19/7/1936 - 19/7/2015 : La revolución española. Μια πρώτη αποτίμηση της ισπανικής επανάστασης, 79 χρόνια μετά. (Η εκρηκτική κοινωνική δυναμική της ισπανικής κοινωνίας, οι αντιπαρατιθέμενες δυνάμεις και η ξένη ανάμειξη).

ΙΣΠΑΝΙΑ (ΑΡΧΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ’30) : ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ. 

«503.061 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 24 εκατομμύρια κάτοικοι. Τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός, 12 εκατομμύρια άτομα, είναι αναλφάβητοι. Υπάρχουν οχτώ εκατομμύρια φτωχοί, δύο εκατομμύρια χωρικοί ακτήμονες, ενώ 20.000 άτομα κατέχουν πάνω από το μισό έδαφος της Ισπανίας, Ολόκληρες επαρχίες, στα χέρια ενός, μόνο, ανθρώπου. Μέσος μισθός των εργαζομένων : από 1, ως 3 πεσέτες, την ημέρα. Ένα κιλό ψωμί κοστίζει μια πεσέτα. Υπάρχουν 20.000 μοναχοί, 31.000 ιερείς, 60.000 καλόγριες και 5.000 μοναστήρια, 15.000 αξιωματικοί, από τους οποίους 800 στρατηγοί: ένας αξιωματικός αντιστοιχεί σε έξι στρατιώτες, ένας στρατηγός σε εκατό στρατιώτες».

(Κείμενο της Μαντλέν Σαψάλ για την ταινία του Ροσσίφ «Πεθαίνοντας στη Μαδρίτη»).




ΗΜΙΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΗ Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Η κατάσταση της ισπανικής γεωργίας, στις αρχές της δεκαετίας του 1930 : μεγάλη ιδιοκτησία (με περισσότερα από 100 εκτάρια)=43,72%, δηλαδή 9.807. 956 εκτάρια. Μέση ιδιοκτησία (από 10 ως 100 εκτάρια) = 20,36%, 4.611.709 εκτάρια. Μικρή ιδιοκτησία (λιγότερο από 10 εκτάρια) = 35,72%, 8.014.715 εκτάρια. Οι ιδιωτικές εκτάσεις, για κυνήγι 38 μεγάλων φεουδαρχών, καταλάμβαναν περισσότερο από μισό εκατομμύριο εκτάρια: 79.146 εκτάρια ο δούκας του Μεντιναθέλι, 51.015 εκτάρια ο δούκας της Πενιαράντα, 47.202 εκτάρια ο δούκας της Βιλιαερμόσα κλπ. "Έναντι 200.000 πλούσιων γαιοκτημόνων, υπάρχουν 3 εκατομμύρια μικρών και μέσων ιδιοκτήτων και 2 εκατομμύρια ακτημόνων εργατών γης.
 
Η μεταρρύθμιση, που πραγματοποίησε η δημοκρατική κυβέρνηση, θα δώσει αυτά τα αποτελέσματα : Ολόκληρο το 1934, μόνο, 12.260 χωρικοί απέκτησαν γη, συνολικά, 116.857 εκτάρια : «Η αγροτική μεταρρύθμιση δεν έθιξε τις οικονομικές και πολιτικές θέσεις των γαιοκτημόνων και τους άφησε την δυνατότητα να σαμποτάρουν τα μέτρα, που είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση».

 (Άρθουρ Λόντον, «Ισπανία»).


Εδώ, πρέπει να πω ότι τα προβλήματα της μεγάλης γαιοκτησίας παραμένουν, εν  μέρει και σήμερα στην Ισπανία – φυσικά, όχι όπως εκείνη την εποχή. Όμως, παρά την αγροτική μεταρρύθμιση, οι συντηρητικές και οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις άφησαν άλυτα τα προβλήματα της μεγάλης γαιοκτησίας, στην Ανδαλουσία.


«Από το 1874 ως το 1931 τα πλούτη της Εκκλησίας εξακολούθησαν να αυξάνουν, ενώ λιγόστευε, από χρόνο σε χρόνο, η επιρροή της, ανάμεσα στους φτωχούς. Η πολιτική της Εκκλησίας ήταν, πάντα, να κερδίζει, με το μέρος της, τους πλούσιους και τους ισχυρούς και ο καλύτερος τρόπος ήταν το χρήμα. Η βασική επιρροή της Εκκλησίας εκδηλωνόταν, στον τομέα της εκπαιδεύσεως : Η θρησκευτική εκπαίδευση και η κατηχητική διδασκαλία ήσαν υποχρεωτικές και οι εφημέριοι είχαν το δικαίωμα να ασκούν έλεγχο σ' αυτές. Η επέμβαση, όμως, ήταν τόση, ώστε, συχνά, οι γονείς παραπονιόνταν, γιατί στα δημόσια σχολεία, τα παιδιά τους αφιέρωναν τον μισό χρόνο, σε προσευχές και στην εκμάθηση της Ιεράς Ιστορίας, χωρίς να μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή». (Μπρέναν).



«Οι χωρικοί δεν θα πάψουν να επικρίνουν την Εκκλησία ότι υποστήριξε, πάντοτε, τους αφέντες, ότι επιδοκίμασε τα άγρια κατασταλτικά μέτρα, που ακολούθησαν την εξέγερση των Αστουριών, ότι επιδοκίμασε το ρήμαγμα της Καταλωνίας, ότι δίδαξε, πάντα, στους φτωχούς, την υποταγή, στην αδικία, ενώ, τώρα, κήρυσσε τον ιερό πόλεμο εναντίον τους. Όλοι οι Ισπανοί θα την κατηγορούν ότι κατέδωσε, στους φασίστες, στις περιοχές, που κατακτήθηκαν από αυτούς, τα ονόματα των «κακώς σκεπτόμενων», παρόλο που ήξερε ότι θα τους έστελναν, στο εκτελεστικό απόσπασμα». (Αντρέ Μαλρώ, «Η ελπίδα»).

