1821 - 1828 - 1838 : Πιθανώς, έως τους 497.000 ανθρώπους, ανέρχονται οι απώλειες του ελληνικού/χριστιανικού πληθυσμού, κατά την ελληνική επανάσταση, ενώ ο τουρκικός/μουσουλμανικός πληθυσμός των 90.830 ανθρώπων εξοντώθηκε, ή/και εκδιώχθηκε, στα οθωμανικά εδάφη. Μόνον, η διερεύνηση των προεπαναστατικών οθωμανικών δημογραφικών αρχείων, που κατέχει η Άγκυρα, μπορεί να διευκρινήσει τους αριθμούς των, εκατέρωθεν, απωλειών.

 

Αυτή η εικόνα περιγράφει, σαφέστατα και ρεαλιστικά, τον πραγματικό καθημερινό Έλληνα μαχητή, στα αιματηρά χρόνια της δεκαετίας του 1820, που ξεκίνησε και διεξήχθη η ελληνική επανάσταση, κατά των Οθωμανών Τούρκων κατακτητών. 

Οι φουστανέλες, τα ρούχα, τα πρόσωπα και τα κορμιά των πολεμιστών, στις μάχες, με τα στρατεύματα του εχθρού, δεν άστραφταν, από την καθαριότητα και οι φορεσιές τους ήσαν, πάντοτε, λερές και μια συρραφή, από ένα πλήθος, από επιμέρους ράμματα και ήσαν όλοι (άνθρωποι και ρούχα) γεμάτοι, από στρώματα αιμάτων· δικών τους και των εχθρών, τους οποίους τους έσφαζαν, σαν τραγιά, είτε ήσαν μάχιμοι, είτε άμαχοι.

Δεν υπήρχε οίκτος και ηθικές αναστολές και αυτό δεν αφορούσε, μόνον, τους ξεσηκωμένους, κατά των ξένων κατακτητών, κάποια ιδιότητα και αν είχαν αυτοί. Αφορούσε και τους κατακτητές Οθωμανούς Τούρκους και τους μισθοφόρους «Τουρκαλβανούς», δηλαδή τους μουσουλμάνους Αλβανούς, που υπηρετούσαν, στα τουρκικά στρατεύματα, για βιοποριστικούς λόγους, με μισθό, αλλά και αργότερα, τους Τουρκοαιγυπτίους, δηλαδή του Μαμελούκους Τούρκους και τους Αιγύπτιους. οι οποίοι έσφαζαν, αδιακρίτως ,  τους Έλληνες, στις μάχες και τον άμαχο πληθυσμό, που δεν υποτάσσονταν και προς παραδειγματισμό.

Με λίγα, λόγια, το αίμα έρεε, σαν ποτάμι και δεν υπήρχε τίποτε, που να συγκρατήσει τους νικητές των μαχών, από τη διάπραξη εκτεταμένων βασανιστηρίων και βασανιστικών σφαγίων του πληθυσμού των αντιπάλων. 

Οι Έλληνες δεν συνήθιζαν να κρατούν αιχμάλωτους. Δεν πουλούσαν δούλους, ούτε είχαν χαρέμια. Έπεφτε κοφτερό λεπίδι. Έσφαζαν τους πάντες : Άνδρες, γυναίκες, γέρους και παιδιά, μωρά, στα σπάργανα. Δεν έπρεπε να μείνει ούτε ένας “ Περσιάνος” , στις απελευθερωμένες περιοχές. 

1897. Έργο του Ισπανού ζωγράφου José Jiménez Aranda. Βρίσκεται, στο Museo Nacional del Prado.  Η πινακίδα, που κρέμεται, στον λαιμό της νεαρής Ελληνίδας σκλάβας, γράφει, στα ελληνικά : «Ρόδον, 18 ετών, προς πώληση, για 800 νομίσματα».

Οι κατακτητές επιδίδονταν, σε μαζικές σφαγές, ενώ κρατούσαν αιχμάλωτους, τους οποίους, αφού τους κατεξευτέλιζαν, τους πουλούσαν δούλους, στα σκλαβοπάζαρα και εμπλουτίζαν, με τις αιχμαλωτισμένες νεανίδες, τα χαρέμια τους, αν και ουκ ολίγες, τις πωλούσαν και αυτές, στα σκλαβοπάζαρα.

Αυτή ήταν η αδυσώπητη πραγματικότητα της εποχής της ελληνικής επανάστασης, την οποία τροφοδότησε και προσδιόρισε, καθοριστικά, η άλλη θρησκευτική πίστη των κατακτημένων και των κατακτητών (χριστιανοί υπόδουλοι και μουσουλμάνοι κατακτητές), που θεωρούσαν και αντιμετώπιζαν οι μεν, τους δε, ως άπιστους, το οποίο αποανθρωποποιούσε, εκατέρωθεν, τους αντιπάλους, επιτρέποντας την,  χωρίς τύψεις, επίδειξη ανελέητης συμπεριφοράς. Και αυτή η ανάμνηση, ως παρελθόν, αλλά και ως ενεργό παρόν, όρισε, σε όλα τα ελληνικά Συντάγματα, από το 1822, έως σήμερα, να έχουν, ως προοίμιο, όχι την αναφορά, στον ελληνικό λαό, αλλά «στο όνομα της άγιας και ομοούσιας και αδιαίρετης τριάδας» . 

