Διδάγματα, από την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση της μετασοβιετικής Ρωσίας, κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Το ρωσικό ΑΕΠ, στην ύστερη “σοβιετική” εποχή έφθανε, το 1990, στο 1,3 τρισεκ. $, για να καταρρεύσει, στα 807,03 δισεκ. $, το 1998. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν φρέναρε, αλλά δεν ανέτρεψε την ρωσική παρακμή.
Κοιτώντας, ψύχραιμα, το παρελθόν, όσον αφορά την οικονομική και την κοινωνική κατάρρευση της μετασοβιετικής Ρωσίας, ύστερα από την αυτοδιάλυση της “Σοβιετικής Ένωσης”, τον Δεκέμβριο του 1991 (μια κατάρρευση, η οποία αποφεύγεται, συστηματικά και εσκεμμένα, να περιγραφεί, γενικώς, από το κυρίαρχο αφήγημα της συλλογικής Δύσης), είναι χρήσιμο, για την ελληνική κοινωνία, να βγάλει τα δικά της διδάγματα, από την κατάρρευση του ελληνικού ΑΕΠ, κατά την περίοδο, που ακολούθησε την ελληνική κρατική χρεωκοπία, του Απρίλιο του 2010, η οποία, φυσικά, ήταν και χρεωκοπία της ελληνικής οικονομίας.
Αυτό, άλλωστε, είναι, που έχει κεφαλαιώδη σημασία και για εμάς τους παλιότερους, που, στην μεγάλη πλειοψηφία μας, δεν διδασκόμαστε διότι, αφ’ ενός, μεν, αρνούμαστε να διδαχθούμε και κυρίως, αφ’ ετέρου, δε, δεν μας επιτρέπεται η πρόσβαση, στα σχετικά στοιχεία, με πρωταρχική και εσκεμμένη ευθύνη, φυσικά, της εντόπιας ολιγαρχίας, είτε αυτή είναι οικονομική, είτε πολιτική, είτε είναι, ευρύτερα, αυτό που λέμε “πνευματικός κόσμος” της χώρας, που ο γενικός του ρόλος υπήρξε και είναι, επίσης, εσκεμμένα και ενσυνείδητα, αποπροσανατολιστικός. Και φυσικά, αυτή η διδαχή. η οποία πρέπει να γίνει και να εξαπλωθεί, στον πληθυσμό της χώρας μας, αφορά, κυρίως, τις νέες γενιές των Ελλήνων.
Έτσι, αθώς κοιτάμε στο παρελθόν, της δεκαετίας του 1990, όσον αφορά την μετασοβιετική Ρωσία, είναι χρήσιμο να γνωρίσουμε την σαρωτική πτώση του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, στην χώρα αυτή, μετά την αυτοδιάλυση την “Σοβιετικής Ένωσης”,.
Όπως έχω γράψει, πολλές φορές και έχω πεαναφερει, στο παρελθόν, αυτό που με ενδιαφέρει είναι αυτό, που έχει ουσιαστική σημασία. Και αυτό δεν είναι οι βραχυχρόνιες οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Όχι, ότι δεν έχουν την δική τους σημασία· την έχουν, αλλά, τελικά, είναι, πάντοτε, οι μακροχρόνιες καταγραφές των μακροοικονομικών στοιχείων, που έχουν πρωταρχική και καίρια σημασία, όταν εξετάσουμε την πορεία μιας οικονομίας.
Έτσι και τώρα, μιλώντας, για την μετασοβιετική Ρωσία όπως και όταν αναφερόμαστε, στην Ελλάδα και σε οποιαδήποτε άλλη οικονομία και χώρα του πλανήτη, αυτό, που έχει σημασία, είναι η μακροχρόνια εξέλιξη του ΑΕΠ, αυτού του μακροοικονομικού μεγέθους, που έχει να κάνει με τον ετήσιο παραγωγικό πλούτο της χώρας αυτής μέσα σε αυτήν την δεκαετία του 1990 και μετά, από αυτήν.
