Από το 1989 και την συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας ΝΔ και ΚΚΕ, στο 1975 και στο εσωτερικό κείμενο του ΚΚΕ, για το Πολυτεχνείο του 1973, στον 5ο αιώνα πΧ και τον “Κολυμβητή της Ποσειδωνίας”, στην Ακρόπολη του (1870-1905), στον φόρο περιουσίας “varlik vertgisi” το 1942, στην Τουρκία, στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (27 πΧ - 355 μΧ - 476 μΧ - 1453 μΧ), στην Αθήνα (1905-2024), στην διατηρούμενη “Ριρίκα” του 1930, στην Θεσσαλονίκη, στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο του 1910, στον νερουλά (1920-1950), στην αεροσυνοδό του 1972, στην τρύπα Μιρ, στην Σιβηρία, το 2024 και μετέπειτα : Η μεταμόρφωση της Αθήνας και του Λεκανοπεδίου της Αττικής, μέσα από το φωτογραφικό υλικό του 19ου και του 20ου αιώνα (110).

Ιούλιος 1989. Χαρίλαος Φλωράκης - Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Η κυβέρνηση συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας και ΚΚΕ (μέσω του “Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου), με πρωθυπουργό τον Τζαννή Τζαννετάκη, έχει συγκροτηθεί. Τελικά, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα καταφέρει να γίνει πρωθυπουργός, τον Απρίλιο του 1990 και θα ηττηθεί, ταπεινωτικά, από τον ημιθανή Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ, στις βουλευτικές εκλογές της 10/10/1993, ενώ το ΚΚΕ διασπάστηκε και παρά λίγο, κόντεψε να διαλυθεί. 

5ος αιώνας πΧ Ποσειδωνία, Magna Gracie, νότια Ιταλία. Τοιχογραφία, με τον “Κολυμβητή της Ποσειδωνίας”.

Ο Γερμανός αρχαιολόγος Tonio Höschler, Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, ενδέχεται να έλυσε το μυστήριο του «Κολυμβητή της Ποσειδωνίας». Η περίφημη τοιχογραφία απεικονίζει έναν νέο, που βουτάει, σε μια άγνωστη θάλασσα. Η απλή ερμηνεία, που προτείνει ο Höschler, ίσως, δώσει την πιο πειστική εξήγηση. Η Ποσειδωνία, μια σπουδαία αρχαία ελληνική αποικία, στην Νότια Ιταλία, φιλοξενεί την τοιχογραφία, που ανακαλύφθηκε το 1968. Ο τάφος, αν και χωρίς επιγραφές, ή σημαντικά ευρήματα, διακοσμείται, με εντυπωσιακές παραστάσεις. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει ο Κολυμβητής, ένας γυμνός νέος, που βουτάει από έναν βράχο. Οι αρχαιολόγοι, μέχρι τώρα, συσχέτιζαν την βουτιά, με την μετάβαση, από τη ζωή, στον θάνατο, θεωρώντας την θάλασσα, ως σύμβολο αιωνιότητας. Ο Höschler προτείνει μια διαφορετική ερμηνεία : η σκηνή δεν είναι συμβολική, αλλά ρεαλιστική. Ο Κολυμβητής απεικονίζει μια πραγματική δραστηριότητα της αρχαίας ελληνικής καθημερινότητας, όπου ο νεαρός επιδεικνύει τις δεξιότητές του και το θάρρος του. Όπως σημειώνει, «στην Αρχαία Ελλάδα, η σωματική ομορφιά και δύναμη συνδέονταν, με την ηθική αρετή». Ο Höschler υποστηρίζει ότι η βουτιά, ίσως, αποτελούσε μέρος μιας αρχαίας τελετουργίας ενηλικίωσης. Ο νέος, περνώντας, από την εφηβεία, στην ωριμότητα, έπρεπε να αποδείξει την ανδρεία του και την ικανότητά του. Ο ίδιος τονίζει την μαυρισμένη επιδερμίδα του νεαρού και την φυσική χάρη της σκηνής, επισημαίνοντας την αρμονία της. Παράλληλα, απορρίπτει την ιδέα ότι οι αρχαίοι Έλληνες φοβούνταν την θάλασσα. Όπως επισημαίνει, η κολύμβηση ήταν συνηθισμένη δραστηριότητα και υπήρχε αρχαιοελληνική παροιμία, που συνέδεε την μη γνώση κολύμβησης, με την αμάθεια. Η τοιχογραφία της Ποσειδωνίας, λοιπόν, δεν είναι, μόνο, ένα αριστούργημα τέχνης, αλλά και μια απεικόνιση της αρχαίας ελληνικής καθημερινότητας. Η νέα προσέγγιση του Höschler προσφέρει μια γοητευτική προοπτική, φωτίζοντας το μυστήριο του Κολυμβητή και ενισχύοντας την κατανόηση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού.

 

1870. Ακρόπολη.

Ο Φράγκικος πύργος, ο οποίος θα υπάρχει, μέχρι το 1874, όπου ο Γερμανός αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν θα χρηματοδοτήσει την κατεδάφισή του.

Μπροστά, η οδός Ροβέρτου Γκάλι,  στο σημείο, που τέμνεται, με την οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου.

Κάτω από τα τείχη της Ακρόπολης, το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού (Ηρώδειο), με το οχυρωματικό τείχος Σερπετζέ.

“Senatus Populus Que Romanus”. (Έμβλημα).

27 πΧ - 395 μΧ - 476 μΧ - 1453 μΧ. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. 

Από την ενότητα, στην διάσπαση, στον χαμό της δυτικης της συνιστώσας και στον εξελληνισμό της ανατολικής συνιστώσας, ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία και το οριστικό τέλος της, από τους Οθωμανούς του Μωάμεθ Β’ του Πορθητή, στις 29 Μαΐου 1453.

