Γερμανία και ευρωζώνη : Μια ιστορικά αντιφατική σχέση, που έχει οδηγήσει σε έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη.
"Bail out, αγαπητοί μου φίλοι. Και θα έλθουν και άλλα bail outs….
Μάριε.
Η ευρωζώνη δεν ήταν καθαρή γερμανική επιλογή.Ήταν επιλογή γαλλική, η οποία καταστρώθηκε ως σχέδιο, το οποίο έγινε αποδεκτό από την γερμανική ελίτ, προκειμένου να συμφωνήσουν οι Γάλλοι (ο αείμνηστος πρόεδρος Φρανσουά Μιττεράν) και οι Βρετανοί – οι οποίοι για τους δικούς τους λόγους αυτοκρατορικού μεγαλείου δεν μπήκαν σε αυτήν – στην ενοποίηση της Γερμανίας. Η ευρωζώνη ήταν δηλαδή προϊόν της πτώσης του τείχους του Βερολίνου και του τέλους του Ψυχρού Πολέμου και του υπαρκτού κομμουνισμού (για να θυμηθώ και τον καλό φίλο Pelerin) στην Ευρώπη, καθώς και ζήτημα που προσδιορίστηκε από τους νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και επιβλήθηκε στους ηττημένους Γερμανούς (η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ διαρκώς και επίμονα ωρυόταν στα διάφορα ευρωπαϊκά και νατοϊκά συμβούλια ότι ήταν αδιανόητη η ενοποίηση της Γερμανίας) και όχι προϊόν της γερμανικής βούλησης.
Αυτό που πέτυχαν οι Γερμανοί του Χέλμουτ Κολ, εκείνη την εποχή, ως αντάλλαγμα – πέρα από την αποδοχή της ενοποίησης των δύο Γερμανιών – ήταν να σχεδιαστεί το νόμισμα της υπό δημιουργία ΟΝΕ, πάνω στην βάση του σταθερού γερμανικού Μάρκου, για να βοηθηθεί η ανταγωνιστικότητα της τεράστιας γερμανικής εξαγωγικής βιομηχανίας (και αυτό ήταν το λάθος του τότε Γάλλου προέδρου). Αυτήν την αλήθεια μας την θύμησε χθες ο εκ των αρχιτεκτόνων των συμφωνιών εκείνης της εποχή (1989 – 1990), επικρίνοντας έμμεσα την πολιτική Μέρκελ απέναντι στο ελληνικό πρόβλημα και την καθυστέρηση του ελληνικού bail out.
Αυτό το λέω και το τονίζω, διότι πολλοί δεν το γνωρίζουν (ή, όσοι το γνωρίζουν, τείνουν να το ξεχνούν) και επειδή θέλω να δείξω ότι η ευρωζώνη δεν υπήρξε μια πρωτογενής γερμανική επιλογή. Ήταν ένας ευρωπαϊκός κορσές στην ενοποιημένη Γερμανία, η οποία (παρά τα προβλήματά της) αντιμετωπιζόταν, από τις ευρωπαϊκές χώρες που είχαν νικήσει την Γερμανία στον τελευταίο πόλεμο του πρώτου ημίσεως της δεκαετίας του 1940, ως φόβος, για το μεσομακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό μέλλον και χρησιμοποιήθηκε αυτός ο κορσές, ως ένας μηχανισμός ελέγχου και περιορισμού της γερμανικής ισχύος.
Έτσι, λοιπόν, γίνεται κατανοητό ότι η γερμανική πολιτική και οικονομική ελίτ δεν είναι ιδεολογικά, φιλοσοφικά και εκ πεποιθήσεως δεσμευμένη με το ευρώ και την ευρωζώνη. Στο βάθος πάντοτε νοσταλγεί το μάρκο και την αυτονομία της διότι είναι μια χώρα η οποία έχει τεράστιες δυνατότητες, έναν εργατικό και πειθήνιο, μέχρι βλακείας, όπως ιστορικά έχει αποδειχθεί λαό – οι Σοβιετικοί είχαν φθάσει έξω από την καγγελαρία και πολλοί Γερμανοί πίστευαν ακόμη τον Γκέμπελς ακούγοντάς τον στο ραδιόφωνο, που τους έλεγε ότι η νίκη θα είναι δική τους.
