Σεπτέμβριος 1941. Μπάμπι Γιαρ. Κατεχόμενη Ουκρανία. Ο ομαδικός τάφος και η δολοφονία των Εβραίων, από τα γερμανικά SS, με πυροβολισμούς, στο κεφάλι, μπροστά, στο χείλος του τάφου. Κάποια στιγμή, πολύ νωρίς, ακόμη και τα μέλη των SS δεν άντεχαν αυτήν την ψυχοφθόρα διαδικασία. Έτσι, η γερμανική ηγεσία, επέλεξε, ως “λύση” του προβλήματος, με την θανάτωση των θυμάτων τους, στους θαλάμους αερίων.
5/2025. Σκίτσο του Πάνου Ζάχαρη.
4/8/2025. Σκίτσο του Ηλία Μακρή.
40000 πΧ Σιβηρία. Μια εκπληκτική ανακάλυψη έχει καταπλήξει τους επιστήμονες - ένα νεογέννητο άλογο 42.000 ετών, γνωστό, ως «άλογο Λένα», βρέθηκε, τέλεια, διατηρημένο, στον παγετώνα, όπως ονομάζεται το, μόνιμα, παγωμένο έδαφος. Αυτό, που κάνει αυτό το εύρημα, τόσο ξεχωριστό, είναι ότι το πουλάρι είχε, ακόμη, υγρό αίμα και ούρα, μέσα στο σώμα του, κάτι, που, σχεδόν, ποτέ δεν έχει παρατηρηθεί, σε ζώα, τόσο παλιά. Οι χαμηλές θερμοκρασίες εμπόδισαν το σώμα του να διασπαστεί, για χιλιάδες χρόνια. Αυτό το αρχαίο άλογο έζησε, κατά την Εποχή των Παγετώνων και το σώμα του δίνει, στους επιστήμονες, μια σπάνια ευκαιρία να μάθουν περισσότερα, για τα ζώα εκείνης της εποχής. Ακόμη, πιο συναρπαστικό, το αίμα θα μπορούσε να βοηθήσει τους ερευνητές να μελετήσουν το DNA του και ίσως, ακόμη και να προσπαθήσουν να φέρουν, πίσω, ζώα, σαν και αυτό, μέσω κλωνοποίησης, στο μέλλον. Αυτό το μικρό άλογο δεν είναι, απλώς, ένα απολίθωμα - είναι ένα παγωμένο κομμάτι του παρελθόντος, που θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα, σε μεγάλες ανακαλύψεις, για την ζωή, πριν από πολύ καιρό.
17ος αιώνας πΧ. Θήρα (Σαντορίνη), Ακρωτήρι, Δυτική Οικία, λεπτομέρεια από την μικρογραφική τοιχογραφία «Συνάντηση, στον Λόφο», που απεικονίζει κτηνοτρόφους και Μυκηναίους πολεμιστές (με κράνη, με δόντια αγριογούρουνου). Βόρειος τοίχος, 17ος αιώνας π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.
750 πΧ - 600 πΧ. Αγία Ειρήνη, Κύπρος Πήλινο άρμα, με τέσσερα άλογα.
Η Κύπρος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου και ανέπτυξε σπουδαίο πολιτισμό, τον οποίο μοιράστηκε, με τους γειτονικούς λαούς. Λόγω των ποντοπόρων πλοίων της, μετέφερε τα προϊόντα της διατροφής και της τέχνης της, ενώ γνωστοποίησε την θρησκεία, την γραφή, την αρχιτεκτονική και τις ταφικές αντιλήψεις και παραδόσεις, ανανεώνοντας, έτσι, τον πολιτισμό της και τα πολιτιστικά της στοιχεία. Τα σπουδαία ευρήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, επιβεβαιώνουν τον σπουδαίο και ακμαίο πολιτισμό, που πέρασε, από 4000 χρόνια, πριν, μέχρι και την Ρωμαϊκή περίοδο, με οικιστικό σύστημα, θρησκευτικό, και λατρευτικό, γεμίζοντας τα μουσεία της, με εκπληκτικά ευρήματα.
5ος - 4ος αιώνες πΧ. Απουλία, Μουσείο της Νάπολης. Ελικωτός κρατήρας του ζωγράφου Προνόμου, έργο των κλασικών χρόνων, καλά, διατηρημένο. Βρέθηκε, το 1835. Ο ζωγράφος είναι εμπνευσμένος, από τον θεατρικό χώρο και σχετίζεται, με την Διονυσιακή λατρεία και μυθολογικά στοιχεία. Στο έργο, προβάλλονται θεοί, ήρωες, μαζί, με θνητούς και αθάνατους, υπερτονίζοντας τον ρόλο της μουσικής. Οι περισσότεροι, από τις μορφές, είναι αγένειοι, που δηλώνει ότι ήσαν νεαρής ηλικίας. Ο θεός Διόνυσος ημίγυμνος, με τα μακριά μαλλιά του, είναι καθισμένος, σε πολυτελή κλίνη, με το ένα χέρι κρατάει θύρσο, ενώ, με το άλλο, αγκαλιάζει μια γυναίκα, με ολόλευκο δέρμα, μαλλιά πιασμένα, σε αλογοουρά, και να σκεπάζεται, από πολυποίκιλτο ιμάτιο. Ένας φτερωτός Ιμερος δίνει στεφάνι, σε άλλη γυναίκα, που είναι καθισμένη, στην άκρη της ίδιας κλίνης, που είναι ενδεδυμένη, με περίτεχνη μακρυμάνικη φορεσιά. Είναι η Αριάδνη και μια Μούσα. Άλλη μορφή είναι αυτή του γενειοφόρου υποκριτή, με προσωπείο, τιάρα, και μακρυμάνικη διακοσμημένη ενδυμασία. Ο Ηρακλής παριστάνεται, με την Λεοντή, ρόπαλο, φαρέτρα και με θεατρική ενδυμασία, με σχέδια… ο πατέρας των σατύρων υψώνει το προσωπείο ενός ηλικιωμένου άνδρα, που έχει ρυτίδες, στο πρόσωπο, άσπρα μαλλιά και ραβδί, στο χέρι, ενώ, στον ώμο, σηκώνει τριχωτό ολόσωμο ένδυμα, από δέρμα πάνθηρα.
