30-9-1922. Η προδοσία της αποδοχής της παράδοσης της Ανατολικής Θράκης, την κεμαλική Τουρκία. 15ος αιώνας πΧ. Το μυκηναϊκό χρυσό κύπελλο, στα Δενδρά Αργολίδας. 1870-1920. Η Μυτιλήνη. 1875. Ο Πειραιάς. 1900. Η Λάρισα. 1910-1920. Ο κήπος του Λευκού Πύργου. 1912. Η Ρόδος καταλαμβάνεται, από την Ιταλία. 1913. Το Μπέη Χαμάμ, στην Θεσσαλονίκη. 1930. Τα ταξίδια, με αεροπλάνο. 28-29/4/1941. Η μάχης της Καλαμάτας. 1944-1946. Το Παράλιο Άστρος. 1947-1959. Το Βαμβακόφυτο Σερρών. 1949-1950. Η Στροφή του Βαλιάι. Η “Κατασκήνωση” στρατόπεδο εγκλεισμού, στην Αλβανία. 1963. Οι Μοίρες Ηρακλείου Κρήτης. 1996-2016. Δυρράχιο. 2025. Η Δημητσάνα και ο παραπόταμος του Αώου Βοϊδοδομάτης και μετέπειτα. (182).
Η Ανατολική Θράκη παραδίδεται, ως έπαθλο, στον Κεμάλ.
Ο, εκ Κύθνου, ορμώμενος Μακεδονομάχοι Στρατηγός Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν, από τους πρωταγωνιστές της Απελευθέρωσης της Θράκης, το 1920, που στάλθηκε, ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας, στην διάσκεψη ανακωχής των Μουδανιών, τον Σεπτέμβριο του 1922, που θα καθόριζε το μέλλον της Θράκης, αντέδρασε, αλλά ήταν μόνος. Ο Στρατηγός, αμέσως, αντιλήφθηκε ότι οι "Σύμμαχοι" είχαν, ήδη, συμφωνήσει, χωρίς να υπολογίζουν τις θέσεις της Ελλάδος, να ικανοποιήσουν όλα τα αιτήματα του Κεμάλ. Ο Στρατηγός αρνήθηκε να υπογράψει την εκχώρηση της Ανατολικής Θράκης.
Να πώς περιγράφει, στα "Απομνημονεύματα" του, εκείνες τις δραματικές ώρες :
«… Τον Σεπτέμβριον του 1922, εκλήθην, εις το Υπουργείον των Εξωτερικών, όπου μου ανέθεσαν να αντιπροσωπεύσω την Ελλάδα, εις την μέλλουσαν να συνέλθη, την 20 Σεπτεμβρίου, εις Μουδανιά, διάσκεψιν στρατιωτικών αντιπροσώπων της Ελλάδος, της Τουρκίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και Ιταλίας, προς σύναψιν ανακωχής. … Σημειωτέον ότι και εγώ και η κυβέρνησις ενομίζαμε ότι επρόκειτο, μόνον, περί ανακωχής, περί των γραμμών, δηλαδή, όπισθεν των οποίων, θα έμενεν ο ελληνικός και ο τουρκικός στρατός, μέχρι της συνθήκης της ειρήνης, ως άλλως εξήγετο και από την διακοίνωσιν των δυνάμεων. Της επιτροπής μετείχον, εκ μέρους της Αγγλίας, ο στρατηγός Χάριγκτον, της Γαλλίας ο στρατηγός Σαρπύ, της Ιταλίας ο στρατηγός Μομπέλλι, της Τουρκίας (τον οποίον, διόλου, δεν συνήντησα) ο στρατηγός Ισμέτ Πασσάς. Ούτοι δεν ανέμενον την άφιξίν μας, αλλά συνεδριάσαντες, την 20–21, είχον, ήδη, παρασκευάσει το κείμενον της ανακωχής, το οποίον και μας παρουσίασαν, προς αποδοχήν, την 22αν. Εις την πρώτην συνεδρίασιν της 22ας Σεπτεμβρίου, γενομένην, επί αγγλικού θωρηκτού, μας