25/3/2010 : Ο Τρισέ στηρίζει τα κρατικά ελληνικά ομόλογα, αλλά υπάρχει πολύς δρόμος που πρέπει ακόμα να διανυθεί από την ευρωζώνη.
''«Παιδιά μου! Εις τον τόπον τούτον, όπου εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημιουργούσαν τον πάλαιαν καιρόν άνδρες σοφοί και άνδρες, με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των».
Ας αφήσουμε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον δημιουργό της νέας Ελλάδας, ήσυχο στον μακάριο ύπνο του και ας πιάσουμε τα τωρινά, που, κατά πως φαίνεται, δίνουν βαθιές ανάσες στην ελληνική οικονομία και απομακρύνουν την έλευση μιας νέας κατοχής της χώρας και οδηγούν την ευρωζώνη (με το στανιό, με τσιγγουνιά, με το ζόρι και με πολλή κλωτσοπατινάδα, λόγω των γερμανικών πεισμάτων) σε νέα μονοπάτια και σε μια πιο φυσιολογική και οικονομικά ορθολογικοποιημένη συμπεριφορά – αν και έχουν οι ευρωζωνίτες πολλά να κάνουν ακόμα, για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση στην οικονομία τους.
Το ουσιώδες από αυτά που γίνονται σήμερα στις Βρυξέλλες, δεν βρίσκεται στην όποια συμφωνία επιτευχθεί, για τον μηχανισμό βοήθειας σε όποια χώρα της ευρωζώνης την χρειαστεί (τώρα η Ελλάδα, αύριο η Πορτογαλία ή η Ισπανία και στο τέλος η Γερμανία). Το ουσιώδες βρίσκεται στο χάσιμο της … παρθενίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την οποία ανακοίνωσε, χωρίς τυμπανοκρουσίες, ο Ζαν Κλωντ Τρισέ, σήμερα, πριν από την συνεδρίαση των «27″ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Φυσικά, πρόκειται για την δήλωση του Γάλλου κεντροτραπεζίτη και ηγέτη της Ε.Κ.Τ., που έχει να κάνει με δύο ουσιαστικά στοιχεία, που ανατρέπουν άρδην την μέχρι τώρα νομισματική πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας της Ευρωζώνης, η οποία αποτελούσε έναν βραχνά για τις δημοσιονομικές πολιτικές των κρατών της, περιορίζοντας την χρηματοδότησή τους.
Το ένα στοιχείο – και το σημαντικότερο – είναι το γενικό και έχει να κάνει με την ανακοίνωση ότι η Ε.Κ.Τ. παύει να λαμβάνει υπόψη της τις αξιολογήσεις των διεθνών χρηματοπιστωτικών οίκων, για τα κρατικά ομόλογα των χωρών της ευρωζώνης, τα οποία θα γίνονται δεκτά, ανεξάρτητα από την όποια αξιολόγησή τους από τις διεθνείς γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές, είτε αυτά αξιολογούνται στην Α κατηγορία, είτε στην Β κατηγορία, είτε σε οποιαδήποτε άλλη.
Αυτή η δήλωση από μόνη της είναι κεφαλαιώδης και τεράστιας σημασίας για την ευρωζώνη και έρχεται να νοηματοδοτήσει, με ένα πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο την απόφαση των ευρωζωνιτών της 11/2/2010, περί στήριξης της Ελλάδας, αλλά και οποιασδήποτε άλλης χώρας της ζώνης του ευρώ. Αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τα οικονομικά και νομισματικά θέματα της ευρωζώνης, το οποίο, παράλληλα, δίνει ένα καλό άλλοθι στην Άγκελα Μέρκελ και τον δεινοπαθούντα κυβερνητικό συνασπισμό στην Γερμανία, έν όψει των κρίσιμων εκλογών στην Βεστφαλία, αφού η όποια απόφαση για τον μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας και με την βοήθεια του Δ.Ν.Τ., περνάει σε δεύτερη μοίρα, από οικονομικής απόψεως, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολιτικά, ως επιτυχία της γερμανικής πολιτικής στον εκλογικό αγώνα της γερμανικής πολιτικής σκηνής.