Η στροφή της Κομιντέρν, στα «λαϊκά μέτωπα»

«Η νέα τακτική της Κομιντέρν τείνει στη συγκρότηση όχι, απλώς, ενός κοινού σοσιαλκομμουνιστικού μετώπου, αλλά ενός ευρύτερου μετώπου Αντιφασιστικού αγώνα, που να περιλαμβάνει όλα τα κόμματα, ακόμα και τα αστικά, όσα αγωνίζονταν, για τις δημοκρατικές ελευθερίες... «Δεν πρόκειται, πια, για αγώνα, κατά της αστικής δημοκρατίας», δήλωσε ο Ντιμιτρώφ (Βούλγαρος, Γενικός Γραμματέας της Κομμουνιστικής Διεθνούς). «Αυτή την στιγμή, δεν πρόκειται, για εκλογή, ανάμεσα, στην αστική δημοκρατία και στην δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά, μόνο, ανάμεσα, στην αστική δημοκρατία και στον φασισμό».

(Ζ. Λυσιανί, «Six ans a Moscou», Παρίσι 1937).

José Buenaventura Durruti Dumange (14/7/1896 - 20/11/1936) Η ηγετική φυσιογνωμία - ο "σύντροφος με επιρροή" - του ισπανικού αναρχικού κινήματος, που δήλωσε, για λογαριασμό της αναρχικής πολιτικής οργάνωσης F.A.I. (Federacion Anarquista Iberica) και της συνδικαλιστικής της οργάνωσης C.N.T. (Confederacion Nacional de Trabajo), την στήριξη στο Λαϊκό Μέτωπο. Το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών ήταν να τεθεί, σε πλήρη ετοιμότητα και λειτουργία, ο μηχανισμός της κοινωνικής μηχανικής, που οδήγησε, στην έκρηξη της κοινωνικής επανάστασης.



Η συμφωνία, για το ισπανικό Λαϊκό Μέτωπο, υπογράφτηκε, στις 15 Ιανουαρίου 1936. Τα προγραμματικά σημεία της συμφωνίας ήσαν τα εξής:

"αμνηστία, για τους 30.000 πολιτικούς κρατουμένους• αναθεώρηση των καταδικαστικών αποφάσεων, που επιβλήθηκαν, για τα γεγονότα του 1934• επαναφορά, στην υπηρεσία, των στρατιωτικών, των δημοσίων υπαλλήλων και των εργατών, που είχαν απολυθεί, για τον ίδιο λόγο, αποζημίωση των θυμάτων των διώξεων, ολοκληρωτική επαναφορά του Συντάγματος του 1931 και αναγνώριση της καταλανικής αυτονομίας."

Υπέγραψαν: για το κομμουνιστικό κόμμα, ο Χοσέ Ντιάθ, για το σοσιαλιστικό, οι Λάργκο Καμπαλιέρο και Ινταλέσιο Πριέτο, για την U.G.T. (σοσιαλιστικό συνδικαλιστικό κίνημα) και την Δημοκρατική Αριστερά, ο Μανουέλ Αθάνια και για την Δημοκρατική Ένωση, ο Μαρτινέθ Μπάρριο. Το σύμφωνο υπέγραψαν επίσης, οι Εθνικές Ομοσπονδίες σοσιαλιστικής και κομμουνιστικής νεολαίας, το συνδικαλιστικό κόμμα, η Εσκέρρα (καταλανική αριστερά, με εκπρόσωπο τον Λουίς Κομπανύς). Το μέτωπο δήλωσαν ότι θα υποστηρίξουν, χωρίς να μετέχουν σε αυτό, η πλειοψηφία των αναρχικών της C.Ν.Τ. και της F.Α.Ι. (Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι, Άνχελ Πεστάνια) και του Ρ.Ο.U.Μ. (Μαούριν), κομμουνιστικής ομάδας, με τροτσκιστικές, αρχικά, τάσεις.

 

Αφίσα των Ισπανών φασιστών.



Η ισπανική δεξιά ήταν βασικά χωρισμένη, σε 7 ομάδες:

CEDΑ (Ισπανική ομοσπονδία των αυτόνομων δεξιών ομάδων) — Χίλ Ρόμπλες.

ΚΑΡΛΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΠΑΔΟΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ — Μανουέλ Φάλ Κοντέ. 
ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ — Χοσέ Aντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα.
ΡΕΒΟΚΑΣΙΟΝ ΕΣΠΑΝΙΟΛΑ (νομιμόφρονες μοναρχικοί) — Κάλβο Σοτέλο. ΚΑΤΑΛΑΝΙΚΗ ΛΙΓΚΑ — Κάμπο.
ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ — Μαρτινέθ ντε Βελάσκο.
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ — στους οποίους ανήκουν ανεξάρτητοι της δεξιάς, διαφωνούντες μοναρχικοί, εθνικιστές κλπ. Με την δεξιά συμμάχησαν και τα υπολείμματα του ριζοσπαστικού κόμματος του Λερρού, το συντηρητικό κόμμα του Μάουρα και οι φιλελεύθεροι δημοκρατικοί του Άλβαρες.
Οι ομάδες της δεξιάς είχαν, συχνά, διϊσταμένες ιδέες, αλλά, με ένα κοινό ιδεολογικό υπόβαθρο : τον ολοκληρωτισμό, που εφάρμοζαν, την εποχή αυτή, η Ιταλία του Μπενίτο Μουσσολίνι, η Πορτογαλία του Σαλαζάρ και η Γερμανία του Άντολφ Χίτλερ. Η δεξιά θέλει «να απομακρυνθεί, από την κοινοβουλευτική Ισπανία και να συνδεθεί, με την Ισπανία της παραδόσεως, περνώντας της ένα στρώμα φασιστικοποίησης. Το φιλελεύθερο κράτος, κατά την δεξιά, δεν πιστεύει σε τίποτα, ευνόησε τον διαμελισμό της χώρας και αποδέχθηκε τις αυτονομιστικές διεκδικήσεις των Βάσκων και των Καταλανών. Είναι ανάγκη να καταστραφεί το φιλελεύθερο κράτος και να αντικατασταθεί, με το εθνικοσυνδικαλιστικό κράτος».