1ος αιώνας πΧ. Το Ιεροθέσιο, στο Όρος (Νεμρώδ), Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, γραφικές και σύγχρονες αναπαραστάσεις. Στο Όρος Νεμρούτ βρίσκεται ένα σύμπλεγμα των ύστερων ελληνιστικών χρόνων και είναι ένας μνημειώδης τάφος και ιερό, στην Αντιγιαμάν, που κτίστηκε, από τον βασιλιά Αντίοχο Α΄ της Κομμαγηνής. Ο χώρος διαθέτει κολοσσιαία αγάλματα θεοτήτων και του ίδιου του βασιλιά, συνδυάζοντας ελληνικούς, περσικούς και ανατολικούς πολιτισμούς. Είναι γνωστό, για την μοναδική καλλιτεχνική και ιστορική του σημασία, συμβολίζοντας την συγχώνευση διαφορετικών αρχαίων πολιτισμών.
206 μΧ. Ιεράπολη (Pamukkale). Το «Αρχαίο Θέατρο της Ιεράπολης» στο Pamukkale, που κτίστηκε, από τους Φλαβιανούς., έχει πρόσοψη 91 μέτρων, που ακουμπά, στην πλαγιά του λόφου.
6ος αιώνας μΧ. Κωνσταντινούπολη. Το μονόγραμμα του Ιουστινιανού, σαν να χαράχθηκε χθες, στα ερείπια του παλατιού του Βουκολέοντα.
3/8/1492. Palos de la Frontera, Ισπανία. Πριν από πεντακόσια τριάντα τρία χρόνια τέτοιες μέρες, η Niña, η Pinta και η Santa Maria, υπό τις διαταγές του Χριστόφορου Κολόμβου, απέπλευσαν, ξεκινώντας ένα ταξίδι. που θα άλλαζε τον κόσμο. Ο Χριστόφορος Κολόμβος απέπλευσε,,με τα τρία προαναφερθέντα πλοία, με συνολικό πλήρωμα 86 ανδρών, με σκοπό να βρει μια νέα διαδρομή, προς τις Ινδίες. Μετά από μια στάση, στα Κανάρια Νησιά, για να ανεφοδιαστούν οι προμήθειες των πλοίων, η αποστολή έπλευσε, δυτικά, στο άγνωστο, με βάρκα την τόλμη και την πίστη ενός από τους μεγαλύτερους θαλασσοπόρους όλων των εποχών. Οι μορφωμένοι άνθρωποι, εκείνη την εποχή, ήξεραν ότι ο κόσμος δεν ήταν επίπεδος και το πλήρωμα του Κολόμβου δεν φοβήθηκε, ούτε μια στιγμή, ότι μπορεί να πέσουν, από την άκρη του κόσμου (αυτός ο μύθος επινοήθηκε, από τον Ουάσιγκτον Ίρβινγκ σπουδαίο συγγραφέα "του μύθου της κοιμισμένης κοιλάδας", στο οποίο διηγείται την ιστορία του ακέφαλου καβαλάρη, είχε γράψει και την βιογραφία του Κολόμβου και πρόσθεσε, αναπόφευκτα, λίγη, από την πλούσια φαντασία του). Αλλά, καθώς έπλεαν όλο και πιο δυτικά, οδηγούμενοι, από τους δυνατούς ανέμους, το πλήρωμα άρχισε να γίνεται όλο και πιο ανήσυχο, με την σκιά της ανταρσίας να βαραίνει, επικίνδυνα, φοβούμενοι ότι είχαν απομακρυνθεί τόσο πολύ, που η επιστροφή τους θα φάνταζε αδύνατη. Για να τους κρατήσει ήρεμους, ο έμπειρος Κολόμβος, σκόπιμα, υποτίμησε την απόσταση, που είχαν διανύσει, λέγοντας ότι, λόγω των κόντρα ανέμων, πήγαιναν, με μικρή ταχύτητα.