επέδειξαν κείμενον έτοιμον της συνθήκης της ανακωχής, εις το οποίον είχον μείνει σύμφωνοι οι Τούρκοι και οι τέως σύμμαχοί μας, χωρίς καν να μας ερωτήσουν. Δια τούτο ωρίζετο η άμεσος εκκένωσις της Θράκης, υπό του ελληνικού στρατού, μέχρι τον Έβρον και ότι επρόκειτο, μόνον ,να συζητηθούν αι λεπτομέρειαι της εκτελέσεως. Εδήλωσα, αμέσως, ότι το κείμενον τούτο προδικάζει την συνθήκην της ειρήνης, ότι εγώ ήλθον, δια να συζητήσω, περί ανακωχής και όχι, δια να ακούσω την άμεσον κατάληψιν της Θράκης, υπό των Τούρκων και ότι, υπό τοιούτους όρους, θεωρώ τούτο απαράδεκτον και ούτε οδηγίας τοιαύτας έχω, ούτε, καν, θέλω να λάβω γνώσιν. Κατά την διεξαχθείσαν συζήτησιν ο Γάλλος αντιπρόσωπος στρατηγός Σαρπύ εζήτει, με νευρικότητα και εκβιαστικώς, να μας πιέση, εις άμεσον αποδοχήν των πάντων, επισείων τους κινδύνους της παρελκύσεως, αφού, δήθεν, οι σύμμαχοι ανέλαβον να πείσουν τον Κεμάλ να μη διαπεραιωθή, εις Ευρώπην και μας καταδιώξη και παρεχώρησαν, εις αυτόν, την Θράκην, η οποία παραχώρησις είναι οριστική. … Υπό τας συνθήκας ταύτας μετέβην εις την επί του αντιτορπιλλικού σύσκεψιν, όπου, ευθύς αμέσως εδήλωσα ότι μη γενομένης δεκτής ουδεμιάς ημετέρας προτάσεως, δεν δύναμαι να υπογράψω. … Αλλά θα ήτο η ιδία η στάσις της Αγγλίας, εάν έβλεπε, μετ’ ολίγας ημέρας, μετά ένα μήνα, σημαντικήν, εις τη Θράκην, ελληνικήν δύναμιν, με την στερέαν απόφασιν να κρατήση και να αμυνθή αυτής; Θα ήτο διατεθειμένη, τότε, να συμμετάσχη, με τας δύο άλλας δυνάμεις, εις εκβιαστικά, εναντίον της Ελλάδος, μέτρα; Και επί πλέον, εάν αφιέμεθα μόνοι, απέναντι των Τούρκων, θα ηδύναντο αυτοί, ενόσω, με τον στόλον μας, είμεθα κύριοι της Προποντίδος, να διαπεραιώσουν σημαντικάς δυνάμεις, εξ Ασίας, εις Θράκην;
Βεβαίως όχι.
Υπάρχει λοιπόν βάσιμος ελπίς ότι, εάν παρετείναμεν την εκκρεμότητα, μη δεχόμενοι την εκκένωσιν της Θράκης και εν τω μεταξύ, συντόνως, ενισχύαμεν και ωργανούμεν τας, εκεί, στρατιωτικάς δυνάμεις μας, η μεν Ευρώπη δεν θα ήτο ηνωμένη δια να επέμβη, οι δε Τούρκοι δεν θα είχον, εις χείρας των, κανέν όπλον, δια να εκβιάσουν και ημάς και την Ευρώπην.
Προκειμένου, επαναλαμβάνω, δια τόσον μεγάλον έπαθλον, όπως η Θράκη, ήξιζε τον κόπον να μεταχειρισθή η Ελλάς όλα τα μέσα, δια να την κρατήση, φθάνουσα, μέχρι του τελευταίου σημείου, όπου θα έβλεπε, πλέον, ότι η αντίστασίς της ήτο άσκοπος και εγεννα δεινοτέρους κινδύνους.
Νομίζω, λοιπόν ότι και ο Βενιζέλος, εν Παρισίοις και η επανάστασις, εν Αθήναις έσπευσαν πολύ, χάσαντες, απ’ αρχής, κάθε ελπίδα, να αποδεχθούν την εκκένωσιν της Ανατολικής Θράκης….».
