Ο Αλέκος Παπαδόπουλος, το ελληνικό δημόσιο χρέος και η προειδοποίηση του Ανδρέα Παπανδρέου για την επικινδυνότητά του. (Η συστηματική απόκρυψη των ευθυνών της ελληνικής πολιτικοοικονομικής ελίτ για την κατάντια του τόπου).
Ο Αλέκος Παπαδόπουλος μίλησε στον Αλέξη Παπαχελά, για όλα - εκτός από την ταμπακέρα. Δεν μίλησε για τις ευθύνες της ελληνικής πολιτικοοικονομικής ελίτ και τις δικές του προσωπικές ευθύνες, για την μετατροπή του ελληνικού δημόσιου χρέους από εσωτερικό δραχμικό χρέος, σε ένα, ουσιαστικά, εξωτερικό και αδύνατο να εξυπηρετηθεί χρέος, με την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη, δια της οποίας το χρέος αυτό μεταφράστηκε σε ευρώ και κατέστησε την Ελλάδα, υπόκωφα και σιωπηλά, σε μια υποψήφια για χρεωκοπία χώρα, ευθύς ως θα εμφανίζονταν οι πρώτες δυσκολίες στην παγκόσμια οικονομία. Ένα σενάριο το οποίο, συστηματικά, το αγνόησαν όλοι, παρά τις προειδοποιήσεις του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου (τον οποίον οι ανίκανοι διάδοχοί του ενοχοποιούν, τώρα που δεν μπορεί να τους απαντήσει και είναι - ως νεκρός - ένας εύκολος στόχος), που τώρα τον κατηγορούν και του μεταθέτουν τις δικές τους αποκλειστικές ευθύνες για τις δυσμενείς, για τον τόπο και τον πληθυσμό του, εξελίξεις...
"Φυσικά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ουσιαστικά χρεωκοπήσει, εξ αιτίας του γεγονότος ότι ουδείς δανείζει το ελληνικό δημόσιο, δεν περιμέναμε να το πληροφορηθούμε από τον κ. Αλέκο Παπαδόπουλο. Το ξέρουμε πολύ καλά και τουλάχιστον εγώ, το έχω αναλύσει διεξοδικά και στο μπλογκ μου και στις σχολιαστικές παρεμβάσεις μου στο παρόν μπλογκ.
Το δυστύχημα με τον Αλέκο Παπαδόπουλο είναι ότι ουδέν έχει διδαχθεί από την πείρα του και την τύχη, που τον έφερε δίπλα στον μεγάλο του δάσκαλο - περί του αειμνήστου Ανδρέα Παπανδρέου ο λόγος. Παρέμεινε πεισματικά οπαδός δοξασιών, οι οποίες υπήρξαν καταστροφικές για τον τόπο, μένοντας στην επιδερμική ανάλυση των εξελίξεων, που οδήγησαν στην διαλυτική, για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους και στην σύστοιχη κρίση δανεισμού, ύστερα από την αδυναμία του δονκιχωτικού οικονομικού επιτελείου του ΓΑΠ να αντιμετωπίσει την ελληνική δημοσιονομική κρίση, που άφησε πίσω της η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, μετά τις μοιραίες εκλογές της 4/10/2009.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου τους είχε προειδοποιήσει, για τις εξελίξεις, σχετικά με την επικινδυνότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους, εντός της ευρωζώνης, αλλά αυτοί δεν πήραν τα μέτρα τους και ενέταξαν την χώρα σε αυτήν, στα τυφλά και χωρίς διαπραγμάτευση. Η χρεωκοπία, που ήλθε το 2010, ήταν το επιστέγασμα αυτών των βλακωδών στρατηγικών επιλογών της ελληνικής πολιτικοοικονομικής ελίτ, η οποία, αφού εξαπάτησε τον ελληνικό πληθυσμό, τώρα του ζητάει και τον βάζει να πληρώσει τον λογαριασμό...