Μετά από 36 ημέρες, στην θάλασσα, με κάθε ημέρα, που ξημερώνει να είναι πιο δυσκολη, από την προηγούμενη, τα πλοία είδαν, τελικά, την στεριά, στις 12 Οκτωβρίου. Ο Κολόμβος είχε φτάσει, στις Μπαχάμες, αλλά, για το υπόλοιπο της ζωής του, ήταν πεπεισμένος ότι είχε φτάσει, στην Ασία, πιστεύοντας ότι είχε ανακαλύψει την νέα διαδρομή, που αναζητούσε, προς την Ινδία (κάτι, που εξηγεί, γιατί "βάφτισε" τους ανθρώπους, που βρήκε, εκεί, "Ινδιάνους", κάτι που συνεχίζεται, λανθασμένα, μέχρι και σήμερα). Από εκείνη την ημέρα, που πάτησε το πόδι του, ο Χριστόφορος το πόδι του στην νέα Γη, ο Κόσμος δεν θα είναι, ποτέ, πια, ίδιος. Τόσο ο Παλαιός, όσο και ο Νέος Κόσμος, μέσω των πλοίων, που, από το 1492 και έπειτα, θα διασχίζουν, όλο και συχνότερα, τον Ατλαντικό Ωκεανό, θα γνωρίσουν μεγάλες αλλαγές. Πολιτισμοί, που αγνοούσαν ο ένας, για την ύπαρξη του άλλου, θα έρθουν, σε επαφή, ώστε να συμβεί αυτό, που οι ιστορικοί ονομάζουν, "Κολομβιανή Ανταλλαγή". Παραθέτω ένα σχετικό απόσπασμα του ιστορικού Τσαρλς Μαν:
«Από όλα τα μέλη της ανθρωπότητας, που έχουν περπατήσει, ποτέ, στην γη, μόνος του ο Κολόμβος εγκαινίασε μια νέα εποχή, στην ιστορία της ζωής, την έναρξη της Κολομβιανής Ανταλλαγής…. Πριν, από διακόσια πενήντα εκατομμύρια χρόνια, ο κόσμος περιείχε μια ενιαία στεριά γνωστή, στους επιστήμονες, ως Παγγαία. Οι γεωλογικές δυνάμεις διέλυσαν αυτή την τεράστια έκταση, διχάζοντας την Ευρασία και την Αμερική. Με την πάροδο του χρόνου τα δύο χωρισμένα μισά της Παγγαίας ανέπτυξαν πολύ διαφορετικές κατηγορίες φυτών
και ζώων. Πριν από τον Κολόμβο, μερικά τολμηρά πλάσματα της ξηράς είχαν διασχίσει τους ωκεανούς και είχαν εγκατασταθεί, στην άλλη πλευρά, τα περισσότερα ήσαν έντομα και πουλιά, όπως θα περίμενε κανείς. με λίγα λόγια, ο κόσμος τεμαχίστηκε, σε δύο διαφορετικά οικοσύστηματα. Το ενδεικτικό επίτευγμα του Κολόμβου ήταν, σύμφωνα με την φράση του ιστορικού Άλφρεντ Κρόσμπι, να ξανάπλεξει τις κομμένες ραφές της Παγγαίας. Μετά το 1492, τα οικοσυστήματα όλου του κόσμου συγκρούστηκαν και αναμείχθηκαν, καθώς τα ευρωπαϊκά πλοία μετέφεραν χιλιάδες είδη, σε νέα σπίτια, μέσω των ωκεανιών οδών. Η Κολομβιανή Ανταλλαγή όπως την ονόμασε ο Κρόσμπι, είναι ο λόγος, που υπάρχουν ντομάτες στην Ιταλία, πορτοκάλια, στις Ηνωμένες Πολιτείες, σοκολάτες στην Ελβετία και πιπεριές τσίλι, στην Ταϊλάνδη. Για τους οικολόγους, το συγκεκριμένο γεγονός είναι, αναμφισβήτητα, το πιο σημαντικό γεγονός, από τον θάνατο των δεινοσαύρων».
Για του λόγου το ασφαλές, ο Παλαιός Κόσμος, πριν το ταξίδι του Κολόμβου, δεν γνώριζε για την ύπαρξη του μπαχαριού, της πιπεριάς, του κολοκυθιού, του καλαμποκιού, της πατάτας, της ντομάτας, του ανανά, του κάσιους, της μανιόκα, του τσίλι, του κράνμπερι, του ηλίανθου (από τον οποίο παράγονται και οι ηλιόσποροι), του φραγκόσυκου, της κολοκύθας, του αβοκάντο, του κινόα, της στέβια, και άλλων πολλών, καθώς και της γαλοπούλας. Από την άλλη μεριά, οι προκολομβιανοί πολιτισμοί της Αμερικής αγνοούσαν την ύπαρξη του αμυγδάλου, του μήλου, του παντζαριού, του ροδάκινου, της μπανάνας, του κριθαριού, του σιταριού, της σόγια, του μπρόκολου, του λάχανου, του κουνουπιδιού, του καρότου, του λεμονιού, του κρεμμυδιού, του καφέ, του σύκου, του μάνγκο, του σκόρδου, της ελιάς, του ρυζιού, του κουρκουμά, του καρπουζιού και άλλων πολλών, που, μετά το 1492, έφθασαν, στον Νέο Κόσμο, από την Ευρώπη, ή, μέσω της Ευρώπης, από την Αφρική και την Ασία. Οι Ευρωπαίοι, όμως, μετέφεραν, στον Νέο Κόσμο και την κτηνοτροφία, ώστε, για πρώτη φορά, να φτάσουν, στην ήπειρο, άγνωστα, για τους ιθαγενείς, ζώα όπως η αγελάδα, η όρνιθα (κοινώς κότα), ο γάιδαρος, το πρόβατο, ο χοίρος, ο ταύρος και το άλογο. Με την Κολομβιανή Ανταλλαγή, ο Νέος Κόσμος, σχεδόν, εξισώθηκε, με τον Παλαιό, προς όφελος βέβαια των Ευρωπαίων. Η μικρή Ευρώπη – σε σχέση με τις υπόλοιπες ηπείρους του Παλαιού Κόσμου – ανακάλυψε μια, κατά πολύ μεγαλύτερη και πλουσιότερη παρθένα γη, την οποία οικοδόμησε, αλλά και υποδόμησε, σύμφωνα με το δικό της πολιτισμικό υπόβαθρο, ώστε να αντλήσει τον πλούτο της. Η Ευρώπη, αναπτύχθηκε, από τους πόρους του Νέου Κόσμου, με τους οποίους, στην συνέχεια, αναπτύχθηκε και ο ίδιος ο Νέος Κόσμος. Τίμημα, βέβαια, αυτής της ανάπτυξης, ήταν οι ιθαγενείς της ηπείρου, αλλά και τα πάνω από δέκα εκατομμύρια νέγρων Αφρικανών, που έφθασαν, στην Αμερική, ως σκλάβοι, επηρεάζοντας, σημαντικά, το πληθυσμιακό, αλλά και πολιτισμικό μωσαϊκό, που συντέθηκε, στην νέα ήπειρο.