Γι' αυτό και ο πρώτος ορισμός του ποιός ήταν Έλληνας, για το νεαρό επαναστατικό ελληνικό κράτος προσδιόριζε, ως Έλληνες, τους “χριστιανούς κατοίκους της ελληνικής επικράτειας” . Ο ορισμός του Έλληνα ήταν, λοιπόν, κατ' εξοχήν, θρησκευτικός και όχι εθνικός, ή φυλετικός.

Φέτος, ήταν να δούμε και αυτό…

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι απώλειες των αντιπάλων (ιδίως των χριστιανών) υπήρξαν τεράστιες, αν και είναι ελάχιστη, σχεδόν, ανύπαρκτη η δημόσια συζήτηση, για τις ανθρώπινες απώλειες της ελληνικής επανάστασης, οι υπήρξαν τεράστιες. Το ελληνικό έθνος, η πολεμική γενιά εκείνης της εποχής μάτωσε. Και μάτωσε βαρύτατα.

Οι πρώτες καταγραφές που υπάρχουν, σχετικά με τη δημογραφική σύνθεση των εδαφών, που διεκδικούσαν οι Έλληνες, χρονολογούνται το 1828. 

Τότε οι ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις (η Βρετανία , η Γαλλία και η Ρωσία) υπέβαλαν ένα ερωτηματολόγιο 28 ερωτήσεων, στον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και στον σουλτάνο Μαχμούτ Β' και με βάση αυτές τις απαντήσεις, που διαμόρφωσαν τις προτάσεις τους, για τον καθορισμό των ελληνικών συνόρων.

Το πρώτο ζήτημα, που έθεσαν, αφορούσε τα δημογραφικά στοιχεία και ήταν διατυπωμένο, ως εξής :

«Ποιός ήταν, προ του 1821, ο αντίστοχος πληθυσμός των Ελλήνων και των Οθωμανών κατοίκων, σε εκάστη διαίρεση της Πελοποννήσου, Στερεάς και των Νήσων της Ελλάδος· Και ποιος είναι ο πληθυσμός, σήμερα»;

Ο Ιωάννης Καποδίστριας αποφάσισε να συγκεντρώσει και να επεξεργαστεί ο ίδιος τα δημογραφικά στοιχεία και μετά να αποστείλει το υπόμνημα, στις Μεγάλες Δυνάμεις.  Οι υπολογισμοί του Έλληνα κυβερνήτη έγιναν, με βάση την τουρκική διοικητική διαίρεση· τα σαντζάκια.

Έτσι, λοιπόν, το 1821, οι επαναστατημένες επαρχίες είχαν χριστιανικό πληθυσμό 1.533.810 κατοίκων, ενώ οι μουσουλμάνοι κάτοικοι βρέθηκαν να είναι 236.740.

Μετά την επανάσταση, το 1828, οι ίδιες περιοχές είχαν χριστιανικό πληθυσμό 1.036.806 κατοίκων, μειωμένο, κατά 28%, ήτοι, κατά 497.004  ανθρώπους.

Αν λάβουμε, όμως, υπόψιν, μόνον, τις περιοχές, στις οποίες η επανάσταση πέτυχε, στα απελευθερωμένα εδάφη, οι ελληνικές απώλειες, από το 1821 ως το 1828, ήσαν 133.450, με μια μείωση της τάξης του 14%.

Όπως υπολόγισε ο Ιωάννης Καποδίστριας, Ιωάννης, ο πληθυσμός των, μετέπειτα, απελευθερωμένων περιοχών ανερχόταν, σε 938.765 κατοίκους, ενώ το 1828, σε 766.476. Από αυτούς, 675.646, ήτοι το 88%, ήσαν χριστιανοί και οι 90.830, ήτοι το  12%, ήσαν μουσουλμάνοι.

Η πρώτη μεγάλη και οργανωμένη πανελλήνια απογραφή, στα σύνορα του νεοελληνικού κράτους πραγματοποιήθηκε δέκα χρόνια, αργότερα, το 1838, την εποχή της βασιλιάς Όθωνα Α', με την απογραφή να γίνεται, βάσει των ελληνικών επαρχιών, που είχαν συσταθεί και που διέφεραν από τα τουρκικά. σαντζάκια. Επομένως, δεν είναι εύκολο να γίνει ακριβής σύγκριση, με την καποδιστριακή απογραφή.