Μιλώντας, για τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου, τον δάσκαλο του Αλέκου Παπαδόπουλου (από τον οποίο ο αποτυχημένος Ηπειρώτης πολιτικός ουδέν εδιδάχθη και γι' αυτό περιέπεσε στην θέση στην οποία τώρα ευρίσκεται και από την οποία διαρκώς μεμψιμοιρεί, όπως ακριβώς πράττει κάθε ξεμωραμένος και μωροφιλόδοξος γέροντας, τον οποίον οι εξελίξεις έχουν ξεπεράσει), καλόν είναι να θυμόμαστε την παρακαταθήκη που άφησε πίσω του, λίγο πριν υποχρεωθεί, από την καταβεβλημένη του υγεία, να εγκαταλείψει την πρωθυπουργία στα χέρια του Κώστα Σημίτη, αυτού του διαλυτή της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, καθώς και της σεσημασμένης και παμφάγας παρέας του : "Ή το έθνος θα αφανίσει το χρέος, ή το χρέος θα αφανίσει το έθνος" είπε, προφητικότατα, ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ και πατέρας του ευήθους ΓΑΠ το καλοκαίρι του 1995, μετά από μια σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ε.Ε., εν όψει της πορείας της χώρας προς την ένταξή της στην υπό διαμόρφωση ευρωζώνη.
Και φυσικά δεν είχε άδικο σε αυτήν του την διαπίστωση και στην παρακαταθήκη που άφησε στους επίγονούς του, στους οποίους ο Αλέκος Παπαδόπουλος, προφανώς, συμπεριλαμβάνεται, αφού υπήρξε επιφανές μέλος των κυβερνήσεων του Κώστα Σημίτη, οι οποίες οδήγησαν την χώρα στην καταστροφική πορεία της ένταξής της στην ζώνη του ευρώ και στην κατάργηση της δραχμής, μια ένταξη η οποία είναι η αιτία της τωρινής καταστροφής, που έχει πλήξει τον τόπο και τον λαό του - έναν λαό, ο οποίος εξαπατήθηκε από την ανόητη ελληνική πολιτικοοικονομική ελίτ, μέσα από μια οργιαστική και συνάμα εξοργιστική προπαγάνδιση της "ασφάλειας", της "διαρκούς ευημερίας" και της "αειφόρας ανάπτυξης", που θα προσέφερε στην Ελλάδα, η ένταξή της στην ευρωζώνη και η κατάργηση όλων των νομισματικών εργαλείων, που είχε στα χέρια της η χώρα μας, μέχρι το 2002, που η δραχμή έπαυσε να υπάρχει και αντικαταστάθηκε από το ευρώ - ένα νόμισμα το οποίο ήταν εφεύρεση της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής ελίτ και επί του οποίου η Ελλάδα ουδένα έλεγχο ασκεί.
Ο Αλέκος Παπαδόπουλος λέει πολλά, κατά καιρούς, ενεργώντας, ως δημοσιοσχεσίτης της ελληνικής και της ευρωπαϊκής τραπεζιτικής ελίτ και μάλιστα των πιο επιθετικών, κοινωνικά αντιδραστικών και οικονομολογικά οπισθοδρομικών τμημάτων της, λειτουργώντας, ως εκφραστής των πλέον παραδοξολογικών ανοησιολογιών της παρωχημένης συμβατικής σοφίας των κλασσικών προκεϋνσιανών πατέρων της οικονομικής επιστήμης, που η ίδια η ιστορική εξέλιξη έχει ρίξει στα αζήτητα και τις οποίες παραδοξολογικές ανοησίες, προσπαθούν να επαναφέρουν στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας οι χρηματοπιστωτικές ελίτ της Ευρώπης και οι όμοιοί τους στο διεθνές προσκήνιο.
Ο Αλέκος Παπαδόπουλος και τα λεγόμενά του δεν κάνουν τίποτε περισσότερο από το να νεκρανασταίνουν το αρχέγονο δόγμα του Jean-Baptiste Say, το οποίο συνοψίζεται στο ότι η ίδια η παραγωγή δημιουργεί την αντίστοιχη κατανάλωση, προσαρμόζοντας τον μηχανισμό της μετατροπής των αποταμιεύσεων σε επενδύσεις, μέσω των διακυμάνσεων των επιτοκίων, σε ένα επίπεδο, περίπου, πλήρους απασχόλησης (τουλάχιστον εκείνων που είναι πρόθυμοι να απασχοληθούν).