Η οικονομική και νομισματική πολιτική της ευρωζώνης, με τον τρόπο αυτό, απομπλέκεται από την πολιτική του σκληρού ευρώ (μακροπρόθεσμα αυτό θα συμβεί, παρά τις όποιες βραχυπρόθεσμες, η μεσομακροπρόθεσμες εξελίξεις) και προαναγγέλει την κοπή άφθονου φθηνού νομίσματος, αφού τα κράτη μέλη της ευρωζώνης αποφεύγουν (και όσο περνάει ο καιρός, αυτό θα εμπεδώνεται και θα γίνεται κοινή συνείδηση σε όλους) τις όποιες αξιολόγησεις των ομολόγων που εκδίδουν, αποφεύγοντας τον κίνδυνο της χρηματοπιστωτικής ασφυξίας, αφού, επιτέλους, γίνεται κανόνας η κοινή λογική, που δίνει στην Ε.Κ.Τ. ουσιαστικές αρμοδιότητες κεντρικής τράπεζας, υπάγοντάς τες στον έμμεσο έλεγχο των κρατών της ευρωζώνης, των οποίων τα ομόλογα, δι’ αυτού του τρόπου, γίνονται αποδεκτά μέσα πληρωμών και εξαργυρώνονται από την Ε.Κ.Τ., παύοντας έτσι να αποτελούν μια πηγή κινδύνου για τις διεθνείς χρηματοπιτωτικές αγορές, οι οποίες είχαν τρομάξει από την βλακώδη ανακοίνωση του Τρισέ τον περασμένο Νοέμβριο, που όριζε ότι τα ελληνικά ομόλογα δεν θα γίνονται αποδεκτά μετά το τέλος του 2010, σε συνδυασμό με τους, έως σήμερα, κανόνες, περί αξιολόγησης στην κατηγορία Α των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης από τους διεθνείς οίκους, ως προϋπόθεσης για την αποδοχή τους από την ευρωτράπεζα.
Αυτή η ανοησία, που αποτελούσε θηλιά στον λαιμό των κρατών της ευρωζώνης και για την οποία έχω μιλήσει ουκ ολίγες φορές, αποτελεί, πλέον, ένα κακό παρελθόν, για την ευρωζώνη και είναι ένα καλό που βγήκε από την ελληνική κρίση του ευρώ, συνεπικουρούσης, βέβαια και της μόλις χθεσινής υποβάθμισης της Πορτογαλίας από τον οίκο Φιτς.
Το ειδικό στοιχείο της ανακοίνωσης του Τρισέ αφορά, φυσικά την χώρα μας, της οποίας τα ομόλογα παύουν να γίνονται επισφαλή χαρτιά για τις διεθνείς γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές, κάτι που οφειλόταν στην ανόητη και αψυχολόγητη απόφαση του Τρισέ, για την οποία μίλησα παραπάνω και η οποία από τον Νοέμβριο του 2009 εκτίναξε στα ύψη τα διαφορικά επιτόκια των ελληνικών ομολόγων, αλλά, σε μικρότερο βαθμό και των άλλων χωρών της ευρωζώνης (ακόμα και τα γερμανικά), βάζοντας σε περιπέτειες το ευρώ και την ευρωζώνη.
