3/2008 - 3/2021 : Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε; (Το ακριβό ευρώ, οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ και η παραμονή της ευρωζώνης, στην παγίδα ρευστότητας).
Παρατηρώντας τον παραπάνω απογοητευτικό πίνακα της οικονομικής μεγέθυνσης των χωρών της ευρωζώνης, κατά την μακρά χρονική περίοδο Μαρτίου 2008 έως τον αντίστοιχο μήνα του 2021, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πραγματική οπισθοδρομηση των οικονομιών της μεγίστης πλειοψηφίας των χωρών αυτών και ειδικά, την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την σημαντική καθίζηση των οικονομιών της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, σε όλη αυτή την μακροχρόνια περίοδο.
Οι λόγοι αυτής της μακροχρόνιας υπανάπτυξης της ευρωζώνης εντοπίζονται, στον κύριο υπεύθυνο αυτής της κατάστασης, που δεν είναι άλλος, από την ίδια την δομή και την διάρθρωση της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης και του ευρώ, το οποίο χρησιμοποιείται, ως κοινό νόμισμα, σε ένα αλλόκοτο, παράταιρο και αταίριαστο σύνολο οικονομιών, για την συντριπτική πλειοψηφία των οποίων, οι επιπτώσεις τους είναι τοξικές.
Αυτό συμβαίνει, επειδή το ευρώ, ως νόμισμα, είναι ένα ακριβό νόμισμα, αφού οι κατασκευαστές και οι διαχειριστές του, δεν το μεταχειρίζονται, ως αυτό, που είναι, δηλαδή, ως κοινωνική σύμβαση, αλλά ως ένα αγαθό, το οποίο είναι σπάνιο και ως εκ τούτου (πρέπει να) έχει μεγάλη αξία.
Λέγεται, όμως, ότι αυτός, έστω και προσωρινά, ο ιδιότυπος χρυσούς κανόνας της σύγχρονης εποχής, παρακάμπτεται, λόγω της υγειονομικής κρίσης, με τον COVID-2019, που υποχρέωσε την ΕΚΤ να επεκτείνει τις χρηματικές ροές, στην ευρωζώνη, αναστέλλοντας την πρακτική ισχύ των κανόνων των ευρωσυνθηκών, που επέβαλαν τον "χρυσό κανόνα" του ευρώ.
Ο ισχυρισμός αυτός έχει μια βάση, αλλά δεν είναι όλη η αλήθεια. Είναι η μισή αλήθεια και ως εκ των πραγμάτων, έχει ισχυρές δόσεις ψεύδους, αφού το μέσο ευρώ, ήτοι το ευρώ των αγορών, παραμένει να είναι ένα ακριβό νόμισμα.
Το γιατί συμβαίνει αυτό, είναι που θα δούμε, σήμερα.
Είναι γεγονός ότι η ΕΚΤ έσπασε, λόγω των έκτακτων συνθηκών, τις ρυθμίσεις των ευρώ συνθηκών και με το έκτακτο πρόγραμμα PEPP, αγόρασε κρατικά χρέη των χωρών της ευρωζώνης. Μέχρι τώρα, οι συνολικές αγορές κρατικών ομολόγων των χωρών της ευρωζώνης έφθασαν το 1,1 τρισ. €, ενώ το πρόγραμμα προβλέπει αγορές κρατικών ομολόγων, ύψους 1,85 τρισ. €, με αποτέλεσμα να εκκρεμούν 750 δισ. €, για την ολοκλήρωση του προγράμματος, το οποίο, πιθανώς, θα παραταθεί, όπως φαίνεται και από τις χθεσινές αποφάσεις της ΕΚΤ. Μάλιστα, η ΕΚΤ, το πρώτο τρίμηνο του 2021 προέβη, σε αγορές κρατικών τίτλων, της τάξεως των 80 δισ. €, ανά μήνα, γεγονός που φθάνει αυτού του είδους τις πράξεις, στα μεγαλύτερα μεγέθη, από τον Ιούλιο του 2020.
