Η ακραία τοκογλυφική διάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, το οποίο αποτελείται, κατά 49,15%, από τόκους, ο καμβάς των επιλογών για την αντιμετώπισή του, μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου και η πιθανή αυριανή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Η διάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, στο τέλος του 2013, όπως προκύπτει από το πίνακα, που έχει δώσει το υπουργείο Οικονομικών, αποδεικνύει, περίτρανα, τον ακραία τοκογλυφικό χαρακτήρα του ελληνικού δημόσιου χρέους. Και φυσικά, αυτό το χρέος δεν μπορεί να πληρωθεί, αυτοδύναμα, από τον ελληνικό πληθυσμό. Και να μπορούσε, άλλωστε, να πληρωθεί, δεν θα έπρεπε. Εκτός, εάν πρόκειται να πληρωθεί, από την Ε.Κ.Τ., με εκτεταμένη χρήση του δικαιώματος της νομισματοκοπής, υπέρ του ελληνικού κράτους,, ή από το ίδιο το ελληνικό κράτος, μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος, όπως έγινε, στην περίπτωση της Ιρλανδίας, όταν το ιρλανδικό δημόσιο, πριν από τέσσερα χρόνια - τον Ιανουάριο του 2011 -, τύπωσε, με την έγκριση της Ε.Κ.Τ., γύρω, στα 51 δισ. € και πλήρωσε μέρος από το χρέος του, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την ανακεφαλαιοποίηση του ιρλανδικού τραπεζικού συστήματος...
Αφήνοντας τις βαρύγδουπες αναλύσεις, πρέπει να πω, για πολλοστή φορά, όπως έχω κάνει, στο παρελθόν, σε αυτό εδώ το μπλογκ, ότι τα πράγματα είναι απλά. Πολύ απλά. Το ελληνικό δημόσιο χρέος έχει έντονη τοκογλυφική διάρθρωση. Όπως προκύπτει και από τον παραπάνω πίνακα και σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών της εποχής του Γιάννη Στουρνάρα, το ύψος του ελληνικού δημόσιου χρέους, στα τέλη του 2013, έφθανε τα 322,11 δισ. € (ο αριθμός αυτός είναι αναληθής, διότι είναι μικρότερος από τον πραγματικό, αλλά δεν θα τσακωθούμε, γι' αυτό. Ας τον δεχθούμε).
Η διάρθρωση του, εν λόγω, χρέους, την ίδια εποχή, είχε, ως ακολούθως : Χρεωλύσια 163,75 δισ, € και τόκοι 158,36 δισ. € (και αυτοί οι αριθμοί είναι, κατά την γνώμη μου, αναληθείς, αλλά, ας τους δεχθούμε).
Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος αποτελείται, κατά, περίπου, 49,15%, από τόκους. Εύκολα, γίνεται αντιληπτό, βέβαια, από κάθε άνθρωπο, που έχει στοιχειώδεις γνώσεις, ότι ένα τέτοιο χρέος αποτελεί τοκογλυφία.
Αυτό το απλό γεγονός το γνώριζαν και το γνωρίζουν όσοι δάνειζαν και δανείζουν το ελληνικό δημόσιο. Και αυτό το ίδιο το γεγονός τους καθιστά, εκ των πραγμάτων, τοκογλύφους.
Πολύ περισσότερο, που ένα τέτοιο χρέος δεν μπορεί να πληρωθεί. Και αν μπορούσε, δεν θα έπρεπε να πληρωθεί.
Ο θλιβερός και αχαρακτήριστος Ευάγγελος Βενιζέλος - τον οποίον ο, σταθερά, μνησίκακος ΓΑΠ, με το νέο κόμμα, που ίδρυσε, προχθές, θα τον στείλει, στα αζήτητα - ξιφουλκεί, πρώτος και "καλύτερος", υπέρ της "βιωσιμότητας" και της "κανονικότητας" του ελληνικού δημόσιου χρέους, αναμεταδίδοντας, αυτολεξεί και αποστηθίζοντας, την επιχειρηματολογία των ξένων τοκογλύφων, που υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους, τα οποία, φυσικά, υπηρετεί και ο, νυν, αντιπρόεδρος της καταρρεύσασας, κυβερνήσεως, ο οποίος, από όλα τα κυβερνητικά πόστα, που υπηρέτησε, κατά την τελευταία πενταετία, έπραξε, με τον ίδιο ζήλο και με την ίδια σταθερότητα και την ίδια επιμονή, αυτό το έργο. Δηλαδή την υπεράσπιση των συμφερόντων των ξένων τοκογλύφων. Και βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ευάγγελος Βενιζέλος, από την θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, ως συνταγματολόγος, μαζύ με τον "έτερο Καππαδόκη", τον Ανδρέα Λοβέρδο, έκαναν το νομοτεχνικό κτένισμα, στο τελικό κείμενο του προδοτικού πρώτου Μνημονίου της 1ης Μαΐου 2010, με το οποίο τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου της, τότε, κυβέρνησης παραχώρησαν την εξουσία, την χώρα και τον πληθυσμό της, στους ξένους τοκογλύφους, διαπράττοντας το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας. Για την πράξη τους αυτή, δεν μπορεί και δεν πρέπει όλοι αυτοί να μείνουν ατιμώρητοι. Είναι δωσίλογοι και προφανώς, οφείλουν να δώσουν λόγο, για τις πράξεις τους...