Αυτός είναι και ο φόβος, όσον αφορά την σταθερότητα του εγχειρήματος του ευρώ και της ευρωζώνης. Οι Γερμανοί θα μπορούσε, πραγματικά, κάποια στιγμή να το εγκαταλείψουν και αυτό θα σήμαινε και την διάλυση του κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού. Και αυτό είναι που όλοι τρέμουν και το οποίο σκέπτονται οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και ποντάρουν στην ελληνική χρεωκοπία σήμερα ή σε μιαν άλλη χρεωκοπία αύριο.
Βέβαια και οι γερμανικές ελίτ έχουν δεσμευθεί με συμφέροντα, μέσα στην ευρωζώνη και μια αποχώρηση της Γερμανίας δεν είναι καθόλου εύκολη, διότι κάτι τέτοιο θα ενεργοποιήσει (μαζύ με την μεγάλη οικονομική ζημιά, που θα υφίστατο η γερμανική οικονομία από την επαναφορά των παλαιών αλήστου μνήμης δασμολογικών τειχών στις ευρωπαϊκές χώρες και όλων των σχετικών μέτρων προστατευτισμού) την παλαιά συμμαχία των νικητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Γερμανία παραμένει μια κατεχόμενη χώρα), γεγονός που σημαίνει ότι θα ληφθούν μέτρα εναντίον της και πιθανότατα η χώρα θα γυρίσει σε ένα καθεστώς παρία της ευρωπαϊκής και της διεθνούς ζωής, στον βαθμό που – εκ των συνθηκών – δεν της έχει επιτραπεί να έχει οποιαδήποτε αξιόλογη στρατιωτική δύναμη. Ακόμα, η αρχιτεκτονική του ευρώ βολεύει την γερμανική εξαγωγική και χρηματοπιστωτική ελίτ και θα προσπαθήσει να την διατηρήσει, με όποιες απώλειες (σαν το ελληνικό bail out).
Αλλά τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η «αειφόρα ανάπτυξη» υπήρξε ένα βλακώδες ιδεολόγημα, το οποίο έχει πάψει να λειτουργεί και έτσι οι καιροί της ανεμελιάς τελείωσαν, διότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας έκανε την κλασσική «κουτσουκέλα» του, με τις φούσκες του, ρίχνοντας απότομα την παγκόσμια κατανάλωση, αδυνατώντας να μετατρέψει τις αποταμιεύσεις σε επενδύσεις, φέρνοντας την ύφεση, η οποία συνδυάστηκε με τις λειτουργικές αδυναμίες της ευρωζώνης και την γερμανική «σκατοκεφαλιά» – για να θυμηθώ και μια χαρακτηριστική έκφραση των Ελλήνων της Γερμανίας, η οποία περιγράφει την γερμανική νοοτροπία.
Οι Γερμανοί, λοιπόν, δεν σκέφθηκαν ούτε μια «βόρεια ευρωζώνη», ούτε τίποτε. Απλώς (και αυτή είναι η αυτοκριτική τους, δια στόματος Μέρκελ) υπήρξαν χαλαροί στα κριτήρια εισόδου των χωρών της Ε.Ε. στην ευρωζώνη, βάζοντας εντός τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου – με προεξάρχουσα την Ελλάδα -, διότι και αυτοί πίστεψαν στο βλακώδες ιδεολόγημα της «αειφόρας ανάπτυξης», που κυριάρχησε στην Ευρώπη και στον αναπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμα κατά την δεκαετία του 1990 και στο δόγμα ότι με το ενιαίο νόμισμα και τον φθηνό δανεισμό των χωρών του νότου (και όχι μόνον αυτών) η ανάπτυξη θα είναι, πρώτ’ απ’ όλα, επωφελής για την γερμανική εξαγωγική βιομηχανία και διαρκής για όλους, αφού η ίδια η δυναμική της θα μπορεί να αναχρηματοδοτεί αυτό το χρέος και θα κρατάει τον λόγο δημόσιου χρέους/ΑΕΠ σε λογικά επίπεδα.