Δυστυχώς, η κυβέρνηση των Αθηνών, υπό τις πιέσεις του Βενιζέλου, υπέγραψε την επαίσχυντη συμφωνία των Μουδανιών, που παρέδωσε την Ανατολική Θράκη, στην Τουρκίας, χωρίς, όπως είπε, αργότερα, ο Ινονού να χρειαστεί η Τουρκία να ρίξει, ούτε μια σφαίρα...
Ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Νίδερ, Διοικητής της Στρατιάς Θράκης, αριθμούσε, περί τις 70.000 χιλιάδες άνδρες και είχε δηλώσει έτοιμος, για πορεία προς Κωνσταντινούπολη, αναγκάστηκε να εκδώσει την διαταγήν αποχώρησις του Ελληνικού Στρατού, από την Ανατολική Θράκη.
Στους νέους πρόσφυγες, από την Ανατολική Θράκη, δόθηκαν 15 ημέρες, για να να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες. Επρόκειτο, για μια τεράστια προδοσία…
15ος αιώνας πΧ. Δενδρά Αργολίδας. (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα). Κατά την διάρκεια των ανασκαφών του 1926, του θολωτού τάφου, στα Δενδρά, ήλθε, στο φως, μια πλούσια βασιλική ταφή του πρώιμου μυκηναϊκού κόσμου. Ανάμεσα, στα κτερίσματα ήταν αυτό το υπέροχο χρυσό κύπελλο, με σφυρηλατημένη στην εσωτερική του επιφάνεια· μια ζωντανή παράσταση του βυθού, με τέσσερα χταπόδια, μέσα σε ένα θαλασσινό τοπίο, που αναδεικνύει το καλλιτεχνικό ύφος και τα θέματα. που κυριαρχούσαν, στην πρώιμη μυκηναϊκή τέχνη.
1870 - 1920. Μυτιλήνη.
1875. Πειραιάς.
1900 (δεκαετία). Λάρισα. Εμποροπανήγυρη.
1910 - 1920 (δεκαετίες). Θεσσαλονίκη. Λήψη, από τη σκηνή του Κήπου του Λευκού Πύργου, αντανάκλαση θεατών στην καρδιόσχημη διακοσμητική λίμνη, μια λεπτομέρεια του χώρου. Ο Κήπος δημιουργήθηκε, το 1907, επί οθωμανικής Κατοχής και έπαυσε να υπάρχει το 1956.
1912. Ρόδος Παλιά Πόλη. Ιταλοί αξιωματική και ναύτες ποζάρουν, στην πλατεία Εβραίων Μαρτύρων, με πλήθος κόσμου την ημέρα της κατάληψης.
1910 (δεκαετία). "Το 1916, οι πρόσφυγες δημιούργησαν την Παμμικρασιατική και Θρακική Ένωση, που, στο λάβαρό της, είχε τον δικέφαλο αετό και το χάρτη της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας. Το ομαδικό πορτραίτο οκτώ συμβούλων και του προέδρου, βγαλμένο, στο στούντιο του φωτογράφου, βρίσκεται, ανάμεσα στις φωτογραφίες του λευκώματος. Δεν γνωρίζουμε τα ονόματα των εικονιζόμενων, όμως τα ερευνούμε και ελπίζουμε η δημοσίευση της φωτογραφίας να βοηθήσει στην ταύτισή τους από τους ιστορικούς της περιόδου."
Λέει ο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ σε άρθρο του και εγώ απαντώ:
Ο όρθιος δεξιά, με τα γυαλιά, είναι ο Αλέξανδρος Πανταζής, καθηγητής μαθηματικών, στην Ακαδημία Κυδωνιών και αρχιτέκτων, ο οποίος έφυγε, από τις Κυδωνίες, στον Α! Διωγμό, το 1915 και εγκαταστάθηκε, στην Μυτιλήνη, στα 3 κυπαρίσσια, μέχρι τον θάνατό του, το 1956, ή 1957. Τον αναγνωρίζω, διότι ήταν ο άνθρωπος, που με βάφτισε και φέρω το όνομά του.
1930. Κόπραινα Άρτας. Το “Πανδοχείο Τσακωμένου”.