Νοέμβριος 1975. Εσωτερικό κείμενο του ΚΚΕ, για την στάση του στο Πολυτεχνείο, τον Νοέμβριο του 1973.

Από τα μικρά αυτά αποσπάσματα, που δεν καταλαμβάνουν ούτε το ένα δέκατο από τις 40 πυκνογραμμένες σελίδες της Έκθεσης του Γιάννη Γρηγορόπουλου, διαφαίνεται ο προβληματισμός των στελεχών της ΑντιΕΦΕΕ και της ΚΝΕ μετά το Πολυτεχνείο. Η θεωρία των «προβοκατόρων» και η προβολή της ως επίσημης θέσης της Συντονιστικής Επιτροπής από την 'Πανσπουδαστική φ.8' δεν είχε βέβαια καμιά σοβαρότητα, για όσους έζησαν από κοντά τα γεγονότα.

«Καταρχήν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί με σιγουριά ότι τα γεγονότα σε καμιά περίπτωση δεν ήταν οργανωμένα - οργανωμένα με την έννοια ότι η κατάληψη και η εξέλιξή της έγινε με βάση κάποιο σχέδιο, που είχε κάποιος επεξεργαστεί από τα πριν. Από την πλευρά των προοδευτικών δυνάμεων αυτό είναι καθαρό. Καμιά πολιτική δύναμη δεν πήρε την ευθύνη ότι είχε 'σχεδιάσει' το Πολυτεχνείο. Άλλωστε αυτό έγινε φανερό και από τη συγκεκριμένη παρουσία και δράση όλων των οργανωμένων δυνάμεων στη διάρκεια της κατάληψης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες άλλες μορφές οργάνωσης των φοιτητών (Επιτροπές Αγώνα, ΦΕΑ, Τοπικοί Σύλλογοι, κλπ). Από την πλευρά των αντιδραστικών δυνάμεων θα μπορούσε να πει κανείς -εξετάζοντας μόνο τα φαινόμενα- και με βάση τη μετέπειτα εξέλιξη της 25ης Νοεμβρίου, ότι πιθανόν το Πολυτεχνείο να 'δημιουργήθηκε' σκόπιμα για την ανατροπή του Παπαδόπουλου, από εχθρικές γι’ αυτόν και την πολιτική του δυνάμεις της χούντας. Σε αυτή την ανάλυση συνηγορεί και η ύπαρξη -πραγματικά- πολλών προβοκατόρων σε όλη τη διάρκεια των γεγονότων. Μια τέτοια άποψη βλέπουμε να υποστηρίζεται από την Α.Ο. (σ.σ. «αναθεωρητική ομάδα», δηλαδή το ΚΚΕ εσωτερικού, κατά την τότε ορολογία του ΚΚΕ) με τη δήλωση του Χ. Δρακόπουλου για την κατάληψη αργά την Τετάρτη το βράδυ: 'Η εξέλιξη στον τόπο μας έχει περιέλθει σε λεπτό σημείο. Παράλληλα στο ευρύτατο δημοκρατικό ενωτικό κίνημα που αξιώνει την είσοδο στη δημοκρατική ομαλότητα, σκοτεινές δυνάμεις εργάζονται για να φράξουν το δρόμο προς την κατεύθυνση αυτή και οργανώνουν προκλήσεις για να δικαιολογήσουν την επιβολή στρατοκρατικών μέτρων…' Η ίδια όμως η άποψη υποστηρίζεται και στην 'ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου' που δημοσιεύει η παράνομη 'Πανσπουδαστική' φύλλο 8. Η ανακοίνωση αυτή ουσιαστικά εκφράζει τις δικές μας απόψεις γιατί δεν έχει ρωτηθεί για τη σύνταξή της κανένα μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής (ούτε καν τα μέλη της ΑντιΕΦΕΕ): 'Καταγγέλλουμε την προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πρακτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχεδίου των Ρουφογάλλη - Καραγιαννόπουλου, με βάση τις εντολές του παραμερισμένου τώρα τέως πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικανικής CIA, με σκοπό να προβάλλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας, γελοία και αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράσαμε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις. Για να μπορέσουν έτσι να απομονώσουν το κίνημά μας και την εκδήλωσή μας του Πολυτεχνείου από το σύνολο του λαού και της νεολαίας. Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με τη βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης που δεν έχει τη συμπαράσταση του λαού, να χρησιμοποιήσουν το χιλιοτριμμένο πρόσχημα του 'επαπειλούμενου κοινωνικού καθεστώτος' για να δικαιολογήσουν την επαναφορά του στρατιωτικού νόμου και το δυνάμωμα της αιματηρής τρομοκρατίας. Ενέργειες που οι Αμερικανοί, η CIA και η χούντα είχαν από καιρό πάρει την απόφαση να επιβάλουν ύστερα από την παταγώδη αποτυχία της χουντομαρκεζίνικης προσπάθειας καθήλωσης και εκτόνωσης της λαϊκής πάλης…