Αυτό το χρέος θέλουν οι κυβερνώντες και οι παρατρεχάμενοί τους να πληρωθεί;
Αυτό το χρέος θέλουν οι κυβερνώντες και οι παρατρεχάμενοί τους να πληρωθεί;
Αυτό το χρέος αποκαλούν "βιώσιμο" ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Αντώνης Σαμαράς;
Και καλά, οι μπράβοι των δανειστών, που αναπαράγουν την κλασική επιχειρηματολογία των τοκογλύφων, όπως και οι ίδιοι οι τοκογλύφοι, έχουν κάθε λόγο, για να υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους. Αυτή είναι η δουλειά τους, άλλωστε. Γι' αυτόν τον λόγο, οι τοκογλύφοι δανείζουν το ελληνικό δημόσιο και γι' αυτόν τον λόγο μισθώνουν τους μπράβους τους. Αυτοί λογικό είναι να υπερασπίζονται, με νύχια και με δόντια, την αποπληρωμή του ελληνικού δημόσιου χρέους και την "βιωσιμότητά" του.
Όλοι οι άλλοι, όμως, γιατί κόπτονται, για την πληρωμή ενός τέτοιου χρέους, αφού δεν έχουν κάποιο άμεσο, ή έμμεσο συμφέρον;
Τα υπόλοιπα είναι άνευ ουσίας, διότι η πραγματικότητα, μέσα στην οποία έχει ριφθεί το έθνος, εξ αιτίας των ηλιθιωδών επιλογών των "ταγών του", αποτελεί μια σκέτη κόλαση. Και από αυτή την κόλαση, δεν πρόκειται να εξέλθει, με ευχολόγια. Θα εξέλθει μόνο με πράξεις και πρωτοβουλίες, οι οποίες θα πρέπει να ξεφεύγουν, από την λογική και τους κανόνες των τοκογλύφων.
Πολλοί από , που τώρα δημοσιογραφούν, επικαλούνται τους αγώνες τους - ένας από αυτούς είναι και ο Σάββας Καλεντερίδης, με τον οποίο είχα αυτές τις ημέρες έναν έντονο, αλλά, πάντοτε, δημιουργικό και κατατοπιστικό διάλογο, στο ηλεκτρονικό ιστολόγιο "Ινφογνώμων Πολιτικά". Εννοείται, βέβαια, ότι δεν αμφισβητώ τους αγώνες κανενός. Αλλά ουδείς μπορεί να επικάθεται, στις όποιες δάφνες του παρελθόντος.
Και ο αείμνηστος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος υπήρξε ήρωας του πολέμου, στην Αλβανία, αφού, με τις πρωτοβουλίες, που πήρε, ανέτρεψε την ροή του πολέμου και τσάκισε την ιταλική επίθεση, στην γένησή της. Δυστυχώς, όμως, τον Απρίλιο του 1941 ο ίδιος αυτός άνθρωπος, από εσφαλμένους υπολογισμούς και για λόγους, που είχαν να κάνουν, με τις ιδεοληψίες του, εμήδισε.
Σε κάθε περίπτωση, τα στερνά τιμούν τα πρώτα...
Πολλοί, μάλιστα, προσπαθούν να πουν ότι τα επιτόκια δανεισμού, από τους θεσμούς της ευρωζώνης και το Δ.Ν.Τ. δεν είναι τοκογλυφικά, επειδή, στην πορεία του χρόνου και ιδίως, με την ισχύ του δεύτερου Μνημονίου, τον Φεβρουάριο του 2012, αλλά και αργότερα, έχουν "λογικοποιηθεί".
Πρόκειται, για ανοησίες.
Το επιτόκιο, όποιο και αν είναι το ύψος του, όταν το δάνειο δίνεται, σε έναν χρεωκοπημένο, είναι τοκογλυφικό. Έτσι συμβαίνει, με τις χρεωκοπίες, Ουδέποτε δανείζεις τον χρεωκοπημένο. Δανείζεις εκείνον, που μπορεί να πληρώσει. Στον χρεωκοπημένο δίνεις βοήθεια. Και το δάνειο δεν είναι βοήθεια. Απλώς, τον καθιστά, περισσότερο χρεωκοπημένο. Χρεωκοπημένο εις την νιοστή. Και αυτός ο δανεισμός οδηγεί, στην χρεωκοπία και τους δανειστές. (Αλλά αυτό το τελευταίο είναι κάτι, που αφορά εκείνους, όπως και όλα τα άλλα)...
Πρόκειται, για ανοησίες.
Το επιτόκιο, όποιο και αν είναι το ύψος του, όταν το δάνειο δίνεται, σε έναν χρεωκοπημένο, είναι τοκογλυφικό. Έτσι συμβαίνει, με τις χρεωκοπίες, Ουδέποτε δανείζεις τον χρεωκοπημένο. Δανείζεις εκείνον, που μπορεί να πληρώσει. Στον χρεωκοπημένο δίνεις βοήθεια. Και το δάνειο δεν είναι βοήθεια. Απλώς, τον καθιστά, περισσότερο χρεωκοπημένο. Χρεωκοπημένο εις την νιοστή. Και αυτός ο δανεισμός οδηγεί, στην χρεωκοπία και τους δανειστές. (Αλλά αυτό το τελευταίο είναι κάτι, που αφορά εκείνους, όπως και όλα τα άλλα)...
Ο Αντώνης Σαμαράς παρέα, με το πασοκικής (και πρασινοφρουρικής, βεβαίως-βεβαίως) προελεύσεως ... σπυράκι. Το κακό, μοχθηρό σπυράκι, το αποστηματάκι, που υπήρξε και κολλητό του, απόλυτα, διεφθαρμένου Άκη Τσοχατζόπουλου. Αυτό το σπυράκι, το οποίο είναι ό,τι το πιο βορβορώδες, μέσα στην ελληνική δημοσιογραφία, ως παλαιό δουλικό των megaλων αφεντικών του, βρήκε να κανακέψει ο δουλοπάροικος των ξένων τοκογλύφων, που παρίστανε τον "αντιμνημονιακό", πριν τον κάνουν, με το ζόρι και με χίλιες δυό βοήθειες, πρωθυπουργό και εκπρόσωπο των συμφερόντων τους, οι ξένοι δανειστές. Η συντηρητική παράταξη - και δεν μιλώ, μόνο, για την, οιονεί, εισπρακτική εταιρεία, που ακούει, στο όνομα της "Νέας Δημοκρατίας" -, καλά θα κάνει, όταν ξεφορτωθεί τον θλιβερό κολαούζο των τοκογλύφων, να τον στείλει, μαζύ με το πυώδες σπυράκι, εκεί, που τους αξίζει. Στον σκουπιδοτενεκέ...