Βέβαια, ο Τρισέ είπε ότι τα ελληνικά ομόλογα θα γίνονται δεκτά και το 2011, χωρίς να πει το τι θα γίνει, μετά το 2011 (προφανώς για να μην ατονήσουν τα σκληρά μέτρα λιτότητας του ΓΑΠ). Αλλά, όταν αρχίσει να φεύγει ο πόντος από το καλτσόν, τελικά ξηλώνεται όλο το καλτσόν, όπως μας έχει διδάξει η παλαιά, αλλά και η σύγχρονη νομισματική ιστορία. Για τον λόγο αυτόν, αυτή η περιοριστική αναφορά του Τρισέ δεν έχει κανένα νόημα. Το 2011 θα επεκτείνει την ισχύ των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου (καθώς και των άλλων κρατών της ευρωζώνης) για το 2012 και ούτω καθεξής…
Έτσι η οικονομική κατοχή της χώρας μπορεί να αποφευχθεί. Αν ο ΓΑΠ κάνει αυτό που πρέπει (δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα το κάνει), θα εγκαταλείψει τα μέτρα λιτότητας και θα φέρει ένα πρόγραμμα γοργής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, συνδυασμένο με τις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, με μια άνεση χρόνου και με μια πιστωτική άνεση την οποία η ευρωτράπεζα και ο Τρισέ του είχαν στερήσει, με την καταστροφική απόφασή τους για την αναγνωρισιμότητα από την Ε.Κ.Τ. των ελληνικών κρατικών ομολόγων, ως μέσων πληρωμών, μόνον έως το τέλος του 2010, τα οποία, μάλιστα τελούσαν υπό την δαμόκλειο σπάθη των αξιολογήσεων των διεθνών οίκων αξιολόγησης και μπορούσαν, υποβαθμιζόμενα στην κατηγορία Β, να παύσουν να αποτελούν αποδεκτά μέσα πληρωμών οποιαδήποτε στιγμή.
(Τελικά, ο ΓΑΠ – μέσα στην ατσουμπαλιά του – έχει άστρο).
Οι ευρωζωνίτες δείχνουν ότι αρχίζουν να λογικεύονται – αν και έχουν πολύν δρόμο να διανύσουν μπροστά τους. Το πράγμα πηγαίνει κατά εκεί που πρέπει : Θα «πληθωρίσουν» και το ευρώ τους και ένα μεγάλο μέρος από την χρηματική περιουσία που έχουν οι ραντιέρηδες – ακριβώς, όπως το είπε ο Τζων Μαίηναρντ Κέϋνς.
Για να δούμε…''
(Σχόλιό μου της 25/3/2010, λίγο πριν την ανακοίνωση της Συμφωνίας των Βρυξελλών από τους 27 ηγέτες της Ε.Ε., για τον μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας http://e-rooster.gr/03/2010/2322#comment-129937 , στο e-rooster.gr στο θέμα που άνοιξε εκεί ο κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, με τίτλο : "Οι «κακοί» ξένοι" http://e-rooster.gr/03/2010/2322 ).
Ας αφήσουμε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον δημιουργό της νέας Ελλάδας, ήσυχο στον μακάριο ύπνο του και ας πιάσουμε τα τωρινά, που, κατά πως φαίνεται, δίνουν βαθιές ανάσες στην ελληνική οικονομία και απομακρύνουν την έλευση μιας νέας κατοχής της χώρας και οδηγούν την ευρωζώνη (με το στανιό, με τσιγγουνιά, με το ζόρι και με πολλή κλωτσοπατινάδα, λόγω των γερμανικών πεισμάτων) σε νέα μονοπάτια και σε μια πιο φυσιολογική και οικονομικά ορθολογικοποιημένη συμπεριφορά – αν και έχουν οι ευρωζωνίτες πολλά να κάνουν ακόμα, για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση στην οικονομία τους.
Το ουσιώδες από αυτά που γίνονται σήμερα στις Βρυξέλλες, δεν βρίσκεται στην όποια συμφωνία επιτευχθεί, για τον μηχανισμό βοήθειας σε όποια χώρα της ευρωζώνης την χρειαστεί (τώρα η Ελλάδα, αύριο η Πορτογαλία ή η Ισπανία και στο τέλος η Γερμανία). Το ουσιώδες βρίσκεται στο χάσιμο της … παρθενίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την οποία ανακοίνωσε, χωρίς τυμπανοκρουσίες, ο Ζαν Κλωντ Τρισέ, σήμερα, πριν από την συνεδρίαση των «27″ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Φυσικά, πρόκειται για την δήλωση του Γάλλου κεντροτραπεζίτη και ηγέτη της Ε.Κ.Τ., που έχει να κάνει με δύο ουσιαστικά στοιχεία, που ανατρέπουν άρδην την μέχρι τώρα νομισματική πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας της Ευρωζώνης, η οποία αποτελούσε έναν βραχνά για τις δημοσιονομικές πολιτικές των κρατών της, περιορίζοντας την χρηματοδότησή τους.