Η παραπάνω όμως άποψη δεν μπορεί να αντέξει σε σοβαρή κριτική αν ληφθούν υπόψη οι συγκεκριμένες συνθήκες της εποχής εκείνης, η εξάρτηση της χούντας από τους Αμερικανούς, οι κίνδυνοι που εγκυμονούσε μια τέτοια αντιμετώπιση για το ίδιο το καθεστώς της υποτέλειας στη χώρα μας, πράγμα που το ήξεραν και το έτρεμαν περισσότερο απ' όλα όλοι οι κύκλοι της αντίδρασης. Μ' αυτό το πρίσμα βλέποντας τα πράγματα, θα ήταν παράλογο να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν μια φοιτητική εξέγερση -που η πιο πιθανή της εξέλιξη στις τότε συνθήκες ήταν να πάρει μεγαλύτερη έκταση και να γίνει υπόθεση όλου του λαού- για να επιφέρουν ορισμένες αλλαγές στην ηγεσία και την πολιτική της χούντας. Η αντίδραση έχει βαθιά συναίσθηση της δύναμης του λαϊκού κινήματος από τους μακροχρόνιους αγώνες του λαού μας και ξέρει ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα ήταν παιχνίδι με τη φωτιά. Και παλιότερα είχαν γίνει προσπάθειες προβοκάτσιας με σκοπό την καλλιέργεια του αντικομμουνισμού και την απομόνωση της Αριστεράς (1963-1965). Προβοκάτσια όμως στο επίπεδο οργανωμένου σχεδίου σε τέτοια έκταση όπως τα γεγονότα του Πολυτεχνείου θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η αντίδραση δεν ήταν ούτε σε θέση, αλλά ούτε θα αποτολμούσε, να οργανώσει. 

Βέβαια από τη στιγμή που η κατάληψη ήταν γεγονός, η αντίδραση χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είχε (ΚΥΠ, χαφιέδες, Αστυνομία, κλπ), προσπάθησε να διαστρεβλώσει το χαρακτήρα της εξέγερσης, να χρησιμοποιήσει τα γεγονότα για να χτυπήσει το προοδευτικό κίνημα. Αυτό άλλωστε είχε γίνει και στην κατάληψη της Νομικής το Φλεβάρη του '73, όπου προβοκάτορες προκάλεσαν πανικό, με αποτέλεσμα να γίνει υποχώρηση από τη μεριά μας και να εγκαταλείψουμε, αναγκαστικά, το κτίριο. Η τέτοια όμως συμπεριφορά της αντίδρασης δεν είναι και απόδειξη της ύπαρξης σχεδίου, αλλά αποτελεί μόνιμο στοιχείο, που περισσότερο έχει χαρακτήρα 'άμυνας' του αστικού κράτους οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει στις αντίστοιχες περιόδους της ιστορίας.

Η τέτοια τοποθέτηση και ερμηνεία του θέματος επιβεβαιώνεται από την εξέλιξη των γεγονότων, που ανάγκασαν την αντίδραση να δείξει τη δύναμή της χρησιμοποιώντας το στρατό, την τελευταία της ελπίδα για να μην ξεφύγουν τα πράγματα τελείως από τον έλεγχο της. Αυτό ήταν μια σημαντική υποχώρησή της και έδειχνε το αδιέξοδο στο οποίο είχε φτάσει καθώς και το βαθμό απόγνωσης της. Στο τελευταίο αυτό, όπως φαίνεται και από τη δίκη του Πολυτεχνείου, ήταν σύμφωνοι όλοι οι παράγοντες της χούντας καθώς και η CIA που βοήθησε άμεσα στην εφαρμογή του σχεδίου 'Kεραυνός'. (Tο σχέδιο αυτό χρησιμοποιείται σαν διέξοδος τη στιγμή που τα πολιτικά όπλα για την αναχαίτιση του λαϊκού κινήματος χρεοκοπούν)».

«Δεν πρέπει απλά να εντοπίζουμε το πρόβλημα και την ερμηνεία του στο ότι το επίπεδο οργάνωσης δεν ανταποκρινόταν στην αγωνιστική διάθεση του λαού και σε μια ανώτερη μορφή πάλης σαν την κατάληψη είτε να ξεπερνάμε τελείως το θέμα χαρακτηρίζοντας τη λαϊκή εξέγερση 'οργανωμένο σχέδιο προβοκατόρων'. Η τέτοια αντιμετώπιση παραβλέπει την κύρια αιτία, που η κατάληψη του Πολυτεχνείου δεν εξελίχτηκε διαφορετικά, προς μια άμεσα θετική εξέλιξη για το κίνημα, δηλαδή την έλλειψη πολιτικής προετοιμασίας» (σ. 27).