Οι αιτίες της τοκογλυφίας - αν δηλαδή αυτή οφείλεται στους χρόνους αποπληρωμής, ή οπουδήποτε αλλού - είναι αδιάφορες. Το γεγονός παραμένει, ως έχει. Το ελληνικό δημόσιο χρέος έχει τοκογλυφική σύνθεση, αν δεχθούμε τα ελληνικά στοιχεία (εγώ δεν τα δέχομαι, διότι εκτιμώ ότι η διάρθρωση του χρέους αυτού είναι διαφορετική και περισσότερο τοκογλυφική και φυσικά το ύψος του είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού ξεπερνάει τα 400 δισ. €. Κάποιους πρόχειρους υπολογισμούς έχω κάνει, στο παρελθόν, για την διάρθρωση του χρέους αυτού : Η τοκογλυφική διάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους : Από το σύνολο των 345 δισ. €, τα 293 δισ. €, έως 310 δισ. € είναι πανωτόκια, ενώ το ποσόν που πραγματικά εισπράχθηκε φθάνει τα 35 δισ. €, έως 52 δισ. €. . Από τότε - Ιούνιος του 2011 - τα δεδομένα έχουν αλλάξει).
Βέβαια, με όλες αυτές τις βλακείες, που διαπράττουν οι δανειστές, δεν υπάρχει, απλώς, κίνδυνος να χάσουν τα λεφτά τους. Τα έχουν, ήδη, χάσει. Απλώς, δεν θέλουν να το ομολογήσουν. Και κοιτάζουν να περισώσουν ό,τι μπορούν. Γι' αυτό και πράττουν ό,τι πράττουν. Και γι' αυτό, επιχειρηματολογούν, όπως επιχειρηματολογούν. Πρόβλημά τους. Τα συμφέροντά τους κοιτάζουν να εξυπηρετήσουν. Και καλά κάνουν, από την δική τους πλευρά. Βέβαια, υπερασπίζουν τα συμφέροντα αυτά, με τρόπους, που τα βλάπτουν. Αλλά, αυτό είναι δικό τους πρόβλημα.
Εμείς, εδώ, αυτό, που πρέπει να κοιτάξουμε, είναι να εξυπηρετήσουμε τα δικά μας συμφέροντα, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και τα δικά μας συμφέροντα δεν είναι τα συμφέροντα των δανειστών, αφού τα συμφέροντα των οφειλετών, πάντοτε, ήσαν και είναι, εκ διαμέτρου, αντίθετα, από τα συμφέροντα των δανειστών.
Και τα συμφέροντα τα δικά μας επιβάλουν την μη πληρωμή του αυτού του τοκογλυφικού χρέους. Έτσι, έπραξαν οι Γερμανοί, το 1953. Και καλώς, έπραξαν - 27/2/1953 - 20/12/2013 Από την Συμφωνία του Λονδίνου, για την δραστική μείωση του γερμανικού δημόσιου χρέους, στην μίζερη ευρωπαϊκή ψευδοτραπεζική ένωση. (Όσο και αν η Γερμανία κωλλυσιεργεί, στο τέλος θα πληρώσει τον λογαριασμό των δημόσιων χρεών στην ευρωζώνη) - έτσι, πρέπει να πράξουμε και εμείς (και όχι μόνον εμείς, αλλά και πολλοί άλλοι, στην ευρωζώνη), για να εξυπηρετήσουμε τα δικά μας συμφέροντα και για να αποκατασταθούν οι στοιχειώδεις κανόνες της κοινής λογικής, που έχουν, βάναυσα, παραβιασθεί.
Και τα συμφέροντα τα δικά μας επιβάλουν την μη πληρωμή του αυτού του τοκογλυφικού χρέους. Έτσι, έπραξαν οι Γερμανοί, το 1953. Και καλώς, έπραξαν - 27/2/1953 - 20/12/2013 Από την Συμφωνία του Λονδίνου, για την δραστική μείωση του γερμανικού δημόσιου χρέους, στην μίζερη ευρωπαϊκή ψευδοτραπεζική ένωση. (Όσο και αν η Γερμανία κωλλυσιεργεί, στο τέλος θα πληρώσει τον λογαριασμό των δημόσιων χρεών στην ευρωζώνη) - έτσι, πρέπει να πράξουμε και εμείς (και όχι μόνον εμείς, αλλά και πολλοί άλλοι, στην ευρωζώνη), για να εξυπηρετήσουμε τα δικά μας συμφέροντα και για να αποκατασταθούν οι στοιχειώδεις κανόνες της κοινής λογικής, που έχουν, βάναυσα, παραβιασθεί.
Έτσι, λοιπόν, οι δανειστές θα επωμισθούν το κόστος των πράξεών τους. Εξ ολοκλήρου και μέχρι την τελευταία σταγόνα του πικρού ποτηριού.
Ας πρόσεχαν...
Βέβαια, υπάρχει και η ευτυχής εκδοχή του σεναρίου των εξελίξεων, στην ευρωζώνη, κατά την οποία εκδοχή όλα τα δημόσια χρέη αποπληρώνονται, στο ακέραιο. Αλλά αυτή η εκδοχή, για να υλοποιηθεί, απαιτεί κότσια και αποδοχή του θανάτου της ευρωζώνης, η οποία μένει άταφη και περιφέρεται, ως ζόμπυ και κατατρώγει τις σάρκες των οικονομιών των χωρών, που την συναποτελούν. Η εκδοχή αυτή απαιτεί την χρήση του seigniorage, για την εξυπηρέτηση των δημοσίων χρεών - Greece : It's time to print euros! (Το κρατικό δικαίωμα της νομισματοκοπής, υπό το νομικό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, οι Συνθήκες της ευρωζώνης, η άρση του π.δ. 500/1974, περί γενικής επιστρατεύσεως, ύστερα από απαίτηση της Comission και το παράδειγμα της Ιρλανδίας) -, είναι ρεαλιστική και έχει χρησιμοποιηθεί, περιστασιακά και κατά το δοκούν, στο παρελθόν.