Το δόγμα αυτό, το οποίο κονιορτοποιήθηκε από τον John Maynard Keynes, ήδη από την δεκαετία του 1930, μέσα από την εμπειρία της Great Depression, φυσικά ουδεμία θέση έχει και στην σημερινή light κρίση, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2008, με την παραλίγο κατάρρευση της Wall Street και συνεχίζεται, τώρα, με την "κρίση του ευρωπαϊκού χρέους" (δημόσιου, αλλά και ιδιωτικού - το ιδιωτικό σκέλος της κρίσης του χρέους, επιμελώς, αποκρύπτεται, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει και ότι δεν είναι μεγαλύτερο από το δημόσιο. Αντιθέτως, μάλιστα. Και υπάρχει και είναι πολύ μεγαλύτερο από το δημόσιο χρέος).
Γι' αυτήν την σημαντικότατη πλευρά της όλης ιστορίας, που έχει να κάνει με την καταστροφική διαχείριση του ελληνικού δημόσιου χρέους (μέσα από την μετατροπή του από κατά 86% εσωτερικό δραχμικό χρέος, που ήταν πριν την ένταξη της χώρας μας στην ζώνη του ευρώ, σε ουσιαστικά 100% εξωτερικό χρέος, με την υιοθέτηση του ευρώ ως νομίσματος της χώρας, αφού αυτό λειτουργεί ως ένα ξένο νόμισμα και τούτο διότι, όπως προείπα, επί αυτού η χώρα ουδένα έλεγχο ασκεί), το οποίο, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, είχε ξεπεράσει κατά πολύ το 100% του ΑΕΠ, ο Αλέκος Παπαδόπουλος, αυτός ο αυτόκλητος δημοσιοσχεσίτης της ελληνικής και της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής ελίτ, ουδέν έχει να πει.
Και δεν έχει να πει τίποτε και επειδή θέλει να αποφύγει το θέμα, όπως ακριβώς επιθυμεί και ολόκληρη η ελληνική πολιτικοοικονομική ελίτ, διότι δεν θέλει να συζητήσει τις συνέπειες και τις αντίστοιχες ευθύνες, που έχει, για τις καταστροφικές και συνάμα βλακώδεις στρατηγικές επιλογές της, που οδήγησαν την ελληνική οικονομία στην τωρινή καταστροφή, τον πληθυσμό της χώρας σε ένα καθεστώς πεονίας και την ίδια την χώρα στην διαδικασία της ελεγχόμενης πτώχευσης και της διαρπαγής του πλούτου της, που ετοιμάζουν οι δανειστές της χώρας και οι κατοχικοί εκπρόσωποί τους, που εμφανίζονται ως "εταίροι".
Αλλά τι να πει ο Αλέκος Παπαδόπουλος, γι' αυτά; Τίποτε. (Όπως επίσης ουδέν έχει να πει ο κ. Χαρίδημος Τσούκας). διότι αυτά αναιρούν την επιχειρηματολογία και των δύο, που στρέφεται κατά της "θυματοποίησης του ελληνικού λαού" και κατά του "λαϊκισμού" και τούτο επειδή και ο ελληνικός λαός υπήρξε θύμα της συστηματικώς ψευδολόγας προπαγάνδισης των καταστροφικών στρατηγικών επιλογών της ελληνικής πολιτικοοικονομικής ελίτ, που τον έπεισε, με τους ιδεολογικούς μηχανισμούς που έθεσε και θέτει σε λειτουργία, για την αναγκαιότητα της κατάργησης της δραχμής και την ένταξη στο ευρώ - και φυσικά το να επισημαίνεται αυτό δεν αποτελεί λαϊκισμό, αλλά είναι απλή επισήμανση μιας αλήθειας, που μπορεί για τον Αλέκο Παπαδόπουλο και τον Χαρίδημο Τσούκα να είναι ανεπιθύμητη, αλλά είναι αναγκαία, αν θέλουμε να διαυγάσουμε και όχι να αποκρύψουμε την πραγματικότητα.