Francisco Franco Bahamonde (4/12/1892 - 20/11/1975).

Oι αριθμοί της ξένης επεμβάσης στην Ισπανία.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ

Γερμανία: O μεγαλύτερος αριθμός των στρατιωτών, που στάλθηκαν, στην Ισπανία, έφτασε, το φθινόπωρο του 1936, τους 10.000. «Συνολικά, όσοι πήγαν να βοηθήσουν τους εθνικιστές λογαριάζονται, γύρω στους 16 χιλιάδες, αλλά πολλοί, απ' αυτούς, ήσαν πολίτες και εκπαιδευτές. Η Λεγεώνα Κόνδωρ αριθμούσε 6.000 άνδρες και ήταν συμπληρωμένη, με 30 λόχους αντιαρματικής δράσεως. Ο συνταγματάρχης φον Τόμας, που διοικούσε τους σχηματισμούς των τανκς, δήλωσε το 1945 στους Αμερικανούς, ότι οι στρατιώτες του είχαν λάβει μέρος, σε 192 επιχειρήσεις. Νεκροί, γύρω στους 300. Σύνολο οικονομικής βοήθειας 500 εκατομμύρια μάρκα. Κανένα στοιχείο, για το υλικό που στάλθηκε και η οποία ήταν άφθονη.

«Είχαμε χρέος να σώσουμε την Ισπανία και την Γερμανία», λέει ο Άντολφ Χίτλερ. «Το καλοκαίρι του 1936, η Ισπανία φαινόταν χαμένη. Διεθνείς δυνάμεις υποδαύλιζαν την φωτιά μιας επαναστάσεως, που είχε σκοπό να κάνει στάχτη όχι, μόνο, την Ισπανία, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Οι χριστιανοδημοκρατικές δυνάμεις προμήθευσαν όπλα και πυρομαχικά στους λεγόμενους εθελοντές. Μιά τρομερή τύχη βάραινε πάνω την ήπειρο μας και ο ευρωπαϊκός πολιτισμός κινδύνευε σοβαρά. Σ' αυτή την δύσκολη στιγμή εμφανίστηκε ένας άνθρωπος, ο Φράνκο, που υπακούοντας, στην προσταγή της συνειδήσεως του, άρχισε τον αγώνα, για την σωτηρία της Ισπανίας. Εναντίον του, ξέσπασε μια παγκόσμια συνωμοσία. Τον Ιούλιο του 1936, αποφάσισα να δεχτώ την αίτηση, για βοήθεια του στρατηγού Φράνκο και να του δώσω όλη την αναγκαία ενίσχυση, αφού η ίδια βοήθεια δινόταν και στους κόκκινους. Πήρα αυτή την απόφαση, αναγνωρίζοντας ότι δεν θα έσωζα, μόνο, την Ευρώπη, αλλά και την πατρίδα μας». (Volkischer Beobachter, Ιούνιος 1939).

 Φυσικά, ο Χίτλερ έλεγε ψέματα.

Τον Αύγουστο του 1936, όταν τα στρατεύματα του Φράνκο μεταφέρθηκαν (και) από τα αεροπλάνα των ναζί στο κυρίως Ισπανικό έδαφος, ουδείς ξένος συνωμότησε εναντίον του πραξικοπηματία και ουδείς ξένος βρισκόταν στην Ισπανία στο πλευρό της νόμιμης κυβέρνησης της Αριστερής Συμμαχίας του Λαϊκού Μετώπου. Η μόνη ξένη ανάμειξη ήταν η δική του και αυτή των Ιταλών φασιστών, που, με πραγματική αερογέφυρα 50 αεροπλάνων, τύπου Junker 52 και 10 τύπου Savoia – Marketti, μετέφεραν, στην Ισπανία, με ρυθμό μεταφοράς, πάνω από 500 άτομα την ημέρα, και με νηοπομπές τους 35.000 άνδρες του στρατού του ‘‘Καουντίλλιο’’.


Ιταλία: Η μεγαλύτερη δύναμη μόλις ξεπέρασε τους 50.000 άνδρες. Νεκροί 6.000 περίπου. Χρέος του Φράνκο προς την Ιταλία: μεταξύ 14 δισεκατομμυρίων λιρέτες που είχε δηλώσει ο Τσιάνο το 1940 και 7 δισεκατομμυρίων του λογαριασμού, που παρουσίασε ο Φράνκο, το 1941. Πολεμικά εφόδια: 763 αεροπλάνα, 141 κινητήρες αεροπλάνων, 1.672 τόνοι βομβών, 9.250.000 φυσίγγια, 1.930 κανόνια, 10.135 αυτόματα τουφέκια, 240. 747 ελαφρά όπλα, 7.514.537 βλήματα πυροβόλων και 7.663 αυτοκίνητα.

Πορτογαλία και αλλά κράτη: 20.000 πορτογάλοι εθελοντές ενταγμένοι στην Λεγεώνα του Βιριάτο (8.000 νεκροί), 600 Ιρλανδοί υπό τις διαταγές του Ο' Ντάφφυ, περίπου 10 Άγγλοι, καμμιά εκατοστή Γάλλοι της «Μπαντέρα Ζάν ντ' Αρκ» ένας λόχος Λευκορώσων, μια παραφασιστική ομάδα της ανατολικής Ευρώπης.


ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Οι ξένοι, που πολέμησαν, στις Διεθνείς Ταξιαρχίες, ήσαν, συνολικά, 40.000, μολονότι, σε καμιά συγκεκριμένη περίπτωση δεν ξεπέρασαν τους 18.000. Ίσως, άλλοι 5.000 να πολέμησαν, σε άλλες μονάδες του δημοκρατικού στρατού, Οι πιο πολυάριθμοι ήσαν οι Γάλλοι : 10.000, από τους οποίους έπεσαν 3.000. Οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί εθελοντές ήσαν, περίπου, 5.000, από τους οποίους σκοτώθηκαν 2.000. Στην τρίτη θέση φιγουράρουν οι Ιταλοί : 3.350 εθελοντές (οι 1.813 κομμουνιστές). Από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήρθαν, περίπου, 2.000, από τους οποίους 900, περίπου, σκοτώθηκαν. Οι Άγγλοι, περίπου, 2.000, είχαν, πάνω από 500 νεκρούς και 1.200 τραυματίες. Υπήρχαν, ακόμη, 1.000, περίπου, Καναδοί, 1,200 Γιουγκοσλάβοι, 1.000 Ούγγροι και 1.000 Σκανδιναβοί. Οι άλλοι 5.000 εθελοντές λέγεται ότι ήσαν, από πενήντα τρεις διαφορετικές χώρες. Περίπου, 3.000 ήσαν εβραϊκής καταγωγής. Η επίσημη σοβιετική ιστορία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου αναφέρει ότι οι σοβιετικοί «εθελοντές» ήταν 557. [Σημείωση δική μου : Αλλά ο αριθμός αυτός είναι πολύ μικρότερος, από τον πραγματικό (πρόκειται, για πράκτορες των Νι Κα Βε Ντε, Γκε Πε Ου και στρατιωτικούς)].

Η συνολική αξία της βοήθειας, που έδωσε η "Ε.Σ.Σ.Δ." και η Κομιντέρν έφθασε στα 81 εκατομμύρια στερλίνες (τα 63 πληρώθηκαν από τον ισπανικό χρυσό, που στάλθηκε, στην Ρωσία) και σε αυτήν, συμπεριλαμβάνεται και η στρατιωτική βοήθεια, σε πολεμικό εξοπλισμό. Βοήθεια, από το Μεξικό: 2 εκατομμύρια δολάρια.

Έρανοι : ΗΠΑ 2 εκατομμύρια δολάρια. "Ε.Σ.Σ.Δ." 47 εκατομμύρια ρούβλια.’’

(Χιου Τόμας). 

Η στροφή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (της 3ης Διεθνούς), στην συγκρότηση των Λαϊκών Μετώπων, ήλθε ως συμπλήρωμα της στροφής της εξωτερικής πολιτικής της "Σοβιετικής Ένωσης", η οποία, στα μέσα της δεκαετίας του ’30, εκτίμησε ότι η ναζιστική επιθετικότητα θα εστρέφετο εναντίον της, ίσως και με την συμφωνία, ή την ανοχή των Βρετανών και των Γάλλων. Ως αντίδραση, σε αυτόν τον κίνδυνο, η "Ε.Σ.Σ.Δ." οδήγησε την Κομμουνιστική Διεθνή και τα κομμουνιστικά κόμματα, στα άλλα κράτη, στην εγκατάλειψη της προηγούμενης σεκταριστικής πολιτικής, που έγκειτο, στην καταγγελία των σοσιαλιστών, ως ‘‘σοσιαλφασιστών’’, στην άρνηση συγκρότησης συμμαχιών, με αυτούς και τον αστικό πολιτικό κόσμο και στην τοποθέτηση της σοσιαλιστικής επανάστασης , ως άμεσου πολιτικού καθήκοντος στις επί μέρους χώρες του, τότε, καπιταλιστικού κόσμου. Ειδικά, στην Ισπανία, η προηγούμενη πολιτική της άρνησης συμμαχιών με τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, στην οποία είχε οδηγηθεί το μικρό Κ. Κ. Ισπανίας, έδωσε, στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1933, την νίκη, στις δυνάμεις της Δεξιάς, η οποία ανέτρεψε την κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς, που είχε ανακηρύξει την Ισπανία, ως Δημοκρατία, εκδιώκοντας τον βασιλιά και η οποία είχε επιχειρήσει την αγροτική μεταρρύθμιση, δηλαδή το μοίρασμα της γης, στους ακτήμονες. Βέβαια, εδώ πρέπει να ειπωθεί ότι και οι αναρχικοί δεν ήσαν, τότε, έτοιμοι, για μια τέτοια πολιτική συμμαχιών. Η, εντελώς, αντιδραστική κυβερνητική περίοδος, που ακολούθησε, η bienio negro (η μαύρη διετία) και η αιματηρή καταστολή της εξέγερσης των Αστουριών, το 1934 – πάλι από τον Φράνκο, τον οποίο έστειλε η συντηρητική κυβέρνηση – και η σύμπτωση της αλλαγής της πολιτικής της Κομιντέρν, οδήγησαν, στην συγκρότηση του Λαϊκού Μετώπου, που νίκησε, στις βουλευτικές εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου του 1936.