Το ερώτημα, που τίθεται και το οποίο, θέτω, άλλωστε και στο, παραπάνω, βίντεο, που γύρισα, προχθές, Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2025 και το οποίο είναι, εξαιρετικά, χρήσιμο να το παρακολουθήσουν οι αναγνώστες, γεγονός το οποίο συνιστώ, ανεπιφύλακτα, πρέπει να τεθεί, με ψυχραιμία και με απόλυτη νηφαλιότητα.
Αυτό το ερώτημα μου είναι πολύ απλό. Εξαιρετικά, απλό.
Ωφελήθηκε η ρωσική κοινωνία από την αυτοδιάλυση της “Σοβιετικής Ένωσης”, το 1991;
Πριν παρουσιάσω τα στοιχεία, γύρω από την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της μετασοβιετικής Ρωσίας, θα προκαταλάβω την απάντηση. Και η απάντηση αυτή, στο ερώτημα, που τίθεται, είναι σαφής και συγκεκριμένη.
Όχι, δεν ωφελήθηκε η Ρωσία, από την αυτοδιάλυση της “Σοβιετικής Ένωσης”. Αντίθετα, βλάφτηκε, καίρια και σε βαθμό, που, σχεδόν, αγγίζει τα όρια της απολυτότητας.
Για να μπορέσουμε να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης και να μην φιλολογούμε, χωρίς στοιχεία, γεγονός, που, όταν το κάνουμε, χωρίς στοιχεία, δηλαδή χωρίς τα απαραίτητα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα, για την οποιαδήποτε χρονική περίοδο και την χώρα, στην οποία αναφερόμαστε, τότε, οδηγούμαστε, σε πολιτικού και ιδεολογικού χαρακτήρα εκτιμήσεις, οι οποίες, φυσικά, είναι παραμορφωτικέ, όσον αφορά την πραγματικότητα και έτσι, στερούνται ουσιαστικής αξίας.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αυτό που θα παρουσιάσω, εδώ, είναι η εξέλιξη του ρωσικού ΑΕΠ, στα τελευταία χρόνια της “σοβιετικής” εποχής και κατά την, αμέσως, μετασοβιετική εποχή, που ακολουθεί, την αυτοδιάλυση της “E.Σ.Σ.Δ.”. Kαι αυτό, που θα παρουσιάσω, έχει να κάνει με σταθερά οικονομικά μεγέθη, με αναφορά στην εξέλιξη του ρωσικού ΑΕΠ, στα τελευταία χρόνια της “σοβιετικής” εποχής στην μετασοβιετική εποχή, με βάση την αγοραστική δύναμη και με κριτήριο την αξία του αμερικανικού δολλαρίου, το 2021.
Με αυτόν τον συνδυασμό, θα μπορέσουμε να έχουμε αξιόπιστα στοιχεία, για την μακρόχρονη εξέλιξη του ρωσικού ΑΕΠ, από το 1988, μέχρι, το 2024.
Έτσι, ο αντίστοιχος πίνακας του ρωσικού ΑΕΠ, σε σταθερές βάσεις και μετρήσιμα αποτελέσματα, σε αυτή την μακροχρόνια ιστορική περίοδο, διαμορφώνεται, ως εξής :
Ρωσικό ΑΕΠ.
1990 : 1,30 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
1991 : 1,17 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
1992 : 1,02 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
1993 : 953,04 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
1994 : 851,03 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
1995 : 832,07 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
1996 : 817,53 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
1997 : 843,11 δισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
1998 : 807,03 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
1999 : 870,68 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2000 : 1,00 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
2001 : 1,07 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
2002 : 1,17 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
2003 : 1,34 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
2004 : 1,47 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
2005 : 1,70 τρισεκατομμύριο αμερικανικά δολάρια 2021.
2006 : 2,13 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2007 : 2,38 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2008 : 2,88 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2009 : 2.77 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2010 : 2,93 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2011 : 3,26 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2012 : 3,48 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2013 : 3,74 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2014 : 3,76 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2015 : 3,53 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
2016 : 3,54 τρισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια 2021.