Όσον αφορά, το ερώτημα, που θέτουν πολλοί και είναι ένα από τα κεντρικά επιχειρήματα των ξένων τοκογλύφων και έχει να κάνει, με το γεγονός ότι, για το ελληνικό δημόσιο χρέος, δεν φταίνε οι δανειστές, αλλά εκείνοι, που το έφθασαν, από 28%, του ΑΕΠ της χώρας, που ήταν το 1980, στο 110% του ΑΕΠ, το 2000, αυτό το επιχείρημα είναι παραπλανητικό και άνευ αντικειμένου.
Το γιατί συμβαίνει αυτό το έχουμε πει πολλές φορές. Ας το ξαναπούμε :
Το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο μέχρι το 1999, ήταν εκφρασμένο, κατά 85%, σε δραχμές, ήταν αδιάφορο, ως προς το ύψος του, αφού αυτή η νομισματική σύνθεσή του, στο τοπικό μαλακό νόμισμα, που εκδιδόταν από την χώρα μας, καθιστούσε μαλακό, εξυπηρετήσιμο και ακίνδυνο το χρέος αυτό.
Το γιατί συμβαίνει αυτό το έχουμε πει πολλές φορές. Ας το ξαναπούμε :
Το ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο μέχρι το 1999, ήταν εκφρασμένο, κατά 85%, σε δραχμές, ήταν αδιάφορο, ως προς το ύψος του, αφού αυτή η νομισματική σύνθεσή του, στο τοπικό μαλακό νόμισμα, που εκδιδόταν από την χώρα μας, καθιστούσε μαλακό, εξυπηρετήσιμο και ακίνδυνο το χρέος αυτό.
Όταν, όμως, οι "φωστήρες" της εντόπιας πολιτικοοικονομικής ελίτ, αποφάσισαν να εντάξουν την χώρα, στην ευρωζώνη και από το 2002 να μετατρέψουν το χρέος αυτό, από δραχμικό, σε χρέος του οποίου η νομισματική βάση εκφράζεται, σε ευρώ, - δηλαδή σε ένα σκληρό νόμισμα, του οποίου η έκδοση δεν ελέγχεται, από την χώρα μας, αλλά, από μια κεντρική τράπεζα, η οποία εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα, τα οποία δεν ταυτίζονται, με τα δικά μας -, τότε το ελληνικό δημόσιο χρέος κατέστη, αυτοδικαίως, αδύνατο να εξυπηρετηθεί, από την ελληνική οικονομία.
Η χώρα μας, το ελληνικό κράτος και η ελληνική οικονομία χρεωκόπησαν, αφανώς, ήδη, από το 2002 (όπως και όλες οι άλλες χώρες της ευρωζώνης), διότι, σε οικονομίες, με σκληρά νομίσματα, τα οποία, ως προς την έκδοσή τους, δεν ελέγχονται από εθνικά κράτη, το ύψος των δημοσίων χρεών, ως προς το ΑΕΠ, είναι αδιάφορο, αφού αυτά χρεωκοπούν, είτε αυτό το ύψος φθάνει στο 40%, είτε στο 80%, είτε στο 120% των εθνικών ΑΕΠ.
Αυτά παθαίνουν κάποιοι όταν επιδεικνύουν την άφατη ακρισία να πάρουν οικονομίες, που λειτουργούν με μαλακά νομίσματα και να τις εντάξουν, σε νομισματικές ζώνες, που – εκ των πραγμάτων – λειτουργούν, με σκληρά νομίσματα, οραματιζόμενοι την επανάκτηση των λειτουργιών μιας ιδεατής ελεύθερης αγοράς, η οποία, όμως, στις σύγχρονες συνθήκες του γραφειοκρατικού καπιταλισμού της εποχής μας, λειτουργεί, ως ολιγοπωλιακή αγορά.
Thomas Hobbes (1588 - 1679) Ο φιλόσοφος, που υπήρξε ένας από τους πρώτους υπέρμαχους της ελεύθερης αγοράς και θεωρούσε, ως στρέβλωσή της την οποιαδήποτε παρέμβαση, η οποία έθετε νομοθετικούς περιορισμούς, στην παιδική εργασία.
Από την εποχή του Thomas Hobbes, η "ελεύθερη αγορά" (και για την ακρίβεια, αναφερόμενοι, στους καιρούς μας : η προσομοίωση μιας αγοράς, η οποία, μέσα στα πλαίσια της ευρωπαϊκής νομισματικής ζώνης, δεν λειτουργεί ως ενιαία αγορά και είναι ολιγοπωλιακή), στην οποία δεν επιτρέπονται "εξωτερικές παρεμβάσεις", σαν κι' αυτές, στις οποίες προσφεύγουν τα κράτη, που ασκούν την εθνική και την οικονομική τους κυριαρχία, είναι αμείλικτη και καταδικαστική, έως αφανιστική, για τους αδύναμους, ή/και για όσους αργοπορούν.
Αυτό, που έχει σημασία, δεν είναι να πούμε ότι είναι εσφαλμένη η θέση αυτή, διότι, σύμφωνα με τα κριτήρια, που θέτει, δεν είναι εσφαλμένη. Είναι ορθή.