3/8/1826 – 25/5/1827. Η «Πολιορκία των Αθηνών», από τον Κιουταχή. Υδατογραφία, σε χαρτόνι των Δ. Ζωγράφου - Ι. Μακρυγιάννη (Αθήναι, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη). Στο υπόμνημα της συνθέσεως, σημειώνεται: «Πολιορκία τῶν ᾿Αθηνῶν καὶ τῆς ᾿Ακροπόλεως καὶ καθημερινοὶ πόλεμοι εἰς διάστημα ἑνὸς ἔτους, ἕως ὅτου ἔπεσεν ἡ Ακρόπολις, ὁποῦ ἦτον ἐπολιουρκουμένη ἀπὸ τὸν Κιουτάγιαν μὲ ὅλας του τὰς δυνάμεις» καὶ ὅτι «εἰς τὴν πολιορκίαν ταύτην, ἐπειδὴ τὸ φρούριον εἶναι λιθαρότοπος, ἀπὸ κανόνια καὶ μπόμπας καὶ γρανέτας ἐφονεύθησαν καὶ ἐπληγώθησαν ἀρκετοὶ Ἕλληνες».
1833. Το πολεοδομικό σχέδιο των Αθηνών, έργο των αρχιτεκτόνων Στ. Κλεάνθη και Ed. Schaubert. Παρ’ όλες τις αλλαγές, η ρυμοτομία, στο κέντρο της πόλεως, ακολουθεί τις βασικές γραμμές του πρώτου αυτού σχεδίου (Αθήνα, Βιβλιοθήκη Αρχαιολογικής Εταιρίας).
19ος αιώνας (μετά την επανάσταση). Αθήνα. ΠΥΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, Αλκιβιάδου 5. Θυμίζει Μανιάτικο Πύργο. Κτίριο, σε σχέδια του Στρατιωτικού Μηχανικού Αγ. ΠΑΛΛΗ. Το 1993, κρίθηκε διατηρητέο.
19ος αιώνας (τέλη). Η Βασιλική του Sacré-C œur είναι μια διάσημη καθολική εκκλησία, στο Παρίσι. Στην κορυφή του λόφου της Μονμάρτης, στο 18ο διαμέρισμα, η εκκλησία Sacré-C œur χτίστηκε αφιερωμένη, στην καρδιά του Ιησού. Sacré-C œur σημαίνει Ιερή Καρδιά.
1890 (δεκαετία). Κωνσταντινούπολη. Η θρυλική αλυσίδα των βυζαντινών μαστόρων, η οποία εμπόδιζε την είσοδο εχθρικών πλοίων, στον Κεράτιο κόλπο, φωτογραφημένη, από τους αδελφούς Αμπντουλάχ, στο αρχαιολογικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης. Οι Αρμένιοι αδελφοί Αμπντουλάχ (Σουκρί, Κεβόρκ και Χοβσέπ ) ήσαν οι πιο διάσημοι φωτογράφοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το 1863, ο Σουλτάνος Αμπντούλ Αζίζ ανακήρυξε τους Αδελφούς Αμπντουλάχ επίσημους φωτογράφους της Αυλής και Επιφανείς Καλλιτέχνες της Πόλης, χαρακτηρισμό που χρησιμοποιούσαν, μέχρι το κλείσιμο του εργαστηρίου τους, το 1899. Φωτογράφησαν, κατά σουλτανική παραγγελία, αξιοθέατα και ιστορικές τοποθεσίες ολόκληρης της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Μάλιστα, χάρη, στους αδελφούς Αμπντουλάχ, υποτίθεται ότι τραβήχτηκε η, υπό διερεύνηση, ιστορική φωτογραφία των θαλασσίων τειχών της Θεσσαλονίκης, η οποία ανασύρθηκε, από τα ουγγρικά αρχεία.
26/4/1903. Αθήνα. Άγαλμα Μολοσσού της Ηπείρου, στον περίβολο του Λυσιμαχίδου, στον Κεραμεικό. Photo : Fred Boissonnas.
1028. Θεσσαλονίκη, Παναγία Χαλκέων.
