1890-2025. Αθήνα. 1908. Δελφοί. 1916-1917. Μακεδονία. Το ξεχασμένο τραίνο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. 1918. Καβάλα. 1920. Ο μετεωρίτης Χόμπα, στην Ναμίμπια. 1914-1987. Αλβανία. 24-1-1935. Ο Μιχάλης Τυρίμος. Απρίλιος 1941. Η μάχη των Οχυρών. 1941-1944. Τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. 13-12-1943. Καλάβρυτα. 1942-1944. Ο Ναπολέων Ζέρβας. Δεκέμβριος 1944. Η μάχη των Αθηνών. 1951. Καστοριά. Ιανουάριος 1967. Η 10η Ολομέλεια της Κ.Ε. Του ΚΚΕ, αποκαθιστά, μετά θάνατον, στελέχη του κόμματος, που εκτελέστηκαν, στην σταλινική εποχή, στην “Ε.Σ.Σ.Δ.” 13-12-1967. Το αποτυχημένο βασιλικό κίνημα. 15-12-1969. “Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού” (του Giuseppe “Pino” Pinelli).1972-2025 Ο πλανήτης Γη, χωρίς και µε δορυφόρους. Η ιστορία της Γης των 4,6 δισεκατομμυρίων ετών, συμπυκνωμένη, σε 24 ώρες. 15-12-2025. Πέθανε ο ηθοποιός Αλμπέρτο Εσκενάζυ (ένας εξαιρετικός άνθρωπος) και μετέπειτα (199).
1933. Ναζιστική Γερμανία. Ο Richard Stern είχε κότσια και παλικαριά. Ποιός ήταν ο Richard Stern και γιατί η ζωή του θεωρείται ένα μεγάλο παράδειγμα θάρρους;
Αυτή είναι μια πραγματική ιστορία ζωής ενός εκπληκτικού ανθρώπου, του Richard Stern. Η βιογραφία του είναι πολύ γενναία.
Ο Richard Stern ήταν Εβραίος και πολέμησε, στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, από την πλευρά της Γερμανίας. Είχε αγωνιστεί, τρομερά, για λογαριασμό της και του απονεμήθηκε το μετάλλιο του Σιδηρού Σταυρού.
Ωστόσο, υπό το ναζιστικό καθεστώς, μετέτρεψαν την ζωή των Εβραίων, σε φρίκη. Ένας Ναζί στρατιώτης, που απειλούσε τον Richard Stern ήταν, έξω, από το κατάστημά του, το 1933. Ο Richard Stern έφυγε, με τον Σιδηρούν Σταυρό του και ενημέρωσε τον στρατιώτη ότι ήταν βετεράνος, ότι δεν τον φοβόταν.
Έπρεπε να ξεφύγει, από τον κίνδυνο και ως εκ τούτου, το 1939, μετακόμισε, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Αλλά ο Richard Stern πίστευε ότι πρέπει να συνεχίσει την μάχη, με τον Χίτλερ. Κατατάχθηκε, στον αμερικανικό στρατό, ακόμη και όταν ήταν 43 ετών, το 1942. Είχε πάει, στο εξωτερικό και είχε εμπλακεί, με τους Ναζί, στις μάχες, στην Ιταλία. Οι πράξεις του του κέρδισαν ένα βραβείο, το 1944, το Ασημένιο Αστέρι, το οποίο είναι ένα, από τα υψηλότερα αμερικανικά μετάλλια θάρρους.
Αυτό, που έκανε, στην συνέχεια, είναι το πιο εντυπωσιακό. Ο Richard Stern αρνήθηκε το παλιό του μετάλλιο Γερμανικού Σιδηρού Σταυρού και το έδωσε, στην μονάδα συλλογής μετάλλων των ΗΠΑ. Το μέταλλο έλιωσε και έδωσε σφαίρες, στους Αμερικανούς στρατιώτες, για να πολεμήσουν τους Ναζί.
Ο μακρύς δρόμος του Richard Stern, ως Γερμανού στρατιώτη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, τότε, ως Αμερικανός στρατιώτης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τέλος, ως πατριώτης και των δύο εθνών, είναι ιδανική περίπτωση, για έναν άνθρωπο, που ποτέ, δεν εγκατέλειψε την υπόθεση της ελευθερίας.
2025. Άβδηρα. Τα ερείπια της αρχαίας ελληνικής πόλης.
Σύμφωνα, με τον μύθο, ο Άβδηρος ήταν γιος του Ερμή και φίλος του Ηρακλή. Όταν ο ημίθεος, με εντολή του Ευρυσθέα, πραγματοποίησε τον άθλο να αιχμαλωτίσει τα ανθρωποφάγα άλογα του Διομήδη, άφησε, κάποια στιγμή, τα θηρία, στην φύλαξη του φίλου του.
Τα άγρια ζώα, όμως, κατασπάραξαν τον φύλακα τους και ο Ηρακλής, για να τιμήσει τον Άβδηρο, ίδρυσε, στον τόπο της τραγωδίας, την πόλη Άβδηρα. Ο Ηρόδοτος, βέβαια, αναφέρει ότι την πόλη ίδρυσε ο ήρωας Τιμήσιος, όταν, μαζί με οπαδούς του, εξορίστηκε, από τις Κλαζομενές (656 π.Χ.).
Αργότερα, η πόλη καταστράφηκε, από γείτονες Θράκες. Την ξανάχτισαν Ίωνες άποικοι, από την Τέω, πόλη της μικρασιατικής ακτής, απέναντι, από την Σάμο, όταν το 543 π.Χ. εγκατέλειψαν την Ιωνία, για να μην υποδουλωθούν, στους Πέρσες του Κύρου. Εξήντα χρόνια, αργότερα, τα πράγματα είχαν αλλάξει. Όταν ο Ξέρξης εξεστράτευσε, εναντίον της Ελλάδας, οι Αβδηρίτες τον υποδέχτηκαν, φιλικά. Ο Ξέρξης τους πρόσφερε πλούσια δώρα. Μετά την ήττα των Περσών, στις Πλαταιές, τα Άβδηρα προσχώρησαν, στην Αθηναϊκή Συμμαχία, συνεισφέροντας, κάθε χρόνο, 10 χρυσά τάλαντα.
Το 376 π.Χ. Τριβαλλοί Θράκες κατέστρεψαν την πόλη, που έγινε, στην συνέχεια κτίση των Μακεδόνων (343 π.Χ.) και μετά (170 π.Χ.), των Ρωμαίων. Στα βυζαντινά χρόνια, η πόλη ονομαζόταν Πολλοί Στύλοι, ή Πολύστυλο. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, τα Άβδηρα έπαψαν να υπάρχουν.
1900. Θεσσαλονίκη. Στην σημερινή γωνία της Πέτρου Συνδίκα, με την Βασιλίσσης Όλγας, στην αυλή της οικίας τους, ο Περικλής Χατζηλαζάρου, με την συζυγό του. Σήμερα είναι οικία της οικογένειας Σιαγά. Το κτίριο κτίστηκε, το 1890, σε σχέδια του Ξενοφώντα Παιονίδη.
1890 Αθήνα. Ο χωματόδρομος, η οδός Αιόλου, κοντά, στο τέρμα της, στους αέριδες. Αριστερά η βιβλιοθήκη του Αδριανού και δύο μανάβικα, ενώ, δεξιά, στο βάθος, διακρίνεται, ευκρινώς, το καμπαναριό της Αγίας Ειρήνης. Από παλιά, ήταν, από τους πιο εμπορικούς δρόμους της Αθήνας. Είναι ο πρώτος δρόμος της Ελλάδας που στρώθηκε με άσφαλτο το 1905.
1890 (δεκαετία). Αθήνα. Η οδός Σταδίου. Η παλαιά βουλή (σήμερα, το Εθνολογικό Μουσείο).
1900 (δεκαετία). Αθήνα. Πριν το 1913, έτος που υπεγράφη η συνθήκη του Βουκουρεστίου, η ομώνυμη οδός ονομαζόταν, "Οδός Αγχεσμίου Διός", προς τιμήν του ιερού του Αγχέσμιου Δία, που ευρίσκετο, στην κορυφή του Λυκαβηττού, και προς την οποία "κοιτάζει" η οδός. Παλαιότερα, επί Όθωνος, ήταν χείμαρρος και ονομαζόταν Βοϊδοπνίχτης. Στην φωτογραφία, ο γαλατάς, που ξεκίνησε, από τα Κατσικάδικα (τέρμα Ασκληπιού), κατά τον ακαδημαϊκό Δημήτριο Καμπούρογλου, περιφέρεται, με τις κατσίκες του, πουλώντας γάλα. Για να μην υπάρχει υπόνοια νοθείας, τις άρμεγε, πάντοτε, παρουσία του πελάτη.
1903. Αθήνα Μοναστηράκι. Οδός Ερμού. Τότε την πλατεία Μοναστηρακίου την έλεγαν, "Πλατεία της παλιάς Στρατώνας", επειδή, επί βασιλείας Όθωνα, είχε εγκατασταθεί, προς την πλευρά της οδού Άρεως, μία στρατιωτική μονάδα.
1908. Οθωμανική Θεσσαλονίκη. Τούρκος κρεοπώλης.
1909. Τρίκαλα. Παζάρι, στην κεντρική πλατεία.
1907. Κηδεία στην Αθήνα. Αρχείο Getty Images.
1916 - 1917. Μακεδονία. Σπάνιες φωτογραφίες, από το ξεχασμένο τραίνο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο τροφοδοτούσε τα στρατεύματα, στο Μακεδονικό μέτωπο, κυρίως, στην οροσειρά Καϊμακτσαλάν. Μετά τον πόλεμο, μέχρι και το 1936, λειτούργησε, για πολιτική χρήση, σε γραμμή Αριδαία Σκύδρα, υπό κρατικό έλεγχο και από τον επιχειρηματία Επαμεινώνδα Χαριλάου, εξ ου και η ομώνυμη περιοχή, στην Θεσσαλονίκη δωρητής και του οικοπέδου, για το γήπεδο του ΑΡΗ. Σιδηροδρομικοί Σταθμοί και υπολείμματα υπάρχουν πολλά και σήμερα.
1918. Καβάλα. Μανάβικο.
Το 1918 η Καβάλα βρισκόταν, στο τέλος μιας, ιδιαίτερα, δύσκολης περιόδου, καθώς, από το 1916, έως το φθινόπωρο του 1918, τελούσε, υπό βουλγαρική κατοχή. Η πόλη είχε υποστεί σοβαρές επιτάξεις τροφίμων, καταναγκαστικές εργασίες και εκτοπίσεις εκατοντάδων κατοίκων, προς την Βουλγαρία.