Η αναφορά, στην 79η επέτειο του ισπανικού εμφυλίου, δεν μπορεί να μείνει, χωρίς να γίνει μνεία, στον βρώμικο ρόλο της Βρετανίας, έναν ρόλο, ανοικτά, φιλοφασιστικό και καταδικαστικό, για την Ισπανική Δημοκρατία. Γι' αυτό, θέλω να πιστεύω ότι θα μου συγχωρεθεί να μην μιλήσω, τώρα, γι' αυτά που άφησε πίσω του ο εμφύλιος πόλεμος, στην Ισπανία και η κοινωνική επανάσταση, που ακολούθησε και την χρησιμότητά τους, σήμερα. Τα παρατιθέμενα, εδώ, αποσπάσματα του ιστορικού έργου του Χιού Τόμας είναι χαρακτηριστικά και ενδεικτικά της φιλοφασιστικής πολιτικής της συντηρητικής βρετανικής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Μπώλντουϊν, η οποία στρατευμένη στην πολιτική της διατήρησης του καθεστωτικού status quo στην ευρωπαϊκή ήπειρο και στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των καπιταλιστών αρχόντων του City, στήριξε αναφανδόν τον ‘‘καλό πατριώτη’’ Φράνκο και καταδίκασε την Ισπανική Δημοκρατία, την πιο κρίσιμη ώρα, την ώρα της ανοικτής, απροκάλυπτης και απροσχημάτιστης επέμβασης των ναζιστών και των φασιστών στον ισπανικό εμφύλιο, με την μεταφορά από αέρα και θάλασσα των αποικιακών στρατευμάτων του Φράνκο, από το Μαρόκο, στην μητροπολιτική Ισπανία και τον διαρκή βομβαρδισμό των θέσεων των δημοκρατικών μάχιμων μονάδων, στα διάφορα μέτωπα, καθώς και των ισπανικών πόλεων.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει διαμορφωθεί η ιδέα ότι το λεγόμενο αντιφασιστικό μέτωπο, που σφυρηλατήθηκε, κατά την διάρκεια του πολέμου αυτού, το οποίο μέτωπο περιλάμβανε (εκτός της "Ε.Σ.Σ.Δ."), στον δυτικό κόσμο, την Βρετανία και τις Η.Π.Α., μαζί, με την Γαλλία του ντε Γκώλλ, ήταν κάτι το φυσικό και μοιραίο να συμβεί.
 
Δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια αυτή η πεποίθηση. Η πολιτική της Βρετανίας και κατά την κρίση στην Γερμανία, την περίοδο, πριν από την άνοδο του Χίτλερ, στην εξουσία, με τις συνεχείς ταραχές και την αδυσώπητη οικονομική κρίση, που έσπρωξε την κοινωνική κατάσταση, στα άκρα, ήταν φιλοναζιστική, εν όψει, της πιθανότητας το Γερμανικό Κ.Κ. να καταλάβει την εξουσία (αλλά η ανόητη σεκταριστική πολιτική του Στάλιν και της Κομιντέρν, που ανακήρυξε τους σοσιαλδημοκράτες, σε σοσιαλφασίστες και αρνήθηκε την συγκρότηση πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών μαζί τους, έφερε τον Χίτλερ, στην εξουσία, από την οποία έφυγε νεκρός, αφού πρώτα αιματοκύλησε τον κόσμο ολόκληρο).  

Ο Χίτλερ ήταν, για τους Βρετανούς πολιτικούς και καπιταλιστές, η καλύτερη λύση, για την Γερμανία, ήταν ‘‘ο άνθρωπος της τάξης’’, αφού έσωσε την Γερμανία, από την επιρροή της "Σοβιετικής Ένωσης" και επανέφερε την εξουσία των κυρίαρχων κοινωνικών τάξεων, στην χώρα, ιδιαίτερα, μετά την αιματηρή κατάπνιξη των ‘‘σοσιαλιστικών’’ στοιχείων (που περίμεναν, μετά την ολοκλήρωση της ‘‘εθνικής’’ επανάστασης, την πραγματοποίηση της ‘‘σοσιαλιστικής επανάστασης’’) της λαϊκής του βάσης, των περιβόητων S.A. του Έρνστ Ραιμ, κατά την ‘‘νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών’’. 

André Léon Blum (9/4/1972 - 30/3/1950). Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της κυβέρνησης του γαλλικού Λαϊκού Μετώπου.



Ομοίως και στην περίπτωση του ισπανικού εμφυλίου πολέμου η Βρετανία ακολούθησε την ίδια πολιτική που απομόνωσε την νεόκοπη τότε γαλλική κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Λεόν Μπλουμ (το γαλλικό Κ.Κ. δεν συμμετείχε στην κυβέρνηση, με υπουργούς, αλλά ήταν μέρος της κυβερνητικής πλειοψηφίας), απειλώντας την, με την άρνηση παροχής βοήθειας, αν ξεσπούσε πόλεμος Γαλλίας – Γερμανίας, με αφορμή τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, υποχρεώνοντάς την, να παύσει να στηρίζει, ανοικτά, την δημοκρατική κυβέρνηση της Μαδρίτης. (Οι ψοφοδεείς Γάλλοι πολιτικοί της εποχής τύπου Ερριώ έλεγαν, στον Λεόν Μπλουμ : ''Σας παρακαλώ νεαρέ μου μην ανακατεύεστε, με αυτά'').

Την ίδια περίοδο, ακριβώς , που διαδραματίζονταν οι αιματηρές εξελίξεις στην Ισπανία, η Βρετανία, πανικόβλητη, από τον, έντονα, ταξικό χαρακτήρα της ισπανικής σύγκρουσης και πάντα, ευρισκόμενη, ενώπιον του ρωσικού κινδύνου (ο οποίος είχε διττό, πια, χαρακτήρα – αντιπροσώπευε τον μακροχρόνιο παραδοσιακό κίνδυνο της ρωσικής δύναμης, για την Ευρώπη και τα βρετανικά συμφέροντα, στην Γηραιά Ήπειρο, αλλά, με την μπολσεβίκικη εξουσία, πλέον, αποκτούσε και έναν ταξικό χαρακτήρα, όποια μορφή και αν είχε αυτός, είτε ήταν προλεταριακός, είτε γραφειοκρατικός, ήταν, πρακτικά, αδιάφορο, για την βρετανική αριστοκρατία και τους καπιταλιστές του City), καθοδήγησε τον βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο Β’ και τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, στο coup d’ etat της 4ης Αυγούστου 1936 – ακριβώς, τις καυτές εκείνες ημέρες της ισπανικής εμφύλιας σύρραξης και της κοινωνικής επανάστασης, που ήλθε, ως απότοκο του πραξικοπήματος του Φράνκο, ένα coup d’ etat, με τα ίδια πολιτικοϊδεολογικά στοιχεία, που είχαν οι Γερμανοί ναζιστές, οι Ιταλοί φασίστες και οι φαλαγγίτες του Φράνκο, αλλά, με, καθαρά, βρετανικό προσανατολισμό, στην εξωτερική πολιτική.