Και εκεί την πάτησαν. Διότι, με τις απορρυθμίσεις των κανονισμών στις αμερικανικές γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές και την δυναμική έλευση της παγκοσμιοποίησης, ως αποτέλεσμα της πτώσης του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και την ενσωμάτωση της Κίνας στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα, γεγονότα, που διόγκωσαν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και το κατέστησαν εντελώς ανεξέλεγκτο, ήταν φυσικό επακόλουθο, το σύστημα αυτό να παράξει και τώρα αυτό που πάντοτε παρήγαγε, όταν ήταν αρρύθμιστο, από την εποχή της κρίσης «των βολβών της τουλίπας» το 1637 στο Άμστερνταμ και του Τζων Λώ στο Παρίσι, έως την GREAT DEPRESSION την δεκαετία του 1930 : Την ύφεση του 2008, η οποία συγκρατήθηκε, χάρη στα αντανακλαστικά του αμερικανικού πολιτικού και οικονομικού συστήματος, μετά την βλακεία της εγκατάλειψης της Λήμαν Μπράδερς στην τύχη της και στην άφθονη κοπή χρήματος από την FED και τα εκτεταμένα δημοσιονομικά ελλείμματα του αμερικανικού κρατικού προϋπολογισμού.
Μιά ύφεση, όμως, η οποία από το φθινόπωρο του 2009 ήλθε και στρογγυλοκάθησε στην ευρωζώνη, λόγω των χαοτικών ανεπαρκειών της και της ουσιαστικής έλλειψης προστασίας του ευρώ, αφού δεν υπάρχει πίσω του ένα συγκροτημένο κρατικό μόρφωμα να το στηρίζει και ενόσω η κύρια οικονομία της ευρωζώνης – η γερμανική – δεν θεωρείται δεδομένη και εν πάση περιπτώσει, δεν ασκεί τον ρόλο της. Και να πούμε την αλήθεια, δεν μπορεί να τον ασκήσει από μόνη της, διότι η άσκηση ενός πανευρωπαϊκού ρόλου την ξεπερνά κατά πολύ.
Αυτό οι αγορές το ξέρουν και θα παίξουν πάνω σε αυτό, όσο τους επιτρέπεται να παίξουν.
Το αστείο και το τραγικό συνάμα. στην όλη υπόθεση είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει νέο ευρώ. Και δεν μπορεί να υπάρξει νέο ευρώ, διότι δεν υπάρχει διαδικασία αναγκαστικής εξόδου κάποιας χώρας από την ευρωζώνη. Ουδείς μπορεί να μας βγάλει από την ευρωζώνη, διότι δεν έχει προβλεφθεί στις συνθήκες που την δημιούργησαν οποιαδήποτε σχετική διαδικασία αποπομπής. Από την ευρωζώνη μπορεί να βγει μια χώρα μόνον με την θέλησή της και αυτό είναι που κάνει τους Γερμανούς να δυσανασχετούν με την απρονοησία που – λένε ότι – επέδειξαν το 2000, όταν αποφασιζόταν ποιές χώρες θα μπουν στην ευρωζώνη.
Η αλήθεια είναι ότι τότε είχε υπάρξει έντονος προβληματισμός για το εάν οι χώρες του νότου έπρεπε να μπουν στην ευρωζώνη (για την Ελλάδα, μάλιστα, όλοι έλεγαν ότι δεν έπρεπε να μπει, αλλά ο μοιραίος κ. καθηγητής, χάρη στις πολιτικές του συμμαχίες με τους Σρέντερ και Ζοσπέν, με τις φρούδες υποσχέσεις του ότι θα συμμαζέψει τα πράγματα και με τις αλχημιστικές του στατιστικές, έπεισε την τότε ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ να εντάξει και την Ελλάδα στην ευρωζώνη, για να μπορεί η ελληνική πολιτική και οικονομική ελίτ να δανείζεται ασύδοτα με χαμηλά επιτόκια και για να βάλουν και το σύνολο του ελληνικού λαού σε αυτήν την διαδικασία, την οποία έβλεπαν, ως αέναη), αλλά ξεπεράστηκε γρήγορα, λόγω των επικρατούντων ιδεολογημάτων της εποχής, αλλά και επειδή ο φθηνός δανεισμός των χωρών αυτών δεν ήταν διόλου ασύμφορος, για τις γερμανικές ελίτ, οι οποίες επωφελήθηκαν από αυτήν την διαδικασία.