Με την κατάρρευση του βουλγαρικού μετώπου, τον Σεπτέμβριο του 1918 και την Συνθήκη του Νεϊγύ, που ακολούθησε, οι βουλγαρικές δυνάμεις αποχώρησαν και η ελληνική διοίκηση αποκαταστάθηκε.
Η απελευθέρωση έφερε ανακούφιση, αλλά και την ανάγκη, άμεσης ανασυγκρότησης. Η οικονομία της πόλης, στηριγμένη σχεδόν, αποκλειστικά, στο καπνεμπόριο, βρέθηκε αποδιοργανωμένη. Τα καπνομάγαζα – μεγάλα κτίρια αποθήκευσης και επεξεργασίας – είχαν ερημώσει, ενώ πολλές εμπορικές συμφωνίες είχαν παγώσει. Ωστόσο, από τα τέλη του 1918, άρχισε η σταδιακή επαναλειτουργία τους, με την επιστροφή Ελλήνων καπνεργατών και την άφιξη Ευρωπαίων καπνεμπόρων, που επεδίωκαν να ξαναενεργοποιήσουν τις αγορές της Ανατολικής Μακεδονίας.
Στην καθημερινότητα, η πόλη αντιμετώπιζε μεγάλες ελλείψεις. Η αγορά της Καβάλας, στα στενά, γύρω, από το λιμάνι και την παλιά συνοικία της Παναγίας, άρχισε, σιγά-σιγά, να ξαναζωντανεύει.
Τα μικρά μανάβικα και τα παζάρια της εποχής λειτουργούσαν, συχνά, με περιορισμένα προϊόντα, βασισμένα, κυρίως, σε τοπική παραγωγή· από την, γύρω, αγροτική ενδοχώρα. Οι μανάβηδες προμηθεύονταν προϊόντα, από την γόνιμη αγροτική ενδοχώρα της Καβάλας — τα χωριά της Χαλκερώς, του Ζυγού, της Νέας Καρβάλης και τα παρακείμενα ορεινά χωριά του Παγγαίου —, τα οποία, παρά τις δυσκολίες του πολέμου, συνέχιζαν μια περιορισμένη, αλλά σταθερή παραγωγή.
Φρούτα, όσπρια, λαχανικά, ελιές και ψάρια, από τον κόλπο της Καβάλας, αποτελούσαν τα βασικά είδη τροφοδοσίας, μέχρι να αποκατασταθούν οι εμπορικές ροές. Η παρουσία συμμαχικών δυνάμεων, στο λιμάνι, έφερε, επίσης, ορισμένες εισαγόμενες προμήθειες, ανακουφίζοντας, προσωρινά, τον πληθυσμό.
Παρά τις δυσκολίες, το 1918, αποτέλεσε, για την Καβάλα, το σημείο μετάβασης, από την καταπίεση της κατοχής, στην προσπάθεια ανασυγκρότησης. Η πόλη άρχισε να ανακτά τον δυναμισμό της, στηριζόμενη, τόσο, στο καπνεμπόριο, όσο και στην αναβίωση της τοπικής αγοράς, θέτοντας τις βάσεις, για την οικονομική άνθηση, που θα ακολουθούσε τα επόμενα χρόνια.
Χ.Κ.
1920. Γκρουτφοντέιν, Ναμίμπια. Τότε και τώρα. Ανακαλύφθηκε ο μετεωρίτης Χόμπα. Στα χωράφια, ένας αγρότης είδε κάτι εκπληκτικό - ένα κολοσσιαίο κομμάτι μετάλλου θαμμένο, ακριβώς, κάτω από το έδαφος. Αυτό, που ανακάλυψε, έγινε γνωστό, ως ο μετεωρίτης Χόμπα, ο μεγαλύτερος γνωστός μετεωρίτης. στην Γη, βάρους 60 τόνων.
Αποτελούμενος, κυρίως, από σίδηρο και νικέλιο, ο μετεωρίτης πιστεύεται ότι προσγειώθηκε, περίπου, 80.000 χρόνια, πριν - ωστόσο, μυστηριωδώς, δεν άφησε κρατήρα πρόσκρουσης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το επίπεδο σχήμα και η ρηχή γωνία εισόδου το επιβράδυναν, αρκετά, ώστε να εγκατασταθεί, απαλά, στην επιφάνεια, αντί να εκραγεί, κατά την πρόσκρουση.
Ο μετεωρίτης Χόμπα παραμένει ένα, από τα πιο αξιοσημείωτα και προσβάσιμα εξωγήινα αντικείμενα, που έχουν βρεθεί, ποτέ - μια σιωπηλή υπενθύμιση των κοσμικών δυνάμεων, που έχουν διαμορφώσει τον πλανήτη μας.
1921. Τίρανα. Στρατιωτικό προσωπικό και πολίτες αναμειγνύονται, στην Πλατεία Ανεξαρτησίας. Στο βάθος, βρίσκονται τα μεγάλα κτίρια του κέντρου της πρωτεύουσας, συμπεριλαμβανομένου του τζαμιού και του ρολογιού. Αξιωματικοί και εθελοντές, από το Μπετάτι.
#Tirana1921
#SheshiIPavarësisë
#TiranaHistorike
#PersoneliUshtarak1921
#CivilëDheUshtarakë
#XhamiaDheKullaEOrës
#QendraETiranës
#OficerëNgaBerati
#VullnetarëBeratas
#HistoriaShqiptare
1921. Λέσκοβικ. Αλβανία.
1923. Αλβανία. Μια οικογενειακή φωτογραφία του Abedin Hoxha. Αυτός, ο πατέρας, η μητέρα, η σύζυγος, η αδελφή κτλ.
Ο Abedin Hoxha ήταν ξάδερφος του Enver Hoxha. Αλλά ο τελευταίος, στα βιβλία των αναμνήσεών του, έχει εξαφανίσει το όνομα του και του άλλου αδελφού του.
Ο πατέρας του Abedin, Rasim Hoxha ήταν δικηγόρος και είχε 4 παιδιά : τον Abedin, τον Muhammad, τον Fiqiret, καθώς και μια κόρη, την Hope. Οι δύο γιοι του, Abedin και Fiqiret, τελείωσαν στρατιωτικές σχολές, σε Αυστρία και Ιταλία, ενώ ο Muhammad, στην Γαλλία, ως μηχανικός. Η μοναχοκόρη του Rasim, Ελπίδα, αναδείχθηκε παρτιζάνα και παντρεύτηκε τον Myqerem Fuga.
Λοιπόν, τα χρόνια θα περνούσαν και στο βιβλίο "Χρόνια παιδικής ηλικίας", ο Enver Hoxha δεν θα μπορούσε να μείνει, χωρίς να σφυρηλατήσει το παρελθόν της φυλής του, δείχνοντας και την αχάριστη φύση του, όταν γράφει, για την οικογένεια του Rasim Hoxha, αυτές τις γραμμές :
«Δουλεύοντας στο Fier, για πρώτη φορά, κέρδισα κάποια χρήματα, ακριβώς 25 λεκ. Να πώς τα κέρδισα : Υπήρχε ο δικηγόρος Rasim Hoxha, από τη φατρία μας, πατέρας της Ελπίδας και του Rasim. Ο Muhammad ήταν μεγαλύτερός μου, σπούδαζε, στην Γαλλία. Σαν τον Rasim και τα αγόρια, ήσαν ανόητοι. Μόνο, η Ελπίδα δεν τους έμοιαζε, καθόλου. Αυτή, αποδείχθηκε παρτιζάνα, έγινε καλή κομμουνίστρια, πολέμησε, γενναία, ακόμη και εναντίον των μελών της οικογένειας, που δεν ήσαν μαζί μας. Έτσι, μια ημέρα ο Rasim μου είπε : "Έλα, στο γραφείο, αντιγράψε μερικά χαρτιά, για μένα!”. Και πήγαινα, έγραφα και έγραφα, για ημέρες και όταν τα τελείωσα, μου έδωσε 25 λεκ, με πήγε, για μεσημεριανό, στο σπίτι, γιατί ο Muhammad είχε έλθει, από την Γαλλία. (σελίδα 212).
Όπως φαίνεται, στην αρχή, ο Enver γράφει ότι τα παιδιά του Rasim ήταν η Ελπίδα και ο Muhammad και παρακάτω, μέσα, στην ίδια σελίδα, χρησιμοποιεί τις λέξεις «οι γιοι του», δηλαδή, στον πληθυντικό και όχι τον ίδιο. Έτσι, ο Enver έβγαλε τον Abedin και τον Fiqiret, από την λίστα, ξεχνώντας ότι, παραπάνω, είπε ότι ο Rasim είχε, μόνον, έναν γιο. Οι Rasim, Abedin και Muhammad φυλακίστηκαν από το κομμουνιστικό καθεστώς.
1927. Γάμος, στην Μεσσήνη Μεσσηνίας.
1930. Το εσωτερικό αεροπλάνου της εποχής.
1932. Ο γέροντας, που ήλθε, στην μικρασιατική καταστροφή, από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας, γεννημένος, το 1842, κοιμάται, στην αυλή, όντας 90 ετών. Πέθανε έξι χρόνια, αργότερα, το 1938, σε ηλικία 96 ετών.
1932. Κάρλιοβα. Βουλγαρία. Τζαμί.
Δεκέμβριος 1932. Πιπερίτσα Μεσσηνίας, Δημοτικό σχολείο. Σήμερα, έχει μετονομασθεί, σε Ελαιοχώρι (από το 1957).
#Old_Photos_Kalamata
24/1/1935. Αθήνα. Ο Μιχάλης Τυρίμος, σε φωτογραφίες της Ασφάλειας. Ήταν κορυφαίο στέλεχος του ΚΚΕ, βουλευτής και διευθυντής του “Ριζοσπάστη”. Κατά την διάρκεια της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, μετατράπηκε, σε πράκτορα των αρχών Ασφαλείας, ήταν βασικό στέλεχος της Προσωρινής Διοίκησης του ΚΚΕ. Εκτελέστηκε, από την ΟΠΛΑ, τον Ιανουάριο του 1945.
Οι αποστάτες του ΚΚΕ.
Μια από τις, πλέον, χαρακτηριστικές περιπτώσεις κομμουνιστών, που πέρασαν, στην αντίπερα όχθη, ήταν ο Μιχάλης Τυρίμος, από την Μυτιλήνη. Ο ίδιος, όπως και ο αδελφός του Γιώργος, εντάχθηκαν, στο ΚΚΕ και έγιναν σημαντικά στελέχη του. Ο ίδιος συνελήφθη, το 1929, κατά την εφαρμογή του Ιδιώνυμου. Ο αδελφός του, για να σωθεί, κατέφυγε στην “ΕΣΣΔ”, όπως και δεκάδες άλλα στελέχη του ΚΚΕ.