Αυτό που συνέβη είναι ότι, πραγματικά, η ρωσική κοινωνία, κυριολεκτικά, καταστράφηκε, μέσα στην δεκαετία του 1990. Η έκταση της καταστροφής υπήρξε τόσο μεγάλη, που το ρωσικό ΑΕΠ, το 1999 - από το 1,3 τρισεκατομμύριο δολάρια, που ήταν, προς στο τέλος της σοβιετικής εποχής, το 1990 - οδηγήθηκε, στο να καταρρεύσει, στα επίπεδα των 870 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το 1999, αφού, προηγουμένως, είχε φθάσει, το 1998, στο ιστορικό χαμηλό των 817 δισεκατομμυρίων δολαρίων και μόλις, το 2003, κατάφερε να φτάσει το ΑΕΠ της ύστερης “σοβιετικής” εποχής, ήτοι, στο 1,34 τρισεκατομμύριο δολάρια (όλα αυτά μετρούμενα, σε αμερικανικά δολάρια, σταθερών τιμών του 2021).
Προηγουμένως, ενώπιον της ολικής καταστροφής, ένα τμήμα της ρωσικής ολιγαρχίας και κυρίως, το βαθύ ρωσικό κράτος, που στηρίζεται, στον στρατό και στην, αλήστου μνήμης КГБ, που, στην μετασοβιετική εποχή, μετονομάστηκε, σε ФСБ, οδήγησαν τον, εντελώς, απαξιωμένο Ρώσο πρόεδρο Μπορίς Γιέλτσιν, στο να παραδώσει την εξουσία, στον άγνωστο, στο ευρύ κοινό, καγκεμπίτη Βλαντιμίρ Πούτιν, αφού, προηγουμένως, τον Αύγουστο του 1999, τον έχρισε πρωθυπουργό και την Πρωτοχρονιά του 2000, του παρέδωσε, παραιτούμενος, την προεδρία του ρωσικού κράτους.
Αυτό που έκανε ηγετική ομάδα του Κρεμλίνου κατά τη διάρκεια της πολιτικής κυριαρχίας του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι το να επαναφέρει ένα σύστημα κρατικού κεντρικού σχεδιασμού στην ρωσική οικονομία, Θέτοντας σαφή όρια και περιορίζοντας την εξουσία της αρπακτικής ρωσικής οικονομικής ολιγαρχίας. Αυτό ήταν που έλειψε όλα τα προηγούμενα χρόνια μετά την αυτοδιάλυση την σοβιετικής ένωσης και αυτό ήταν που δημιουργήθηκε και ουσιαστικά έστω κάρτα Λιγότερο από το ήμισυ επαναφέρθηκε θυμίζοντας έστω και από μεγάλη απόσταση την σοβιετική εποχή αλλά και την εποχή εποχή της τσαρικής αυτοκρατορίας, στις αρχές του 20ού αιώνα, πριν την είσοδο της Ρωσίας, στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, που οδήγησε στην μέχρι την ρωσική επανάσταση του 1917 και, μέσω αυτής, στην εξουσία των μπολσεβίκων.
Όπως γίνεται κατανοητό, η αυτοδιάλυση της “Σοβιετικής Ένωσης” και η διαδικασία της πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου, που πραγματοποιήθηκε, μέσα,σε συνθήκες άγριας Δύσης, στην μετασοβιετική ρωσική κοινωνία, έφερε, κυριολεκτικά, το χάος, ως ορατή και ζώσα πραγματικότητα, για τον ρωσικό πληθυσμό. Και αυτό το χάος συνεχίστηκε, μέχρις ότου (και αρκετά μετά) η ηγετική ομάδα του Κρεμλίνου, υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ανέλαβε την εξουσία.