30/5/1935. Αθήνα. Ο ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΤΕΝΟΡΟΣ ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΚΑΒΑΦΑΚΗΣ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΟΛΑ. Ο ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΚΑΒΑΦΑΚΗΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ 1904. ΗΤΑΝ ΑΔΕΡΦΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΒΑΦΑΚΗ ΚΑΙ ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ ΚΙ ΕΚΔΟΤΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ" ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΒΑΦΑΚΗ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1922 ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΤΡΟΙΑΣ. ΕΓΙΝΕ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΕΗ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ 1929. ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΕ ΠΟΛΥ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΣΗΜΗ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΠΑΟΛΑ. ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΜΑΖΙ ΤΗΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΚΡΟΠΟΛ, ΜΕ ΘΙΑΣΑΡΧΕΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑΝΝΗ ΠΡΙΝΕΑ ΚΑΙ ΣΠΥΡΟ ΤΡΙΧΑ, ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ "ΠΑΜΕ ΣΤΟ ΤΑΜ-ΤΟΥΜ;" ΤΩΝ ΣΥΛΒΙΟΥ - ΚΑΡΑΚΑΣΗ. ΓΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΕ, ΕΠΙΣΗΣ, ΜΕ ΤΟΝ ΘΙΑΣΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΖΩΖΩΣ ΝΤΑΛΜΑ ΚΙ ΕΠΑΙΞΕ ΤΟΝ ΠΡΙΓΚΙΠΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΣΤΗΝ ΟΠΕΡΕΤΑ "Ο ΒΑΡΚΑΡΗΣ ΤΟΥ ΒΟΛΓΑ" ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ - ΜΑΣΤΡΕΚΙΝΗ. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΕ ΑΡΚΕΤΕΣ ΦΟΡΕΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΘΙΑΣΟΥΣ. ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΑΝΕΠΤΥΞΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΛΗΦΘΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ, ΕΝΩ ΕΠΑΙΖΕ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΟΠΕΡΕΤΑ "ΡΟΖΙΤΑ" ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗ. ΦΥΛΑΚΙΣΤΗΚΕ ΚΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΣΤΙΣ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944 ΣΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ 77. ΜΕΤΑΞΥ ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ Η "ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ" ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΑΚΗ, Η ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ ΜΑΝΤΑΛΕΝΑ (ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ).
1937. Νάξος. Συνάντηση, στον δρόμο, για την Απείρανθο.
1930 (δεκαετία). Έτσι ήσαν τα ταξίδια, με αεροπλάνο, τότε. Σε καρέκλες, που έμοιαζαν να είναι φτιαγμένες, από ψάθινα και με παράθυρα που μπορούσαν να ανοίξουν για να νιώσεις τον καθαρό αέρα, ενώ πετούσες. Ζώνες ασφαλείας; Καθόλου, εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν, ακόμη. Τα αεροπλάνα, εκείνη την εποχή, πετούσαν, πολύ χαμηλότερα, από σήμερα, το ύψος πλεύσης τους ήταν, μεταξύ 900 και 1500 μέτρων, ενώ τώρα, είναι μεταξύ 9000 και 12000 μέτρων. Εκείνη την εποχή, η πίεση δεν υπήρχε. Η ταχύτητα ήταν ένας άλλος σημαντικός παράγοντας. Στην δεκαετία του 1930, η ταχύτητα πλεύσης ενός εμπορικού αεροπλάνου κυμαίνεται, μεταξύ 240 και 300 km/h, περίπου, λόγω των τεχνολογικών περιορισμών του χρόνου προώθησης αεροσκαφών.
Μάιος 1939. Πειραιάς. Εργάτριες της καπνοβιομηχανίας των αδελφών Παπαστράτου ακούν ραδιόφωνο, την ώρα του διαλείμματος.