Ονομάστηκε, έτσι, επειδή επί Τουρκοκρατίας, λειτουργούσαν, πλησίον της, τα χαλκωματάδικα. Η γειτονιά λεγόταν τα “Καζαντζάδικα”. Κτίστηκε το 1028, όπως μας πληροφορεί η κτητορική επιγραφή, στο μαρμάρινο υπέρθυρο της δυτικής εισόδου. Το 1430 μετατράπηκε, σε τζαμί, με την επωνυμία “Καζαντζιλάρ τζαμί” (τζαμί των χαλκωματάδων). Μετά τους σεισμούς του 1978 πραγματοποιήθηκαν εργασίες στερέωσης του μνημείου και συντήρησης των τοιχογραφιών του. Η αποκλειστική χρήση πλίνθων, ως οικοδομικό υλικό, με την λεγόμενη ”τεχνική της κρυμμένης πλίνθου”, έδωσε, στο κτίσμα και τη λαϊκή ονομασία ”Κόκκινη Εκκλησιά”. Έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, από την UNESCO.
3/8/1902. Οθωμανική Θεσσαλονίκη. Ο πλούσιος Καμαντάρ Πασάς συλλαμβάνει, επ’ αυτοφώρω, στο σπίτι της, την Ελληνίδα ερωμένη του Ελένη Κωνσταντίνου και τον φίλο της Φραγκαντώνη και τους σκοτώνει. Στην συνέχεια, διαμελίζει τα δύο πτώματα και αφού τα τοποθετεί, μέσα σε σάκο, τον δίνει, στον υπηρέτη του, για να τον πετάξει, στην θάλασσα. Το έγκλημα αποκαλύπτεται και ο δράστης συλλαμβάνεται.
1917. Θεσσαλονίκη. Πλανόδιος πωλητής λαδιού.
1960 (δεκαετία). Θεσσαλονίκη. Η Εγνατία και η πλατεία Βαρδαρίου.
1980. Θεσσαλονίκη. Ο κινηματογράφος “Ηλύσια”.
1903. Σμύρνη.
1903 - 1941. Ξιφολόγχη του ελληνικού τυφεκίου ‘’Mannlicher–Schönauer Y1903/14’’, που χρησιμοποιήθηκε, επίσημα, από τον ελληνικό στρατό και η οποία ξιφολόγχη, κατά απαίτηση του ελληνικού κράτους, στην κατασκευάστρια Αυστριακή ‘’STEYR’’, στην λαβή φέρει ανάγλυφο τον Άγιο Γεώργιο. Η ξιφολόγχη ανήκε, στον Βεροιώτη Θωμά Μπουρουντζή (1899 – 1994), που συμμετείχε, στον πόλεμο του 1940-41, και ο οποίος, μετά την κατάρρευση του μετώπου, κράτησε, για πάντα, την ξιφολόγχη του τυφεκίου, που έφερε στον πόλεμο.
1905. Ο Ισθμός της Κορίνθου.
2004. Ο Ισθμός της Κορίνθου.
1919. Αμοργός.
1960. Αμοργός. Ένα καΐκι φορτωμένο, με σταφύλια.
1920 (δεκαετία). Κωνσταντινούπολη. Συνοικίες της Πόλης : Χάσκιοι (Hasköy), ή Πικρίδιον.
Η συνοικία Χάσκιοϊ βρίσκεται στις βόρειες όχθες του Κεράτιου κόλπου, απέναντι από το Φανάρι και τον Μπαλατά (Μπαλάτ). Η περιοχή που καλύπτει το σημερινό Χάσκιοϊ μαρτυρείται ότι κατοικήθηκε, τουλάχιστον, από τον 6ο αιώνα. Η περιοχή αναφέρεται, ως Αρεοβίνδου, ή Αραβίνδου, ονομασία, την οποία πήρε, από έναν ευγενή, που είχε κτίσει, στον χώρο αυτόν, την θερινή του κατοικία. Η περιοχή πήρε το όνομα Πικρίδιο, στα τέλη του 8ου αιώνα, από την μεγάλη μονή του Πικριδίου, την οποία ανήγειρε ο πρωτοσπαθάριος Ιωάννης Πικρίδιος. Οι πολυάριθμες μονές και οι πολλές εκκλησίες, που είχαν ιδρυθεί, στην περιοχή (μονή Λυκαόνων, Ευτυχίου, Αγίας Ματρώνας, Γαλακρήνων κτλ.), μαρτυρούν, για την σπουδαιότητα του Πικριδίου, στα βυζαντινά χρόνια. Μετά την Άλωση, το Πικρίδιο ονομάστηκε Χάσκιοϊ (Hasköy). Κατά την Οθωμανική περίοδο, η περιοχή, που ονομάζεται και Αγία Παρασκευή, λόγω της εκκλησίας, ήταν συνοικισμένη, από Ρωμιούς και Αρμένιους, καθώς και πολλούς Εβραίους, που εκτοπίστηκαν, από το Εμίνονου, όταν κτίστηκε το Γενί, ή Βαλιντέ τζαμί, στα τέλη του 16ου αιώνα. Όμως, ακόμη και πριν, από την εγκατάσταση των συγκεκριμένων Εβραίων, από το Εμίνονου, στην περιοχή, ζούσαν, εκεί, αρκετοί Εβραίοι, ήδη, από την βυζαντινή περίοδο.
