5/6/1985 - 11/11/2008 : 23 χρόνια μετά, ξανασυναντηθήκαμε με την Κωστούλα.
5/6/1985 photo με την Κωστούλα Κανδηλιώτη, λίγο πριν την απονομή των πτυχίων Νομικής στο Α.Π.Θ.
'Οπως έγραψα και στο δεύτερο σχόλιό μου για την δίκη του Γιάννη Μιχαλόπουλου, η δικαστική περιπέτεια του αγαπητού Γιάννη, με την μήνυση του Φάνη Παπαδόπουλου, μου έδωσε την ευκαιρία να συναντήσω, μετά από 23 χρόνια την παλιά μου συμφοιτήτρια Κωστούλα Κανδηλιώτη.
Την Κωστούλα ο Γιάννης την προσέλαβε, ως νέα του δικηγόρο, στην δικαστική του διαμάχη με τον Φάνη Παπαδόπουλο, παλαιό πολιτικό παράγοντα της Ν.Δ. και νομάρχη Βοιωτίας επί της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, επί της νομαρχίας του οποίου είχε ξεσπάσει ένα σκάνδαλο με τις επιδοτήσεις της Ε.Ο.Κ. στους βαμβακοκαλλιεργητές της περιοχής. Η πρόσληψη έγινε μέσω του Χρήστου Παππά, συμπατριώτη της Κωστούλας από τους Μελισσουργούς Άρτας και προέδρου του Περιβαλλοντικού Συλλόγου της Πετρούπολης, στον οποίο ο Γιάννης είναι αντιπρόεδρος και εγώ μέλος.
Αυτή η συγκυρία υπήρξε και η ευτυχής ευκαιρία να ξανασυναντηθούμε με την Κωστούλα, την οποία είχα να την δω από την ημέρα που τραβήχτηκε αυτη η φωτογραφία, την οποία έχω παραπάνω αναρτήσει, δηλαδή από τις 5/6/1985.
Όπως έχω ήδη γράψει και στο σχόλιό μου για την δίκη του Γιάννη, η συνάντηση έγινε την 11/11/2008 στις 7.00 το βράδυ στο δικηγορικό της γραφείο στα Εξάρχεια (Ζωοδόχου Πηγής 43) και πήγα προετοιμασμένος να την συναντήσω, επειδή ο Γιάννης, προηγουμένως, όταν συνατηθήκαμε στο ''ΑΣΤΥ ΚΑΦΕ'' στην Πετρούπολη, με τον Ανδρέα Μηλιώνη, για να πάμε στον δικηγόρο του, μας είπε ότι δικηγόρος του ήταν η Κωστούλα Κανδηλιώτη, γεγονός το οποίο με εξέπληξε ευχάριστα.
Η συνάντηση για μένα τουλάχιστον, ήταν συγκινητική, αφού με γύρισε πίσω στα νεανικά μου χρόνια και μου θύμησε άλλες εποχές, εντελώς διαφορετικές από αυτήν που τώρα ζούμε.
Όπως έχω γράψει, οι πολιτικοϊδεολογικές διαφορές, που εκείνη την εποχή είχα με την Κωστούλα και οι κόντρες μου μαζί της, δεν επηρέασαν στο ελάχιστο την εκτίμηση που της είχα, γιατί ήταν μια κοπέλλα με τσαγανό, ακόμα και όταν έφθανε στην υπερβολή.
Αλλά αυτό δεν ήταν μονόπλευρο, διότι και εγώ πολλές φορές έφθανα στην υπερβολή, αφού και εγώ ήμουν ανυποχώρητος στην υπεράσπιση των δικών μου απόψεων.
Η φιλική σχέση μας πέρασε από πολλές διακυμάνσεις, αλλά στην ουσία της δεν θίχτηκε από τις παραπάνω διαφορές.
Τέλος πάντων. Αυτό που έχει σημασία είναι αυτό που μένει στο τέλος, όταν η πάροδος του χρόνου καθαρίσει τις αναμνήσεις από τα περιττά τους στοιχεία και όταν αυτές οι αναμνήσεις οδηγήσουν σε ένα οριστικό καταστάλαγμα. Όταν, δηλαδή, έλθει η ώρα του τελικού ισοζυγίου, ως προς το εάν το τελικό συμπέρασμα είναι αρνητικό ή θετικό. Αν μια γνωριμία υπήρξε ευχάριστη ή δυσάρεστη.
Και αυτό που μπορώ να πω για την Κωστούλα είναι ότι υπήρξα ευτυχής που την γνώρισα.
Και ακόμα περισσότερο ευτυχής, που την ξαναείδα, μετά από τόσα χρόνια.
Γιατί είναι ένα κομμάτι της ζωής μου και μάλιστα της καλύτερης εποχής αυτής της ζωής : Της νεότητάς μου.
Σχόλια
''Ναι , ναι γιαυτό έβαλες τις φωνές....''.
Ο Γιάννης αναφέρεται στις πρώτες αντιδράσεις μου, που είχαν να κάνουν με τις αναμνήσεις, που είχα από τις κόντρες μου, με την Κωστούλα την εποχή των φοιτητικών μας χρόνων.