Αυτό, που ενδιαφέρει, εδώ, είναι το, εάν μια τέτοια ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, που συνεπάγεται μια τέτοια διάρθρωση της αγοράς εργασίας, είναι επιθυμητή και ενδιαφέρουσα. Έτσι, λοιπόν, ερχόμαστε, στο παλαιό και πάντοτε υπαρκτό πρόβλημα των κριτηρίων, που θέτουμε, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε, τις λειτουργίες ενός κοινωνικού συστήματος και εν προκειμένω, την αγορά (διότι η αγορά, ως έννοια δεν είναι απλώς μια οικονομική έννοια, όπως θέλουν να ισχυρίζονται οι φιλελεύθεροι, αλλά είναι μια έννοια, με κυρίαρχη την κοινωνική της διάσταση). Αυτό σημαίνει ότι, εκ των πραγμάτων, θα υπεισέλθουμε, σε μια διαδικασία αξιολόγησης της ίδιας της αγοράς καθώς και των λειτουργιών της.
Με αυτόν τον τρόπο, όμως, υποχρεούμεθα να προβούμε σε ηθικού και ηθολογικού χαρακτήρα εκτιμήσεις, για το τί είναι, για το τί πρέπει να είναι και για το πώς πρέπει να λειτουργεί μια αγορά. Οδηγούμαστε, δηλαδή, στο να αξιολογήσουμε - κοινωνικά και κοινωνιολογικά - την αγορά και τις λειτουργίες της, σύμφωνα με το ποιά κοινωνία επιθυμούμε να έχουμε και με ποιούς κανόνες πρέπει αυτή να λειτουργεί. Εδώ είναι, που σφάλλει ο Τόμας Χομπς, όπως και οι παλαιοί και οι νέοι φιλελεύθεροι. Απλώς, διότι η αγορά μπορεί, μεν, να είναι μια οικονομική έννοια, αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Και αυτό (δηλαδή η οικονομική της διάσταση, ως έννοιας, είναι δευτερεύουσα, σε σχέση, με την κοινωνική).
Τότε, την εποχή του Χομπς, αυτή η διφυής (ή ορθότερα η πολυφυής) διάσταση της αγοράς, δεν ήταν τόσο εμφανής - αν και αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν αφανής, κάθε άλλο -, σήμερα, όμως, και μάλιστα, εδώ και πολλές δεκαετίες, αυτή η πολυσύνθετη διάσταση της αγοράς είναι, απολύτως, εμφανής. Οι σύγχρονοι φιλελεύθεροι επιχειρούν να ξεχαστεί αυτό το φαινόμενο (δηλαδή η κοινωνική πρωτοκαθεδρία της αγοράς) και να επαναφέρουν, στην ατζέντα της συζήτησης την οικονομική της διάσταση, ως πρωτεύουσα. Κατά την γνώμη μου, σφάλλουν. Αλλά, πέρα από το τί πιστεύω, ή το τί δεν πιστεύω εγώ, ή οποιοσδήποτε άλλος, είναι η πραγματικότητα - δηλαδή η κοινωνία -, που θα λύσει το θέμα.
(Δεν μπορούμε να μήν το πούμε : Από εξυπνάδα "σκίζουν" οι εντόπιες και οι ευρωζωνικές ελίτ. Ούτε πρωτοετείς φοιτητές των οικονομικών σχολών της Αφρικής δεν διαπράττουν τέτοιες σοφισματικές κατασκευές).
Και πάλι : Ας πρόσεχαν...
Το αστείο είναι ότι πολλοί θυμούνται και το μεγάλο ύψος του δημοσίου χρέους της Ιαπωνίας, για να πουν ότι και το ιαπωνικό δημόσιο είναι χρεωκοπημένο, αλλά το ιαπωνικό κράτος και η οικονομία του έχουν πολύ μεγάλα μεγέθη, για να αφεθούν να πέσουν στην χρεωκοπία - σε αντίθεση, με την Ελλάδα, η οποία - υποτίθεται ότι - είναι μικρή, ως μέγεθος και ως εκ τούτου, αναξιόλογη.
Η αλήθεια, βέβαια, είναι πολύ διαφορετική. Το ιαπωνικό δημόσιο χρέος, το οποίο ανέρχεται, γύρω στο 221,6% του ΑΕΠ της χώρας αυτής, φθάνει στα 3,8 τρισ. €. Αυτό σημαίνει ότι το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας ανέρχεται, περίπου, στα 8,4 τρισ. €, σε έναν πληθυσμό, ο οποίος φθάνει, στα 127.103.388 άτομα. Αυτό το χρέος βρίσκεται, κατά συντριπτική πλειοψηφία, στα χέρια εγχώριων πιστωτών.
Βέβαια, το εάν το ιαπωνικό δημόσιο χρέος είναι στα χέρια εγχώριων, ή ξένων πιστωτών, αυτό, από μόνο του, είναι κάτι το, εντελώς, ασήμαντο. Το κρίσιμο σημείο, στην όλη υπόθεση, που κάνει το ύψος του ιαπωνικού δημόσιου χρέους να μην απασχολεί την ιαπωνική κυβέρνηση, η οποία αδιαφορεί, πλήρως, γι' αυτό, είναι το απλούστατο γεγονός ότι η Ιαπωνία έχει εθνικό νόμισμα - το γεν -, το οποίο εκδίδεται, από την δική της Κεντρική Τράπεζα (που είναι εθνική κεντρική τράπεζα και όχι παράρτημα κάποιας άλλης ξένης, που υπηρετεί άλλους σκοπούς και άλλα συμφέροντα) και στο οποίο εθνικό νόμισμα είναι εκφρασμένο το 99% του χρέους αυτού.
Ως εκ τούτου, η Ιαπωνία μπορεί να διασκεδάζει, με τις ανοησίες, που περιέχονται, στις φράσεις διάφορων περίεργων τύπων, του τύπου ότι η χώρα αυτή είναι "too big to fall".