Το Χάσκιοϊ αποτελούσε μια, από τις σημαντικότερες εβραϊκές περιοχές της Κωνσταντινούπολης. Στην περιοχή, ζούσαν Σεφαραδίτες, Ρωμανιώτες, Ασκεναζίμ, αλλά και Καραΐτες. Σύμφωνα με τον Εβλιγιά Τσελεμπί, στον 17ο αιώνα, στο Χάσκιοϊ κατοικούσαν, περίπου, 11.000 Εβραίοι, γεγονός, που κάνει τον περιηγητή να το παρομοιάσει, με την Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα, πάντα, με τον Εβλιγιά Τσελεμπί, οι Ρωμιοί της περιοχής κατοικούσαν, σε δύο γειτονιές-μαχαλάδες και οι Αρμένιοι, σε μια. Οι Αρμένιοι, που ζούσαν, εκεί, ήσαν, στην πλειονότητά τους, μετανάστες, από το Έγιν της Ανατολής και ασχολούνταν, με οικοδομικά επαγγέλματα. Ο Εβλιγιά Τσελεμπί αναφέρει ότι, στην περιοχή, υπήρχαν 50 βυρσοδεψεία και 100 καπηλειά. Σύμφωνα, με τον Σκαρλάτο Βυζάντιο, το Χάσκιοϊ «συνοικείται μέρος μεν υπό Γραικών τε και Αρμενίων, κεραμιδοποιών και καπήλων το πλείστον, μέρος δε, το πολυανθρωπότερον, υπό Ιουδαίων, μετοικισθέντων ενταύθα από του Τελωνείου, περί το οποίον ήσαν τέως συνωκισμένοι, ότε εκτίζετο το Γενή-Βαλιδέ-τζαμίον». Το 1688 ενταφιάζεται, στο Πικρίδιο, ο Μέγας Ρήτωρ του Πατριαρχείου Μανουήλ ο Καρυοφύλλης. Από, τότε, το χωριό θα παραμείνει, στενά, συνδεδεμένο, με το λεγόμενο «αρχοντικό» νεκροταφείο. Το νεκροταφείο αυτό, ευρισκόμενο, ακριβώς, απέναντι, από το Φανάρι, σε αντίθεση, με τα «λαϊκά» νεκροταφεία της Ζωοδόχου Πηγής και του Εγρί-καπού, αποτελεί, για μεγάλο χρονικό διάστημα, τον επισημότερο χώρο ταφής των Ορθοδόξων, στην Κωνσταντινούπολη. Εδώ, ενταφιάστηκαν πολλοί πατριάρχες, αρχιερείς, ηγεμόνες και λόγιοι. Λόγω της απαγόρευσης του ενταφιασμού, σε περιβόλους ναών, το 1865, ο τελευταίος ενταφιασμός χρονολογείται, στο 1866. Στο νεκροταφείο, σώζονται, σήμερα, ελάχιστοι τάφοι : οι περισσότεροι καταστράφηκαν, με το πέρας του χρόνου, ενώ πολλοί χρησιμοποιήθηκαν, τον περασμένο αιώνα, για την επικάλυψη του δαπέδου του ναού και για την ανέγερση του κωδωνοστασίου. Στην περιοχή Χάσκιοϊ, εκκλησιαστικό κτίσμα αφιερωμένο στην αγία Παρασκευή, υπήρχε, ήδη, από τους Βυζαντινούς χρόνους. Μετά την Άλωση, το μικρό αυτό παρεκκλήσι μετατρέπεται, σε ναό. Το μεγαλύτερο τμήμα της σημερινής εκκλησίας κτίστηκε, στον χώρο, όπου βρισκόταν ο αρχικός ναός του 15ου αιώνα. Το 1724, με χορηγία, που είχε παραχωρήσει ο Κωνσταντίνος Βασσάραβας Βραγγοβάνου (Constantin Basarab Brâncoveanu), όταν ήταν οσποδάρος της Βλαχίας, και άλλων Φαναριωτών, ξεκινάει η ανέγερση της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής, που ολοκληρώνεται το 1752. Το 1833 ανακαινίστηκε ο ναός και πήρε την σημερινή του μορφή. Η εκκλησία είναι κτισμένη, στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής και έχει ένα, σχετικά, ογκώδες κωδωνοστάσιο. Έχει μεγάλο νάρθηκα, που συγκοινωνεί, με τον γυναικωνίτη, ο οποίος καταλαμβάνει ολόκληρο τον χώρο του νάρθηκα.