28-29/4/1941. Καλαμάτα. Η αναφορά του Winston Churchill, στην μάχη της Καλαμάτας και την εκκένωση : " Στις 28 και 29 Απριλίου ( 1941), δύο καταδρομικά και έξι αντιτορπιλικά κατέβαλαν προσπάθειες διάσωσης 8.000 στρατιωτών και 1.400 Γιουγκοσλάβων προσφύγων, από τις παραλίες, κοντά, στην Καλαμάτα. Ένα αντιτορπιλικό, που στάλθηκε, μπροστά, για να κανονίσει την επιβίβαση, βρήκε τον εχθρό να κατέχει την πόλη και να καίνε μεγάλες πυρκαγιές, και η κύρια επιχείρηση έπρεπε να εγκαταλειφθεί. Αν και η αντεπίθεση έδιωξε τους Γερμανούς, από την πόλη, μόνο, περίπου, 450 άνδρες διασώθηκαν, από τις παραλίες, στα ανατολικά, από τέσσερα αντιτορπιλικά, χρησιμοποιώντας τις δικές τους βάρκες. Την ίδια νύχτα, το AJAX και τρία αντιτορπιλικά διέσωσαν 4.300, από την Μονεμβασιά. Αυτά τα γεγονότα σηματοδότησαν το τέλος της κύριας εκκένωσης. Μικρές απομονωμένες ομάδες περισυλλέγησαν, σε διάφορα νησιά, ή με μικρά σκάφη, στην θάλασσα, κατά την διάρκεια των επόμενων δύο ημερών και 1.400 αξιωματικοί και άνδρες, με την βοήθεια των Ελλήνων, που βρίσκονταν, σε θανάσιμο κίνδυνο, επέστρεψαν, ανεξάρτητα, στην Αίγυπτο, τους τελευταίους μήνες." Whinston S. Churchill, The Great Alliance, Bantam Books, New York 1952.
(Στην φωτογραφία του 1945, από το Australian War Memorial, εικονίζονται βάρκες στην ακτή της Καλαμάτας, που χρησιμοποιήθηκαν, για την εκκένωση, τέσσερα χρόνια πριν).
1941 - 1944. Θεσσαλονίκη. Κατοχική φωτογραφία, στην διασταύρωση Αλ. Σβώλου (παλιότερα Κισσάβου, Πολωνίας, Πρίγκηπος Νικολάου), με πλατεία Ιπποδρομίου. Η πολυκατοικία, δεξιά, κτίστηκε, με οικοδομική άδεια του 1935 και υπάρχει, σήμερα. Η, απέναντι, παράγκα αντικαταστάθηκε, από πολυκατοικία το 1962. Ασφαλτοστρωμένη, τότε, η Σβώλου, σε αντίθεση, με το λιθόστρωτο της Ιπποδρομίου.
1944. Παράλιο Άστρος. Στην ακροθαλασσιά.
1945. Παράλιο Άστρος. Οι Ιταλοί «αιχμάλωτοι πολέμου». Πέντε άνδρες, οι οποίοι είναι Ιταλοί «αιχμάλωτοι» και ένα νεαρό παιδί. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη, σε σημείο, νοτιοδυτικά, του Παραλίου Άστρους, εκτός ορίων του σχεδίου πόλης. Το κτίριο, στο βάθος, ήταν το Ελαιοτριβείο Καλλίτση. Οι Ιταλοί ήσαν «πρώην», τυπικά, αιχμάλωτοι και τελούσαν, υπό την προστασία του Ερυθρού Σταυρού, περιμένοντας τις διατυπώσεις, για να επαναπατριστούν.
1946. Παράλιο Άστρος. Παρέα, υπό την σκιά των ευκαλύπτων.
1947. Βαμβακόφυτο Σερρών.
1959.. Μαθητής, με τα ρούχα του, πηδάει, άλμα εις μήκος και εισπράτει τον θαυμασμό των συμμαθητών του.
1949 - 1950. Στροφή του Βαλιάι. Αλβανία. “Κατασκήνωση” στρατόπεδο εγκλεισμού, με συρματοπλέγματα. Λειτούργησε, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Λεγόταν "κατασκήνωση κάτω". Εκεί έφεραν τους κρατούμενους της "μέσης κατασκήνωσης". Ζωγραφισμένο από τον μακαρίτη Musa Çapani.
1955. Αθήνα. Ομόνοια, Χαυτεία. Πανεπιστημίου και Πατησίων/Αιόλου. Δεξιά, διακρίνεται μικρό τμήμα της πινακίδας του ξενοδοχείου Exelsior, η Ομόνοια, στο βάθος, καθώς η οδός Αγίου Κωνσταντίνου, με τον τρούλο του ομώνυμου ναού, να ξεπροβάλλει, πάνω από τις πολυκατοικίες.