Το σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα, δηλαδή του Κόμματος των Φιλελευθέρων και του Κ.Κ.Ε. για ψήφιση του Σοφούλη, ως προέδρου της Βουλής, με τις ψήφους του Κ.Κ.Ε., που ήσαν καθοριστικές, αφού υπήρχε ισοψηφία, ανάμεσα στην βενιζελική και την αντιβενιζελική παράταξη και πολιτικό αδιέξοδο (που βλακωδώς τα ''αστικά'' κόμματα είχαν αφήσει, με την ψήφο τους - πλην του νεαρού τότε Γεωργίου Παπανδρέου - να καλύψει ο Ιωάννης Μεταξάς, γνωστός, για τα αντικοινοβουλευτικά του φρονήματα), το οποίο προοιώνιζε και πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης, στην Ελλάδα, που θα στηριζόταν, στις ψήφους, ή στην ανοχή του Κ.Κ.Ε., αντετίθετο, σφοδρότατατα, στην βρετανική πολιτική, που φοβόταν μία κοινωνική εκτροπή και στο άλλο άκρο της Μεσογείου, την ώρα, που άρχιζε ο ισπανικός εμφύλιος και η κοινωνική επανάσταση.

Αυτή η φιλοφασιστική πολιτική των Βρετανών, που κατέστρεψε την Ισπανική Δημοκρατία, ήταν πολλαπλάσια εγκληματική, επειδή έριξε, στην αγκαλιά της "Σοβιετικής Ένωσης" και της Κομιντέρν, την δημοκρατική κυβέρνηση, αφού η "Ε.Σ.Σ.Δ." πλασαρίστηκε, ως η μόνη συνεπής δύναμη στήριξής της και από άποψη παροχής όπλων και από πλευράς στελέχωσης των μάχιμων δυνάμεων, με ειδικούς και με την διεθνή καμπάνια της Κομιντέρν. Έφθασε, μάλιστα, η δημοκρατική κυβέρνηση της Μαδρίτης, μέσα στο 1936, να μεταφέρει, στην "Σοβιετική Ένωση", τα αποθέματα χρυσού της Ισπανίας, για να μην πέσουν, στα χέρια του Φράνκο, αν έπεφτε η Μαδρίτη, στα χέρια των εθνικιστών και έτσι, να δορυφοροποιηθεί, πλήρως, στην "Ε.Σ.Σ.Δ." και στην Κομιντέρν. Έτσι, λόγω της ιταμής βρετανικής στάσης, η ισπανική κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, δεν στάθηκε δυνατό να βρει τα κατάλληλα αντισταθμίσματα, για να εξισορροπήσει και στην εξωτερική πολιτική και στο εσωτερικό μέτωπο, την ασφυκτική επιρροή της "Ε.Σ.Σ.Δ.", με όλες τις καταστροφικές συνέπειες, που προέκυψαν, στην συνέχεια.

Αυτή η φιλοναζιστική πολιτική της ‘‘Μεγάλης’’ Βρετανίας συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 1939 και την πλήρωσαν και οι Αυστριακοί και οι Τσέχοι, με την πολιτική του κατευνασμού του Χίτλερ, την οποία πολιτική ακολούθησε ο Νέβιλ Τσάμπερλαιν, που διαδέχτηκε τον Μπώλντουϊν στην πρωθυπουργία, για να καταρρεύσει πλήρως όταν ο Χίτλερ, επιβάλλοντας την δική του ατζέντα, κατέλαβε την Πολωνία, παραδοσιακό σύμμαχο των Βρετανών, τον Σεπτέμβριο του 1939, γεγονός το οποίο υπήρξε αφορμή και αιτία, για την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού οι Βρετανοί κατενόησαν τα σφάλματά τους, σε όλη την προηγούμενη περίοδο και αποφάσισαν να του κηρύξουν τον πόλεμο.

Οι ποταμοί αίματος, που πλήρωσαν οι Βρετανοί, στην πορεία υπήρξαν απότοκο του γεγονότος ότι δεν κτύπησαν, στην αρχή, τον γερμανικό ναζισμό, δηλαδή την περίοδο του ισπανικού εμφυλίου πολέμου, όταν, ακόμη, ο Χίτλερ δεν ήταν έτοιμος, για πόλεμο – μην ξεχνάμε ότι ο ισπανικός εμφύλιος υπήρξε το εργαστήριο, όπου δοκιμάστηκαν οι δυνάμεις και οι στρατιωτικές τεχνικές, που εξαπολύθηκαν και εφαρμόστηκαν, στον επακολουθήσαντα παγκόσμιο πόλεμο, αφού οι αεροπορικές επιδρομές των δυνάμεων του Άξονα και οι βομβαρδισμοί πεδίων μαχών και πόλεων, από αέρος, για πρώτη φορά στην Ιστορία, έλαβαν χώρα, στην Ισπανία.