Υπό αυτές τις μπαχαλοειδείς συνθήκες δημιουργίας του ευρώ και της ευρωζώνης (μιας σκέτης και ατελούς οικονομικής ένωσης – κάτι παραπάνω δηλαδή από την παλαιά «λατινική ένωση» του 19ου αιώνα -, χωρίς μια μορφή ομοσπονδιακής κρατικής ενότητας) ήταν φυσικό και επόμενο να ισχύσει η κλασσική και παροιμιώδης φράση του Μίλτον Φρήντμαν ότι δηλαδή «δεν υπάρχει τζάμπα γεύμα, διότι στο τέλος κάποτε έρχεται ο λογαριασμός» και ήταν φυσικό και επόμενο ο λογαριασμός να έλθει, διότι αυτή η φράση ισχύει, πλήρως, στα αρρύθμιστα οικονομικά συστήματα, σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, αφού αυτά δεν έχουν επανορθωτικούς μηχανισμούς.
Και η περίπτωση της Ελλάδας το δείχνει περίτρανα. Το ευρωμπάχαλο κατέστησε την παγκόσμια ύφεση ευρωζωνική ύφεση, η ελληνική δημοσιονομική κρίση μετατράπηκε σε πιστωτική κρίση, λόγω των ανοησιών του ΓΑΠ με το ελληνικό δημοσιονομικό έλλειμμα και τα περί χρεωκοπίας της χώρας και της βλακώδους αστοχίας του Τρισέ με την μη αποδοχή από την ΕΚΤ των ελληνικών ομολόγων, για να εξελιχθεί αναπότρεπτα, από εκεί και πέρα, σε κρίση δανεισμού της χώρας, λόγω της στενοκεφαλιάς, της ιδεολογικής τύφλωσης και των πολιτικάντικων χειρισμών των Γερμανών εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού, που κυβερνά αυτήν την μεγάλη χώρα του ευρωπαϊκού βορρά.
Τα hedge funds ήταν από εκεί και πέρα, λογικό να αντιδράσουν όπως αντέδρασαν και να φθάσουν να παίζουν με την ελληνική χρεωκοπία, ένα παιχνίδι που καθιστούσε, όσο περνούσε (και περνάει ο χρόνος) ακριβότερο το ελληνικό bail out, το οποίο στην αρχή της διαδικασίας – πριν από επτά ή και πέντε μήνες – δεν ήταν καθόλου απαραίτητο και αναπόφευκτο, πλην όμως κατέστη απαραίτητο και αναπόφευκτο στην πορεία του χρόνου, λόγω των απίθανων βλακειών, όλων των πλευρών του δράματος, με πρώτους και «καλύτερους» υπεύθυνους τους δικούς μας, οι οποίοι είναι κυριολεκτικά για κρέμασμα, επιβαρύνοντας με τις ανοησίες τους (το έχω γράψει πολλές φορές : Το παιχνίδι και οι αντίπαλοι παίκτες τους υπερέβαιναν, αφού δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα και λόγω της δικής τους ανικανότητας), των οποίων το κόστος, ως επιβάρυνση του ελληνικού δημόσιου δανεισμού, φθάνει τα 17 δισ. €.
Για όλους αυτούς τους λόγους, που κάνουν τους ευρωζωνίτες να αργοπορούν, οι εξελίξεις στην ευρωζώνη είναι και παραμένουν αβέβαιες και ουδείς μπορεί να προβλέψει το μέλλον της ευρωζώνης, ο κίνδυνος διάλυσης της οποίας παραμένει υπαρκτός, όσο και αν η λογική επιβάλλει την διατήρησή της."
(Σχόλιό μου http://e-rooster.gr/03/2010/2330#comment-131181 της 30/4/2010 στο e-rooster.gr , στο άρθρο του κ. Γιώργου Καισάριου : "Τι θα μας κάνουν οι "Κακοί" του ΔΝΤ" http://e-rooster.gr/03/2010/2330 ).