Η ορθόδοξη κοινότητα του Χάσκιοϊ είχε και δύο αγιάσματα. Στο Αϊναλί Καβάκ (Aynalı Kavak) βρίσκεται το αγίασμα του Αγίου Παντελέημονα. Το ομώνυμο αγίασμα του ναού της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται, ανάμεσα, σε ορθόδοξα, μουσουλμανικά και εβραϊκά νεκροταφεία, στον λόφο Τσικσαλίν (Çıksalın), στην οδό Kalaycı Bahçe. Το λιθόκτιστο βυζαντινό αγίασμα αποτελεί λείψανο αρχαίου υδραγωγείου. Σύμφωνα, με τον Ερέμια Τσελεμπί Κιομουρτζιάν, τον 17ο αιώνα, οι Εβραίοι της περιοχής, στο πλαίσιο διακοινοτικών ανταγωνισμών, προσπαθούσαν να δυσφημίσουν και να υποβαθμίσουν το αγίασμα της Αγίας Παρασκευής, που αποτελούσε κέντρο προσέλευσης των Ρωμιών, αλλά και των Μουσουλμάνων. Ο ναός της Αγίας Παρασκευής του Χάσκιοϊ υπέστη σοβαρές ζημιές, στα επεισόδια της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ανακαινίστηκε, το 1958. Η σταδιακή μετατόπιση, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, του ρωμαίικου πληθυσμού της Πόλης, από τις συνοικίες του Κεράτιου και των τειχών, προς το κέντρο (Σταυρόδρομι, Φερίκιοϊ και Ταταύλα), η οποία εντείνεται, μετά τα γεγονότα της 6ης-7ης Σεπτεμβρίου 1955, επηρέασε, αρνητικά και την κοινότητα του Χάσκιοϊ. Το δημοτικό σχολείο διέκοψε την λειτουργία του, ελλείψει μαθητών, το 1973. Στην συνοικία, πια, δεν κατοικεί, σχεδόν, κανένας Ρωμιός. Το 2004, η χρήση της εκκλησίας παραχωρήθηκε, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στην ρουμανική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα, με τα στοιχεία της ελληνικής πρεσβείας της Κωνσταντινούπολης, στις αρχές του 20ού αιώνα, ο πληθυσμός της ορθόδοξης κοινότητας του Χάσκιοϊ ήταν, περίπου, 2.000 κάτοικοι. Το 1906, λειτουργούσε, στην κοινότητα, εξατάξια αστική σχολή και ένα εξατάξιο παρθεναγωγείο. Αδελφότητες του Χάσκιοϊ, στον 19ο αιώνα, αναφέρονται η Αγαθοεργός, το 1868, η Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα του Απόλλωνα, το 1855 και του Αγίου Νικολάου, το 1905. Σύμφωνα, με μια πατριαρχική καταγραφή του έτους 1949, η ρωμαίικη κοινότητα του Χάσκιοϊ αποτελούνταν, στα μέσα του 20ού αιώνα, από 61 οικογένειες. Ο αριθμός επιβεβαιώνεται και από τα αρχειακά στοιχεία του Χριστόφορου Χρηστίδη, σύμφωνα, με τα οποία το 1955, η κοινότητα αυτή αποτελούνταν, από 60 οικογένειες και είχε ένα τριτάξιο δημοτικό σχολείο και μια φιλόπτωχο αδελφότητα. Το μεικτό δημοτικό του Χάσκιοϊ, το εκπαιδευτικό έτος 1920/1921, είχε 157 μαθητές, ενώ, το 1948/1949, είχε, μόνο, 11 μαθητές.
1935. Ρέθυμνο. Παρέα, στο λιμάνι.
1935. Αθήνα. Πωλητής ψητού καλαμποκιού.
15/9/1944. Γερμανία. ’’ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ’’ (διπλή όψεως) της οικογένειας Γερμανού πιλότου της «Luftwaffe», προς συγγενείς και φίλους, η οποία τους ενημερώνει πως ο Engelbert Song σκοτώθηκε, στην Κοκκινιά. (Δεν είχε καμμία δουλειά να βρίσκεται, εκεί. Δεν ήταν καλεσμένος)…
7/8/1945. Χιροσίμα. Μια φωτογραφία ντοκουμέντο μια ημέρα, μετά την ρίψη της ατομικής βόμβας, στην Χιροσίμα. Οι επιζώντες στέκουν σαστισμένοι, μπροστά, από τα κατεστραμμένα σπίτια τους. Οι περισσότεροι, από αυτούς, πέθαναν τα επόμενα χρόνια.
1946. Γαλλία. Ο Yves Montand και η Édith Piaf, στην ταινία "Étoile sans lumière", σε σκηνοθεσία Marcel Blistène.
22/6/1949. Αθήνα. Η Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου - Καράρη.
1954. Αθήνα. Η πλατεία Βάθη.
1955. Άνω Λάβδανη Πωγωνίου. Οι κάτοικοι υποδέχονται, με πανηγυρικό τρόπο, το πρώτο λεωφορείο του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων, που έφτασε, στο χωριό τους.
1956. Λευκίμμη. Προεκλογική συγκέντρωση.
1963. Πάρνηθα. Το ξενοδοχείο «Μον Παρνές».
1964. ΗΠΑ. Η Kim Novak (βρίσκεται, εν ζωή), στο φιλμ ''KISS ME STUPID'' του BIILY WILDER.
1968 - 1970. Αθήνα. Υπηρεσιακή Υπαλληλική Βεβαίωση, που εκδόθηκε το 1968 και φέρει θεωρήσεις και για το 1969 και για το 1970, από την, τότε, υπηρεσία των ‘’Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους’’ (ΣΕΚ), για τον, τότε, Τμηματάρχη Α΄Ευγενίδη Ιωάννη από την Βέροια.
1970. Νέα Υόρκη. Το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου υπό κατασκευή.
1980. Καισσαριανή. Η πορεία ειρήνης.
1980 (δεκαετία). Γλυφάδα. Η ντίσκο «Μπιτσούλας».
1992. Καμμένα Βούρλα. Κατάλογος, σε δραχμές, από το ΖΥΘΟΨΗΤΟΠΩΛΕΙΟ "Το Βελούχι".
2004. Φιοντόρ Ντοστογέφσκι. (Σκίτσο του Fafel).
2025. Donald Trump και Σι Τζινπίνγκ. Ένα πολύ ευρηματικό σκίτσο.
2022. Νότια Εύβοια.
2025. Νυμφαία. Ροδόπη.
