΕΠ : 54,39%

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gm.html



ΓΑΛΛΙΑ :

ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ : 33.300 $.

ΑΕΠ : 2,133 τρισ. $

ΕΣΟΔΑ : 1,407 τρισ. $

ΕΞΟΔΑ : 1,506 τρισ. $

ΕΣΟΔΑ / ΑΕΠ : 65,82%

ΕΞΟΔΑ / ΑΕΠ : 70,60%

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fr.html



ΒΡΕΤΑΝΙΑ :

ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ : 36.700 $.

ΑΕΠ : 2,236 τρισ. $

ΕΣΟΔΑ : 1,056 τρισ. $

ΕΞΟΔΑ : 1,204 τρισ. $

ΕΣΟΔΑ / ΑΕΠ : 53,85%

ΕΞΟΔΑ / ΑΕΠ : 70,60%

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html



Σε κάθε περίπτωση, είμαστε πολύ πίσω…



Πάντα φιλικά".



Ολόκληρο τον εξελισσόμενο ενδιαφέροντα διάλογο, μπορείτε να τον δείτε στο : "Γιατί αύξηση των φόρων σημαίνει ... μείωση των εσόδων" http://e-rooster.gr/01/2010/2085 .