Οι Ιάπωνες και η Ιαπωνία όλα αυτά τα γράφουν, στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Και καλά, κάνουν, αφού δεν επέδειξαν την άφατη ακρισία και ανοησία, που επέδειξε η ελληνική πολιτικοοικονομική ελίτ και απέφυγαν να εντάξουν την οικονομία τους, σε κάποια πολυεθνική (ασιατική, ή άλλη) νομισματική ζώνη...
Αφήνοντας την Ιαπωνία και το δημόσιο χρέος της, το οποίο, ουδόλως, απασχολεί την χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και επανερχόμενοι, στην Ελλάδα, την οποία το δικό της δημόσιο χρέος, την πνίγει, πρέπει να επαναλάβουμε ότι τα προβλήματα της Ελλάδας είναι πολλά και ποικίλα. Αλλά για να τα αντιμετωπίσουμε, πρέπει να προβούμε, στην, αριστοτελικής φύσεως, διάκρισή τους, ανάμεσα στα κύρια και στα δευτερεύοντα. Δηλαδή, ανάμεσα στα χρήζοντα αμέσου αντιμετωπίσεως και σε εκείνα, που πρέπει να αντιμετωπισθούν, σε αργότερο χρόνο.
Εννοείται, λοιπόν, ότι η βασική πηγή των τρεχόντων προβλημάτων της χώρας είναι το νόμισμά της - το ευρώ -, που είναι και λειτουργεί, ως ξένο νόμισμα, αφού η έκδοσή του (και σε μέγιστο βαθμό, τώρα και η κυκλοφορία του) δεν ελέγχεται, από αυτήν, αλλά από μια κεντρική τράπεζα, που είναι ξένη και εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα, τα οποία δεν είναι συμβατά, με αυτά της Ελλάδας, η οικονομία της οποίας μπορεί, ως εκ της δομής της, να λειρτουργεί με ένα μαλακό νόμισμα, όπως ήταν η δραχμή και όχι με ένα (παν)σκληρο νόμισμα, όπως είναι το ευρώ.
Ως εκ τούτου, τίθεται και πάλι, το ερώτημα, εάν πρέπει να γυρίσουμε, στην δραχμή.
Κατ' αρχήν, η επιστροφή στο παλαιό εθνικό νόμισμα δεν είναι μια λύση, η οποία πρέπει να βρίσκεται, έξω από την γκάμα των επιλογών της χώρας. Και φυσικά, δεν πρέπει να δαιμονοποιείται, διότι ήταν λάθος η κατάργηση του εθνικού νομίσματος.
Αλλά, τώρα, είναι εσφαλμένη και μια μονοδιάστατη πολιτική, που θα αποσκοπεί, στην, όπως-όπως, επιστροφή, στην δραχμή. Η Ελλάδα είναι μέλος της ευρωζώνης, με ίδια δικαιώματα, με τους άλλους και πρέπει να δώσει σκληρή και ανυποχώρητη μάχη, για να μετατρέψει το ευρώ σε ένα μαλακό νόμισμα. Με λίγα λόγια να το "δραχμοποιήσει", ό,τι και να λένε και όσο και να το αρνούνται οι άλλοι "εταίροι".
Δεν είναι εύκολο, αλλά δεν είναι και δύσκολο. Και πάντως, δεν είναι αδύνατο. [Όποιος θέλει μπορεί να δει, ενδεικτικά και το : Ο Αντωνάκης ο βενιζελοκίνητος βρυκολάκιασε. Μπρός γκρεμός και πίσω ρέμα, για την κυβέρνηση, που βρίσκεται, εν αποδρομή, ενώ ο απρόβλεπτος ΓΑΠ εκδικείται Σαμαρά και Βενιζέλο, για την συνομωσία των Καννών. Οι εγγενείς δυσκολίες, με την τρόϊκα, στην συμφωνία για το 3ο Μνημόνιο. (Μόνο το seigniorage μπορεί να τους σώσει, αλλά)... ].
Δεν μπορεί οι ευρωζωνίτες να κάνουν τα χατήρια, στους Ιρλανδούς και μετά, στους Ισπανούς, στους Ιταλούς και τους Γάλλους και την Ελλάδα να την έχουν, για πειραματόζωο, ενώ οι επιχώριοι "κυβερνήτες" αυτού του τόπου να ενεργούν, ως μπράβοι των ξένων δανειστών.
Η αλήθεια, βέβαια, είναι πολύ διαφορετική. Το ιαπωνικό δημόσιο χρέος, το οποίο ανέρχεται, γύρω στο 221,6% του ΑΕΠ της χώρας αυτής, φθάνει στα 3,8 τρισ. €. Αυτό σημαίνει ότι το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας ανέρχεται, περίπου, στα 8,4 τρισ. €, σε έναν πληθυσμό, ο οποίος φθάνει, στα 127.103.388 άτομα. Αυτό το χρέος βρίσκεται, κατά συντριπτική πλειοψηφία, στα χέρια εγχώριων πιστωτών.
Βέβαια, το εάν το ιαπωνικό δημόσιο χρέος είναι στα χέρια εγχώριων, ή ξένων πιστωτών, αυτό, από μόνο του, είναι κάτι το, εντελώς, ασήμαντο. Το κρίσιμο σημείο, στην όλη υπόθεση, που κάνει το ύψος του ιαπωνικού δημόσιου χρέους να μην απασχολεί την ιαπωνική κυβέρνηση, η οποία αδιαφορεί, πλήρως, γι' αυτό, είναι το απλούστατο γεγονός ότι η Ιαπωνία έχει εθνικό νόμισμα - το γεν -, το οποίο εκδίδεται, από την δική της Κεντρική Τράπεζα (που είναι εθνική κεντρική τράπεζα και όχι παράρτημα κάποιας άλλης ξένης, που υπηρετεί άλλους σκοπούς και άλλα συμφέροντα) και στο οποίο εθνικό νόμισμα είναι εκφρασμένο το 99% του χρέους αυτού.