Ο Γιώργος συνελήφθη, κατά την διάρκεια της σταλινικής τρομοκρατίας, με την κατηγορία του τροτσκισμού. Στην Ελλάδα, έφτασε η είδηση ότι εκτελέστηκε.
Τελικά, όμως, ο Γιώργος δεν έχασε την ζωή του, όπως δεκάδες άλλα στελέχη του ΚΚΕ. Γλύτωσε και επέστρεψε, στην Ελλάδα, το 1960. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι εκτελέστηκαν, περί τα 45 στελέχη του ΚΚΕ, που είχαν καταφύγει, στην “ΕΣΣΔ”, για να σωθούν, από τις αντικομουνιστικές διώξεις, στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών και ο, τέως, Γενικός Γραμματέας του Ανδρόνικος Χαϊτάς.
Πιθανότατα, το στοιχείο της σύλληψης του αδελφού του, χρησιμοποιησε ο παμπόνηρος Μανιαδάκης, για να τον στρατολογήσει, από τις φυλακές, όπου ήταν κλεισμένος, ως κομμουνιστής.
Ο Σωτήρης Γκουντουβάς γράφει, σε μια ανάρτηση, υπό τον τίτλο "Μιχάλης Τυρίμος. Γκεσταπίτης, με κομμουνιστικό παρελθόν"
«Έχω αναφερθεί, ξανά, στον Μιχάλη Τυρίμο, ανώτατο στέλεχος και βουλευτή του ΚΚΕ. Τον εξωμότη, που πέρασε, στην απέναντι όχθη και εντάχθηκε, στις υπηρεσίες Ασφαλείας της 4ης Αυγούστου και αργότερα, στην Κατοχή, σε φιλοφασιστικές οργανώσεις.
Το ΚΚΕ τον διέγραψε, τον Γενάρη του 1942 και μπήκε, στο στόχαστρο της ΟΠΛΑ.
Το καλοκαίρι του 1943 έγινε απόπειρα, εναντίον του, αλλά γλίτωσε, με αμυχές. Τον Οκτώβριο του 1943, μέσα, στην πλατεία Συντάγματος, η ΟΠΛΑ επιχείρησε να τον εκτελέσει. Τραυματίστηκε, βαριά και νοσηλεύτηκε, σε νοσοκομείο και κλινική, μέχρι τον Μάρτιο του 1944, φρουρούμενος, από την Ασφάλεια.
Αφού αποθεραπεύτηκε, τον Αύγουστο του 1944, πήγε, στην Εύβοια, σαν πολιτικός καθοδηγητής των Ταγμάτων Ασφαλείας. Όταν αποχώρησαν οι Γερμανοί, από την Ελλάδα, παρέμεινε, στην Χαλκίδα. Εργαζόταν, στο εστιατόριο ενός ξενοδοχείου, με ψευδώνυμο Στάθης Γεωργιάδης, αλλά, προς τα μέσα Δεκέμβρη αναγνωρίστηκε, συνελήφθη, από τον ΕΛΑΣ και μεταφέρθηκε στην Θήβα, που είχε εγκατασταθεί το στρατηγείο του ΕΛΑΣ.
Εκεί, έγραψε εκθέσεις, για την προδοτική του δράση. Κλείνοντας την τελευταία του έκθεση, στις 2/1/1945, γράφει :
"Κυλίστηκα, στο βούρκο και ατίμασα το κομμουνιστικό παρελθόν μου. Έβλαψα το Κόμμα και τους αγώνες του λαού. Μετανιώνω, για αυτό, αποκηρύσσω την δράση μου και ζητώ να ενταχθώ ξανά στο Κόμμα σαν απλό μέλος. Αυτό θα είναι μια λύτρωση για μένα. Σύντροφοι ζητώ μια ευκαιρία να μπω ξανά στον σωστό δρόμο των αγώνων για τα δίκια του λαού μας.
Πιστεύω να μου δώσετε αυτή την ευκαιρία".
Ο Μιχάλης Τυρίμος εκτελέστηκε τις επόμενες μέρες σαν δωσίλογος και προδότης του ΚΚΕ.
7/8/1936. «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», Λίγες ημέρες, μετά την επιβολή της δικτατορίας του Ιωάννου Μεταξά.
1938. Ρόδος. Εργασίες, για την επισκευή/ανακατασκευή του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου, στην παλιά πόλη της Ρόδου. Από την κατεδάφιση των μεταγενέστερων Οθωμανικών κτισμάτων, προέκυψαν πέτρες, που επαναχρησιμοποιήθηκαν, για το έργο. Μετά, κλήθηκε, από τον Ιταλό Κυβερνήτη De Vecchi, μεγάλος αριθμός Ιταλών πετράδων. Το έργο εγκαινιάστηκε, το 1940.
1938. Αθήνα. Η λεωφόρος Συγγρού, με το οδόστρωμα γεμάτο μπαλώματα.
Απρίλιος 1939. Ζάκυνθος. Συσσίτιο απόρων 1938-1939.
1940. Λονδίνο. Όταν ένα γερμανικό αεροπλάνο, έπεσε, στην μέση της πόλης, προκαλώντας χάος.
Απρίλιος 1941 (αρχές). Η μάχη των Οχυρών.
Απρίλιος 1941. Οχυρό Εχίνος. Ξάνθη. Γερμανοί στρατιώτες ποζάρουν, μετά την λήξη των εχθροπραξιών. Ανάμεσά τους, διακρίνονται και Έλληνες στρατιώτες, οι οποίοι έγραψαν ένδοξες σελίδες Ιστορίας στην Μάχη των Οχυρών, στην Γραμμή Μεταξά.
www.ww2wrecks.com
Απρίλιος 1941. Εχίνος. Πομάκοι φωτογραφίζονται, από Γερμανούς στρατιώτες, στο χωριό.
(ebay)
Απρίλιος - Μάιος 1941. Μαρινούπολη. Βουλγαρία. Γερμανικό νεκροταφείο, για τους πεσόντες, στα οχυρά του Ρούπελ, κατά την διάρκεια της γερμανικής εισβολής, στην Ελλάδα.
(ebay)
Chelmno (Kulmhof). Πολωνία. Ιδρύθηκε, τον Δεκέμβριο του 1941, το πρώτο στρατόπεδο εξόντωσης των Ναζί, που δημιουργήθηκε, αποκλειστικά, για μαζική δολοφονία. Βρίσκεται, στην κατεχόμενη, από την Γερμανία, Πολωνία και χρησίμευσε, ως το πεδίο δοκιμών, για μια νέα μέθοδο θανάτωσης: κινητά βανάκια αερίου.
Εβραίοι θύματα, από κοντινές πόλεις και χωριά - και αργότερα, από το γκέτο Łódź - είπαν ότι «επανεγκαταστάθηκαν». Αντ' αυτού, αναγκάστηκαν να μπουν, σε σφραγισμένα φορτηγά. Μόλις, έκλεισαν οι πόρτες, αναθυμιάσεις εξατμίσεων αντλήθηκαν, μέσα, σκοτώνοντας τους πάντες, μέσα, σε λίγα λεπτά. Στην συνέχεια, τα πτώματα μεταφέρθηκαν, σε κοντινές δασικές περιοχές, όπου θάφτηκαν, σε μαζικούς τάφους, ή αργότερα, αποτεφρώθηκαν, ως μέρος μιας προσπάθειας απόκρυψης στοιχείων.
Μεταξύ 1941 και 1943 και πάλι, για λίγο, το 1944, περίπου, 150.000-180.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν, στο Χέλμνο. Μόνο λίγοι επέζησαν, για να περιγράψουν τις επιχειρήσεις του στρατοπέδου. Οι μαρτυρίες τους έγιναν κρίσιμες, για την αποκάλυψη του, πώς ανέπτυξαν οι Ναζί συστήματα εξόντωσης, πριν τα μεγάλα στρατόπεδα θανάτου φτάσουν, σε πλήρη κλίμακα.
1942. Auschwitz. Η Lucyna Bia łek, γεννημένη, στην Πολωνία, το 1928, ήταν Πολωνή - όχι Εβραία -, αλλά, μεταξύ των πολλών μη Εβραίων πολιτών, που στοχοποιήθηκαν, από την ναζιστική κατοχή. Ήταν, μόλις, έντεκα ετών, όταν η Γερμανία εισέβαλε, στην Πολωνία, το 1939.
Τον χειμώνα του 1942, η Lucyna συνελήφθη, από τους Ναζί, για λόγους, που παραμένουν άγνωστοι. Απελάθηκε, στο συγκρότημα στρατοπέδων του Άουσβιτς, όπου υποβλήθηκε, σε επιλογή και της ανατέθηκε η καταναγκαστική εργασία. Όπως τόσοι πολλοί κρατούμενοι, φωτογραφήθηκε, για αρχεία του στρατοπέδου και έκανε τατουάζ, με έναν αριθμό - 26831.
Η Lucyna ήταν, μόλις, δεκατεσσάρων ετών, όταν μπήκε, στο στρατόπεδο. Παρά τις βάρβαρες συνθήκες διαβίωσης, τις μερίδες πείνας, την βία και την αμείλικτη εργασία, επέζησε, περισσότερο, από έναν χρόνο. Τελικά, το νεαρό σώμα της υπέκυψε, στην εξάντληση και την πείνα.
Στις 29 Απριλίου 1944, η Lucyna Białek πέθανε, στο Άουσβιτς.
Ήταν, μόνον, 15, ή 16 χρονών.
Αύγουστος 1943. Πολωνία. Η Τζένια Ντάνσκι, γεννήθηκε, κάπου, το 1924. Η Τζένια ήταν Εβραία, κόρη του Χάιμε και της Φάιγκα Ντάνσκι. Αν και πιθανότατα, δεν έχετε ακούσει, ποτέ, το όνομά της, ο αδερφός της ήταν επικεφαλής ενός τεράστιου αντιστασιακού κινήματος, στο Bedzin της Πολωνίας.
Το Bedzin και το Sosnowiec (η πόλη, που γεννήθηκε η Genia) ήταν πολύ, κοντά, το ένα, στο άλλο. Είχαν εβραϊκές κοινότητες, περίπου, 28.000 το καθένα μέχρι, το 1939.