Έτσι η ΕΚΤ αγόρασε κρατικό χρέος, τους δύο τελευταίους μήνες, ίσο με 5 φορές τις συνολικές εκδόσεις κατοίκων ομολόγων της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ υπήρξε γαλαντομα και για το ελληνικό κρατικό χρέος, αγοράζοντας, από τον ΟΔΔΗΧ, περίπου, 26 δισ. €, από τον Μάρτιο του 2020, μέχρι τον Μάιο του 2021, ξεπερνώντας κατά πολύ τις εκδόσεις του ελληνικού κρατικού χρέους, σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Πάρα ταύτα, όμως, η ευρωζώνη βυθίστηκε, σε βαθειά οικονομική κρίση, το 2020, συρρικνουμενη, κατά - 6,8%. Και μάλιστα, κατά πολύ περισσότερο από τις ΗΠΑ (-3,2%), την Ιαπωνια (-4,8%), ενώ η Κίνα εμφανίζεται με θετικό ρυθμό ανάπτυξης (+2,3%), όπως και η Τουρκία (+1,8%).
Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε, στην ευρωζώνη;
Απλούστατα, τα χρήματα, που επενδύθηκαν όλη αυτή την περίοδο, είναι πολύ λίγα, πήγαν, για να πληρωθούν παλαιότερα δάνεια και φυσικά, οι καταναλωτές υπήρξαν υποτονικοί, στις αγορές τους, την ίδια στιγμή, που τα μέτρα έπλητταν, απ' ευθείας, την παραγωγή, ενώ τα κράτη υπήρξαν φειδωλά, έως ανύπαρκτα, στις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες, φυσικά, θα έπρεπε να αυξηθούν, κατά πολύ περισσότερο, για να αντιμετωπίσουν την πτώση του ιδιωτικού τομέα, την οποία, ανοήτως, προκάλεσαν οι ευρωζωνίτες.
Αυτή η πραγματικότητα είναι που επιτρέπει, στο μέσο ευρώ των συναλλαγών, να παραμένει ακριβό νόμισμα. Και μάλιστα, επαρκώς, φθηνό, για την γερμανική οικονομία και δυσχερώς, ακριβό, για την συντριπτική πλειοψηφία των υπολοίπων οικονομιών της ευρωζώνης, παρά τις όποιες παρεμβάσεις της ΕΚΤ, αφού η ευρωζώνη παραμένει να είναι εγκλωβισμένη στην κλασική παγίδα ρευστότητας, για την οποία έχει μιλήσει ο John Maynard Keynes.
Και φυσικά, αυτό συμβαίνει, επειδή οι καταναλωτές βρήκαν περιορισμούς, στην πρόσβαση τους, στις αγορές προϊόντων, αλλά και επειδή παραμένουν επιφυλακτικοί, κάνοντας οικονομίες, περικοπτοντας την κατανάλωση και ενισχύοντας την αποταμίευση, παρά τα, ουσιαστικώς, μηδενικά επιτόκια.
Αλλά και αν δεχθούμε ότι βρισκόμαστε, στο τέλος της υγειονομικής κρίσης, το μέλλον της κατανάλωσης δεν αναμένεται να είναι λαμπρό.
Η ιλιγγιώδης αύξηση των διεθνών ναύλων και η πολύ μεγάλη αύξηση των τιμών, σε πρώτες ύλες και στα έτοιμα προϊόντα, θα μετακυληθούν στην κατανάλωση. Αυτή η εξέλιξη, που προέκυψε, από την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα γίνει αποδεκτή, από τους καταναλωτές, οι οποίοι, λόγω του χαμηλού εισοδηματικού επιπέδου τους, δεν πρόκειται να αποδεχθούν τις όποιες νέες αυξημένες τιμές, τις οποίες, προφανώς, δεν θα μπορούν να πληρώσουν.
Έτσι, παρά το γεγονός ότι αναμένεται μια, όχι ασήμαντη, αύξηση του ευρωζωνικού ΑΕΠ, την προσεχή διετία, αύξηση αυτή θα κρατήσει την ευρωζώνη, εντός της παγίδας ρευστότητας.
Με λίγα λόγια :
Η ευρωζώνη ώδινεν όρος και έτεκεν μυν...
Σχόλια