Ως εκ τούτου, η Ιαπωνία μπορεί να διασκεδάζει, με τις ανοησίες, που περιέχονται, στις φράσεις διάφορων περίεργων τύπων, του τύπου ότι η χώρα αυτή είναι "too big to fall".
Οι Ιάπωνες και η Ιαπωνία όλα αυτά τα γράφουν, στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Και καλά, κάνουν, αφού δεν επέδειξαν την άφατη ακρισία και ανοησία, που επέδειξε η ελληνική πολιτικοοικονομική ελίτ και απέφυγαν να εντάξουν την οικονομία τους, σε κάποια πολυεθνική (ασιατική, ή άλλη) νομισματική ζώνη...
Αφήνοντας την Ιαπωνία και το δημόσιο χρέος της, το οποίο, ουδόλως, απασχολεί την χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και επανερχόμενοι, στην Ελλάδα, την οποία το δικό της δημόσιο χρέος, την πνίγει, πρέπει να επαναλάβουμε ότι τα προβλήματα της Ελλάδας είναι πολλά και ποικίλα. Αλλά για να τα αντιμετωπίσουμε, πρέπει να προβούμε, στην, αριστοτελικής φύσεως, διάκρισή τους, ανάμεσα στα κύρια και στα δευτερεύοντα. Δηλαδή, ανάμεσα στα χρήζοντα αμέσου αντιμετωπίσεως και σε εκείνα, που πρέπει να αντιμετωπισθούν, σε αργότερο χρόνο.
Εννοείται, λοιπόν, ότι η βασική πηγή των τρεχόντων προβλημάτων της χώρας είναι το νόμισμά της - το ευρώ -, που είναι και λειτουργεί, ως ξένο νόμισμα, αφού η έκδοσή του (και σε μέγιστο βαθμό, τώρα και η κυκλοφορία του) δεν ελέγχεται, από αυτήν, αλλά από μια κεντρική τράπεζα, που είναι ξένη και εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα, τα οποία δεν είναι συμβατά, με αυτά της Ελλάδας, η οικονομία της οποίας μπορεί, ως εκ της δομής της, να λειρτουργεί με ένα μαλακό νόμισμα, όπως ήταν η δραχμή και όχι με ένα (παν)σκληρο νόμισμα, όπως είναι το ευρώ.
Ως εκ τούτου, τίθεται και πάλι, το ερώτημα, εάν πρέπει να γυρίσουμε, στην δραχμή.
Κατ' αρχήν, η επιστροφή στο παλαιό εθνικό νόμισμα δεν είναι μια λύση, η οποία πρέπει να βρίσκεται, έξω από την γκάμα των επιλογών της χώρας. Και φυσικά, δεν πρέπει να δαιμονοποιείται, διότι ήταν λάθος η κατάργηση του εθνικού νομίσματος.
Αλλά, τώρα, είναι εσφαλμένη και μια μονοδιάστατη πολιτική, που θα αποσκοπεί, στην, όπως-όπως, επιστροφή, στην δραχμή. Η Ελλάδα είναι μέλος της ευρωζώνης, με ίδια δικαιώματα, με τους άλλους και πρέπει να δώσει σκληρή και ανυποχώρητη μάχη, για να μετατρέψει το ευρώ σε ένα μαλακό νόμισμα. Με λίγα λόγια να το "δραχμοποιήσει", ό,τι και να λένε και όσο και να το αρνούνται οι άλλοι "εταίροι".
Δεν είναι εύκολο, αλλά δεν είναι και δύσκολο. Και πάντως, δεν είναι αδύνατο. [Όποιος θέλει μπορεί να δει, ενδεικτικά και το : Ο Αντωνάκης ο βενιζελοκίνητος βρυκολάκιασε. Μπρός γκρεμός και πίσω ρέμα, για την κυβέρνηση, που βρίσκεται, εν αποδρομή, ενώ ο απρόβλεπτος ΓΑΠ εκδικείται Σαμαρά και Βενιζέλο, για την συνομωσία των Καννών. Οι εγγενείς δυσκολίες, με την τρόϊκα, στην συμφωνία για το 3ο Μνημόνιο. (Μόνο το seigniorage μπορεί να τους σώσει, αλλά)... ].
Δεν μπορεί οι ευρωζωνίτες να κάνουν τα χατήρια, στους Ιρλανδούς και μετά, στους Ισπανούς, στους Ιταλούς και τους Γάλλους και την Ελλάδα να την έχουν, για πειραματόζωο, ενώ οι επιχώριοι "κυβερνήτες" αυτού του τόπου να ενεργούν, ως μπράβοι των ξένων δανειστών.
Όχι, λοιπόν, στην επιστροφή, στην δραχμή. Όχι, στην στάση πληρωμών. Όχι, στην διαγραφή του ελληνικού δημόσιου χρέους. Παραμονή, στο ευρώ, με άσκηση του seigniorage και πληρωμή των ελληνικών δημοσίων χρεών - η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων, άλλωστε, βρίσκεται στα χέρια των ευρωζωνικών θεσμών, καθιστώντας το πρόβλημα επιλύσιμο.
Αυτά είναι εκείνα τα οποία θα πρέπει να διεκδικηθούν και να αποσπασθούν, από τους ευρωζωνίτες. Όσο και αν φαίνονται ακατόρθωτα, στην πραγματικότητα, είναι επιτεύξιμα. Σε διαφορετική περίπτωση, ο άλλος δρόμος είναι η επιστροφή, στην δραχμή, με συμφωνία, για διαγραφή του συνόλου, ή του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού δημόσιου χρέους (πάνω, από το 80% του συνόλου του), ή/και η αναγκαστική αποπληρωμή του, με μονομερή έκδοση και εκτύπωση νομίσματος, σε ευρώ, από την Τράπεζα της Ελλάδος, ύστερα από εντολή της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία θα έχει θέσει την χώρα, υπό το νομικό καθεστώς της έκτακτης ανάγκης.