Μάριε.
Η ευρωζώνη δεν ήταν καθαρή γερμανική επιλογή.Ήταν επιλογή γαλλική, η οποία καταστρώθηκε ως σχέδιο, το οποίο έγινε αποδεκτό από την γερμανική ελίτ, προκειμένου να συμφωνήσουν οι Γάλλοι (ο αείμνηστος πρόεδρος Φρανσουά Μιττεράν) και οι Βρετανοί – οι οποίοι για τους δικούς τους λόγους αυτοκρατορικού μεγαλείου δεν μπήκαν σε αυτήν – στην ενοποίηση της Γερμανίας. Η ευρωζώνη ήταν δηλαδή προϊόν της πτώσης του τείχους του Βερολίνου και του τέλους του Ψυχρού Πολέμου και του υπαρκτού κομμουνισμού (για να θυμηθώ και τον καλό φίλο Pelerin) στην Ευρώπη, καθώς και ζήτημα που προσδιορίστηκε από τους νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και επιβλήθηκε στους ηττημένους Γερμανούς (η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ διαρκώς και επίμονα ωρυόταν στα διάφορα ευρωπαϊκά και νατοϊκά συμβούλια ότι ήταν αδιανόητη η ενοποίηση της Γερμανίας) και όχι προϊόν της γερμανικής βούλησης.
Αυτό που πέτυχαν οι Γερμανοί του Χέλμουτ Κολ, εκείνη την εποχή, ως αντάλλαγμα – πέρα από την αποδοχή της ενοποίησης των δύο Γερμανιών – ήταν να σχεδιαστεί το νόμισμα της υπό δημιουργία ΟΝΕ, πάνω στην βάση του σταθερού γερμανικού Μάρκου, για να βοηθηθεί η ανταγωνιστικότητα της τεράστιας γερμανικής εξαγωγικής βιομηχανίας (και αυτό ήταν το λάθος του τότε Γάλλου προέδρου). Αυτήν την αλήθεια μας την θύμησε χθες ο εκ των αρχιτεκτόνων των συμφωνιών εκείνης της εποχή (1989 – 1990), επικρίνοντας έμμεσα την πολιτική Μέρκελ απέναντι στο ελληνικό πρόβλημα και την καθυστέρηση του ελληνικού bail out.
Αυτό το λέω και το τονίζω, διότι πολλοί δεν το γνωρίζουν (ή, όσοι το γνωρίζουν, τείνουν να το ξεχνούν) και επειδή θέλω να δείξω ότι η ευρωζώνη δεν υπήρξε μια πρωτογενής γερμανική επιλογή. Ήταν ένας ευρωπαϊκός κορσές στην ενοποιημένη Γερμανία, η οποία (παρά τα προβλήματά της) αντιμετωπιζόταν, από τις ευρωπαϊκές χώρες που είχαν νικήσει την Γερμανία στον τελευταίο πόλεμο του πρώτου ημίσεως της δεκαετίας του 1940, ως φόβος, για το μεσομακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό μέλλον και χρησιμοποιήθηκε αυτός ο κορσές, ως ένας μηχανισμός ελέγχου και περιορισμού της γερμανικής ισχύος.
Έτσι, λοιπόν, γίνεται κατανοητό ότι η γερμανική πολιτική και οικονομική ελίτ δεν είναι ιδεολογικά, φιλοσοφικά και εκ πεποιθήσεως δεσμευμένη με το ευρώ και την ευρωζώνη. Στο βάθος πάντοτε νοσταλγεί το μάρκο και την αυτονομία της διότι είναι μια χώρα η οποία έχει τεράστιες δυνατότητες, έναν εργατικό και πειθήνιο, μέχρι βλακείας, όπως ιστορικά έχει αποδειχθεί λαό – οι Σοβιετικοί είχαν φθάσει έξω από την καγγελαρία και πολλοί Γερμανοί πίστευαν ακόμη τον Γκέμπελς ακούγοντάς τον στο ραδιόφωνο, που τους έλεγε ότι η νίκη θα είναι δική τους.