1950 (μέσα δεκαετίας). Άνω Βροντού Λεωφορείο μάρκας CHEVROLET του ΚΤΕΛ Σερρών.
1957. Αθήνα. Η οδός 3ης Σεπτεμβρίου.
1959. Hollywood, ΗΠΑ. Η Angie Dickinson και ο Dean Martin, σε ένα διάλειμμα των γυρισμάτων της ταινίας “RIO BRAVO”.
1960 (άνοιξη). Αθήνα. Ο Gregory Peck είχε ταξιδέψει, οικογενειακώς, στην Ελλάδα, για τις ανάγκες των γυρισμάτων, στην Ρόδο, της ταινίας «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», συναντήθηκε με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, σε μία μεγάλη δεξίωση, προς τιμή του, που δόθηκε, στο ξενοδοχείο King’s Palace.
1962. Αθήνα. Παράγκα, σε κάποια γειτονιά.
1963. Μοίρες Ηρακλείου Κρήτης. Σαββατιάτικο παζάρι. Η οδός "Μιχαήλ Κόρακα" (Πομπιανός δρόμος), που διασταυρώνεται, με τον κεντρικότερο δρόμο της έδρας του Δήμου Φαιστού, αυτόν της οδού της "25ης Μαρτίου". Το «σκηνικό» πολυκοσμίας, ανάμεσα σε κοφίνια, τσουβάλια και νταμιτζάνες, στην άκρη του δρόμου, μαρτυρά, ξεκάθαρα, ότι βρισκόμαστε, σε ημέρα του παζαριού, που γίνεται κάθε Σάββατο, με πιο ενδεικτική την καθιστή μορφή του ώριμου άνδρα, με μαύρο σαρίκι και λευκό μουστάκι, άκρη δεξιά της φωτογραφίας, που πουλά κηπευτικά παραγωγής του. Βρισκόμαστε «έμπροσθεν» - για να χρησιμοποιήσουμε την επίσημη γλώσσα της εποχής - από το ΦΩΤΟΓΡΑΦΕΙΟΝ Ι. ΝΤΕΛΙΔΑΚΗ, όπως αναγράφεται, με μεγάλα κεφαλαία γράμματα, ψηλά, στην αριστερά πλευρά του τοίχου, ενημερώνοντας μας, με πιο αχνά γράμματα, που μόλις, διακρίνονται, ότι εδώ γίνονται «ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΠΑΝΤΟΣ ΤΥΠΟΥ ΦΙΛΜ». Η αναγραφή, δεξιά, στον τοίχο, «ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΛΕΜΟΝΑΔΟΠΟΙΕΙΑΣ», μοιάζει, ολίγον τι άσχετη, ενώ μια πινακίδα, πιο πέρα, μας ενημερώνει ότι «Εκτελούνται Ενταύθα Φωτογραφίαι Ταυτοτήτων εις του Κυρίου Ιωάννου Κ. Ντελιδάκη, ή Τσικαλά». Με έναν ιερέα, αριστερά, σε πρώτο πλάνο και έναν, ακόμη, ρασοφόρο απέναντι, έναν γέροντα, με τραγιάσκα και μια γερόντισσα, με μαύρο μαντίλι και ποδιά, διακρίνονται, μεταξύ άλλων και δύο καθιστές νεαρές γυναίκες, αλλά και ένας μαθητής Γυμνασίου (άραγε είχε σχολάσει, ή έκανε σκασιαρχείο;), φορώντας το πηλήκιο, με την κουκουβάγια, με το οποίο κυκλοφορούσαν, υποχρεωτικά, ακόμα και εκτός σχολείου, όλοι οι μαθητές της εποχής. Οι τρεις τους έχουν αντιληφθεί τον φωτογραφικό φακό και τον κοιτάζουν, κατάματα.
