14/3/1883 - 14/3/2023 : 140 χρόνια χωρίς τον Karl Marx. Μπορεί, άραγε, να φανταστεί οποιοσδήποτε τον σύγχρονο γραφειοκρατικό καπιταλισμό, χωρίς τον Μαρξ και τον Μαρξισμό; Προφανώς, όχι.

 

Συμπληρώνονται εφέτος, το 2023, 140 χρόνια, μετά τον θάνατο του Καρλ Μαρξ. Και φυσικά, αυτή η επέτειος είναι αξιομνημόνευτη, ως κίνητρο και ως αφετηρία, ενός απαραίτητου αναστοχασμού, γύρω από την εξέλιξη και την προβλεπόμενη μέλλουσα πορεία του καπιταλιστικού συστήματος, από εκείνη την εποχή, μέχρι τις ημέρες μας και όσα πρόκειται να ακολουθήσουν, στο ερχόμενο μέλλον. 

Με τοπαρόν επετειακό δημοσίευμα, δεν προτίθεμαι να ασχοληθώ, με το περιεχόμενο της μαρξικής και μαρξιστικής ιδεολογίας, νοούμενης, ως ψευδούς συνειδήσεως του ίδιου του ιδρυτή του επιχειρηθέντος και ενδιαφέροντος επιστημονικού πειραματισμού του μαρξισμού, όπως και των πολλών ανθρωπίνων γενεών και ολόκληρων των κοινωνιών και των ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων και ομάδων, που, έστω και ως μειοψηφίες, επηρεάστηκαν και επηρεάζονται, ως πολιτικά κινήματα και κόμματα, αλλά και ως επικρατήσασες, κατά το, όχι και πολύ μακρινό, παρελθόν και επικρατούσες, στον τρέχοντα ιστορικό χρόνο, επίσημες κρατικές ιδεολογίες, που, εν τη Ιστορία, αλλά και στο παρόν, κατέταξαν και κατατάσσουν, ενεργά, τον μαρξισμό, κάθε μορφής, υφής και παραλλαγής, Βε ένα μη επαληθεύσιμο ψευδοσυνειδησιακό και ως εκ τούτου, αποτυχημένο, αλλά, πάντοτε, κοινωνικά και ιστορικά, ενδιαφέρον ψευδοεπιστημονικό κατασκεύασμα του “επιστημονικού σοσιαλισμού”, με τις σαφείς ιουδαιοχριστιανικές καταβολές, του σοσιαλισμού, ως ενός ανύπαρκτου γήινου παραδείσου. Δεν είναι αυτό, που με ενδιαφέρει, στο παρόν κείμενο. 

Αυτό, που με ενδιαφέρει, είναι η διαχρονική και πραγματική ιστορικοκοινωνική του επιρροή, που ήταν είναι και πρόκειται να παραμείνει καθοριστική, στην πορεία των ανθρωπίνων κοινωνιών, μέσα, στον ιστορικό χρόνο· τον παρελθόντα, τον παρόντα και τον μέλλοντα. Και αυτήν την πραγματικότητα πρόκειται να επιχειρήσω, εδώ.

Ως εκ τούτου, η μαρξική/μαρξιστική θεωρία, ως κοινωνική ιδεολογία, διαμορφώθηκε, υπήρξε και είναι μια ιδιοσυστασιακή και ιδιόρρυθμη ιδεολογία αστών διανοουμένων, αλλά, περιέργως, αλλά όχι αναπάντεχα και επιχειρηματιών, που, ως ιδιόμορφο κοινωνικό στρώμα, συμπλέχτηκε, και συνδιαμορφώθηκε, ως πολιτική γραφειοκρατία, που καθιστούσε τον μαρξισμό, ως ιδεολογία του επαναστατικού γραφειοκρατισμού, με την συνδικαλιστική γραφειοκρατία του εργατικού χώρου, καθώς και του ευρύτερου στρώματος των εργαζομένων. 

Αυτό το αρχικό κοινωνικό μάγμα, αγκάλιασε και αγκαλιάστηκε, από μεγάλα τμήματα του βιομηχανικού εργατικού , αλλά και αστικού χώρου, κυρίως, των ελεύθερων επαγγελματιών, από τον 18ο αιώνα, στον αναπτυσσόμενο οικονομικό καπιταλισμό, στην Δύση, αλλά, μέσα, στην πορεία του χρόνου, από την αγροτική τάξη, στις αποικιοκρατούμενες χώρες και εμφάνισε την, μερικώς, οργανωμένη δυναμική παρουσία του, στην ιστορική σκηνή, αρχικώς, με την δημιουργία της λεγόμενης Διεθνούς των Εργαζομένων και το επαναστατικό κίνημα της Κομμούνας του Παρισιού, το 1871.