Αυτός είναι και ο φόβος, όσον αφορά την σταθερότητα του εγχειρήματος του ευρώ και της ευρωζώνης. Οι Γερμανοί θα μπορούσε, πραγματικά, κάποια στιγμή να το εγκαταλείψουν και αυτό θα σήμαινε και την διάλυση του κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού. Και αυτό είναι που όλοι τρέμουν και το οποίο σκέπτονται οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και ποντάρουν στην ελληνική χρεωκοπία σήμερα ή σε μιαν άλλη χρεωκοπία αύριο.
Βέβαια και οι γερμανικές ελίτ έχουν δεσμευθεί με συμφέροντα, μέσα στην ευρωζώνη και μια αποχώρηση της Γερμανίας δεν είναι καθόλου εύκολη, διότι κάτι τέτοιο θα ενεργοποιήσει (μαζύ με την μεγάλη οικονομική ζημιά, που θα υφίστατο η γερμανική οικονομία από την επαναφορά των παλαιών αλήστου μνήμης δασμολογικών τειχών στις ευρωπαϊκές χώρες και όλων των σχετικών μέτρων προστατευτισμού) την παλαιά συμμαχία των νικητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Γερμανία παραμένει μια κατεχόμενη χώρα), γεγονός που σημαίνει ότι θα ληφθούν μέτρα εναντίον της και πιθανότατα η χώρα θα γυρίσει σε ένα καθεστώς παρία της ευρωπαϊκής και της διεθνούς ζωής, στον βαθμό που – εκ των συνθηκών – δεν της έχει επιτραπεί να έχει οποιαδήποτε αξιόλογη στρατιωτική δύναμη. Ακόμα, η αρχιτεκτονική του ευρώ βολεύει την γερμανική εξαγωγική και χρηματοπιστωτική ελίτ και θα προσπαθήσει να την διατηρήσει, με όποιες απώλειες (σαν το ελληνικό bail out).
Αλλά τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η «αειφόρα ανάπτυξη» υπήρξε ένα βλακώδες ιδεολόγημα, το οποίο έχει πάψει να λειτουργεί και έτσι οι καιροί της ανεμελιάς τελείωσαν, διότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας έκανε την κλασσική «κουτσουκέλα» του, με τις φούσκες του, ρίχνοντας απότομα την παγκόσμια κατανάλωση, αδυνατώντας να μετατρέψει τις αποταμιεύσεις σε επενδύσεις, φέρνοντας την ύφεση, η οποία συνδυάστηκε με τις λειτουργικές αδυναμίες της ευρωζώνης και την γερμανική «σκατοκεφαλιά» – για να θυμηθώ και μια χαρακτηριστική έκφραση των Ελλήνων της Γερμανίας, η οποία περιγράφει την γερμανική νοοτροπία.
Οι Γερμανοί, λοιπόν, δεν σκέφθηκαν ούτε μια «βόρεια ευρωζώνη», ούτε τίποτε. Απλώς (και αυτή είναι η αυτοκριτική τους, δια στόματος Μέρκελ) υπήρξαν χαλαροί στα κριτήρια εισόδου των χωρών της Ε.Ε. στην ευρωζώνη, βάζοντας εντός τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου – με προεξάρχουσα την Ελλάδα -, διότι και αυτοί πίστεψαν στο βλακώδες ιδεολόγημα της «αειφόρας ανάπτυξης», που κυριάρχησε στην Ευρώπη και στον αναπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμα κατά την δεκαετία του 1990 και στο δόγμα ότι με το ενιαίο νόμισμα και τον φθηνό δανεισμό των χωρών του νότου (και όχι μόνον αυτών) η ανάπτυξη θα είναι, πρώτ’ απ’ όλα, επωφελής για την γερμανική εξαγωγική βιομηχανία και διαρκής για όλους, αφού η ίδια η δυναμική της θα μπορεί να αναχρηματοδοτεί αυτό το χρέος και θα κρατάει τον λόγο δημόσιου χρέους/ΑΕΠ σε λογικά επίπεδα.