2025. Πόρτο Ύδρα. Οικισμός, που είναι γνωστός και ως «Βενετία του Αργοσαρωνικού». Τεχνητά κανάλια διατρέχουν τις πίσω αυλές των σπιτιών, όπου οι ιδιοκτήτες πηγαίνουν, όχι, με το αυτοκίνητο, αλλά με το σκάφος τους, ενώ μεγάλοι φοίνικες και εξωτικά φυτά, πισίνες, γήπεδα τένις και μια απέραντη παραλία, συνθέτουν το όλο σκηνικό.
2025. Η Ρωσία δεν είναι δαιμονοποιημένη επειδή είναι "δικτατορική", ή "επικίνδυνη". Είναι δαιμονοποιημένη, γιατί χαλάει το παιχνίδι. Τολμά να προκαλέσει την δυτική μονοκρατορία, εκεί, που δεν την περιμένουν : στην Αφρική, την ήπειρο, που η Δύση θεωρούσε, προ πολλού, “δεδομένη”. Σήμερα, πάνω από 40 αφρικανικά κράτη έχουν υπογράψει στρατιωτικές συμφωνίες, με την Ρωσία. Μιλάμε, για χώρες, που λαμβάνουν δωρεάν σιτηρά, οπλισμό, αντιαεροπορικά συστήματα, στρατιωτική εκπαίδευση κ τεχνική υποστήριξη, όχι, για να κάνουν πολέμους, αλλά, για να μπορούν να αμυνθούν. Για να μην επαναληφθούν βομβαρδισμοί, τύπου Λιβύης ,"στο όνομα της Δημοκρατίας", με την Δύση να παίζει τον ρόλο του εισβολέα και του σωτήρα, μαζί. Χώρες, όπως το Μαλί, ο Νίγηρας και η Μπουρκίνα Φάσο, με στήριξη, από την Ρωσία, δημιουργούν κοινή στρατιωτική δύναμη, για να αποτρέψουν, κάθε επέμβαση. Για πρώτη φορά, μετά από δεκαετίες, η Αφρική σηκώνει το κεφάλι της και δεν κρατά, πια, λιανοντούφεκα, είναι εξοπλισμένη και αποφασισμένη. Αυτό τρομοκρατεί τις πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις, ιδίως την Γαλλία, η οποία βλέπει, πλέον, τους συμμάχους της, στην ήπειρο, να την διώχνουν, χωρίς δεύτερη κουβέντα. Η Ρωσία δεν δίνει μαθήματα δημοκρατίας, δίνει μέσα κυριαρχίας. Κι αυτό την καθιστά πραγματική απειλή, για τα σχέδια της Δύσης. Γιατί τα σιτηρά, οι S-300 και οι σύμμαχοι, στην Αφρική, είναι γεωπολιτική δύναμη, όχι «φιλοδοξία απομονωμένου ηγέτη», όπως προσπαθούν να την παρουσιάσουν τα δυτικά μέσα. Από την άλλη, η Ευρώπη απομακρύνεται, από την πραγματικότητα. Επικεντρώνεται, σε ιδεολογικά project, ασχολείται, με την νομική αναγνώριση φύλου, στην εφηβεία, μέχρι τα έντομα, στο πιάτο μας, νομίζοντας ότι αυτά θα της εξασφαλίσουν παγκόσμιο ρόλο. Όμως, ο κόσμος αλλάζει και δεν την περιμένει. Η "πίτα" της παγκόσμιας επιρροής μικραίνει, για την Ευρώπη και η Ρωσία παίρνει μερίδιο. Το πραγματικό πρόβλημα, όμως, δεν είναι, μόνο, γεωπολιτικό. Είναι και οικονομικό και ταξικό. Ενώ η «πίτα» μικραίνει, οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, οι “ειδικοί”, οι εργολάβοι ΕΣΠΑ, οι ΜΚΟτζήδες και οι πολιτικοί παρατρεχάμενοι συνεχίζουν να την μοιράζονται, μεταξύ τους. Οι απλοί πολίτες πληρώνουν τον λογαριασμό : φτωχοποίηση, ακρίβεια, ενεργειακή εξάρτηση, κατάρρευση εισοδήματος. Ούτε λόγος, φυσικά, για αυτοκριτική, από τις ευρωπαϊκές ελίτ. Προτιμούν να δείχνουν, προς τον "κακό Πούτιν", αντί να παραδεχτούν πως χάνουν έδαφος, επειδή απέτυχαν, όχι, γιατί η Ρωσία "παραβιάζει διεθνές δίκαιο". Το επιχείρημα της "ρωσικής απειλής" είναι το προπέτασμα καπνού, για να καλύψουν το γεγονός ότι το μονοπώλιό τους τελείωσε. Όσο οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν καταλαβαίνουν τί, πραγματικά, συμβαίνει, τόσο θα συνεχίσουν να φτωχαίνουν. Και όσο δεν απαιτούν αλλαγή, τόσο θα κυβερνώνται, από άδεια κουστούμια, με πτυχία διασύνδεσης και όχι διοίκησης, που, απλώς, διαχειρίζονται την παρακμή. Ένα είναι βέβαιο, αυτή η Ευρώπη οδεύει, προς διάλυση.
1991. Τήνος.
2025. Πύργος, Τήνος.
1962. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Σ. Πολενάκη.
31/7/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
8/2025. Σκίτσο του Στάθη Σταυρόπουλου.
4/8/2025. Σκίτσο του Γιώργου Γαλίτη.
6/8/2025. Σκίτσο του Γιώργου Μικάλεφ.
Σχόλια