Που ήταν, λοιπόν, ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος όταν το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο υπερέβαινε κατά πολύ το 100% του ΑΕΠ, από ουσιαστικά εσωτερικό δραχμικό χρέος, μετατρεπόταν σε καθ' ολοκληρίαν εξωτερικό χρέος - γεγονός που σήμαινε ότι ήταν αδύνατο να εξυπηρετηθεί, όταν θα εμφανιζόταν η πρώτη δυσκολία στις διεθνείς χρηματαγορές και το οποίο καθιστούσε την χώρα υποψήφια για χρεωκοπία;
Γιατί και με ποιά λογική επέτρεψε να συμβεί αυτό και να επικρέμαται - παραμένοντας στην αφάνεια και σε ένα καθεστώς ύπουλης σιωπής - επί της ελληνικής οικονομίας επί μακρύ χρονικό διάστημα, δηλαδή για μια σχεδόν εννεαετία;
Πότε και που συζήτησε το θέμα αυτό στα κυβερνητικά όργανα, στα οποία μετείχε;
Και φυσικά, άγνοια δεν μπορεί να επικαλεσθεί ο Αλέκος Παπαδόπουλος, διότι ο αείμνηστος δάσκαλός του ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε προειδοποιήσει, σαφέστατα και κατηγορηματικά : "Ή το έθνος θα αφανίσει το χρέος, ή το χρέος θα αφανίσει το έθνος".
Αυτό το επίπεδο του ελληνικού δημόσιου χρέους και η διάρθρωση αυτού του χρέους - ένα χρέος καθαρά τοκογλυφικό, αφού κατά 85%, έως 90% το χρέος αυτό είναι ένα ανατοκιστικό/επιτοκιακό χρέος, αφού από τα 345 δισ. €, που χρωστάει το ελληνικό δημόσιο, μόνον τα 35 δισ. €, έως 52 δισ. €, αντιστοιχούν σε πραγματικό χρήμα που έχει λάβει η χώρα, ενώ τα υπόλοιπα αντιστοιχούν σε ανατοκισμούς και τόκους παλαιών χρεών, γεγονός που καθιστά το ελληνικό δημόσιο χρέος, ως υπόδειγμα τοκογλυφικού χρέους, το οποίο η χώρα έπρεπε τον Μάϊο του 2010 να αρνηθεί να εξυπηρετήσει, όπως και τώρα πρέπει να παύσει να εξυπηρετεί - έπρεπε να οδηγήσουν τον Αλέκο Παπαδόπουλο (ο οποίος - υπό την καθοδήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου - είχε επιτυχώς ξεπεράσει την κρίση του 1994, όταν είχε αντιμετωπισθεί η κερδοσκοπική επίθεση κατά της δραχμής, με την αφανή, αλλά ουσιαστική βοήθεια του αείμνηστου τότε Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Ιωάννη Μπούτου και του τότε Δοικητή της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος Γεώργιου Μίρκου) στο να εισηγηθεί την μη ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη, διότι η χώρα δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις ένταξής της σε αυτήν και διότι στην πρώτη δυσκολία θα χρεωκοπούσε - εάν και εφ' όσον η Ε.Κ.Τ. θα ηρνείτο να λειτουργήσει, όπως λειτουργούν όλες οι Κεντρικές Τράπεζες, οι οποίες χρηματοδοτούν τα δημόσια χρέη των κρατών στα οποία υπάγονται.