Στις 4 Σεπτεμβρίου 1939, οι Ναζί έφτασαν, στο Sosnowiec. Πέντε ημέρες, αργότερα, έκαψαν την Μεγάλη Συναγωγή των Bedzin. Πολλά σπίτια, κοντά, έπιασαν, επίσης, φωτιά και πολλοί πολίτες πέθαναν. Ωστόσο, η οικογένεια της Τζένια ήταν ασφαλής, από τις φλόγες.
Ο αδερφός της, Tzvi, ενώθηκε, με τον διάσημο Mordechai Anielewicz, ο οποίος πέρασε αρκετούς μήνες, στην περιοχή Zaglebie. Ο Tzvi οργάνωσε την νεολαία, σε κελιά αντιστασιακών αγωνιστών και ξεκίνησε την έκδοση μιας υπόγειας εφημερίδας, με την ονομασία «Przelom». Ηγήθηκε, επίσης, των προσπαθειών, για συλλογή όπλων, κατασκευή οχυρών και προετοιμασία, για εξέγερση.
Η Τζένια, πιθανότατα, είχε μέρος, σε αυτό. Ανεξάρτητα, από το, αν το έκανε, ή όχι, αυτή και η οικογένειά της πλήρωσαν το τίμημα. Τον Φεβρουάριο του 1943, η μητέρα και η μικρότερη αδελφή της, Σάλα, κρατήθηκαν όμηροι. Ο Tzvi συνελήφθη από την Γκεστάπο, βασανίστηκε και εκτελέστηκε.
Η Σάλα και η Φάιγκα στάλθηκαν, στο Άουσβιτς. Μέσα, σε έναν μήνα, οι γονείς, η αδερφή και ο αδερφός της Τζένια ήσαν όλοι νεκροί. Είχε, μόνο, ένα μέλος της οικογένειας, που επέζησε, μια αδελφή, ονόματι Φράνια.
Γύρω, στον Αύγουστο του 1943, η Τζένια απελάθηκε, στο Άουσβιτς. Δολοφονήθηκε, αμέσως, μόλις, έφθασε, σε θάλαμο αερίων. Ήταν, μόνο, 18, ή δεκαεννέα χρονών.
Η Τζένια έχει, σχεδόν, ξεχαστεί. Θα ήθελα πολύ να δω κάποιον άλλον, να δημοσιεύει, γι' αυτήν, αν το θέλει.
13 Σεπτεμβρίου 1944. Φυλακή Pforzheim, Γερμανία. Μια νεαρή γυναίκα στάθηκε, μπροστά, σε εκτελεστικό απόσπασμα, τα χέρια της δεμένα, το σώμα της σπασμένο, από μήνες βασανιστηρίων. Ο αξιωματικός των SS, πίσω της, σήκωσε το όπλο του. Την τελευταία στιγμή, μάρτυρες λένε ότι η Noor Inayat Khan είπε μια λέξη :
"Λιμπερτέ".
Ελευθερία. Αυτό, ακριβώς, που προσπάθησαν να της βγάλουν. Αυτό, που δεν μπορούσαν, ποτέ, να πάρουν.
Η ιστορία της ξεκίνησε, σε έναν κόσμο μουσικής και παραμυθιών. Γεννημένη, από έναν Ινδό Σούφι μυστικιστή πρίγκιπα και Αμερικανίδα μητέρα, η Noor μεγάλωσε, γράφοντας παιδικές ιστορίες, για την καλοσύνη και το θάρρος. Έπαιζε άρπα. Ήταν ειρηνίστρια. Όταν η Γαλλία έπεσε, στην Ναζιστική Γερμανία, το 1940, άλλαξαν όλα μέσα της.
Μέχρι το 1943, η Noor είχε ενταχθεί, σαν Στέλεχος Ειδικών Επιχειρήσεων της Βρετανίας - το θρυλικό κατασκοπικό δίκτυο του Churchill, με αποστολή να σαμποτάρει τον Χίτλερ, εκ των έσω. Εκπαιδεύτηκε, ως χειρίστρια ασυρμάτου, η πιο επικίνδυνη δουλειά, στα κατεχόμενα εδάφη. Η αποστολή της : να πέσει, με αλεξίπτωτο, στο Παρίσι, που ελέγχεται, από τους Ναζί και να κρατήσει την Αντίσταση συνδεδεμένη, με το Λονδίνο.
Το κωδικό της όνομα ήταν Μαντλέν. Το προσδόκιμο ζωής της, ήταν έξι εβδομάδες - τόσον καιρό επέζησαν, συνήθως, οι ραδιοφωνικοί χειριστές, πριν τους βρει η Γκεστάπο.
Η Noor άντεξε τέσσερις μήνες, σε μια πόλη γεμάτη, από βανάκια εντοπισμού των Ναζί και πληροφοριοδότες. Μετέφερε έναν ραδιοπομπό 30 κιλών, μεταξύ ασφαλών σπιτιών, χρησιμοποιώντας κωδικοποιημένα μηνύματα, που κρατούσαν την ελπίδα ζωντανή. Κάθε μετάδοση μπορεί να προκαλέσει ένα χτύπημα, στην πόρτα. Κάθε μήνυμα μπορεί να είναι το τελευταίο της.
Ένα, προς ένα, κατέρρευσαν τα δίκτυα του Παρισιού. Συνελήφθησαν πράκτορες. Έγινε επιδρομή, σε κρησφύγετα. Σύντομα, η Noor έγινε η τελευταία λειτουργική ραδιοφωνική σύνδεση, μεταξύ Λονδίνου και κατεχόμενης Γαλλίας. Η βρετανική αντικατασκοπεία την χαρακτήρισε «το πιο επικίνδυνο και σημαντικό πόστο, σε ολόκληρη την χώρα",
Οι διοικητές της την διέταξαν να γυρίσει σπίτι. Θα την έβγαζαν. Είχε κάνει αρκετά.
Αρνήθηκε.
13/12/1943. Καλάβρυτα. Η «Ράχη του Καπή», όπου εκτελέστηκαν 800 Καλαβρυτινοί, σε ένα, από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου, στην Ελλάδα, από τους Γερμανούς.
1944 (χειμώνας). Γερμανία. Μια ομάδα Γερμανών μηχανικών στέκονταν, γύρω από ένα κατεστραμμένο αμερικανικό τανκ Sherman, σαν χειρουργοί, που προετοιμάζονταν, για αυτοψία. Το ντεπόζιτο κάηκε, η μπογιά του φουσκάλες, η μία πίστα ανατινάχτηκε. Είχε συρθεί, από πεδίο της μάχης, στην Γαλλία σε ένα μυστικό πεδίο δοκιμών, στην Γερμανία. Για μήνες, τα πληρώματα Γερμανικών τανκ είχαν παραπονεθεί.
Η πανοπλία είναι πολύ λεπτή. Το όπλο δεν είναι, τίποτε, το ιδιαίτερο. Τότε, γιατί συνεχίζουν να έρχονται; Τώρα, οι μηχανικοί είχαν την ευκαιρία να το ανακαλύψουν. Ακονίζουν πυρσούς κοπής, σημάδεψαν γραμμές, στο κύτος και ετοιμάστηκαν να ανοίξουν την δεξαμενή. Περίμεναν να βρουν κάποιο κρυμμένο κράμα, κάποιο νέο κόλπο, στην πανοπλία.
Ένα μυστικό, που εξηγούσε, γιατί αυτή η κατώτερη μηχανή συνέχισε να κερδίζει μάχες, με το να είναι, εκεί, ξανά και ξανά. Το άνοιξαν και το ανακάλυψαν. Η ιστορία δεν ξεκίνησε σε εκείνο το ήσυχο πεδίο δοκιμών. Ξεκίνησε μήνες, νωρίτερα, στο χάος της Νορμανδίας. Ο υπολοχαγός Eric Bower διοικούσε ένα τανκ των Πάνθηρων. Ήταν περήφανος, γι' αυτό. Μακρύ βαρέλι, πανοπλία, μια μηχανή, που έμοιαζε, με την μεγάλη γάτα, που υποσχέθηκε το όνομά της.
Ένα πρωινό του Ιουνίου, ο αέρας μύριζε, ακόμη, καπνό και αλάτι, από την εισβολή, ημέρες πριν. Η δεξαμενή του έσκυψε, πίσω, από μια σειρά φράχτη, μισή κρυμμένη, από φύλλα και χώμα. Μέσα, από το περισκόπιο του πυργίσκου, ο Έρικ τους είδε. Shermans, τρεις από αυτούς κινούνται κάτω από μια γαλλική λωρίδα, ανάμεσα, στους φράχτες. Του φάνηκαν λάθος.
Πολύ ψηλός, πολύ αδύνατος, αδέξιος, σαν κάποιος να πήρε ένα κουτί, να έβαλε ίχνη, από κάτω και να το αποκαλούσε δεξαμενή. Amies, ο πυροβολητής του, μουρμούρισε. Εύκολη λεία. Ο Έρικ δεν ήταν, τόσο σίγουρος. Είχε δει τί συνέβη, όταν οι γερμανικές μονάδες υποτίμησαν, αυτά τα κουτιά. Παρόλα αυτά, ο Πάνθηρας ήταν, στην τέλεια θέση. Στόχος, αριστερά. Πρώτα ο Σέρμαν, παρήγγειλε. Το όπλο κουνήθηκε.
Ο πυροβολητής εκπνέει. Στο φουαγιέ. Η βολή έπεσε πάνω, στον πρωταγωνιστή Sherman. Το αμερικανικό τανκ εξερράγη, στις φλόγες, καπνός, που έβγαινε, από τον πυργίσκο. Το δεύτερο Sherman σταμάτησε, μετά άρχισε να κάνει, όπισθεν, ψάχνοντας, για κάλυψη. Το τρίτο προσπάθησε να εμβολίσει την σειρά του φράχτη, ξύνοντας και τρίβοντας. Ο Έρικ προσαρμόστηκε. Επόμενο. Βιάσου.
Άλλη μια βολή. Ένα άλλο Σέρμαν σταμάτησε να κινείται. Το τρίτο εξαφανίστηκε, σε μια στενή πλευρά λωρίδα. Ο Έρικ το είδε να φεύγει. Ένα, είπε, έμεινε, μόνον, ένα. Μέχρι το τέλος της ημέρας, είχε χάσει το μέτρημα. Κάθε φορά, που έριχναν νοκ άουτ δύο, εμφανίζονταν άλλα τρία. Κάθε φορά που καθάριζε ο καπνός, κάπου στον ορίζοντα, μια φρέσκια ομάδα Σέρμαν ερχόταν ήδη.