«Στο ερώτημα να γίνει κατάληψη ή όχι δεν μπορέσαμε -σαν οργάνωση- ν’ απαντήσουμε θετικά ακριβώς επειδή δε βλέπαμε, για διάφορους λόγους, μια τέτοια μορφή πάλης να εντάσσεται στην πολιτική που ακολουθούσαμε τότε μέσα στο φοιτητικό κίνημα. Αλλά ούτε καθαρά αρνητική θέση πήραμε γιατί βλέπαμε -σα συνδικαλιστές της ΑντιΕΦΕΕ- να μας ξεπερνούν τα γεγονότα, να παίρνουν άλλοι την πρωτοβουλία των κινήσεων, να μην μπορούμε να επιδράσουμε ανασταλτικά πάνω στην εξέλιξη της κατάστασης. Πέρ’ απ’ αυτό, σ’ ορισμένα μέλη της ΑντιΕΦΕΕ υπήρχε διαμορφωμένη η αντίληψη ότι ήταν ώριμες οι συνθήκες για να χρησιμοποιήσουμε σα μορφή πάλης την κατάληψη, περισσότερο βέβαια σα μέσο πίεσης προς τη χούντα παρά σα μέσο για την άμεση ανατροπή της. Πάντως θα έπρεπε, όταν η κατάληψη ήταν πλέον γεγονός, να προσπαθήσουμε σαν οργάνωση να ελέγξουμε την κατάσταση μέχρι να επεξεργαστούμε την από κει και πέρα τακτική μας, άσχετα με το πώς βλέπαμε τη συγκεκριμένη μορφή πάλης να εξυπηρετεί τον αγώνα μας. Αλλά η οργάνωση αντιμετώπισε το γεγονός της κατάληψης με μια ανεξήγητη απάθεια, με πλήρη αδιαφορία. Αυτή ήταν η πρώτη ένδειξη της έλλειψης πολιτικής ετοιμότητας». (σ. 28)
«Οργανωμένες δυνάμεις της Αντί-ΕΦΕΕ υπήρχαν αρκετές. Ετσι σ’ αυτό το σημείο οποιαδήποτε ερμηνεία για τη στάση μας στη βάση οργανωτικών αδυναμιών δε στέκει. Υπήρχαν έμπειροι συνδικαλιστές, μέλη των εκλεγμένων επιτροπών των σχολών, γνωστοί σ’ όλο το φοιτητικό κόσμο, που θα μπορούσαν να επιβάλλουν τις απόψεις τους εύκολα και θα έπρεπε να καθοδηγούν προς την κατεύθυνση του ελέγχου της κατάληψης τουλάχιστον. Τελικά, αυτό που έγινε ήταν να ελεγχθεί ο χώρος του Πολυτεχνείου με την πρωτοβουλία των συνδικαλιστών μελών της ΑντιΕΦΕΕ, που αποτέλεσαν και την πλειοψηφία στην πρώτη Συντονιστική Επιτροπή. Δεν υπήρξε, όμως, καθοδήγηση, στη βάση της μόνιμης επαφής, σε κανένα ζήτημα σχεδόν και έτσι αναγκαστικά τα παραπάνω άτομα έδρασαν πρωτοβουλιακά σ’ όλη τη διάρκεια της κατάληψης. Δηλαδή τελικά δεν χρησιμοποιήθηκαν σχεδόν καθόλου οι οργανωμένες δυνάμεις που υπήρχαν μέσα στο Πολυτεχνείο, ούτε καν οι συνδικαλιστές μας που ήταν μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής» (σ.28).

«Ερμηνεύοντας αυτή τη διστακτική μας στάση απέναντι στην κατάληψη, αλλά και στην εξέλιξή της σε αντιφασιστική-αντιιμπεριαλιστική εκδήλωση, μπορούμε να διαπιστώσουμε ένα φόβο μπροστά σε ταχύρρυθμες εξελίξεις που θα ξέφευγαν -πιθανώς- από τον έλεγχό μας και παραπέρα έναν περίεργο 'ρεαλισμό' στην τακτική μας, που φανέρωσε ότι δε βλέπαμε καθόλου στη μελλοντική μας προοπτική την ανατροπή της δικτατορίας μέσα από μορφές πάλης δυναμικής αναμέτρησης του λαού είτε αγωνιστικής του αντιπαράθεσης με ανώτερες μορφές πάλης ενάντια στη δικτατορία. (…) Αυτός ο 'ρεαλισμός' που ήταν μόνιμο στοιχείο των αναθεωρητών και της τακτικής τους σ’ ένα βαθμό υπήρχε και σε μας, όπως έδειξε η στάση μας στο Πολυτεχνείο, που δε μας άφηνε να μπούμε ενεργά στην καθοδήγηση των αγώνων που ωρίμαζαν ή τουλάχιστον να έχουμε επαναστατική επαγρύπνηση και ετοιμότητα ν’ ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις του αγώνα» (σ. 31). 

1868 Χώρα Σφακίων. Σκαλισμένες επιγραφές, στην οθωμανική αραβική γραφή, πάνω, σε αγία τράπεζα χριστιανικού ναού.

Μια σημαντική ανακάλυψη έκανε, τυχαία, συνεργείο, κατά την διάρκεια ανακαίνισης εκκλησίας, στην Χώρα Σφακίων. Πάνω, στην αγία τράπεζα, βρέθηκαν σκαλισμένες επιγραφές, στα αραβικά, στοιχείο που, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση. Όπως αναφέρουν οι τεχνίτες, που είχαν αναλάβει την ανακαίνιση του παλιού ναού, κατά τις εργασίες, που πραγματοποιούσαν, ανακάλυψαν ότι η πέτρα της αγίας τράπεζας, στο ιερό της εκκλησίας, την οποία έξυσαν, καθώς είχε φθαρεί ο σοβάς, περιείχε ιδιαίτερα σύμβολα. Όταν άρχισαν να απομακρύνουν τον σοβά, ανακαλύφθηκε μια παλιά οθωμανική πέτρινη πινακίδα. Μάλιστα παρ’ όλο που είχαν αποξύσει τις επιγραφές, η ημερομηνία διατηρείται, κάτω αριστερά, που αναγράφει «1285», σε αραβικούς αριθμούς, δηλαδή 1868, στο τωρινό ημερολόγιο. Είναι, σίγουρα, κάποια πλάκα, που είχαν βάλει οι Τούρκοι, στους Κουλέδες, που έχτισαν, ακριβώς, εκείνη την εποχή. Οι Σφακιανοί την πήραν και την χρησιμοποίησαν και από ανάγκη, διότι ήταν μεγάλη και ωραία, αλλά και ίσως, συμβολικά, δηλαδή ότι ο Χριστός νίκησε τον Τούρκο και λειτουργεί, πάνω στα σύμβολά του. Ό,τι και να είναι, πάντως, είναι, ίσως, παγκόσμια πρωτοτυπία μια αγία τράπεζα να είναι πάνω, σε ισλαμική επιγραφή.

Ένας εκ των πλέον καταρτισμένων λαογράφων της Κρήτης, ο κ. Ευτύχης Τζιρτζιλάκης, αναφέρει χαρακτηριστικά:Ο καλός φίλος ο Χρήστος ο Σηφαλός, από τη Νίμπρο, άριστος μάστορας χτίστης, πολλές φορές αναλαμβάνει την ανακαίνιση σε εκκλησίες των Σφακίων. Μόλις μου έστειλε φωτογραφίες από την ανακαίνιση που κάνει τώρα σε εκκλησία της Χώρας Σφακίων, όπου έκανε μια απίστευτη ανακάλυψη!