Αύγουστος 1963. Αθήνα. Η Αλίκη Βουγιουκλάκη, μαζί με τον Αλέκο Σακελλάριο (κάτω), προλογίζουν, ως επίσημοι καλεσμένοι, την πανηγυρική 100η παράσταση της κωμωδίας "Οι νεόπλουτοι" των Νίκου Τσιφόρου (δεύτερος, από πάνω, δεξιά) και Πολύβιου Βασιλειάδη (πάνω, κέντρο), που ανεβάζει ο θίασος Αυλωνίτη - Βασιλειάδου - Ρίζος (φωτογραφία), στο θέατρο "Φύρστ". Παραγωγός του έργου ο θεατρικός επιχειρηματίας Εδμόνδος Φύρστ (δεύτερος, από πάνω, αριστερά), εο οποίος αναλαμβάνει, το 1962, το ιστορικό θέατρο "Σαμαρτζή" στ2ην2 οδό Καρόλου (εκεί, που βρίσκεται, σήμερα, ο ΟΣΕ) και το μετονομάζει, σε θέατρο Φύρστ τιμώντας την μνήμη του παππού του και μεγάλου ηθοποιού Βαυαρικής καταγωγής Εδμόνδου Φύρστ, που διέπρεψε, στο ελληνικό θέατρο, τέλη του 19ου αιώνα και αρχές του 20ου, σε τραγικούς και δραματικούς ρόλους. "Οι νεόπλουτοι" πραγματοποιούν τεράστια επιτυχία, όλο το καλοκαίρι, ΔΣ δς από την θρυλική κωμική τριάδα, που συγκροτείται, το 1961, μετά από προτροπή του Νίκου Ρίζου, που έχει και την οικονομική διαχείριση και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ανεβάζει. θριαμβευτικά, κλασικές κωμωδίες.
Οκτώβριος 1967. Αθήνα. Η Ζωή Λάσκαρη παντρεύεται τον Γιώργο Κουτουμάνο. Το 1966, όταν η Ζωή Λάσκαρη ήταν, μόλις, 22 ετών, γνώρισε τον Πέτρο Κουτουμάνο, σε μια κοινή συντροφιά. Έναν χρόνο, κατόπιν, η πρωταγωνίστρια της Finos Film και ο επιχειρηματίας παντρεύτηκαν και εννιά μήνες, αργότερα, απέκτησαν την κόρη τους, Μάρθα. Ο γάμος, όμως, που έληξε, άδοξα, το 1971, δεν ήταν ευτυχισμένος. Η Ζωή Λάσκαρη είχε αφηγηθεί, σχετικά : «Ο Πέτρος Κουτουμάνος δεν με άφηνε να περνάω πολύ χρόνο, με την Μάρθα. Είχε όλη την οικογένειά του, στο σπίτι. Αυτό έκανε κακό και σε μένα και στο παιδί. Δεν μου επέτρεπε, ούτε στο πάρκο να πάω μαζί της. Και όταν χωρίσαμε, πάλι δεν με άφηνε να τη βλέπω. Δεν κατάλαβα ποτέ μου το γιατί. Με έβαζε τιμωρία, λέγοντάς μου “άλλες είκοσι μέρες δεν θα δεις το παιδί”. Του απαντούσα “Δεν κάνεις κακό, σε μένα, αλλά στο παιδί”».
1968. Αθήνα. «Φαντασία». Σε στιγμές μεγάλου "κεφιού", ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ και η Δέσποινα Στυλιανοπούλου
1968. Κεφαλάρι Άργους. Εκδρομή του Γυμνασίου Ελευσίνας.
1970. Αγία Βάρβαρα, Δράμα. Το καπνεργοστάσιο, πριν καεί.
1970. Θεσσαλονίκη, Τριανδρία. Ο ναός του αγίου Σπυρίδωνα.
23/7/1973. Αλεξανδρούπολη.
1974. Αθήνα. Στο στούντιο της Columbia, με την Χαρούλα Αλεξιου, τον Γιάννη Πάριο, τον Γιάννη Καλαντζή και τον Γιάννη Σπανό, κατά την ηχογράφηση του εμβληματικού άλμπουμ “Οδός Αριστοτέλους”, σε μουσική του Γιάννη Σπανου και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ο οποίος έχει αφηγηθεί, για την ιστορική αυτή συνεργασία, που σφράγισε, καλλιτεχνικά, τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης: «Τα περισσότερα τραγούδια, που έχω γράψει, με τον Σπανό, είναι πάνω σε μελωδίες : μου έδινε ο συνθέτης την μουσική και εγώ «κάρφωνα», στις νότες τους, στίχους. Στην Οδό Αριστοτέλους, όμως, η δουλειά έγινε, αλλιώς. Εγραψα, πρώτα, τους στίχους και ακολούθησε ο Γιάννης, με τις μουσικές του. Εξαίρεση τα τραγούδια «Γύριζαν τα τρένα», «Και», «Ηταν μια φορά», «Μη με κοιτάς».