Ο πληθυσμός της Ελλάδας, το 1838, ανήλθε στους καταγεγραμμένους 752.077 κατοίκους, ενώ η μεγάλη έκταση του κράτους περιελάμβανε την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και τις Κυκλάδες.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ήταν συγκεντρωμένο, στην Αρκαδία (116.924), ενώ η Αττικοβοιωτία, βρισκόταν, στην τρίτη θέση, από το τέλος της λίστας, με 61.976 κατοίκους.

Εννοείται ότι όλοι αυτοί οι αριθμοί είναι προφανώς αμφισβητήσιμοι, ως προς την ακρίβεια τους αλλά εν πάση περιπτώσει, δεν πρέπει να απέχουν πάρα πολύ, από την πραγματικότητα. Οι Έλληνες είχαν την τάση να αποκρύπτουν τα μέλη των οικογενειών τους για καθαρούς φορολογικούς λόγους, διότι, σωστά, υπολόγιζαν ότι το νέο ελληνικό κράτος είχε σκοπό, με τις απογραφές, που έκανε, να προβεί και στην ανάλογη φορολόγηση των μετρημένων κατοίκων. Και αυτό βέβαια αποτελεί ένα στοιχείο αμφισβήτησης των καταγεγραμμένων αριθμών του πληθυσμού της χώρας, εκείνη την εποχή.

Αυτό, που για μένα, αποτελεί ερώτημα και είναι πολύ σημαντικό, είναι το ποιους αντίστοιχους αριθμούς, για τον πληθυσμό του νέου ελληνικού κράτους, έδωσαν οι Τούρκοι, το 1828, αφού και σε αυτούς απευθύνονταν το παραπάνω ερώτημα των Μεγάλων Δυνάμεων.

Δεν είναι άνευ σημασίας αυτό. Αντίθετα είναι πολύ σημαντικό, διότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία διατηρούσε λεπτομερώς δημογραφικά στοιχεία, τα οποία ήσαν, περίπου, πλήρη και φυσικά, τα τηρούσε, για, καθαρά, φορολογικούς λόγους, αφού, με βάση τον αριθμό των χριστιανών κατοίκων της, υπολογιζόταν και η αντίστοιχη φορολογία. , η οποία επιβαλλόταν, στα χωριά και στις πόλεις, με υπεύθυνους, για την είσπραξη του φόρου της δεκάτης, τους ζαΐμηδες και τους κοτσαμπάσηδες. (Οι μουσουλμάνοι δεν πλήρωναν φόρους). 

Επομένως, οι Οθωμανοί Τούρκοι θα πρέπει να απαντήσουν, στις Μεγάλες Δυνάμεις, διότι, ως επί το πλείστον και στοιχεία διατηρούσαν και όταν έφυγαν, από τις απελευθερωμένες περιοχές, πήραν όσα, από αυτά τα δημογραφικά στοιχεία, μπόρεσαν, μαζί τους και εν πάση περιπτώσει. , στην προεπαναστατική περίοδο, έστελναν αναφορές, στην Κωσταντινούπολη, με βάση τα στοιχεία, που μάζευαν, σε όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας. 

Ως εκ τούτου, πρέπει να δούμε την απάντηση του σουλτάνου, στις Μεγάλες Δυνάμεις, το 1828, αλλά και τα πλήρη οθωμανικά αρχεία της προεπαναστατικής περιόδου, τα οποία, όπως πληροφορούμαι, πρέπει να, πρόσφατα, στα χρόνια του Recep Tayyip Erdogan, , στη δημοσιότητα, ή βρίσκονται, στη διαδικασία της σταδιακής δημοσιοποίησης και έτσι, για τους ιστορικούς ερευνητές, υπάρχει ένα πεδίο δόξης λαμπρόν, προκειμένου να αναδειχθεί η προεπαναστατική  περίοδος της οθωμανικής κατοχής.

Πιστή απεικόνιση του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, από τον ζωγράφο A. Friedel, μάλλον το 1828, με την καλή φορεσιά του. Αυτή είναι η πραγματική μορφή του «Γέρου του Μωριά», που πόζαρε ο ίδιος, στον ζωγράφο. Στις μάχες της επανάστασης, όμως, αυτή η φορεσιά μάτωσε. Πλημμύρισε, στο αίμα...

 

Με δεδομένα αυτά, που, μόλις, προανέφερα, στην παρούσα φάση, μπορούμε να αρκεστούμε, στα καταγεγραμμένα, που έχουμε και όπως έχω γράψει, παραπάνω, η αλήθεια είναι ότι, στην επαναστατική περίοδο  (που δεν τελειώνει, το 1828, που έγινε η καταμέτρηση του Ιωάννη Καποδίστρια, αλλά, το 1832, τότε, δηλαδή, που έφυγαν και οι τελευταίοι Τούρκοι, από την Ακρόπολη των Αθηνών) , εκείνη η ηρωική γενιά των Ελλήνων της δεκαετίας του 1820 μάτωσε. 

Και ο φόρος του αίματος, που πλήρωσε, ήταν υπέρμετρα, βαρύς.

Αυτός βαρύτατος…