Όμως, η ανάληψη της εξουσίας, στο Κρεμλίνο, από το βαθύ ρωσικό κράτος, είναι αλήθεια ότι έβγαλε την ρωσική κοινωνία, από την ακάθεκτη κατρακύλα, που ακολούθησε, κατά την διάρκεια της μετασοβιετικής εποχής, στην δεκαετία του 1990, αν και βέβαια, δεν επούλωσε τις βαθιές πληγές, που ανοίχτηκαν, τότε, αφού ο ρωσικός πληθυσμός εξακολουθεί να μειώνεται, ευρισκόμενος, πλέον, στα, κατ’ εκτίμηση, επίπεδα των 140.820.810 ανθρώπων, ενώ, παράλληλα, υφίσταται μια τεράστια εισοδηματική ανισότητα, μέσα στις τάξεις της ρωσικής κοινωνίας, μια εισοδηματική ανισότητα, η οποία ήταν άγνωστη, κατά την “σοβιετική” περίοδο, ενώ οι κοινωνικές υποδομές της χώρας, παραμένουν να βρίσκονται, κάτω, από το επίπεδο της “σοβιετικής” εποχής.
Αυτό το χάος είναι, που τερμάτισε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, από τότε, που ανέλαβε την εξουσία, βγάζοντας την ρωσική κοινωνία, από την ξέφρενη καθοδική της πορεία, κερδίζοντας, έτσι, την στήριξη της πλειοψηφίας των Ρώσων πολιτών.
Αυτό, που κατάφερε ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι να ανορθώσει την ρωσική οικονομία, αλλά δεν κατάφερε να σταματήσει την ευρύτερη ρωσική παρακμή.
Δεν χρειάζεται να προχωρήσω περισσότερο το κείμενο αυτό, το οποίο, από μόνο του, είναι διαφωτιστικό, αλλά επαναλαμβάνω, για μία ακόμη φορά, ότι πρέπει το αναγνωστικό κοινό να παρακολουθήσει και το αρχικό βίντεο, στην παρούσα δημοσίευση, προκειμένου να έχει μία ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης, που δημιουργήθηκε, στην μετασοβιετική ρωσική κοινωνία, την δεκαετία του 1990.
Αυτά, επί του παρόντος, τα οποία, άλλωστε, είναι αρκετά, για να περιγράψουν την ζώσα ρωσική πραγματικότητα, ελπίζοντας, παράλληλα, ότι τα διδάγματα, τα οποία προκύπτουν από την ρωσική εμπειρία της κατάρρευσης, που ακολούθησε την αυτοδιάλυση της “Σοβιετικής Ένωσης” καθίστανται ορατά, στους αναγνώστες, σε συνδυασμό, με την ελληνική οικονομική καταστροφή, που ακολούθησε την χρεωκοπία του Απριλίου του 2010 και η οποία, 15 χρόνια μετά, συνεχίζεται ακάθεκτη, καθώς το ελληνικό ΑΕΠ, το 2024, βρίσκεται, μόλις, στα 201 δισεκατομμύρια ευρώ, όταν το 2008 έφθανε, στα 258 δισεκατομμύρια ευρώ και η αγοραστική δύναμη του μέσου Έλληνα, τότε, αναλογούσε στο 94% της αγοραστικής δύναμης του μέσου Ευρωπαίου και βρισκόταν , πάνω, από την αγοραστική δύναμη των Σλοβένων (91%), των Τσέχων, των Μαλτέζων, των Πορτογάλων και των Σλοβάκων που κυμαίνονταν, τότε, μεταξύ 70% και 90% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ, κάτω, από το 70% του ευρωπαϊκού μέσου όρου βρισκόταν η αγοραστική δύναμη των Εσθονών, των Ούγγρων, των Λιθουανών, των Λετονών και των Πολωνών, με αγοραστική δύναμη των Ρουμάνων να αντιστοιχεί, το 2008, στο 47% του ευρωπαϊκού μέσου όρου και των Βούλγαρων στο 41%.
Δυστυχώς, τώρα, τα δεδομένα έχουν, πλήρως, αντιστραφεί…
Σχόλια