Εκείνο το βράδυ, καθώς καθόταν, στο κύτος του κακοποιημένου Πάνθηρα του, ο Έρικ είπε κάτι, ήσυχα, στο πλήρωμά του. "Αυτός ο πόλεμος", μουρμούρισε, "θα αποφασιστεί, από όποιον μπορέσει να φτιάξει περισσότερα, από αυτά τα άσχημα κουτιά. Ήταν, πιο κοντά, στην αλήθεια, από όσο ήξερε. Εκατοντάδες χιλιόμετρα, μακριά σε ένα συγκρότημα κτιρίων, από τούβλα, μακριά από το μέτωπο, ο μηχανικός Ober Hans Meyer έτρεξε το χέρι του, κατά μήκος του αιχμαλωτισμένου Sherman.
Δεν τον ένοιαζε, πώς ήταν, στην μάχη. Νοιαζόταν, πώς χτίστηκε. Ο Hans είχε περάσει την ζωή του, σε εργοστάσια. Πριν τον πόλεμο, είχε εργαστεί, στην πολιτική βιομηχανία, αυτοκίνητα, μηχανήματα, ο,τιδήποτε, με γρανάζια και ρουλεμάν. Είχε μια εμμονή. Μισούσε την σπατάλη. Όχι, μόνο, χαμένο υλικό, χαμένες κινήσεις, χαμένος χρόνος, χαμένη πολυπλοκότητα.
10/8/1945. Η τρίτη ατομική βόμβα του Τρούμαν ήταν καταστροφή. Οι εφημερίδες λένε ότι ο πόλεμος, σχεδόν, τελείωσε. Η Χιροσίμα χάθηκε. Το Ναγκασάκι καίγεται. Οι σχολιαστές μιλούν, για την αυγή της ατομικής εποχής. Λες και η ιστορία έχει, ήδη, τελειώσει. Δεν είναι. Στην Ουάσινγκτων, ο στρατηγός Τζορτζ Μάρσαλ, αρχηγός επιτελείου του στρατού, μόλις έλαβε ένα επείγον σημείωμα, από τον άνθρωπο πίσω από το σχέδιο Μανχάταν, τον Αντιστράτηγο Λέσλι Γκρόουβς.
Εξηγεί ότι ένας άλλος πυρήνας πλουτωνίου ρίχνεται, στο Λος Άλαμος. Εάν η Ιαπωνία αρνηθεί να παραδοθεί, μια τρίτη ατομική βόμβα θα είναι έτοιμη, εντός ημερών. Η αποστολή μπορεί να κανονιστεί και να επιλεγεί ένας στόχος. Λες και το να ρίχνεις πυρηνικά έχει γίνει συνηθισμένο πράγμα.
1942 - 1944. Ο Ναπολέων Ζέρβας.
Μια, από τις σπουδαιότερες φάρες των Σουλιωτών, προεπαναστατικά, ήταν η φάρα των Ζερβαίων, από όπου βγήκαν σπουδαίοι αγωνιστές, όπως ο Διαμαντής Ζέρβας, ο Νικόλας Ζέρβας και πολλοί άλλοι. Μετά την απελευθέρωση, όλοι οι Σουλιώτες κατέφυγαν, στην ελεύθερη Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν, σε διάφορα μέρη, από τη Ρούμελη, μέχρι την Ύδρα.
Αυτή η σπουδαία οικογένεια, λοιπόν, εγκαταστάθηκε, στην Άρτα και από αυτήν, προέρχεται ο Ναπολέων Ζέρβας, ο οποίος γεννήθηκε, στα 1891. Ακολούθησε τον στρατιωτικό δρόμο και κατά τον εθνικό διχασμό, πήγε, με τους βενιζελικούς. Έφθασε, μέχρι επιτελάρχης της Ταξιαρχίας Αρχιπελάγους, στους βαλκανικούς πολέμους, αλλά, μόλις, βγήκαν οι βασιλικοί, στις εκλογές του 1920, τον ξήλωσαν, όπως και όλους τους δημόσιους λειτουργούς, από όλες τις θέσεις και έβαλαν δικούς τους. (Τότε είχαν ξηλώσει και τον Νίκο Καζαντζάκη, που ήταν Γενικός Γραμματέας περιθάλψεως). Ο Ζέρβας κατέφυγε, στην Κωνσταντινούπολη, όπου, με έναν πυρήνα βενιζελικών, δρούσαν αυτόνομα και προσπαθούσαν να υπονομεύσουν την κυβέρνηση.
Όμως η κυβέρνηση του βασιλιά ήταν, τόσο ανίκανη, που δεν είχε ανάγκη, από υπονόμευση, τα έκανε σκατά, από μόνη της και έτσι, ήλθε η μικρασιατική καταστροφή. Μετά ο Ζέρβας, μπήκε, στο κίνημα του Πλαστήρα, εκεί, συνδέθηκε, με τον Πάγκαλο και στην δικτατορία του, έγινε φρούραρχος Αθηνών.
Μετά, ο Κονδύλης τον έριξε, μετά ο Ζέρβας προσπάθησε να κάνει κίνημα, αργότερα. ξαναματαπροσπάθησε για άλλο κίνημα, αργότερα πάλι, μέχρι, που ήλθε ο Μεταξάς και ο Ζέρβας, πάλι τα ίδια... Προσπαθούσε να φτιάξει κίνημα, να αρπάξει την εξουσία, από τον Μεταξά. Έτσι, τον συνόδευε, για όλη του την ζωή, ο χαρακτηρισμός, "κινηματίας".
Με τον πόλεμο, έφτιαξε μια οργάνωση, τον ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος), που, σε αυτόν, κατέληξε, όταν ήλθε, κρυφά, στην Ελλάδα, ο Κομνηνός Πυρομάγλου, ως απεσταλμένος του Πλαστήρα, από την Γαλλία και τελικά, αποφάσισαν να φτιάξουν μια αντιστασιακή οργάνωση.
Το καταστατικό του ΕΔΕΣ, στην 1η παράγραφο, θέτει σκοπό :«να εγκαθιδρύσει, εις την Ελλάδα, το δημοκρατικό πολίτευμα, σοσιαλιστικής μορφής» και αποκλείει οποιαδήποτε συνεργασία, με τους βασιλόφρονες. Οι Εγγλέζοι, που καίγονται, για αντάρτες, στα μετόπισθεν των Γερμανών, τους τροφοδοτούν, αφειδώς, με όπλα και λίρες, από την άλλη, λίγο μετά, φτιάχτηκε το ΕΑΜ και στην συνέχεια ο Άρης, μόνος του, φτιάχνει τον ΕΛΑΣ, που δεν έχει βοήθεια, από πουθενά, παρά μόνον, από τον λαό. Και όμως, ο ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ ήσαν το αποκούμπι του λαού, και αυτό αποδεικνύεται, από τις εκατοντάδες χιλιάδες, που γράφτηκαν, σε αυτούς, σε αντίθεση, με τον ΕΔΕΣ, που πλήρωναν μια χρυσή λίρα τον μήνα, για να γραφτεί κάποιος και, πάλι ήταν, πάντα, με περιορισμένη δύναμη.
Ο Ζέρβας ήταν παμπόνηρος και οξυδερκής. Ήξερε, ιστορικά, ότι θα επικρατήσει όποιος υποστηρίζεται τους Εγγλέζους και έτσι έπαιξε το αγγλικό χαρτί. Ποτέ δεν τον ενδιέφεραν οι λίρες και ο προσωπικός του πλουτισμός, αλλά είχε, πάντα, μανία, με την εξουσία και ο σκοπός του ήταν, μετά τον πόλεμο, όχι να μπει στον στρατό, αλλά να κυβερνήσει την Ελλάδα.
Οι Εγγλέζοι, όταν αποφάσισαν να κάνουν σαμποτάζ, στην Ελλάδα, για να μη φτάνουν τα τραίνα, με τα εφόδια, από την Γερμανία, στον Πειραιά και από εκεί, με πλοία, στον Ρόμμελ, στράφηκαν, στον Ζέρβα, που τον χρηματοδοτούσαν, όμως, αυτός το μόνο, που είχε καταφέρει, ήταν να μαζέψει σκάρτους 100 χωριάτες, με όπλα.
Έτσι, έστειλε επιστολή, στον Άρη, να συναντηθούν, για ένα εθνικό θέμα. Ο Άρης πήγε και συμφώνησε να ρίξει όσες δυνάμεις χρειαστούν, για να πετύχει το σαμποτάζ. Ο Γοργοπόταμος δεν θα γινόταν, αν δεν υπήρχε ο Ζέρβας και δεν θα πετύχαινε, αν δεν υπήρχε ο Άρης, που έφτιαξε το σχέδιο επιχείρησης και όταν οι άπειροι αντάρτες του Ζέρβα έκαναν πίσω, στο βόρειο βάθρο της γέφυρας, ο Άρης έστειλε τον Νικηφόρο, με την εφεδρεία και έτσι, έπεσε ο Γοργοπόταμος.
Όμως οι Εγγλέζοι δεν ήθελαν μια ανεξέλεγκτη και τόσο δυναμική οργάνωση, στην Ελλάδα, σαν τον ΕΛΑΣ, γιατί, μεταπολεμικά, αυτό θα τους ήταν εμπόδιο, έτσι, έσπερναν ζιζάνια, ανάμεσα, στις δυο οργανώσεις (ΕΛΑΣ- ΕΔΕΣ).
Τελικά, άρχισαν κάποιες τοπικές συγκρούσεις και τώρα, το κομβικό, ΓΙΑΤΙ;
Ο Άρης ήθελε, πάση θυσία, να αποφύγει τον εμφύλιο, έτσι ζήτησε ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ, να δεσμευτούν όλες οι ανταρτικές οργανώσεις ότι, μεταπολεμικά, θα αποφασίσει ο λαός, με ελεύθερο δημοψήφισμα, για το αν θέλουν να επιστρέψει ο βασιλιάς. Οι Εγγλέζοι, ούτε να ακούσουν, γιατί, μέσω του βασιλιά, έλεγχαν όλα αυτά τα χρόνια την Ελλάδα και την είχαν προτεκτοράτο Έτσι και ο αθώος Ψαρρός, αλλά και ο παμπόνηρος Ζέρβας, τάχτηκαν, με τους Εγγλέζους και άρχισαν οι αψιμαχίες, με τον ΕΛΑΣ. Ο ΕΛΑΣ ήταν, απείρως, ισχυρότερος και με ικανότερους ηγήτορες, αλλά οι άλλοι είχαν βροχή τις λίρες και τα όπλα, από τους Αγγλους.