Η επιφάνεια της μεγάλης πλάκας που είναι η Αγία τράπεζα του φάνηκε κάπως παράξενη, ήταν σοβαντισμένη από πάνω, έξυσε τον σοβά και τι να δεί!! Η πλάκα της Αγίας τράπεζας ήταν μια πλάκα από πωρόλιθο γεμάτη με τούρκικες επιγραφές στην αραβική γραφή! Μάλιστα παρ όλο που είχαν αποξύσει τις επιγραφές η ημερομηνία διατηρείται κάτω αριστερά, που αναγράφει «1285» σε αραβικούς αριθμούς, δηλαδή 1868 στο δικό μας ημερολόγιο. Είναι σίγουρα κάποια πλάκα που είχαν βάλει οι Τούρκοι στους Κουλέδες που έχτισαν ακριβώς εκείνη την εποχή. Οι Σφακιανοί την πήραν και την χρησιμοποίησαν και από ανάγκη, μια που ήταν μεγάλη και ωραία, αλλά και ίσως συμβολικά, δηλαδή ότι ο Χριστός νίκησε τον Τούρκο και λειτουργεί πάνω στα σύμβολά του! Ότι και να ναι πάντως είναι ίσως παγκόσμια πρωτοτυπία Αγία Τράπεζα να είναι πάνω σε ισλαμική επιγραφή! Ευχαριστώ Χρήστο για το συναρπαστικό εύρημα!»

1883 Giverny, Γαλλία. Ο πατέρας του ιμπρεσιονισμού ζωγράφος Claude Monet (Παρίσι 14/11/1840 - Ζιβερνύ 5/12/1926), στο εξοχικό του.

1899. Δεκέλεια.

1901. Αχαρνές (Μενίδι).

1905 Αθήνα. Πλατεία Μοναστηρακίου, στην συμβολή των οδών Αθηνάς και Ερμού.

2019 Αθήνα. Άποψη της χιονισμένης πόλης και στο βάθος, η Πεντέλη.

2024 Αθήνα. Το Παναθηναϊκό Στάδιο.

Είναι το μόνο στάδιο, στον κόσμο, που κατασκευάστηκε, από μάρμαρο· εξ ου και “καλλιμάρμαρο”.

1920-1922 Μικρά Ασία. Χαρακώματα του ελληνικού στρατού.

11/11/1942. Το τουρκικό κράτος, εν μέσω του Β’ παγκόσμιου πολέμου, επιβάλει τον ειδικό και εξοντωτικό φόρο περιουσίας “varlik vergisi”, στην της ελληνική μειονότητα και στις άλλες μη μουσουλμανικές κοινοτήτες.

 Ο πρωθυπουργός Sukru Saracoglu, σε κλειστή συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) δήλωσε : «Αυτός ο νόμος είναι, επίσης, νόμος της επανάστασης. Βρισκόμαστε, μπροστά σε μια ευκαιρία, που θα μας δώσει την οικονομική μας ανεξαρτησία. Εξαλείφοντας τους ξένους, που κυριαρχούν, στην αγορά μας, θα βάλουμε την τουρκική αγορά, στα χέρια των Τούρκων». Εκείνη την εποχή και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950, το τουρκικό καθεστώς ήταν μια μονοκομματική δικτατορία του κεμαλικού CHP.

2019-2024 : Η ανάπτυξη 70 οικονομιών - ανάμεσα, στις οποίες και η ελληνική -, ως ποσοστό του ΑΕΠ, σε εμφανιζόμενες (τρέχουσες) αξίες (τιμές).

Η βάση της μέτρησης δεν είναι, καθόλου ακριβής. Είναι, απλώς, ενδεικτική. Η σωστή βάση μέτρησης είναι ο υπολογισμός των μεγεθών των ΑΕΠ των οικονομιών, σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPP), με αποτέλεσμα τα πραγματικά μεγέθη των ΑΕΠ και των ποσοστών τους, να αποκλίνουν, σημαντικά.

1903 Ακρόπολη. Βοσκός, με τα πρόβατά του.

24/7/1904 Κέρκυρα, Αχίλλειον. Φωτογραφία του Bartlomeo Borri (1842 - 1924).

2023-2024. Στο - 16% ο όγκος εισροών και εκροών, στην ελληνική αγροτική παραγωγή. (Ποσοστά, που υπολογίζει η Eurostat, με βάση το έτος 2023).

1870 Τυφλίδα, Γεωργία. Χαμάλης κουβαλά δοχεία, με κρασί.

1959 (κτίσμα). Τρίπολη.

1960 Ορεινή Ξάνθη, οικισμός Κετήκιον, ή Κατσίκα. Νεαρή Πομακοπούλα κουβαλάει νερό, με τον παραδοσιακό τρόπο.

1962 Αθήνα. Παλαιό λεωφορείο, στην οδό Πειραιώς.

1880 Αθήνα, Πλάκα. Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου και Κουτσαβάκι : ο λαϊκός «μάγκας» της παλιάς Αθήνας.

Μπροστά, στο Υδραυλικό Ρολόι του Ανδρονίκου Κύρρηστου (Αέρηδες).

Δεξιά, διακρίνεται οι περίφημες φύλακες του Μεντρεσέ.

Η μοναδική, ίσως, φωτογραφία αυθεντικού Κουτσαβάκι, στην Πλάκα, μπροστά, στους «Αέρηδες, έξω από τις φυλακές του Μεντρεσέ.

Έδρασαν, στην περίοδο 1862-1897. Μετά την εκδίωξη του Όθωνα, οι κουτσαβάκηδες γνώρισαν μεγάλες δόξες, γιατί τα κόμματα τους χρησιμοποιούσαν, σαν τραμπούκους.