(Ας δούμε το παράδειγμα της Ιαπωνίας, η οποία έχει ένα δημόσιο χρέος το οποίο, κατά το έτος 2010, φθάνει το 227% του ΑΕΠ της και είναι εκφρασμένο στο τοπικό της νόμισμα, το γεν. Το δημόσιο χρέος της χώρας αυτής, κατά το τρέχον έτος και τα επόμενα, θα ξεπεράσει το 300% του ΑΕΠ, λόγω και της τεράστιας καταστροφής που υπέστη η χώρα από τον σεισμό της 11/3/2011 και το πυρηνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει, ως συνέπεια του σεισμού αυτού. Η Ιαπωνία, βέβαια, δεν πρόκειται να χρεωκοπήσει, αφού το δημόσιο αυτό χρέος είναι εσωτερικό χρέος και θα αντιμετωπισθεί από την εσωτερική χρηματαγορά και την Κεντρική Τράπεζα της χώρας, με τα νομισματικά εργαλεία, που έχουν οι εκεί τοπικές αρχές και τα οποία, δυστυχώς, δεν έχει η Ελλάδα, μετά την κατάργηση του εθνικού της νομίσματος, αφού δι’ αυτής και με την υιοθέτηση του ευρώ, παρέδωσε όλα τα σχετικά νομισματικά εργαλεία στα χέρια της ευρωγραφειοκρατίας των Βρυξελλών, της χρηματοπιστωτικής ελίτ της Φραγκφούρτης και της πολιτικής ελίτ του Βερολίνου).
Περιττό να πω ότι ο Αλέκος Παπαδόπουλος ουδέν - εξ όσων έπρεπε να πράξει τότε – έπραξε. Απεδέχθη και υποστήριξε, με φανατισμό μουσουλμάνου νεοφώτιστου, την υπόκωφη, ύπουλη, σιωπηλή, αλλά συνάμα βέβαιη, πορεία της χώρας προς την καταστροφή και την υπαγωγή του πληθυσμού της στο καθεστώς μιας εκσυγχρονισμένης πεονίας που του ετοιμάζουν οι «εταίροι», οι οποίοι ενεργούν ως κατοχικοί γκαουλάϊτερς των δανειστών της χώρας.
Για τους λόγους αυτούς, οι ευθύνες του είναι βαρύτατες. Και φυσικά, δεν δικαιούται να καμώνεται τον επικριτή του όντως φαύλου και ανίκανου πολιτικού συστήματος της χώρας, μέλος του οποίου είναι και ο ίδιος.
Και φυσικά φαύλος μπορεί να μην είναι. Σίγουρα, όμως, είναι ανίκανος. Κάτι που αποδείχθηκε, ευθύς ως έπαυσε να λειτουργεί και να ενεργεί, κάτω από τις φτερούγες του μεγάλου του δασκάλου – του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου…"
(Σχόλιά μου
http://htsoukas.blogspot.com/2011/04/blog-post.html?showComment=1303060697917#c8108955905125808421 και http://htsoukas.blogspot.com/2011/04/blog-post.html?showComment=1303063755987#c7040767953833062947 και http://htsoukas.blogspot.com/2011/04/blog-post.html?showComment=1303065746537#c3229579727423205022 της 17/4/2011 στο άρθρο του κ. Χαρίδημου Τσούκα, που δημοσίευσε στο μπλογκ του «ΕΝΑΡΘΡΗ ΚΡΑΥΓΗ», με τίτλο : «Ο Τσώρτσιλ, οι στρατηγοί και οι κατσαπλιάδες» http://htsoukas.blogspot.com/2011/04/blog-post.html ).