Η παρισινή Κομμούνα, βέβαια, ηττήθηκε και καταπνίχθηκε, με αιματηρό τρόπο, από τον γαλλικό στρατό, με την σαφέστατη συνέργια του γερμανικού, μετά την γαλλική ήττα, στον γαλλογερμανικό πόλεμο, που ξεκίνησε, το 1870, αλλά αυτή η ήττα οδήγησε, στο κόψιμο του ομφάλιου λώρου, με τον αναρχισμό του Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν και του Μιχάηλ Μπακούνιν, όπως και με τον ιδιόμορφο μπλανκισμό, του οποίου, όμως, ένα ισχυρό ρεύμα του μαρξισμού, που διαχωρίστηκε, από τον εξελικτικό πολιτικοσυνδικαλιστικό ρεφορμισμό της σοσιαλδημοκρατίας και υιοθέτησε τον συνωμοτικό και συγκεντρωτικό οργανωτισμό του μπλανκισμού, μορφοποιώντας  το πολιτικοκοινωνικό στρώμα των κομματικών επαγγελματιών επαναστατών, με πρώτο πρακτικό αποτέλεσμα τον μπολσεβικισμό του Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν, που, κατά την περίοδο 1917-1921, στο τέλος του Α’ παγκόσμιου πολέμου και αμέσως, μετά, από αυτόν, κατέλαβε την εξουσία, με έναν τρόπο, που φαινόταν, για τον κλασικό αστισμό του δυτικού βιομηχανικού κόσμου ως, ιστορικά, απρόβλεπτος και αναπάντεχος, μέσα από έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, στην αχανή Ρωσία την οποία αντικατέστησε, με την “Σοβιετική Ένωση”.

Αυτό το πρωτόλειο γραφειοκρατικό καπιταλιστικό κράτος, στο επικρατούσε η, κρατικά, οργανωμένη εργατιστική μαρξιστική ιδεολογία, επέτυχε να δημιουργήσει, μέσω του Ιωσηφ Στάλιν, μετά το τέλος του Β’ παγκόσμιου πολέμου, το 1945, με όργανα τα κομμουνιστικά κόμματα, το λεγόμενο “σοσιαλιστικό στρατόπεδο”, στην Ανατολική Ευρώπη και στην πολυάνθρωπη Κίνα.

Βέβαια, αυτή η ιδιαίτερη και ιδιόμορφη εκδοχή του σύγχρονου γραφειοκρατικού καπιταλισμού, η “Ε.Σ.Σ.Δ.”, αυτοδιαλύθηκε, από την πλειοψηφία της κυβερνώσας κομματικής και κρατικής γραφειοκρατίας, κατά την ιστορική περίοδο 1989 - 1991, συμπαρασύροντας, και τα ομογενή καθεστώτα, στην Ανατολική Ευρώπη, αλλά αυτό δεν ήταν το τέλος του μαρξισμού, ως κρατικής διοίκησης και ιδεολογίας, στον πλανήτη.

Κάθε άλλο, αφού η “Λαϊκή Δημοκρατία” της Κίνας παρέμεινε, στην θέση της, ακολουθώντας μια  φρενήρη και πρωτόγνωρη αναπτυξιακή πορεία, μέχρι την τωρινή περίοδο και συσσώρευσε τόση δύναμη, ώστε να μετατραπεί, πλέον, υπερδύναμη, πάντοτε, υπό την συγκεντρωτική εξουσία της μαρξιστικής-λενινιστικής και σταλινικής γραφειοκρατίας του Κ. Κ. Κίνας των 98.000.000 κομματικών μελών. 

Έτσι ο ιστορικός καθοδηγητικός ρόλος του μαρξισμού, εξακολουθεί, άμεσα, να επικρατεί, σε έναν τεράστιο πλανητικό χώρο, με πολυάνθρωπους πληθυσμούς, παρά την φαινομενική ιστορική ήττα του μαρξισμού, η οποία, θεωρήθηκε ως, αμέσως, δεδομένη, αλλά, στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο ουδέποτε συνέβη, αφού ο μαρξισμός έχει διαποτίσει την ουσία, το περιεχόμενο και κυρίως, το θεσμικό πλαίσιο του σύγχρονου μεσοπολεμικού γραφειοκρατικού καπιταλισμού, που, μέσα στην δεκαετία του 1920, αντικατέστησε τον κλασικό καπιταλισμό του παρελθόντος. 

Έχοντας αυτά τα δεδομένα, μπορεί οποιοσδήποτε να φανταστεί τον σύγχρονο γραφειοκρατικό καπιταλισμό, χωρίς τον Καρλ Μαρξ και τον, πάσης, φύσεως, μορφής και εξελιξεως, πραγματικό/πραγματοποιημένο και πρακτικό κρατικό, ή ποικίλο κοινωνικό μαρξισμό;

Όχι, φυσικά.

Και όποιος πράττει το αντίθετο, προφανώς, βρίσκεται, εκτός τόπου και  χρόνου…