Τελικά, αυτή η κόντρα έφτασε, σε τέτοιο σημείο, που ο Ζέρβας συνεργάστηκε, στην Ήπειρο, με τους Γερμανούς. Υπάρχουν στοιχεία, που δείχνουν ότι δεν υπήρχε απλή σιωπηρή ανακωχή, μεταξύ Ζέρβα και Γερμανών, αλλά και συμφωνία, για κοινό αγώνα, κατά του ΕΛΑΣ.
Γράφει ο Βρετανός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ : «Θεωρώ, ως αλήθεια, που είναι, πια, αποδεδειγμένη και αποδεκτή, από τους επαγγελματίες ιστορικούς, ότι ο Ναπολέων Ζέρβας είχε, πράγματι, έλθει, σε συνεννόηση, με τους Γερμανούς, στα Γιάννενα».
Ο Βρετανός αξιωματικός Κρις Γουντχάους, που υπηρέτησε, στα ελληνικά βουνά και συνεργάστηκε, με τον Ζέρβα θα γράψει :
«Είναι φανερό, επίσης, από τα γερμανικά έγγραφα ότι έκανε μυστική ανακωχή, με τις δυνάμεις κατοχής, ανάμεσα, στον Νοέμβριο του 1943 και τον Αύγουστο του 1944».
Το μέλος της βρετανικής Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (SIS) Κλάιβ Νάιτζελ θα γράψει. στο βιβλίο του : «Οι παλαιότερες υποψίες μου ότι υπήρχε κάποια μορφή συνεργασίας επιβεβαιώνονταν τώρα εγγράφως. [...] Ο Λαντς είχε συγκεκριμένους λόγους να θεωρεί τον Ζέρβα “άνθρωπο εμπιστοσύνης” [...], για μια συνεργασία, εναντίον των κομουνιστικών ομάδων. Ο Ζέρβας τους κρατάει, συνεχώς, ενήμερους, για τα διάφορα σχέδιά του».
"Λαντς", είναι ο διοικητής των Γερμανών, ο στρατηγός, Χούμπερτ Λαντς, που είχε έλθει, με μετάθεση, από το ανατολικό μέτωπο, στην Ήπειρο.
Μια ένορκη κατάθεση ενός αξιωματικού του επιτελείου του Λαντς, του Φον Λέντε, στις 27/9/1947, στο Στρατοδικείο της Νυρεμβέργης, λέει :
«Μετά από επανειλημμένες προσπάθειες, πέτυχα να πάρω επαφή, με τους εθνικιστές αντάρτες, (ΕΔΕΣ) και στις αρχές Οκτώβρη 1943, να αποκαταστήσω σύνδεση, με τον στρατηγό Ζέρβα. Με αυτόν τον τρόμο, κλείστηκε, αργά, το 1943, μια σιωπηρή συμφωνία να μη γίνονται, αμοιβαία, εχθροπραξίες, στην περιοχή των εθνικών ανταρτών. Μιας και οι εθνικοί αντάρτες βρίσκονταν σε συνεχή αγώνα με τους κομουνιστές (ΕΑΜ- ΕΛΑΣ), ο στρατηγός Ζέρβας, την άνοιξη του 1944, παρακάλεσε, επανειλημμένα, να τον βοηθήσει ο στρατός μας και να συμπράξει, μαζί του».
Μιας και ο Λαντς ήταν, ειλικρινά, υπέρ της συνεργασίας, ανταποκρίθηκε, σε κάθε τέτοια παράκληση και υποστήριξε τους εθνικιστές, σΕ αυτόν τον αγώνα. Υπενθυμίζω, εδώ, προπαντός, τον κοινό αγώνα, κατά των κομουνιστών, τον Μάιο 1944, στο μέτωπο του Αράχθου».
Παμε, τώρα, σε μια ακόμα ένορκη κατάθεση του Άουγκουστ Βίντερ, επιτελάρχη της Ομάδας Στρατιών Ε, στις 22/9/1947, στο Στρατοδικείο της Νυρεμβέργης :
«Όταν, τον Μάη του 1944, επισκέφθηκα, υπηρεσιακά, τον στρατηγό Λαντς, στα Γιάννενα και πήγαμε, με το αυτοκίνητο στον δρόμο Ιωαννίνων - Άρτας, χωρίς συνοδεία, ο στρατηγός Λαντς, σε ερώτησή μου, για την ασφάλεια των Γερμανών, παρατήρησε ότι αυτή δεν είναι, πια, εδώ, αναγκαία, μια και ο στρατηγός Ζέρβας έχει αναλάβει την ασφάλεια του δρόμου, και από πολύ καιρό, δεν έχει συμβεί καμιά επίθεση. Ο στρατηγός Λαντς έκφρασε την ικανοποίησή του ότι πέτυχε μια σιωπηρή συμφωνία, πράγμα, που, εδώ, ήταν φανερό. Η συμφωνία αυτή προχωρούσε, τόσο πολύ, που την άνοιξη του 1944, πραγματοποιήθηκε ένας κοινός επιχειρησιακός συνδυασμός, μεταξύ του 22ου Ορεινού Σώματος Στρατού και του Ζέρβα. Θυμάμαι ότι, γι’ αυτό, μονάδες της 104ης Μεραρχίας Κυνηγών, ανάλαβαν, στον χώρο, βορειοανατολικά, της Άρτας, την κάλυψη μιας επιθετικής επιχείρησης, που θα έκανε ο Ζέρβας, κατά των κομουνιστών».
Επίσης, ο ιστορικός Βάσος Μαθιόπουλος ειχε βρει οτι, από τα γερμανικά αρχεία, προέκυπτε ότι η συνεργασία Ζέρβα - Γερμανών έγινε, πάνω, στην ακόλουθη βάση :
1. Κατάπαυση των εχθροπραξιών.
2. Συνεργασία, στον αγώνα, κατά του ΕΛΑΣ, με συνεχή ενημέρωσή μας, για τις προθέσεις του, τις θέσεις, που βρίσκεται και για τις εχθρικές δυνάμεις.
Μεταπολεμικά, ο Ζέρβας τάχτηκε αναφανδόν, με την κυβέρνηση, δηλαδή, με τους Αγγλους και έφτιαξε κόμμα, όπου μάζεψε ολη την αφρόκρεμα του φασισμού. Μεταξύ άλλων, μάζεψε και τους οργανωτές των ταγμάτων ασφαλείας, Θεόδωρο Πάγκαλο και Βασίλειο Ντερτιλή.
Ο Ναπολέων Ζέρβας πέθανε, στις 10 Δεκέμβρη του 1957. Η σορός του Ζέρβα μεταφέρθηκε, στην Μητρόπολη Αθηνών, όπου εκτέθηκε, σε λαϊκό προσκύνημα. Κηδεύτηκε, στις 13 Δεκεμβρίου 1957.
ΥΓ. Υα πρέπει, για την ιστορική αλήθεια, να διαχωρίσουμε τον Ζέρβα και τον ΕΔΕΣ του βουνού, με τον ΕΔΕΣ της Αθήνας, που αυτονομήθηκε και ακολούθησε τον χιτλερικό δρόμο και έγινε η δεξαμενή, που αντλούσαν τα τάγματα ασφάλειάς, προδότες και δωσίλογους
ΥΓ2. Όχι, ο Ζέρβας δεν ήταν κάποιος αδιάλλακτος χιτλερικός, ή ναζιστής, απλά, ήταν καιροσκόπος. Καιροσκοπικά και περιστασιακά, συνεργάστηκε, με τους Αγγλους, μετά, με τον Αρη, με τους Γερμανούς, μετά, πάλι, με τους Άγγλους κτλ, με τον Βενιζέλο, στα νιάτα του, δε δίστασε να πηδήξει στους βασιλικούς, δε δίστασε να κάνει δικτατορία με τον Πάγκαλο, δεν δίσταζε να αγκαλιάζει τον Αρη και να τον αποκαλεί "αδελφό" του, δεν δίσταζε, μετά την απελευθέρωση, να μαζέψει κάθε προδότη και ταγματασφαλίτη στο κόμμα του, δεν δίσταζε να αναλάβει υπουργός δημοσίας τάξης και να αρχίσει τις εκτοπίσεις και τις διώξεις και γενικά, δεν δίσταζε να αλλάζει ρότα, ανάλογα, με το συμφέρον του.
ΥΓ3. Ο Βασίλειος Ντερτιλής, που πήρε πρώτον πρώτον, στο κόμμα του και ήταν κολλητός του φίλος, ήταν ο πρώτος διοικητής της Ανωτάτης Διοίκησης Ευζωνικών Ταγμάτων ασφαλείας. Είχε γιο τον χουντικό, Νικόλαο Ντερτιλή, που, στις 18 Νοεμβρίου του 1973, έξω, από το Πολυτεχνείο, δολοφόνησε, εν ψυχρώ, τον φοιτητή Μιχάλη Μυρογιάννη (;). Ο Βασίλειος Ντερτιλής, λοιπόν, τον Μάρτιο του 1950, αντί να είναι εκτελεσμένος, ή, στην φυλακή, ήταν υποψήφιος βουλευτής, με το κόμμα του Ζέρβα...
Δεκέμβριος 1944. Η μάχη, στις φυλακές “Αβέρωφ” και ο βομβαρδισμός, από την RAF.
Μια. σχετικά, άγνωστη πτυχή είναι η μάχη, στις φυλακές “Αβέρωφ” (νυν, δικαστικό μέγαρο, στην Αλεξάνδρας). Το βράδυ της 18ης Δεκεμβρίου 1944, το 3ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ Αθηνών, με επικεφαλής τον ταγματάρχη Σταύρο Μαυροθαλασσίτη, μετέπειτα, επί σειρά ετών, δήμαρχο Αιγάλεω, επιτιθεται, στις φυλακές. Εκτός του νευραλγικού σημείου, σκοπός ήταν να πάρουν τους 400 δωσίλογους, που είχαν συλληφθεί, με διαταγή της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου, φοβούμενοι την απελευθέρωσή τους. Μεταξύ των κρατουμένων, ήσαν οι κατοχικοί πρωθυπουργοί Ράλλης και Τσολάκογλου, καθώς και οι περιβόητοι δωσίλογοι : Νίκος Μπουραντάς, αρχηγός του μηχανοκίνητου, με πλήθος φανών, Πλυτζανόπουλος διοικητής 1ου Συντάγματος Ταγμάτων Ασφάλειας, υπεύθυνος, στο μπλόκο της Κοκκινιάς, Διονύσιος Παπαδόγκωνας διοικητής Ταγμάτων Ασφαλείας Πελοποννήσου, που εκτέλεσε 100 αντιστασιακούς, μετά τον θάνατο του στρατηγού Κρεχ, με συγχαρητήρια, από τον ίδιο τον Χίτλερ, Λεωνίδας Βρεττάκος, που ευθύνεται, για την εκτέλεση 118 πατριωτών, στο Μονοδένδρι κ.α. Την ευθύνη, για τους κρατούμενους, είχαν 100 χωροφύλακες, που, όταν ήλθαν, σε δύσκολη θέση, τους όπλισαν και έτσι, είχαμε το φαινόμενο φύλακες και κρατούμενοι να πολεμούν, δίπλα-διπλά.