Σχόλια
Πάντως την συνθήκη του Μάαστριχτ που ήταν ο πρόδρομος του συμφώνου σταθερότητας δεν την είχε υπογράψει και το ΠΑΣΟΚ;
Εκείνη την εποχή έγινε επίθεση στην δραχμή από τα διεθνή funds, με σκοπό την υποτίμησή της. Η χώρα είχε τα απαραίτητα συναλλαγματικά αποθέματα και με μυστικές κινήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, του Αλέκου Παπαδόπουλου (που ήταν υπουργός Οικονομικών), του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Ιωάννη Μπούτου και του Διοικητή της Ε.Τ.Ε. Γεωργίου Μίρκου, αντιμετώπισαν την επίθεση αυτή, αν και η βάση της επίθεσης των funds δεν ήταν ανύπαρκτη. Η δραχμή ήταν ανατιμημένη, λόγω της νομισματικής χαλάρωσης, που ακολούθησε με την ανατροπή της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Οι διεθνείς αγορές, όμως, αγνοούσαν την έκταση του υπαρκτού προβλήματος. Και δεν την έμαθαν ποτέ, διότι οι τότε διοικούντες δεν κοινοποίησαν οιαδήποτε πληροφορία, γύρω από αυτήν. Ενήργησαν σαν να μην υπήρχε πρόβλημα. Δανείστηκαν ακόμα και με υψηλά επιτόκια (τα οποία εκείνη την εποχή έφθασαν στα δεκαετή ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, έως και πάνω από τις 1800 μονάδες βάσης) και επειδή οι δανειακές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου σε ξένο συνάλλαγμα ήσαν μικρές, αφού, όπως έχουμε πει, το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν ήταν, εκείνη την εποχή, εκφρασμένο σε ευρώ, αλλά κατά 85% δραχμικό, μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν την κερδοσκοπική επίθεση των funds, παρά το γεγονός ότι τα μακροοικονομικά και δημοσιονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας ήσαν, περίπου, τα ίδια με εκείνα, που βρήκε η κυβέρνηση του αφελούς ΓΑΠ τον Οκτώβριο του 2009 (πτώση ΑΕΠ της τάξης του –1%, δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από το 12% κλπ).
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, τότε, τα κατάφερε. Δηλαδή απέφυγε την μη επιθυμητή, τότε, άμεση υποτίμηση της δραχμής υποτίμηση, την οποία επιδίωξαν τα funds, επιβάλλοντας την πολιτική της διολίσθησης της δραχμής, αποφεύγοντας έναν απότομο πληθωριστικό κύκλο, για να εφαρμόσει την πολιτική μιας σταδιακής αποκλιμάκωσης του, μέχρι τότε και έως λίγο αργότερα, διψήφιου ελληνικού πληθωρισμού. Αυτό το κατάφερε ο τότε πρωθυπουργός, διότι η χώρα το 1994 είχε τα απαραίτητα νομισματικά όπλα (το τοπικό νόμισμα, την δραχμή και την Κεντρική Τράπεζα, την Τράπεζα της Ελλάδος, που εξέδιδε το τοπικό νόμισμα, όπως, επίσης, και τα απαραίτητα συναλλαγματικά αποθέματα) στα χέρια της. Αυτά τα όπλα είναι που της λείπουν τώρα.
Την Συνθήκη του Μάαστριχτ την είχε ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ εκείνη την εποχή (1992). Σε αυτά τα θέματα ο Ανδρέας Παπανδρέου ακολουθούσε, πάντοτε, μια ευκαιριακή πολιτική, αποφεύγοντας αυτό που θεωρούσε σαν μια αχρείαστη σύγκρουση με τον ισχυρό ξένο παράγοντα. Γνώριζε πολύ καλά ότι αυτό που θα έπαιζε ρόλο ήταν η εφαρμογή της Συνθήκης, όταν και αν θα προχωρούσε στην πράξη η δημιουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και όχι η ψήφιση της Συνθήκης.
Αν και η Συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν καταστροφική (αυτό τότε δεν ήταν κατανοητό, παρά μόνον στους ειδήμονες και μάλιστα όχι σε όλους), από τακτικής απόψεως, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ίσως, είχε δίκιο, αποφεύγοντας μια σύγκρουση με τους Ευρωπαίους, που ο ίδιος έκρινε ότι δεν ήταν απαραίτητη τότε. Το κρίσιμο σημείο με την Συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν η εφαρμογή της. Αυτό το τόνιζε πάντοτε και φρόντισε να προειδοποιήσει το 1995 τους διαδόχους του, λίγο πριν εγκαταλείψει την πρωθυπουργία, τονίζοντάς τους την επικινδυνότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους, εν όψει της Ο.Ν.Ε. και της ευρωζώνης, με την περίφημη φράση του : «Ή το έθνος θα αφανίσει το χρέος, ή το χρέος θα αφανίσει το έθνος».
Δυστυχώς οι διάδοχοί του δεν τον άκουσαν, διότι υπήρξαν ολιγόμυαλοι και άφρονες, οδηγώντας την χώρα στην ένταξη στην ευρωζώνη και στην σίγουρη πορεία προς την εξαθλίωση…