Διαλύθηκαν, από τον, παραπάνω, εικονιζόμενο αρχηγό της αστυνομίας Μπαϊρακτάρη, το 1897. Στην συνέχεια, εμφανίστηκαν οι μάγκες.

Οι κουτσαβάκηδες εμφανίζονται και το 1894, στο παλιότερο επιθεωρησιακό κείμενο, «Αι υπαίθριοι Αθήναι» των Λάσκαρη και Καπετανάκη», ή, αλλιώς «Πύργος των Ανέμων». Τα τραγούδια τους εμφανίζονται, στις πρώτες επιθεωρήσεις και στον μπερντέ του Καραγκιόζη.

Οι κουτσαβάκηδες μιλούσαν τα κουτσαβάκικα, τα οποία αποτελούνταν, από ελληνικές, τουρκικές, σλαβικές, ιταλικές λέξεις.

Συνεχώς, παραλλάσσουν, για να μην πληροφορούνται την αληθή έννοια των λέξεων οι εχθροί.

Ντύνονταν, τόσο ομοιόμορφα, ώστε ήταν σαν να φορούσαν στολή, με μαύρη κορδέλα (χλίψη την λέγανε), γιατί πενθούσαν αυτούς, που σκότωσαν, φιλντισένια ψευτόκουμπα, στα στιβάλια τους, μελιτζανί μαντήλι, κομπολόι, στο αριστερό χέρι και μαγκούρα, στο δεξιό.

Φορούσαν, μόνο, το αριστερό μανίκι του σακακιού. Την άκρη του ζωναριού την άφηναν να κρέμεται. Όποιος επιθυμούσε καβγά δεν είχε, παρά να πατήσει την άκρη του ζωναριού.

Πηγές: Χατζηπανταζής Θόδωρος, "Της Ασιάτιδος μούσης ερασταί...", εκδόσεις Στιγμή. Πετρόπουλος Ηλίας, "Ρεμπέτικα Τραγούδια", Εκδόσεις Κέδρος"κουτσαβάκηα/δες" Ο Λαϊκός μάγκας των αρχών του αιώνα στην Παλιά Αθήνα, περί το τέλος της Βασιλείας του Όθωνα και αρχές της Βασιλείας του Γεωργίου του Α΄. Η ονομασία προέρχεται από έναν Δημήτριο Κουτσαβάκη (παλιό μάγκα/καβγατζή, από Πειραιά) δεκανέα του ιππικού, επί Όθωνα, που το ντύσιμο και το βάδισμά του μιμήθηκαν οι σύγχρονοί του νέοι του Αθηναϊκού υποκόσμου. Οι περισσότεροι, βέβαια, ήσαν ψευτοπαλικαραδες, φιγουραντζήδες,ψευτόμαγκες της εποχής! Η εφημερίδα "Ακρόπολις" (τότε) αναφέρει πως ονομάστηκαν "κουτσαβάκηδες", επειδή κούτσαιναν, εξ αιτίας τραύματος, που έγινε, δήθεν,σε συμπλοκή, με την αστυνομία! Άλλη μια άποψη, για την προσωνυμία αυτή (Κουτσαβάκηδες ή κουτσαβάκια), λέει ότι προέρχεται, εκ του “κουτσά” + “βαίνω”.

1906 Πειραιάς. Διεξαγωγή του αθλήματος της κωπηλασίας, στο Φάληρο, κατά την διάρκεια της Μεσολυμπιάδας.

1939 Κοκκινιά. Αποκριά.

1915 Θεσσαλονίκη. Γειτονιά, στην Άνω Πόλη.

1930 (κυκλοφορία). Θεσσαλονίκη. Το πρώτο ταξί, μοντέλο της Austin Morris, που κυκλοφόρησε, στην πόλη. Όταν, το 1954, αγοράστηκε, για 5.000 δραχμές και έπαψε να είναι ταξί, ο νέος ιδιοκτήτης του το ονόμασε “Ριρίκα”.

17/1/1919 Κωνσταντινούπολη. Ο Νίκος Καζαντζάκης, με τον στρατιωτικό Ηρακλή Πολεμαρχάκη και τον Ιωάννη Σταυριδάκη.

1910 ΗΠΑ. Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο (Detroit Model D) μπορούσε να διανύσει 340 χλμ, με ταχύτητα 32 χλμ την ώρα, με επαναφορτιζόμενη μπαταρία μολυβδου-οξέος.  Η εταιρεία Anderson κατασκεύασε 13000 αυτοκίνητα, κατά την περίοδο 1909-1937.

1900. Η Αθήνα, από την Ακρόπολη.

Η ανατολική Αττική, από την Ακρόπολη.

Μπροστά, η Πύλη του Αδριανού, στην λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας, στα όρια της περιοχής Πλάκας.

Αριστερά, ο δρόμος είναι η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας, (Ζάππειο), που καταλήγει, στον λόφο του Αρδηττού, και στο Παναθηναΐκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο).

Στο κέντρο, το Ολυμπιείο, και η περιοχή Μετς.

Ο Ιλισός ποταμός (ρέμα), ακάλυπτος, ακόμη, η εκκλησία της Αγίας Φωτεινή και δίπλα, διακρίνεται η “Γέφυρα του Όθωνα”.

Δεξιά, διακρίνεται το 1ο νεκροταφείο Αθηνών, στην λεωφόρο Βουλιαγμένης.

Οι υπόλοιπες περιοχές, στους πρόποδες του Υμηττού, είναι, ακόμη, άκτιστες.

Πάνω από τον λόφο του Αρδηττού, διακρίνεται το μοναστήρι της Ανάληψης. (Μετόχι Αναλήψεως Μονής Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους), στον Βύρωνα.