Μια αυριανή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (ή, με κύρια συνιστώσα τον ΣΥΡΙΖΑ), δεν έχει πολλά περιθώρια να κινηθεί διαφορετικά και να προσπαθήσει να βαδίσει, στον δρόμο, που έχουν χαράξει οι δανειστές και να ακολουθήσει τους κανόνες τους. Αν το πράξει, θα αυτοκαταστραφεί.
Προφανώς, τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα. Αλλά, η απλούστευσή τους βοηθάει, στο να γίνουν κατανοητά, στο ευρύ κοινό και να ξεκαθαριστούν τα κύρια προβλήματα, από τα δευτερεύοντα
Και αυτή η απλούστευση αυτών των σύνθετων και πολύπλοκων προβλημάτων και των καταστάσεων, που συνδέονται, με αυτά, βοηθάει και στον εντοπισμό του βασικού καμβά, για την επίλυσή τους. Και ο καμβάς είναι αυτός, που παραπάνω περιγράφεται. Αυτός ο καμβάς επιδέχεται πολλές παραλλαγές, αλλά το μοτίβο είναι το ίδιο. Άλλος δεν υπάρχει.
Ελπίζω, μόνο, εκεί, στην Κουμουνδούρου να έχουν γνώση οι φύλακες. Και εκτός, από γνώση, να έχουν και καταστρωμένο σχέδιο και ικανό επιτελείο.
Αλλιώς, θα τους φάει το μαύρο φίδι...
Αυτό, που μου αρέσει, στην προεκλογική εκστρατεία, που άρχισε, εν όψει των βουλευτικών εκλογών της 25ης Ιανουαρίου, είναι ο πανικός των τραμπούκων, που κυβερνούν αυτόν τόν τόπο - περί του Αντώνη Σαμαρά και της εισπρακτικής εταιρείας του, που έχει την μορφή "κόμματος", με το όνομα "Νέα Δημοκρατία", ο λόγος, όπως, επίσης και περί του Ευάγγελου Βενιζέλου και του ΠΑΣΟΚ.
Βέβαια, ο πανικός αυτός είναι δικαιολογημένος, εν όψει της συντριβής, που, οσονούπω, καταφθάνει, αλλά το γεγονός αυτό δεν καθιστά τον πανικό, από τον οποίο διακατέχονται ο εκτελών χρέη υπηρεσιακού πρωθυπουργού και το λοιπό επιτελείο του, όπως, επίσης και ο τωρινός αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως, με το δικό του επιτελείο, λιγότερο διασκεδαστικό. Κάθε άλλο.
Όλοι αυτοί αντιλαμβάνονται ότι, μετά τις εκλογές δεν θα περάσουν καθόλου καλά. Η επισημοποίηση της κατάρρευσης της εξουσίας τους βρίσκεται, καθ' οδόν και έχει, ως ημερομηνία λήξεως, την ημερομηνία των ερχόμενων εκλογών. Την 25η Ιανουαρίου 2015.
Ο δικαιολογημένος πανικός και οι σπασμωδικές ενέργειες, στις οποίες επιδίδεται ο μηχανισμός των εισπρακτικών εταιρειών, τις οποίες έχουν μισθώσει οι ξένοι δανειστές και η εντόπια μπατιροτραπεζοκρατία και οι οποίες εταιρείες έχουν την μορφή "πολιτικών κομμάτων", καθιστούν ακόμη περισσότερο, γελοία όλα όσα πράττουν και λένε, οι μπράβοι αυτών των, οιονεί, εταιρειών, οι οποίοι εμφανίζονται, ως "πολιτικό προσωπικό" και οι παρατρεχάμενοί τους, ως δημοσιογράφοι. (Είδα, προχθές, τον θλιβερό και κυριολεκτικά, αστείο σταλινοχρύσανθο να βλακολογεί, σε κάποια τηλεοπτική εκπομπή, γύρω, από την αναγκαιότητα της πληρωμής των τόκων, του ελληνικού δημόσιου χρέους και ομολογώ, ότι, πέρα από το γέλιο, το οποίο μου προξένησαν οι θέσεις αυτού του πρώην πατριώτη, αισθάνθηκα και μια απέραντη θλίψη, για τον άνθρωπο αυτόν, η οποία συνοδευόταν και από μια απόλυτη περιφρόνηση, για τον μηδίσαντα αγωνιστή του Πολυτεχνείου, ο οποίος κατρακύλισε, στο να γίνει απολογητής του "δίκιου" των ξένων τοκογλύφων).
Μου αρέσει πολύ αυτό το ... κόψιμο, που έχει πιάσει, όλους αυτούς τους αλαφιασμένους παρατρεχάμενους της απερχόμενης κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά και του Ευάγγελου Βενιζέλου για να πληρωθούν, οι τόκοι των δανειστών! Προφανώς, θα έχουν λαβείν, από κάποια τοκομερίδια, οπότε δικαιολογείται το αγχώδες ενδιαφέρον τους, που αποσκοπεί, στο να μην μείνουν απλήρωτοι οι ξένοι (και οι εντόπιοι) τοκογλύφοι.
Για την Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, όπως και για το πολιτικό τους προσωπικό, βέβαια, δεν γεννάται απορία, αφού αυτά τα "κόμματα" λειτουργούν, όπως είπαμε, σαν εισπρακτικές εταιρείες, που έχουν μισθωθεί, από τους δανειστές και το "πολιτικό προσωπικό" τους αποτελείται, στο σύνολό του, από μπράβους των τοκογλύφων. Στην περίπτωσή τους, υπάρχει άμεσο συμφέρον.
Στην περίπτωσή των υπολοίπων, όμως, τί συμφέρον υπάρχει;
Περιττό να πω ότι το ερώτημα είναι ρητορικό. Τα ευκόλως εννοούμενα, συνήθως, παραλείπονται. Αλλά, μερικές φορές, καλόν είναι να λέγονται...