Το ένα στοιχείο – και το σημαντικότερο – είναι το γενικό και έχει να κάνει με την ανακοίνωση ότι η Ε.Κ.Τ. παύει να λαμβάνει υπόψη της τις αξιολογήσεις των διεθνών χρηματοπιστωτικών οίκων, για τα κρατικά ομόλογα των χωρών της ευρωζώνης, τα οποία θα γίνονται δεκτά, ανεξάρτητα από την όποια αξιολόγησή τους από τις διεθνείς γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές, είτε αυτά αξιολογούνται στην Α κατηγορία, είτε στην Β κατηγορία, είτε σε οποιαδήποτε άλλη.
Αυτή η δήλωση από μόνη της είναι κεφαλαιώδης και τεράστιας σημασίας για την ευρωζώνη και έρχεται να νοηματοδοτήσει, με ένα πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο την απόφαση των ευρωζωνιτών της 11/2/2010, περί στήριξης της Ελλάδας, αλλά και οποιασδήποτε άλλης χώρας της ζώνης του ευρώ. Αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τα οικονομικά και νομισματικά θέματα της ευρωζώνης, το οποίο, παράλληλα, δίνει ένα καλό άλλοθι στην Άγκελα Μέρκελ και τον δεινοπαθούντα κυβερνητικό συνασπισμό στην Γερμανία, έν όψει των κρίσιμων εκλογών στην Βεστφαλία, αφού η όποια απόφαση για τον μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας και με την βοήθεια του Δ.Ν.Τ., περνάει σε δεύτερη μοίρα, από οικονομικής απόψεως, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολιτικά, ως επιτυχία της γερμανικής πολιτικής στον εκλογικό αγώνα της γερμανικής πολιτικής σκηνής.
Η οικονομική και νομισματική πολιτική της ευρωζώνης, με τον τρόπο αυτό, απομπλέκεται από την πολιτική του σκληρού ευρώ (μακροπρόθεσμα αυτό θα συμβεί, παρά τις όποιες βραχυπρόθεσμες, η μεσομακροπρόθεσμες εξελίξεις) και προαναγγέλει την κοπή άφθονου φθηνού νομίσματος, αφού τα κράτη μέλη της ευρωζώνης αποφεύγουν (και όσο περνάει ο καιρός, αυτό θα εμπεδώνεται και θα γίνεται κοινή συνείδηση σε όλους) τις όποιες αξιολόγησεις των ομολόγων που εκδίδουν, αποφεύγοντας τον κίνδυνο της χρηματοπιστωτικής ασφυξίας, αφού, επιτέλους, γίνεται κανόνας η κοινή λογική, που δίνει στην Ε.Κ.Τ. ουσιαστικές αρμοδιότητες κεντρικής τράπεζας, υπάγοντάς τες στον έμμεσο έλεγχο των κρατών της ευρωζώνης, των οποίων τα ομόλογα, δι’ αυτού του τρόπου, γίνονται αποδεκτά μέσα πληρωμών και εξαργυρώνονται από την Ε.Κ.Τ., παύοντας έτσι να αποτελούν μια πηγή κινδύνου για τις διεθνείς χρηματοπιτωτικές αγορές, οι οποίες είχαν τρομάξει από την βλακώδη ανακοίνωση του Τρισέ τον περασμένο Νοέμβριο, που όριζε ότι τα ελληνικά ομόλογα δεν θα γίνονται αποδεκτά μετά το τέλος του 2010, σε συνδυασμό με τους, έως σήμερα, κανόνες, περί αξιολόγησης στην κατηγορία Α των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης από τους διεθνείς οίκους, ως προϋπόθεσης για την αποδοχή τους από την ευρωτράπεζα.
