2008 - 2023 "Requiem aeternam dona eis Domine". («Ἀνάπαυσιν αἰώνιον δὸς αὐτοῖς, Κύριε»), στον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Η Ελλάδα πρέπει να βγει, τάχιστα, από την ευρωζώνη· ει δυνατόν, χθες. Αλλιώς : Welcome in hell ! (Η πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των πραγματικών μισθών, δηλαδή του βιοτικού επιπέδου, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, την ώρα που τα αντίστοιχα μεγέθη αυξάνονται, θεαματικά, στις ΗΠΑ. Η εξάρτηση από τις εξαγωγές, ήταν, είναι και παραμένει, πάντα κακή επιλογή, αφού στρεβλώνει και βλάπτει, μακροπρόθεσμα, την εσωτερική παραγωγική βάση).

  

Καθώς παρατηρώ τον παραπάνω πίνακα που αφορά την εξέλιξη των μισθών, αλλά και της ιδιωτικής κατανάλωσης και εν γένει, του πραγματικού βιοτικού επιπέδου, σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σε σύγκριση με την αντίστοιχη εξέλιξη των μισθών, της ιδιωτικής κατανάλωσης και εν γένει, του πραγματικού βιοτικού επιπέδου στις ΗΠΑ κατά την περίοδο 2008 - 2023 ήρθε στο νου μου η εισαγωγή στο λεκτικό, που χρησιμοποιεί η καθολική χριστιανική εκκλησία, στην νεκρώσιμη ακολουθία, το γνωστό "Requiem aeternam dona eis Domine" («Ἀνάπαυσιν αἰώνιον δὸς αὐτοῖς, Κύριε»).

Η αναφορά μου, στο εναρκτήριο λεκτικό της νεκρώσιμης ακολουθίας της καθολικής εκκλησίας, δεν είναι υπερβολή. Αποτελεί μια πραγματικότητα την οποία ζουν οι Ευρωπαίοι και για να είμαι σαφής, ο παραπάνω ο πίνακας, που αφορά, μόνο, τους μιαθούς, δεν απεικονίζει την, ακόμη, πολύ χειρότερη πραγματική κατάσταση, όσον αφορά την εξέλιξη των απόλυτων μεγεθών, στην ιδιωτική κατανάλωση, στην Ευρώπη και γενικότερα, δεν περιγράφει την, πραγματικά, μεγάλη πτώση του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων εργαζόμενων και ανέργων. 

Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα όσον αφορά την πορεία των πραγματικών μισθών, της κατανάλωσης και του βιοτικού επιπέδου, στην Ευρώπη, σε πλήρη αντίθεση με ό,τι συμβαίνει, στις ΗΠΑ. Οι ευρωπαϊκοί λαοί αντιμετωπίζουν μια νέα οικονομική πραγματικότητα, που δεν έχουν ζήσει, εδώ και πολλές δεκαετίες. 

Οι Ευρωπαίοι φτωχαίνουν, η αγοραστική τους δύναμη πέφτει, ως αποτέλεσμα μιας οικονομικής κρίσης, που συνδέεται, με την αποδιοργάνωση της παγκοσμιοποίησης, σε αντίθεση, με τις ΗΠΑ όπου οι μισθοί και οι καταναλωτικές δαπάνες αυξάνουν, θεαματικά.

Η απορρύθμιση της παγκοσμιοποίησης (όπως και η έλευσή της), με την αποδιοργανωση των παγκόσμιων αλυσίδων προώθησης των παραγόμενων προϊόντων και την μεγέθυνση της ακρίβειας, σε συνδυασμό, με τα μέτρα της οικονομικής στήριξης, που πήραν οι περισσότερες και σημαντικότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, για να στηρίξουν τις θέσεις εργασίας, ενισχύοντας τους εργοδότες, χειροτέρευσαν την κατάσταση, διότι οι καταναλωτές έμειναν χωρίς τα απαραίτητα χρηματικά αποθέματα, για να αντιμετωπίσουν τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις, που ακολούθησαν. 

 

Και για να είμαι ακριβής, πρέπει να αναφέρω ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν ακολούθησε αυτή την πρακτική. Μπορεί να μην αύξησε τους μισθούς, αλλά με τα διάφορα δελτία τροφίμων και αγορών κατάφερε να συγκρατήσει, σε έναν βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις. Αυτό, βέβαια, τώρα, με την είσοδο, στο 2024 τελειώνει, αλλά, κατά την προηγούμενη διετία, η κυβέρνηση τυχερή ούσα ξεπέρασε τον κάβο των εκλογών.

Έτσι, όλοι οι Ευρωπαίοι περιορίζουν την κατανάλωση, παραδοσιακά, αγαπημένων τους προϊόντων, με αποτέλεσμα την δημιουργία μιας γενικευμένης κατάστασης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής παρακμής, που ξεκίνησε, στην δεκαετία του 2000, ενώ, αντίθετα, οι Αμερικανοί επωφελήθηκαν, από τη φθηνή ενέργεια και την κρατική βοήθεια, που, στοχευμένα, πήγαν, κυρίως, στα λαϊκά στρώματα για να συνεχίσουν να καταναλώνουν.  

Έτσι, στην περίπτωση των Ευρωπαίων, αλλά και των ΗΠΑ, παρουσιάζεται, για μία, ακόμη, φορά, το γνωστό, αλλά παραμελημένο φαινόμενο, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, το οποίο αφορά το γεγονός ότι η εξάρτηση, από τις εξαγωγές, είναι ένα φαινόμενο, το οποίο έχει αρνητικές επιπτώσεις, διότι στρεβλώνει, διαστρέφει και βλάπτει την εσωτερική παραγωγική διαδικασία, αφού αφήνει την οικονομία των χωρών, χωρίς εσωγενείς εναλλακτικές επιλογές. 