 ‘‘Στις 23 Ιουλίου, άρχισε στο Λονδίνο η σύσκεψη το πρωί. Ο Μπλουμ έφθασε την ώρα του γεύματος. Στο χωλ του ξενοδοχείου Κλάριτζ ο Ήντεν τον ρωτούσε: «Σκoπεύετε να στείλετε όπλα στην Ισπανική Δημοκρατία;» «Μάλιστα», απάντησε ο Μπλούμ. «Eίναι δική σας υπόθεσις», του είπε ο Ήντεν, «όμως ζητώ, από εσάς, ένα πράγμα. Να είσθε προσεκτικός».’’ (ΣΕΛ. 351)

‘‘Σημαντικά τμήματα της αγγλικής μεσαίας τάξεως καθώς και η υψηλή κοινωνία κηρύχθηκαν, απροκάλυπτα, υπέρ των εθνικιστών. Ό,τι και αν συνέβαινε, πάντως, δεν υπήρχε ούτε ένας πολιτικός, στην Αγγλία, που να συζητά, καν, αν η χώρα του έπρεπε να αναμιχθεί, στην σύγκρoυση, είτε με το μέρος της μιας πλευράς, είτε με της άλλης. Το θέμα ήταν, με ποιον τρόπο θα διατηρούσαν την ουδετερότητά τους.’’ (ΣΕΛ. 352)

‘‘Υπό αυτό το πρίσμα, το ξέσπασμα της «ισπανικής κρίσεως» ήταν, επάνω από όλα, μια δυσάρεστη διακοπή για την κυβέρνηση του Μπώλντoυϊν. Ο Μπώλντουϊν είπε, στον Τομ Τζόουνς, στις 27 Ιουλίου, ότι οι εντολές του προς τον Ήντεν ήταν ότι «ούτε για λογαριασμό των Γάλλων, ούτε κανενός άλλου, πρέπει να οδηγηθούμε, στο πεδίον της μάχης, εις το πλευρό των Ρώσων».’’ (ΣΕΛ. 353)

‘‘Όλο αυτό το διάστημα, τα Γαλλικά σύνορα είχαν μείνει ανoιχτά, για την μεταφορά βοήθειας, στην Δημοκρατία, αλλά, στις 8 Αυγούστου, η Γαλλική κυβέρνηση άλλαξε την πολιτική της. Ανήγγειλε, με επίσημη ανακοίνωσή της, ότι, από τις 9 Αυγούστου, αναστέλλει, κάθε εξαγωγή πολεμικού υλικού, στην Ισπανία. Το αιτιολόγησαν, σαν οφειλή, στην «σχεδόν, ομόθυμα, ευνοϊκή» απάντηση, που η κυβέρνηση είχε λάβει, στην εμπνευσή της, για την «μη επέμβαση». Πραγματικά, την προηγούμενη ημέρα ο σερ Tζώρτζ Κλέρκ, ο Βρετανός πρεσβευτής, είχε παρουσιαστεί, στον Ντελμπός, με ένα τελεσίγραφo: "Αν η Γαλλία δεν απαγόρευε αμέσως την εξαγωγή πολεμικού υλικού στην Ισπανία και επακoλoυθoύσε ένας πόλεμος, με την Γερμανία, η Βρετανία, θα αποδεσμευόταν, από την υποχρέωση να βοηθήσει την Γαλλία, σύμφωνα, με τη Συνθήκη του Λοκάρνο’’. Εκτός απ' αυτό, εκείνο τον καιρό, είχε επιστρέψει ο ναύαρχος Νταρλάν, με άσχημα νέα, από το Λονδίνο. Είχε συναντήσει έναν παλιό του φίλo, τον λόρδο ναύαρχο Tσάτφιλντ, που του είπε ότι δεν υπήρχε τρόπος να έχει μιάν ανεπίσημη επαφή, με την κυβέρνηση, μέσω του σερ Μόρις Χάνκεϋ κι' ακόμη, πως ο Φράνκο ήταν ένας καλός Ισπανός πατριώτης. Αλλά και το Nαυαρχείo δεν ήταν διατεθειμένο, ευνοϊκά, απ' ότι είχε ακουστεί, για τον φόνο των Ισπανών αξιωματικών του Ναυτικού. Ήταν επόμενο ο Νταρλάν να διαβεβαιώνει ότι δεν υπήρχε δυνατότητα να δει, ευνοϊκά, η Βρεταννία, την βοήθεια της Γαλλίας, στην Δημοκατία. Και ο φόβος να δυσαρεστηθεί η Αγγλία, ήταν, ότι η γαλλική κυβέρνηση ερχόταν, στις 8 Αυγούστου, να ανατρέψει την απόφαση, που είχε πάρει στις 2 Αυγούστου. Ο Μπλουμ λυπήθηκε πολύ, γι' αυτή την αναστροφή. Ήταν, πραγματικά, έτοιμος να παραιτηθεί, αλλά ο Ωριόλ και ο Φερνάντο ντε λος Ριος (που ενεργούσε, με τον Χιμένες ντε Άσουα, σαν πρεσβευτής της Ισπανίας, στο Παρίσι) τον έπεισε να μην το κάνει. Στο κάτω - κάτω, μια φιλική γαλλική κυβέρνηση θα ήταν πιο χρήσιμη, στην Δημοκρατία, από μιάν εχθρική.’’ (ΣΕΛ. 400-401)