Μετά από σκληρές μάχες, την λύση έδωσε η RAF, που, με πέντε αεροσκάφη και 36 εφορμήσεις (σημειωτέον, η Αθήνα ήταν αναγνωρισμένη, ως ανοχύρωτη πόλη ) γκρέμισαν τον ανατολικό αυλότοιχο και με την βοήθεια αγγλικών θωρακισμένων, απεγκλώβισαν, επιλεκτικά, 189 κρατούμενους, συν την φρουρά και τους μετέφεραν, μέσω Φαλήρου, με το Α/Π EMPIRE PATROL, στην Αλεξάνδρεια, είναι, δε, γνωστή η τύχη τους, στα, μετέπειτα, δικαστήρια των δωσίλογων· οι περισσότεροι αθωώθηκαν, ή τιμωρήθηκαν, αμνηστευόμενοι, με ελαφριές ποινές. Οι υπόλοιποι, είτε, σκοτώθηκαν, στην μάχη, είτε συνελήφθησαν και αντελάγησαν, μετά την συμφωνία της Βάρκιζας. Οι φυλακές, τελικά, ανατινάχθηκαν, απο τον ΕΛΑΣ, στις 25 Δεκεμβρίου 1944.
(Πληροφορίες, από την Μηχανή του Χρόνου και τα Γκυζιακά Νέα. Αεροφωτογραφία της RAF, από Australian War Memorial).
Δεκέμβριος 1944. Aθήνα. Βρετανοί αλεξιπτωτιστές, με αιχμαλωτισμένα μέλη του ΕΛΑΣ. (Dmtri Kessel).
Δεκέμβριος 1944. Αθήνα.
Δεκέμβριος 1944. Αθήνα. Μέλη του ΕΛΑΣ (φορώντας γερμανικά κράνη) κινούνται, σε κάποια συνοικία της Αθήνας. (Dmtri Kessel)
Η φωτογραφία, κατά πάσα πιθανότητα, είναι, από την Κυψέλη, στην ομώνυμη πλατεία, ή, εκεί, γύρω.
1947. Η τελευταία ανάσα των «θηρίων»: Μπροστά, σε 200.000 μάτια, η σκληρή δημόσια εκτέλεση των σαδιστών επιστάτων της Στουτθόφ - Θέατρο τρόμου.
1. Σεπτέμβριος 1939 - Η ημέρα, που η κόλαση άνοιξε τις πύλες της.
Με την άφιξη των ενόπλων δυνάμεων, στην Πολωνία, όχι, μόνο, ξεκίνησε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά και ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της ανθρώπινης ιστορίας. Μόλις, μια ημέρα καθυστέρηση, στις 2 Σεπτεμβρίου 1939, οι ναζί καθιέρωσαν το στρατόπεδο Stutthof - το πρώτο στρατόπεδο, έξω από τα σύνορα του Ράιχ, κρυμμένο βαθιά. στο δάσος, κοντά στο Ντάνζιγκ. Αυτό, που ξεκίνησε, ως στρατόπεδο συγκέντρωσης, για την πολωνική αντικατασκοπεία, εξελίχθηκε, σε μια βάναυση μηχανή εξόντωσης, μέχρι τον Ιανουάριο του 1942, υπό την ηγεσία των SS.
Εδώ, πίσω, από το ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα, οι σαδιστές φύλακες μαινόταν, σαν άγρια θηρία. Χιλιάδες αθώοι έσπασαν, από καταναγκαστική εργασία, πέθαναν, από τύφο, ή δολοφονήθηκαν, συστηματικά, στους θαλάμους αερίων της «τελικής λύσης», από τον Ιούνιο του 1944. Αλλά η μοίρα πήρε μια δραματική τροπή.
Μετά τον πόλεμο, η δικαιοσύνη απαίτησε τον φόρο τιμής της. Οι φοβισμένοι βασανιστές στέκονταν, τώρα, στον γκρεμό, οι ίδιοι. Σε ένα παράξενο «θέατρο τρόμου», εκτελέστηκαν, για τις πράξεις τους, μπροστά, σε ένα απίστευτο πλήθος 200.000 θεατών. Πώς έγινε αυτό το αιματηρό παιχνίδι εκδίκησης και τί συνέβη, στα τελευταία δευτερόλεπτα αυτών των γυναικών; Η ιστορία της καταστροφής τους είναι, τόσο συγκλονιστική, όσο και τα εγκλήματά τους...
12/12/1947. Μιλάνο. Στις 9:15 μμ, απήχθη, από το σπίτι του, ο Ιταλός φασίστας Italo Toffanello, από μέλη της Volante Rossa. Η Volante Rossa (στην φωτογραφία) ήταν μια ομάδα, πρώην αντιφασιστών παρτιζάνων, που εξοργισμένοι, με τόσους πολλούς Ναζί και εγκληματίες πολέμου, που πήραν αμνηστία, για τα εγκλήματά τους, συνέχισαν τον αγώνα τους, ενάντια, σε πρώην φασιστές αξιωματούχους και συνεργάτες των Ναζί. Νωρίτερα, το βράδυ της 12ης Δεκεμβρίου 1937, ο Giuglio Paggio, ένας, από τους ηγέτες του Volante Rossa, είχε φθάσει, στα κεντρικά γραφεία του ομίλου και δήλωσε ότι επρόκειτο να «δώσουν ένα μάθημα, σε έναν φασίστα».
Μετά την απαγωγή του Toffanello, από το σπίτι του, τον έβαλαν, σε ένα βαν, στο οποίο υπήρχαν, περίπου, 20 μέλη του Volante Rossa. Μετά από οδήγηση, γύρω από το Μιλάνο, για λίγες ώρες, πριν αναγκαστεί, υπό την απειλή όπλου, να γδυθεί, μέχρι τα εσώρουχά του, πριν τον αφήσουν στην Piazza del Duomo (κύρια κεντρική πλατεία του Μιλάνου), μια παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα.
Ο Τοφανέλο ήταν μέλος του Ρεπουμπλικανικού Φασιστικού Κόμματος, κατά τα χρόνια της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας, που υποστηριζόταν, από τους Ναζί, καθώς και μέλος της παραστρατιωτικής οργάνωσης των Μαύρων Ταξιαρχιών. Ωστόσο, το συγκεκριμένο κίνητρο, για αυτήν την ενέργεια, παραμένει ασαφές : ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ήταν εκδίκηση, για την εμπλοκή του Toffanello, στην απέλαση δεκάδων εργαζομένων, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, στην Γερμανία. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ήταν μια προσπάθεια εξαγωγής πληροφοριών, για ξυλοδαρμό που δέχτηκε ο κομμουνιστής πολιτικός Τζιανκάρλο Παγιέτα, κατά τη διάρκεια γενικής απεργίας την προηγούμενη μέρα.
Όλα τα υπάρχοντα του Toffanello του επιστράφηκαν, μείον 10.000 λιρέτες (περίπου 250 δολάρια, το 2024) για να καλύψει μια μηνιαία πληρωμή, για το βαν. Όπως είπε το μέλος του Volante Rossa, Sante Marchesi: «Δεν του κάναμε τίποτα... Απλά ένα κακό αστείο".
1951. Καστοριά. Υποκατάστημα της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΘΗΝΩΝ. Η Τράπεζα εξαγοράστηκε, το 1953, από την Εθνική Τράπεζα και έπαψε να υπάρχει, σαν "Αθηνών". Το 1989, ο όμιλος Λάτση αγόρασε το σήμα, από την Εθνική Τράπεζα και την ξανάνοιξε. Λειτούργησε λίγα χρόνια, σαν Τράπεζα Αθηνών και μετά μετονομάστηκε, σε EUROBANK, την γνωστή Τράπεζα, που υπάρχει και σήμερα.
1/12/1955. Νέα Υόρκη. 70 χρόνια, από την ένταξη της Αλβανίας, στον ΟΗΕ.
Την 1η Δεκεμβρίου 1955, η Ειδική Επιτροπή εξέτασε την αποδοχή 18 νέων κρατών. Στις 8 Δεκεμβρίου 1955, το θέμα εξετάστηκε, από την Γενική Συνέλευση, που υιοθέτησε το ψήφισμα, με πλειοψηφία ψήφων. Η τελική ψηφοφορία, για την Αλβανία, στο Συμβούλιο Ασφαλείας, σύμφωνα, με το ψήφισμα της Νέας Ζηλανδίας και της Βραζιλίας, ήταν 7 ψήφοι, υπέρ (Βραζιλία, Ιράν, Νέα Ζηλανδία, Περού, Τουρκία, Σοβιετική Ένωση) και 4 αποχές (ΗΠΑ, Γαλλία, Ταϊβάν και Βέλγιο).
Λοιπόν, όταν ψηφίστηκε, υπέρ της Μογγολίας, η Ταϊβάν καταψήφισε και η BS μπλόκαρε, με την ψήφο της, την αποδοχή άλλων καπιταλιστικών χωρών, ακυρώνοντας το ψήφισμα και για την Αλβανία. Με αυτόν τον τρόπο, η υπόθεση ξαναψηφίστηκε, στις 14 Δεκεμβρίου 1955 και υπερψηφίστηκε η Αλβανία : Βραζιλία, Γαλλία, Ιράν, Νέα Ζηλανδία, Περού, Τουρκία, BS και Μεγάλη Βρετανία, ενώ απέχουν : Βέλγιο, Ταϊβάν και ΗΠΑ. Τέλος, το ψήφισμα του έργου εγκρίθηκε, στο σύνολό του. Η Αλβανία έγινε δεκτή, στον ΟΗΕ, μαζί με Ιορδανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Αυστρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Κεϋλάνη, Νεπάλ, Λιβύη, Καμπότζη, Λάος και Ισπανία, τις περισσότερες, από τις ηττημένες, πολεμικά, χώρες.
1957 - 2025. Αθήνα, Πλάκα. Οδός Λυσίου.
1950 (δεκαετία). Ηγουμενίτσα.