Αυτό είναι, που συμβαίνει, σήμερα, στην Ευρώπη, αφού και το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα έχει χαθεί, ενώ διαλύονται, αλλού γρηγορότερα και αλλού αργότερα, οι θεμελιωμένες εργασιακές σχέσεις και τα επίπεδα των αμοιβών της εργασίας, που απορρυθμίζονταν και από το φαινόμενο των μεταναστευτικών ροών. 

Έτσι η απορρύθμιση και η πτώση του το παγκόσμιου εμπορίου, σε συνδυασμό με την, μεγάλη εξάρτηση της Ευρώπης, από τις εξαγωγές, που αντιπροσωπεύουν το 50% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, έναντι 10%, στις ΗΠΑ, οδηγεί, στην διαπίστωση του αρνητικού χαρακτήρα της εξάρτησης, από τις εξαγωγές, ένα φαινόμενο, που αλλοιώνει και βλάπτει, καίρια, τις απαραίτητες ισομερείς ισορροπίες, στην εσωτερική παραγωγή των ευρωπαϊκών χωρών.

Έτσι, όπως αναφέρει ο Ο.Ο.Σ.Α, σύμφωνα με τα προσαρμοσμένα, στον πληθωρισμό, δεδομένα στοιχεία, η ιδιωτική κατανάλωση έχει μειωθεί, κατά, περίπου, 1% στην ευρωζώνη των 20 κρατών, από τις αρχές του 2020 και λίγο πιο πίσω. 

Στις ΗΠΑ, όπου έχει διατηρηθεί μια ισχυρή αγορά εργασίας και αυξανόμενα εισοδήματα, η αντίστοιχη ιδιωτική κατανάλωση έχει αυξηθεί, κατά, περίπου, 9% και η “Ευρωπαϊκή Ένωση” αντιπροσωπεύει το 18% του συνόλου των παγκόσμιων καταναλωτικών δαπανών, ενώ οι ΗΠΑ, το 28%, με δεδομένο το γεγονός ότι η “EE” έχει έναν πληθυσμό 460 εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ οι ΗΠΑ, έχουν ένα πληθυσμό 335 εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ το 2008, η “Ευρωπαϊκή Ένωση” και οι ΗΠΑ η ιδιωτική κατανάλωση έφθανε, στο 25%, για κάθε μια από αυτές, αθροίζοντας το 50% της παγκόσμιας ιδιωτικής κατανάλωσης. 

Οι καιροί αλλάζουν. Και άλλαξαν. 

 

Χωρίς να περιλαμβάνονται τα στοιχεία του, παραπάνω, πίνακα,  οι προσαρμοσμένοι, στην αγοραστική δύναμη, μισθοί μειώθηκαν, απο το 2019, κατά, περίπου, 3%, στην Γερμανία, κατά 3,5%, στην Ιταλία και στην Ισπανία και κατά 6% στην Ελλάδα. Και φυσικά, εδώ πρέπει να προστεθούν και τα στοιχεία του, παραπάνω, πίνακα, που δεν τα έχει λάβει υπόψιν του ο Ο.Ο.Σ.Α., ενώ οι πραγματικοί μισθοί, στις ΗΠΑ, αυξήθηκαν, κατά, περίπου, 6%, στην ίδια περίοδο.

Άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, που παρουσιάζει ο Ο.Ο.Σ.Α, είναι το επίμονο γεγονός ότι οι καταναλωτές, στην Ευρώπη, που περιλαμβάνουν και την λεγόμενη μεσαία τάξη επιδίδονται, στην έρευνα, για φθηνά προϊόντα, κάτι, που, όχι πολύ παλαιότερα, δεν ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Τώρα είναι.

Οι Γερμανοί κατανάλωσαν 52 κιλά κρέατος, ανά άτομο, το 2022, περίπου 8% λιγότερο, από το προηγούμενο έτος και το χαμηλότερο επίπεδο, από το 1989, που άρχισαν αυτοί οι υπολογισμοί! Επίσης, οι Γερμανοί μείωσαν τα κρέατα, όπως το βοδινό και το μοσχαρίσιο και τα αντικαθιστούν, με πιο φθηνά, όπως τα πουλερικά, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Κέντρο Πληροφοριών για την Γεωργία.  

Αλλά, πολύ σοβαρότεροι γίνονται οι δυσμενείς όροι, στα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη, καθώς, από το 2008, η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύχθηκε περίπου 6%, σε όρους σταθερών δολαρίων, έναντι 82% για τις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αυτή η μακροχρόνια εξέλιξη οδήγησε την μέση χώρα της “Ευρωπαϊκής Ένωσης” να είναι πιο φτωχή, σε όρους, κατά κεφαλήν, εισοδήματος, από κάθε πολιτεία των ΗΠΑ, πλην των Αϊντάχο και Μισσισσιπή, σύμφωνα με έρευνα, που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας, μια ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης, με έδρα τις Βρυξέλλες. 

Εάν συνεχιστεί η τρέχουσα τάση, έως το 2035, το χάσμα, μεταξύ της, κατά κεφαλήν, οικονομικής παραγωγής, στις ΗΠΑ και στην “Ευρωπαϊκή Ένωση”, θα είναι τόσο μεγάλο, όσο αυτό, μεταξύ Ιαπωνίας και Ισημερινού σήμερα!

Για την χώρα μας, αυτή κατάσταση οδηγεί στο απλούστατο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα πρέπει να βγει από το ευρώ και την ζώνη του· ει δυνατόν χθες. 

Αλλιώς αγαπητοί αναγνώστες welcome in hell.