‘‘Η κατοχή, από τους δημοκρατικούς, του Ισπανικού χρυσού νομίσματος, έκανε τους εθνικιστές ν' αρχίσουν τον πόλεμο, χωρίς να έχουν την βάση ενός χαρτονομίσματος, ούτε τα μέσα, να πετύχουν πιστώσεις. από το εξωτερικό. Τον Αύγουστο του 1936, η εθνικιστική ζώνη είχε συμπεριλάβει επαρχίες, που συνεισφέρανε, μόνο, τα 30%, από τους πόρους του θησαυροφυλακείου, συνολικά, 5 δισεκατομμύρια πεσέτες, το 1935. Οι μέθοδοι, που, αρχικά, επινόησαν, για να αντιμετωπιστεί, κάπως, η κατάσταση, ήταν αναβολή της πληρωμής, από το κράτος, των τόκων του δημόσιου χρέους και του 60% της αξίας των πολεμικών δαπανών πολέμου. Μείωση των περιττών κρατικών δαπανών, νέοι δασμοί, για ν' αποκτήσουν μεγαλύτερες προσόδους - ανάμεσα σ' αυτούς ήταν και ένας φόρος, πάνω, στις αποδοχές των κρατικών λειτουργών, που έπρεπε να εργάζονται μια μέρα την εβδομάδα, χωρίς να πληρώνοντα και ένας φόρος, πάνω, στα κληροδοτήματα -. Οπωσδήποτε, αυτά τα μέτρα δεν ήταν αρκετά και οι υπόλοιπες ανάγκες του πολέμου χρηματοδοτήθηκαν, από εσωτερικούς οκονομικούς μηχανισμoύς και ξένη βοήθεια. Από την αρχή, επιβλήθηκαν αυστηροί οικονομικοί περιορισμοί, που απαγόρευαν την εξαγωγή εθνικού νομίσματος και καθόριζαν την τιμή της πεσέτας, στο ύψος, που είχε, πριν, από τον πόλεμο. Το μόνο πραγματικό αντίκρυσμα, σε όλα αυτά, ήταν η προσδοκία της εθνικιστικής νίκης. Η γερμανική εταιρία μεταφορών HISMA βoήθησε, στην σταθεροποίηση του εθνικιστικού νoμίσματος. Το εξαγωγικό εμπόριο των ορυχείων της Ανδαλουσίας και του Μαρόκου, μαζί με την γεωργική παραγωγή των Καναρίων και της Ανδαλουσίας βοηθούσαν την εθνικιστική οικονομία. Κι' ακόμη, οι οικονομολόγοι της Ευρώπης και της Αμερικής όχι μόνον περίμεναν ότι θα νικήσουν οι εθνικιστές, αλλά και το εύχονταν. Παρ' όλο που η Δημοκρατία είχε πολύ φροντίσει να πρoστατέψει τα ξένα συμφέροντα, στην Ισπανία, η κατάρρευση των ξένων επενδύσεων στην Ρωσία, ήταν πολύ πρόσφατη, για να αγνοηθεί. Έτσι, η υπόθεση της προμήθειας πετρελαίου λύθηκε, με μια μακροχρόνια πίστωση, χωρίς εγγυήσεις, από την «Τέξας Όϊλ Κόμπανυ»(1)".


1. Πέντε τάνκερς της ''Τέξας Όϊλ Κόμπανυ'' ήσαν στον δρόμο, για την Ισπανία, στην περίοδο της εξεyέρσεως και πήραν εντολή να παραδώσουν το εμπόρευμα, στους εθνικιστές, «επί πιστώσει». Αυτές οι φoρτώσεις συνεχίστηκαν. Ύστερα από την απαγόρευση μεταφοράς, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι μεταφορές γινόντουσαν δηλώνοντας χώρα προορισμού, την Γαλλία. Ύστερα απ’ αυτό, επέβαλαν πρόστιμο, στην «Τέξας Όϊλ Κόμπανυ» 22.000 δολάρια, αλλά αυτό δεν είχε σημασία. Το 1936 παραδόθηκαν 344.000 τόνοι, το 1937: 420.000 τόνοι, το 1938: 478.000 τόνοι και το 1939: 624.000 τόνοι. Ο λογαριασμός πληρώθηκε και η πίστωση ανανεώθηκε.’’ (ΣΕΛ.422-423) ''.
ΧΙΟΥ ΤΟΜΑΣ ''ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΙΚΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ'' Εκδόσεις ΤΟΛΙΔΗ.



Με αυτόν τον τρόπο, τελικά, η μαχόμενη ισπανική δημοκρατία και η ισπανική κοινωνική επανάσταση αφέθηκαν, στις διαθέσεις του Ιωσήφ Στάλιν και της γραφειοκρατίας της Κομιντέρν, την οποία αυτός κατηύθυνε.

Το αστείο, στην όλη υπόθεση είναι ότι η Βρετανία τελικά δεν πέτυχε αυτά που ήθελε, με την στάση της στον ισπανικό εμφύλιο και κατόπιν : Και σύμμαχος της Ρωσίας έγινε – παρά το ότι δεν ήθελε να γίνει κάτι τέτοιο. Και εξουθενωμένη, από τον πόλεμο βγήκε (αν δεν ήταν η αστείρευτη βοήθεια του Φραγκλίνου Ρούσβελτ η Βρετανία θα κατέρρεε, ακόμη και αν νικούσε τον Χίτλερ) και αδύνατη αποδείχτηκε να στηρίξει την αυτοκρατορία της, την οποία προστάτευε, ως κόρη οφθαλμού, προπολεμικά και βραχυπρόθεσμα (παρακαλώντας τις ΗΠΑ, η Βρετανία παρέδωσε, άρον-άρον, την Ελλάδα, το 1947, στην νεότευκτη υπερατλαντική υπερδύναμη), αλλά και μακροπρόθεσμα, για να γίνει, μέχρι τις ημέρες μας, το πιστό σκυλί του αφεντικού της.


Περιττό να πω ότι ο ‘‘αγροίκος’’ και τόσο ανεπιθύμητος σύντροφός της στα όπλα Ιωσήφ Στάλιν κατεβρόχθησε, στο τέλος του παγκοσμίου πολέμου, άνετα, την Πολωνία ‘‘της’’, για την οποία άρχισε η Βρετανία τον πόλεμο, χωρίς, καν, να την ρωτήσει ο ‘‘αγενής’’.

Δεν είμαι, όμως, εγώ αυτός, που θα κλάψει, για τα παθήματα της βρετανικής αυτοκρατορικής υπεροψίας, που αναδείχτηκε, κατά την περίοδο της δεκαετίας του 1930, ως το άκρον άωτον της ηλιθιότητας...