1910 (δεκαετία). Αθήνα, Πλάκα. Οδός Αδριανού.

1920 (δεκαετία). Πειραιάς, λιμάνι.

Η Ακτή Ποσειδώνος και στο βάθος, το ρολόι του Πειραιά (1873-1968), (πλατεία Θεμιστοκλέους).

Το γνωστό, σε όλους, «ρολόι» του Πειραιά αποτελούσε ένα κτήριο σύμβολο της πόλης.

Στην ευθεία, η λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου Α’.

Αριστερά, είναι ο Καθεδρικός Ναός Αγίας Τριάδος.

Δεξιά, είναι ο Ναός Αγίου Σπυρίδωνα και η Ακτή Μιαούλη.

1923 Βάρη (τα Βλάχικα).

1925 Αθήνα, Μοναστηράκι. Οδός Ευαγγελιστρίας.

Από την πλατεία Μητροπόλεως, η οδός Μητροπόλεως, με ράγες του τραμ και η οδός Ευαγγελιστρίας.

1920-1930 (δεκαετίες). Ο νερουλάς.

 

1950 Γλυφάδα. Ο νερουλάς.

1944 Αθήνα, Σύνταγμα. Μετά την απελευθέρωση και πριν τα Δεκεμβριανά.

1950 (δεκαετία). Έλλη Λαμπέτη.

1957 Αθήνα. Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας παρουσιαστής των Καλλιστείων, με υποψήφια την νεαρή Γκιζέλα Ντάλι.

1958 Αθήνα, Πλατεία Συντάγματος. Τοποθέτηση φωτιστικών σωμάτων.

Απέναντι, είναι η οδός Ερμού, αριστερά, το Μέγαρο Αντρέα Κορομηλά, στο ισόγειό του, στέγαζε το ζαχαροπλαστείο του Ζαβορίτη. Η κατεδάφιση θα γίνει, το 1963.

Δεξιά, είναι το πρώην ξενοδοχείο «Grand Hotel d' Angleterr», μετέπειτα «ξενοδοχείο της Αγγλίας», στο ισόγειο ήταν το γνωστό ζαχαροπλαστείο του Παπασπύρου, η κατεδάφιση θα γίνει, το 1961.

1960 Αθήνα. Πρωτοχρονιάτικη ατμόσφαιρα, με τον Ανδρέα Μπάρκουλη.

1963 Πεντέλη. Το βουνό, μέσα στα χιόνια, σε ένα δάσος, που δεν υπάρχει, πια.

18/1/1965 Αθήνα. Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ κουβαλάει, νύφη την Αλίκη Βουγιουκλάκη, στο σπίτι τους.

Υπήρχε, μεταξύ τους, μια περίεργη σχέση αγάπης και μίσους. Από συμμαθητές, στην Δραματική Σχολή, καυγάδιζαν, επί πολλά χρόνια, με οποιαδήποτε αφορμή. Τελικά, αυτή η μπερδεμένη σχέση κατέληξε, στο γάμο τους, αφού, λίγες ώρες, πριν από αυτόν, είχαν έναν έντονο καυγά. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, το γεγονός ότι, την πρώτη νύχτα του γάμου, την έδειρε, όπως η παθούσα, πολύ αργότερα, διηγήθηκε, χωρίς να διαψευσθεί. Ο γάμος τους κράτησε λιγότερο, από 10 χρόνια.

1970 Αθήνα. Οι οδοί Κυψέλης και Πιπίνου.

1950 (δεκαετία). Γιουγκοσλαβία. Παιδιά του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, στην εξορία.

1972 ΗΠΑ. Η αεροσυνοδός της Southwest Airlines, σε μια εμβληματική φωτογραφία, καθώς σερβίρει ποτά, στους επιβάτες. 

Αυτό το στιγμιότυπο αποτυπώνει την δυναμική μεταμόρφωση των αερομεταφορών, τον 20ό αιώνα.   

Η Southwest Airlines, που ιδρύθηκε το 1967, έφερε επανάσταση, στον κλάδο με την χαμηλού κόστους και πελατοκεντρική προσέγγισή της. Αυτή η στρατηγική, όχι μόνο εκδημοκράτισε τα αεροπορικά ταξίδια, αλλά καλλιέργησε και ένα αίσθημα κοινότητας, μεταξύ επιβατών και πληρώματος. Οι αεροσυνοδοί, ως το «πρόσωπο» των αεροπορικών εταιρειών, διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο, στην βελτίωση της ταξιδιωτικής εμπειρίας. Συνδύαζαν την αποτελεσματικότητα, με την ζεστασιά, κάνοντας τα ταξίδια πιο άνετα και ευχάριστα. Η δεκαετία του 1970 ήταν μια καθοριστική εποχή, για την αεροπορία, με την απορρύθμιση και τον αυξημένο ανταγωνισμό, να αλλάζουν το τοπίο. Καθώς η δημοτικότητα των αεροπορικών ταξιδιών αυξανόταν, οι αεροσυνοδοί ήσαν απαραίτητες, για να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η άνεση των επιβατών. Οι στολές, τα χτενίσματα και το στυλ εξυπηρέτησης, αντικατόπτριζαν τις πολιτιστικές τάσεις της εποχής, συνδυάζοντας τον επαγγελματισμό, με μια φιλική διάθεση. Η εμπορική αεροπορία είχε πάψει να είναι ένα προνόμιο, για τους λίγους και σταδιακά, γινόταν προσιτή στις, μάζες.

1970 (δεκαετία) Λήμνος. Τοπίο ανάμεσα, στον Εβγάτη και στον Κάκαβο.

1970 (δεκαετία) Αθήνα. Κάτω από την Ακρόπολη.