Αυτή η ανοησία, που αποτελούσε θηλιά στον λαιμό των κρατών της ευρωζώνης και για την οποία έχω μιλήσει ουκ ολίγες φορές, αποτελεί, πλέον, ένα κακό παρελθόν, για την ευρωζώνη και είναι ένα καλό που βγήκε από την ελληνική κρίση του ευρώ, συνεπικουρούσης, βέβαια και της μόλις χθεσινής υποβάθμισης της Πορτογαλίας από τον οίκο Φιτς.
Το ειδικό στοιχείο της ανακοίνωσης του Τρισέ αφορά, φυσικά την χώρα μας, της οποίας τα ομόλογα παύουν να γίνονται επισφαλή χαρτιά για τις διεθνείς γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές, κάτι που οφειλόταν στην ανόητη και αψυχολόγητη απόφαση του Τρισέ, για την οποία μίλησα παραπάνω και η οποία από τον Νοέμβριο του 2009 εκτίναξε στα ύψη τα διαφορικά επιτόκια των ελληνικών ομολόγων, αλλά, σε μικρότερο βαθμό και των άλλων χωρών της ευρωζώνης (ακόμα και τα γερμανικά), βάζοντας σε περιπέτειες το ευρώ και την ευρωζώνη.
Βέβαια, ο Τρισέ είπε ότι τα ελληνικά ομόλογα θα γίνονται δεκτά και το 2011, χωρίς να πει το τι θα γίνει, μετά το 2011 (προφανώς για να μην ατονήσουν τα σκληρά μέτρα λιτότητας του ΓΑΠ). Αλλά, όταν αρχίσει να φεύγει ο πόντος από το καλτσόν, τελικά ξηλώνεται όλο το καλτσόν, όπως μας έχει διδάξει η παλαιά, αλλά και η σύγχρονη νομισματική ιστορία. Για τον λόγο αυτόν, αυτή η περιοριστική αναφορά του Τρισέ δεν έχει κανένα νόημα. Το 2011 θα επεκτείνει την ισχύ των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου (καθώς και των άλλων κρατών της ευρωζώνης) για το 2012 και ούτω καθεξής…
Έτσι η οικονομική κατοχή της χώρας μπορεί να αποφευχθεί. Αν ο ΓΑΠ κάνει αυτό που πρέπει (δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα το κάνει), θα εγκαταλείψει τα μέτρα λιτότητας και θα φέρει ένα πρόγραμμα γοργής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, συνδυασμένο με τις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, με μια άνεση χρόνου και με μια πιστωτική άνεση την οποία η ευρωτράπεζα και ο Τρισέ του είχαν στερήσει, με την καταστροφική απόφασή τους για την αναγνωρισιμότητα από την Ε.Κ.Τ. των ελληνικών κρατικών ομολόγων, ως μέσων πληρωμών, μόνον έως το τέλος του 2010, τα οποία, μάλιστα τελούσαν υπό την δαμόκλειο σπάθη των αξιολογήσεων των διεθνών οίκων αξιολόγησης και μπορούσαν, υποβαθμιζόμενα στην κατηγορία Β, να παύσουν να αποτελούν αποδεκτά μέσα πληρωμών οποιαδήποτε στιγμή.
(Τελικά, ο ΓΑΠ – μέσα στην ατσουμπαλιά του – έχει άστρο).
Οι ευρωζωνίτες δείχνουν ότι αρχίζουν να λογικεύονται – αν και έχουν πολύν δρόμο να διανύσουν μπροστά τους. Το πράγμα πηγαίνει κατά εκεί που πρέπει : Θα «πληθωρίσουν» και το ευρώ τους και ένα μεγάλο μέρος από την χρηματική περιουσία που έχουν οι ραντιέρηδες – ακριβώς, όπως το είπε ο Τζων Μαίηναρντ Κέϋνς.
Για να δούμε…''
(Σχόλιό μου της 25/3/2010, λίγο πριν την ανακοίνωση της Συμφωνίας των Βρυξελλών από τους 27 ηγέτες της Ε.Ε., για τον μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας http://e-rooster.gr/03/2010/2322#comment-129937 , στο e-rooster.gr στο θέμα που άνοιξε εκεί ο κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, με τίτλο : "Οι «κακοί» ξένοι" http://e-rooster.gr/03/2010/2322 ).
Σχόλια