Για τραγουδιστές, είχαμε συννενοηθεί, με τον Μάτσα, να χρησιμοποιήσουμε τον Πάριο, τον Καλατζή και την ανερχόμενη, τότε, Χαρούλα Αλεξίου. Φυσικά, το γενικό πρόσταγμα, στην υπόθεση, έπειτα από μας, το είχε ο Πάριος, που το όνομά του ήταν, ήδη, μεγάλο. Με αυτό το δεδομένο, ο Σπανός θέλησε να του δώσει την «Οδό Αριστοτέλους». Εγώ, όμως, είχα αντίρρηση. Πίστευα, μεν, ότι ο Πάριος θα το ξεσκίσει το τραγούδι, αλλά ήθελα να βοηθήσουμε και την Αλεξίου, που όλα έδειχναν ότι θα εξελιχθεί, σε σπουδαία τραγουδίστρια. Μαζευτήκαμε, τα είπαμε, τσακωθήκαμε, αλλά, τελικά, έγινε αυτό, που ήθελα. Βοήθησε πολύ, πάντως και ο Πάριος, που, μπροστά στην επιμονή μου, υποχώρησε. Έτσι, το τραγούδι το είπε η Χαρούλα και χάλασε τον κόσμο. Και μάλιστα, η ίδια λέει, έκτοτε, ότι, από αυτό το τραγούδι κατάλαβε ότι είναι τραγουδίστρια».
1975. Πειραιάς. Το εσωτερικό του κινηματογράφου «ΤΕΡΨΙΘΕΑ».
1970 (δεκαετία). Αθήνα. Ο Γιάννης Καλαντζής, ο Τόλης Βοσκόπουλος, η Βίκυ Παππά και ο Θέμης Ανδρέαδης στο κέντρο διασκέδασης «ΦΑΝΤΑΣΙΑ».
1979. Λονδίνο. Ο Μαραντόνα,19 ετών, τότε, με την Εθνική Αργεντινής.
1980 (μέσα δεκαετίας). Αθήνα. Τα καλύτερα μας χρόνια θα μπορούσε να ήταν ο τίτλος αυτής της φωτογραφίας. Το πρώην "Ελεύθερο Θέατρο", που μετονομάστηκε, σε "Ελεύθερη Σκηνή", με τα ιστορικά στελέχη του. Κάποιοι, στην φωτογραφία, δεν βρίσκονται, στην ζωή.
1η σειρά (από αριστερά) : Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Λουκιανός Κηλαηδόνης, o σκηνογράφος Γιώργος Πάτσας 2η σειρά (από αριστερά): Γιώργος Κέντρος, Δημήτρης Πιατάς, ο μεγάλος χορογράφος Γιάννης Φλερύ, Μίμης Χρυσομάλλης, Σταμάτης Φασουλής, Θόδωρος Μπογιατζής.
3η σειρά (από αριστερά) : Αριέττα Μουτούση, Μίνα Αδαμάκη, Άννα Παναγιωτοπούλου, ο θεατρικός επιχειρηματίας Γιώργος Λεμπέσης, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Σοφία Σεϊρλή.
1996 - 2016. Δυρράχιο, Αλβανία.
29/9/2025. Δημητσάνα.
2025. Βοϊδοδομάτης. Ένας μικρός του Αώου, με μήκος, περίπου, 15 χιλιομέτρων και είναι το ποτάμι, με καθαρότερα νερά, στην Ελλάδα και ίσως και την Ευρώπη.
30/9/2025. Η Μαργαρίτα Παπανδρέου έφθασε, στην ηλικία των 102 ετών!
1975. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Αρχέλαου.
1976. Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1977. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Δυο σκίτσα του Βασίλη Χριστοδούλου.
1980. «Τραστ». Σκίτσο του Φάνη Γιόση.
8/9/2025. Σκίτσο της Ευανθίας Ρούνη.
26/9/2025. Σκίτσο του Τάσου Αναστασίου.
Σχόλια