1967 (κατασκευή και κυκλοφορία). Η “Φαλκονέρα”. To πρώτο ελληνικό τρόλεϊ έγινε δυνατό να διασωθεί.

Τον Απρίλιο του 2012, δύο μνημειακά τρόλεϊ, ένα εκ των οποίων μοναδικό, στον κόσμο, είχαν, εκ παραδρομής, συμπεριληφθεί, στον κατάλογο οχημάτων της ΟΣΥ ΑΕ, προς εκποίηση. Εν τέλει, οι εκκλήσεις του Συλλόγου Μελέτης Ιστορίας των Συγκοινωνιών, στην Ελλάδα, αλλά και των συγγραφέων του βιβλίου «Από τα Παμφορεία στο Μετρό» εισακούστηκαν και τα δύο τρόλεϊ απέφυγαν, στο παρά πέντε, την δημοπράτησή τους, για σκραπ και την διάλυσή τους, προς ανακύκλωση. Το πρώτο όχημα, με αριθμό κυκλοφορίας 1127, είναι η διάσημη «Φαλκονέρα», η οποία κατασκευάστηκε, το 1967 και κυκλοφόρησε, στους δρόμους της Αθήνας, με πλαίσιο Lancia, ηλεκτρικό εξοπλισμό CGE και αμάξωμα ελληνικής κατασκευής Βιαμάξ. Πρόκειται, για το μοναδικό τρόλεϊ, που παράχθηκε, στην Ελλάδα και θεωρείται ανυπολόγιστης ιστορικής αξίας. Η «Φαλκονέρα» είχε παρουσιαστεί και στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, σαν επίτευγμα της ελληνικής αμαξοβιομηχανίας, καθώς αποτελούσε πιλοτικό όχημα σειράς παραγωγής, όμως, τελικά, δεν θεωρήθηκε πετυχημένο και δεν συμπληρώθηκε, με άλλα παρόμοιου τύπου. Μολονότι είχε τεθεί, σε κυκλοφορία, οι οδηγοί της Ηλεκτρικής Εταιρίας Μεταφορών (δηλαδή της ΗΕΜ, όπως ονομαζόταν ο «πρόγονος» των ΗΛΠΑΠ) απέφευγαν να το οδηγούν – λόγω, κυρίως, του δεξιού τιμονιού – και ως εκ τούτου, του έδωσαν το παρατσούκλι «Φαλκονέρα», από την ομώνυμη βραχονησίδα, κοντά στην οποία είχε γίνει το τραγικό ναυάγιο του οχηματοαγωγού «Ηράκλειον», τον Δεκέμβριο του 1966. Η «Φαλκονέρα» είχε συνολική χωρητικότητα 100 επιβατών (27 καθημένοι και 73 όρθιοι) και κυκλοφορούσε, για αρκετά χρόνια, στις γραμμές που εξυπηρετούνταν, από τα ιταλικά οχήματα των ΗΛΠΑΠ. Τα τελευταία χρόνια της κυκλοφορίας του ιστορικού οχήματος, το αμάξωμά του ανασκευάστηκε, ούτως ώστε να μοιάζει περισσότερο, με τα δεξιοτίμονα Lancia των ΗΛΠΑΠ. Τα τελευταία ιταλικά οχήματα αποσύρθηκαν, οριστικά, το 1993. Το δεύτερο όχημα, που σώθηκε, από την εκποίηση, ήταν το διάσημο τρόλεϊ 4001, το πρώτο αρθρωτό και το μοναδικό ρωσικό, που είχε έρθει, στην χώρα μας. Το 4001 έφτασε στην Ελλάδα το 1987, όταν ο ρωσικός οίκος «EΝERGOMACHEXPORT» το προμήθευσε, δοκιμαστικά, στον ΗΛΠΑΠ. Ούτε αυτό είχε ιδιαίτερη επιτυχία, από κυκλοφοριακής πλευράς, λόγω δυσκινησίας.

1975 Πσκωφ, “Ε.Σ.Σ.Δ.” Μάθημα σκακιού, στο σχολείο.

2024 Σιβηρία, Ρωσία. Το τεράστιο ορυχείο διαμαντιών Μιρ, που είναι μια από τις μεγαλύτερες και βαθύτερες τρύπες, στην Γη. 

Έχει βάθος 525 μέτρων και διάμετρο 1200 μέτρων. Ανακαλύφθηκε το 1955 και λειτούργησε, από το 1957, έως το 2004, που έκλεισε.

1977 Αθήνα. Στο πάλκο, η Άντζελα Δημητρίου, ο Βασίλης Τσιτσάνης, η Romy Schneider και η παρέα της.

1978 Αθήνα, Κουκάκι. Οδός Μητσαίων. 

Η οδός Μητσαίων, από την οδό Χατζηχρήστου. 

10/11/2024 Σαουδική Αραβία. Η έρημος, στην Αλ Τζουφ καλύφθηκε, με χιόνι, για πρώτη φορά, στην Ιστορία!

2024 Αμβέρσα, Βέλγιο.

2024 Οντάριο, Καναδάς. Ο αυτοκινητόδρομος 401.

Φθάνει να έχει, κατά τμήματα, μέχρι 18 λωρίδες κυκλοφορίας και καλύπτει 800 χλμ, διασχίζοντας πόλεις-κλειδιά, όπως το Τορόντο, όπου η κυκλοφορία φθάνει, σε ορισμένους τομείς, τα 400.000 αυτοκίνητα, καθημερινά και είναι ο πιο πολυσύχναστος αυτοκινητόδρομος, στην Βόρεια Αμερική, με κυκλοφοριακή συμφόρηση, στις μητροπολιτικές περιοχές.

1981. Σκίτσο του Μιχάλη Γαλλία.