Και εκεί την πάτησαν. Διότι, με τις απορρυθμίσεις των κανονισμών στις αμερικανικές γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές αγορές και την δυναμική έλευση της παγκοσμιοποίησης, ως αποτέλεσμα της πτώσης του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και την ενσωμάτωση της Κίνας στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα, γεγονότα, που διόγκωσαν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και το κατέστησαν εντελώς ανεξέλεγκτο, ήταν φυσικό επακόλουθο, το σύστημα αυτό να παράξει και τώρα αυτό που πάντοτε παρήγαγε, όταν ήταν αρρύθμιστο, από την εποχή της κρίσης «των βολβών της τουλίπας» το 1637 στο Άμστερνταμ και του Τζων Λώ στο Παρίσι, έως την GREAT DEPRESSION την δεκαετία του 1930 : Την ύφεση του 2008, η οποία συγκρατήθηκε, χάρη στα αντανακλαστικά του αμερικανικού πολιτικού και οικονομικού συστήματος, μετά την βλακεία της εγκατάλειψης της Λήμαν Μπράδερς στην τύχη της και στην άφθονη κοπή χρήματος από την FED και τα εκτεταμένα δημοσιονομικά ελλείμματα του αμερικανικού κρατικού προϋπολογισμού.
Μιά ύφεση, όμως, η οποία από το φθινόπωρο του 2009 ήλθε και στρογγυλοκάθησε στην ευρωζώνη, λόγω των χαοτικών ανεπαρκειών της και της ουσιαστικής έλλειψης προστασίας του ευρώ, αφού δεν υπάρχει πίσω του ένα συγκροτημένο κρατικό μόρφωμα να το στηρίζει και ενόσω η κύρια οικονομία της ευρωζώνης – η γερμανική – δεν θεωρείται δεδομένη και εν πάση περιπτώσει, δεν ασκεί τον ρόλο της. Και να πούμε την αλήθεια, δεν μπορεί να τον ασκήσει από μόνη της, διότι η άσκηση ενός πανευρωπαϊκού ρόλου την ξεπερνά κατά πολύ.
Αυτό οι αγορές το ξέρουν και θα παίξουν πάνω σε αυτό, όσο τους επιτρέπεται να παίξουν.
Το αστείο και το τραγικό συνάμα. στην όλη υπόθεση είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει νέο ευρώ. Και δεν μπορεί να υπάρξει νέο ευρώ, διότι δεν υπάρχει διαδικασία αναγκαστικής εξόδου κάποιας χώρας από την ευρωζώνη. Ουδείς μπορεί να μας βγάλει από την ευρωζώνη, διότι δεν έχει προβλεφθεί στις συνθήκες που την δημιούργησαν οποιαδήποτε σχετική διαδικασία αποπομπής. Από την ευρωζώνη μπορεί να βγει μια χώρα μόνον με την θέλησή της και αυτό είναι που κάνει τους Γερμανούς να δυσανασχετούν με την απρονοησία που – λένε ότι – επέδειξαν το 2000, όταν αποφασιζόταν ποιές χώρες θα μπουν στην ευρωζώνη.
Η αλήθεια είναι ότι τότε είχε υπάρξει έντονος προβληματισμός για το εάν οι χώρες του νότου έπρεπε να μπουν στην ευρωζώνη (για την Ελλάδα, μάλιστα, όλοι έλεγαν ότι δεν έπρεπε να μπει, αλλά ο μοιραίος κ. καθηγητής, χάρη στις πολιτικές του συμμαχίες με τους Σρέντερ και Ζοσπέν, με τις φρούδες υποσχέσεις του ότι θα συμμαζέψει τα πράγματα και με τις αλχημιστικές του στατιστικές, έπεισε την τότε ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ να εντάξει και την Ελλάδα στην ευρωζώνη, για να μπορεί η ελληνική πολιτική και οικονομική ελίτ να δανείζεται ασύδοτα με χαμηλά επιτόκια και για να βάλουν και το σύνολο του ελληνικού λαού σε αυτήν την διαδικασία, την οποία έβλεπαν, ως αέναη), αλλά ξεπεράστηκε γρήγορα, λόγω των επικρατούντων ιδεολογημάτων της εποχής, αλλά και επειδή ο φθηνός δανεισμός των χωρών αυτών δεν ήταν διόλου ασύμφορος, για τις γερμανικές ελίτ, οι οποίες επωφελήθηκαν από αυτήν την διαδικασία.