Στον σχολιασμό του Γιάννη, που ήταν σύμφωνος με αυτό που αντίκρυσε από τις δικές μου αντιδράσεις, απήντησα με το παρακάτω σχόλιο :
ΚΑΙ ΟΜΩΣ Η ΕΚΠΛΗΞΗ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΕ ΣΕ ΠΟΛΥ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΗ!
Και όμως, παρ' όλα αυτά, η έκπληξη ήταν ευχάριστη, ή καλύτερα εξελίχθηκε σε ευχάριστη!
Θα μπορούσαν και να μην ήσαν έτσι τα πράγματα. Αλλά - τι να κάνουμε; - ήσαν.
Είπαμε : Ο χρόνος ξεκαθαρίζει τις αναμνήσεις από τα περιττά πράγματα και στο τέλος μένουν μόνον τα καλά, ή τα άσχημα.
Και με την Κωστούλα μένουν τα καλά, διότι μπορεί να διαφωνείς - έντονα πολλές φορές - με κάποιον, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τον εκτιμάς.
Όσον αφορά τις τότε κόντρες μας, που είχαν πολιτικοϊδεολογικό χαρακτήρα, αυτές πια δεν μετρούν. Και μάλιστα μπορώ να πω ότι δεν μετρούν καθόλου, αφού αφορούσαν ζητήματα, που η ίδια η Ιστορία τα έχει λύσει.
Σίγουρα, δεν είχε δίκιο εκείνη. Αλλά και εγώ σε πολλά είχα άδικο.
Αν δεχτούμε, ως ορθή την θέση του Μαρξ - που είναι πιστή αντιγραφή της ανάλογης ρήσης του Χέγκελ - ότι το πεδίο της κρίσεως όλων των ιδεών και των πολιτικών, κοινωνικών και λοιπών θεωριών και ιδεολογιών, καθώς και των δημιουργών τους, είναι το πεδίο της Ιστορίας (και σε γενικές γραμμές η αντίληψη αυτή είναι ορθή, όχι γιατί το λέει ο Μαρξ - ή ο αρχιανακατωσούρας της ανθρώπινης σκέψης Χέγκελ -, αλλά επειδή έτσι έχουν τα πράγματα, μέσα στην ζωή), γίνεται αντιληπτό αυτό που γράφω, διότι η ιστορική εξέλιξη ακολούθησε άλλες διαδρομές και κατευθύνσεις από αυτές που εκείνη πίστευε και διέψευσε αρκετά από όσα εγώ τότε πίστευα.
Απλώς, εγώ ήμουν (και εξακολουθώ να παραμένω) περισσότερο πεσσιμιστής από την Κωστούλα εκείνης της εποχής και δεν πίστευα (και δεν πιστεύω) στην αναγκαστική πτώση του καπιταλιστικού συστήματος, όπως οι μαρξιστές (και ανάμεσα σε αυτούς και οι μαοϊκοί, στην τάση των οποίων τοποθετούσε τον εαυτό της, τότε, η Κωστούλα), το οποίο καπιταλιστικό σύστημα, από τότε, το θεωρούσα ικανό να επιβιώνει, μέσω των κεϋνσιανών συνταγών, που το έχουν γραφειοκρατικοποιήσει και το έχουν καταστήσει χαμαιλεοντικά προσαρμοστικό στις κάθε φορά επικρατούσες περιστάσεις.
Σε αυτή μου την αντίληψη με βοήθησε πολύ η επαφή μου με τις ιδέες του Κορνήλιου Καστοριάδη, με τις οποίες ήλθα σε επαφή απο το καλοκαίρι του 1978, οπότε και εγκατέλειψα οριστικά και αμετάκλητα τον τροτσκισμό, θεωρώντας από τότε τον εαυτό μου καστοριαδικό, όπως άλλωστε και σε όλη την φοιτητική μου ζωή. Έτσι με γνώρισε η Κωστούλα και σε αυτό το πεδίο εξελίχθηκε η ιδεολογικοπολιτική μας αντιπαλότητα, που έκανε και τις σχέσεις μας να έχουν διακυμάνσεις και μεταπτώσεις.
[Εδώ και πολύν καιρό δεν θεωρώ τον εαυτό μου καστοριαδικό, παρά την μεγάλη μου εκτίμηση στον Κορνήλιο. Όπως, επίσης, δεν είμαι μπακουνινικός, παρά την εκτίμησή μου στον Μιχαήλ Μπακούνιν, ή δεν είμαι κεϋνσιανός, παρά την εκτίμησή μου στον Κέϋνς. Γενικά, δεν είμαι πια - ικος, όπως, άλλωστε, πολλοί από εμάς. Αλλά εδώ εγώ ομιλώ για τον εαυτό μου και όχι για τους άλλους].
Κατά τα άλλα, το ισοζύγιο με την Κωστούλα είναι θετικό, ευχάριστο και ευτυχές, αφού συνδέεται με την καλύτερη περίοδο της ζωής μου : Τα νειάτα μου.
Αυτά τα ολίγα, ως δικό μου σχόλιο...