Υπό αυτές τις μπαχαλοειδείς συνθήκες δημιουργίας του ευρώ και της ευρωζώνης (μιας σκέτης και ατελούς οικονομικής ένωσης – κάτι παραπάνω δηλαδή από την παλαιά «λατινική ένωση» του 19ου αιώνα -, χωρίς μια μορφή ομοσπονδιακής κρατικής ενότητας) ήταν φυσικό και επόμενο να ισχύσει η κλασσική και παροιμιώδης φράση του Μίλτον Φρήντμαν ότι δηλαδή «δεν υπάρχει τζάμπα γεύμα, διότι στο τέλος κάποτε έρχεται ο λογαριασμός» και ήταν φυσικό και επόμενο ο λογαριασμός να έλθει, διότι αυτή η φράση ισχύει, πλήρως, στα αρρύθμιστα οικονομικά συστήματα, σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, αφού αυτά δεν έχουν επανορθωτικούς μηχανισμούς.
Και η περίπτωση της Ελλάδας το δείχνει περίτρανα. Το ευρωμπάχαλο κατέστησε την παγκόσμια ύφεση ευρωζωνική ύφεση, η ελληνική δημοσιονομική κρίση μετατράπηκε σε πιστωτική κρίση, λόγω των ανοησιών του ΓΑΠ με το ελληνικό δημοσιονομικό έλλειμμα και τα περί χρεωκοπίας της χώρας και της βλακώδους αστοχίας του Τρισέ με την μη αποδοχή από την ΕΚΤ των ελληνικών ομολόγων, για να εξελιχθεί αναπότρεπτα, από εκεί και πέρα, σε κρίση δανεισμού της χώρας, λόγω της στενοκεφαλιάς, της ιδεολογικής τύφλωσης και των πολιτικάντικων χειρισμών των Γερμανών εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού, που κυβερνά αυτήν την μεγάλη χώρα του ευρωπαϊκού βορρά.
Τα hedge funds ήταν από εκεί και πέρα, λογικό να αντιδράσουν όπως αντέδρασαν και να φθάσουν να παίζουν με την ελληνική χρεωκοπία, ένα παιχνίδι που καθιστούσε, όσο περνούσε (και περνάει ο χρόνος) ακριβότερο το ελληνικό bail out, το οποίο στην αρχή της διαδικασίας – πριν από επτά ή και πέντε μήνες – δεν ήταν καθόλου απαραίτητο και αναπόφευκτο, πλην όμως κατέστη απαραίτητο και αναπόφευκτο στην πορεία του χρόνου, λόγω των απίθανων βλακειών, όλων των πλευρών του δράματος, με πρώτους και «καλύτερους» υπεύθυνους τους δικούς μας, οι οποίοι είναι κυριολεκτικά για κρέμασμα, επιβαρύνοντας με τις ανοησίες τους (το έχω γράψει πολλές φορές : Το παιχνίδι και οι αντίπαλοι παίκτες τους υπερέβαιναν, αφού δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα και λόγω της δικής τους ανικανότητας), των οποίων το κόστος, ως επιβάρυνση του ελληνικού δημόσιου δανεισμού, φθάνει τα 17 δισ. €.
Για όλους αυτούς τους λόγους, που κάνουν τους ευρωζωνίτες να αργοπορούν, οι εξελίξεις στην ευρωζώνη είναι και παραμένουν αβέβαιες και ουδείς μπορεί να προβλέψει το μέλλον της ευρωζώνης, ο κίνδυνος διάλυσης της οποίας παραμένει υπαρκτός, όσο και αν η λογική επιβάλλει την διατήρησή της."
(Σχόλιό μου http://e-rooster.gr/03/2010/2330#comment-131181 της 30/4/2010 στο e-rooster.gr , στο άρθρο του κ. Γιώργου Καισάριου : "Τι θα μας κάνουν οι "Κακοί" του ΔΝΤ" http://e-rooster.gr/03/2010/2330 ).
Σχόλια