Η δεκαετία του 1950 αποτελεί κομβική περίοδο, τόσο, για την ελληνική ιστορία, όσο και για την τοπική εξέλιξη της Ηγουμενίτσας. Μετά την διπλή τραυματική εμπειρία της Κατοχής (1941–1944) και του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (1946–1949), η Ελλάδα εισέρχεται, σε μια φάση πολιτικής σταθεροποίησης και οικονομικής ανασυγκρότησης, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και της ένταξής της, στο δυτικό στρατόπεδο. Η πορεία της Ηγουμενίτσας αντανακλά, σε μικροκλίμακα τις γενικότερες αυτές διεργασίες.
Το 1944, κατά την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής, η Ηγουμενίτσα υπέστη, σχεδόν, ολοκληρωτική καταστροφή. Ο οικιστικός ιστός, οι λιμενικές εγκαταστάσεις και οι βασικές υποδομές κατέρρευσαν, γεγονός, που την κατέταξε, ανάμεσα, στις πλέον πληγείσες πόλεις της Ηπείρου. Η κατάσταση αυτή εντάθηκε, από τις συνέπειες του Εμφυλίου Πολέμου, ο οποίος επηρέασε, άμεσα, την Θεσπρωτία, καθυστερώντας την επιστροφή, στην κανονικότητα και παγιώνοντας συνθήκες φτώχειας και κοινωνικής ανασφάλειας.
Το 1947, σε μια περίοδο, κατά την οποία το ελληνικό κράτος επιχειρεί να αναδιοργανώσει την διοικητική του δομή, η Ηγουμενίτσα ορίζεται έδρα του Νομού Θεσπρωτίας. Η επιλογή αυτή εντάσσεται, στην γενικότερη κρατική πολιτική ενίσχυσης των περιφερειακών κέντρων, με στόχο τον έλεγχο της υπαίθρου και την διοικητική σταθερότητα, σε ευαίσθητες παραμεθόριες περιοχές. Η εγκατάσταση νομαρχιακών υπηρεσιών και δημοσίων αρχών συνέβαλε. σταδιακά, στην πληθυσμιακή και λειτουργική ενίσχυση της πόλης.
Κατά την περίοδο 1948–1952, η Ελλάδα εντάσσεται, στο Σχέδιο Μάρσαλ, το οποίο παρείχε οικονομική βοήθεια, για την αποκατάσταση των υποδομών και τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Αν και η Ηγουμενίτσα δεν αποτέλεσε άμεσο αναπτυξιακό πόλο, ωφελήθηκε, έμμεσα, από τα προγράμματα αυτά, κυρίως, μέσω της βελτίωσης βασικών δημόσιων έργων και της ανασυγκρότησης των μεταφορών.
Η τοπική οικονομία της δεκαετίας του 1950 διατηρεί, έντονα, αγροτικό και παραδοσιακό χαρακτήρα, βασισμένο, στην γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Το εμπόριο παραμένει περιορισμένο, ενώ η έλλειψη κεφαλαίων και βιομηχανικών δραστηριοτήτων αναδεικνύει την δομική υστέρηση της περιοχής, σε σχέση, με τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.
Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, παρότι, υποτυπώδες, την δεκαετία του 1950, διατηρεί στρατηγική σημασία, για την σύνδεση της Ηπείρου, με τα Ιόνια νησιά και την δυτική Ελλάδα. Στο πλαίσιο της εθνικής πολιτικής βελτίωσης των συγκοινωνιών, ξεκινούν τα πρώτα έργα αποκατάστασης και εκσυγχρονισμού, τα οποία, αν και περιορισμένης κλίμακας, προετοιμάζουν την μελλοντική λιμενική ανάπτυξη. Η στρατηγική θέση της πόλης αποκτά ιδιαίτερη σημασία, μετά την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, το 1952, καθώς η βορειοδυτική Ελλάδα θεωρείται, πλέον, τμήμα ενός ευρύτερου γεωπολιτικού πλαισίου ασφάλειας.
Σε κοινωνικό επίπεδο, η δεκαετία του 1950 χαρακτηρίζεται, από εκτεταμένη εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, φαινόμενο πανελλαδικό. Η Ηγουμενίτσα ακολουθεί αυτή την τάση, με σημαντικό μέρος του ενεργού πληθυσμού να μετακινείται, προς την Αθήνα, την Θεσσαλονίκη, ή το εξωτερικό, γεγονός, που επηρεάζει την κοινωνική δομή και τον ρυθμό ανάπτυξης της πόλης.
Συνολικά, η Ηγουμενίτσα της δεκαετίας του 1950 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα περιφερειακής πόλης, που εντάσσεται, στην μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Ελλάδας, με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς. Παρά τις δομικές αδυναμίες και τις κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες, η πόλη θέτει τα θεμέλια, για την μεταγενέστερη ανάπτυξή της, η οποία θα επιταχυνθεί, από την δεκαετία του 1960 και εξής, ακολουθώντας την γενικότερη αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
Χ.Κ.
1963. Βλαχόπουλο.
Ιανουάριος 1967. Η 10η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ αποκαθιστά (μετά θάνατον) ορισμένα στελέχη του κόμματος, που εκτελέστηκαν, από κρατικά όργανα της “Ε.Σ.Σ.Δ.”, στην εποχή του Ιωσήφ Στάλιν κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.
«Η 10η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ, παίρνοντας υπόψη τα στοιχεία που υπάρχουν για τους παρακάτω συντρόφους-θύματα της προσωπολατρίας και μέλη και στελέχη του ΚΚΕ:
1. Κλειδωνάρη Απόστολο 2. Μαρκοβίτη Μάρκο 3. Χαϊτά Ανδρόνικο 4. Ευτυχιάδη Κώστα 5. Πηλιώτη Διονύσιο 6. Ντούβα Γεώργιο (Βορεινό) 7. Τσαγκαράκη Γιάννη (Τόμωφ) 8. Γιαννοκούτση Γιάννη 9. Δημάκο Νικόλαο (Γρηγόριεφ) 10. Δουλούδη Βασίλη (Ταμπακώφ) 11. Χριστοδουλίδη Χριστόδουλο (Αλέξη) 12. Κολοζώφ Γεώργιο (Λεωνίδα) 13. Χαραμή Στάθη (Ασάνωφ)
Αποφασίζει:
1) Αποκαθιστά ηθικά και κομματικά τους συντρόφους αυτούς που πέθαναν, σαν μέλη και στελέχη του ΚΚΕ
2) Η απόφαση αυτή ν’ ανακοινωθεί εσωκομματικά και να μη δημοσιευτεί στον κομματικό Τύπο. Το Π.Γ. να πάρει μέτρα ώστε στον κατάλληλο χρόνο και τρόπο (επέτειοι, ιστορικές αναμνήσεις και άλλες δημοσιεύσεις) ν’ αποκαταστήσει δημόσια τη μνήμη των παραπάνω συντρόφων.
3) Η Κ.Ε. εξουσιοδοτεί το Π.Γ. ν’ ανακοινώσει κατάλληλα την απόφασή της στην οικογένεια, αν έχει, του κάθε συντρόφου και ταυτόχρονα να εξετάσει την περίπτωση ηθικής και υλικής βοήθειάς της».
13-14/12/1967. Καβάλα. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’, η βασίλισσα Άννα-Μαρία και η μητέρα του Φρειδερίκη φεύγουν , για την Ρώμη, μετά την αποτυχία της απόπειρας ανατροπής της δικτατορίας των συνταγματαρχών, της 21ης Απριλίου 1957.
Με την έλευση του Δεκεμβρίου 1967 και ενώ, η κρίση, στην Κύπρο, είχε αρχίσει να εκτονώνεται, μετά την αποχώρηση της Μεραρχίας, κατόπιν των αιματηρών γεγονότων της Κοφίνου και του Αγίου Θεοδώρου, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄ συμπλήρωνε τις προετοιμασίες του, για την εκδήλωση του αποφασισθέντος, από καιρού, κινήματος, για την ανατροπή του στρατιωτικού καθεστώτος, που είχε επιβληθεί, στις 21 Απριλίου 1967. Στην σύνταξη του, εν λόγω, σχεδίου ανατροπής του καθεστώτος είχαν συνεργασθεί 4 Αντιστράτηγοι, προσκείμενοι, στον βασιλιά, αλλά την τελευταία σφραγίδα είχε θέσει ο αρχηγός του Στρατιωτικού Οίκου των Ανακτόρων στρατηγός, εν αποστρατεία, Κωνσταντίνος Δόβας. Για το βασιλικό κίνημα, είχαν ενημερωθεί, από ενωρίς και ο Γενικός Επιθεωρητής Στρατού αντιστράτηγος Ιωάννης Μανέττας και ο Διοικητής της 1ης Στρατιάς Κωνσταντίνος Κόλλιας. Παρά την μυστικότητα, όμως, κυκλοφορούσαν φήμες ότι και ορισμένοι πολιτικοί γνώριζαν, για τις κινήσεις του βασιλιά, για το επικείμενο κίνημα, ενώ αποτελούσε θέμα της επικαιρότητας, στις καθημερινές συζητήσεις των αξιωματικών.
Σύμφωνα, με το συνταχθέν σχέδιο, η κύρια ενέργεια θα εκδηλωνόταν, με την άφιξη του βασιλιά, στην Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα, από την Καβάλα, έδρα της ΧΙης Μεραρχίας Πεζικού, με Διοικητή αυτής τον τποστράτηγο Κεχαγιά. Αμέσως, θα ετίθεντο, υπό τις διαταγές του, το Γ΄ Σώμα Στρατού, με Διοικητή τον αντιστράτηγο Γεώργιο Περίδη, που είχε μετασταθμεύσει, από την Θεσσαλονίκη, λόγω της κρίσης, στην Κύπρο, στην Κομοτηνή και η ΧΧ Τεθωρακισμένη Μεραρχία, με Διοικητή τον ταξίαρχο Ανδρέα Έρσελμαν, που και αυτή είχε μετασταθμεύσει, από την Θεσσαλονίκη, ανατολικά, της Κομοτηνής. Σκοπός θα ήταν η κυριαρχία της Βόρειας Ελλάδας. Την ίδια στιγμή, ο Διοικητής της Στρατιάς θα απέκοπτε τις τηλεπικοινωνίες της Βόρειας, με την Νότια Ελλάδα, θα συνέδραμε, στην επικράτηση του βασιλικού κινήματος, στην Θεσσαλία και θα διέτασσε Μονάδες να κινηθούν, προς την Αθήνα. Τέλος, την 11.00 ώρα της ίδιας ημέρας εκδήλωσης του κινήματος ο αντιστράτηγος Ι. Μανέττας θα παρουσιάζονταν, στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού, αντιστράτηγο Οδυσσέα Αγγελή και θα του παρουσίαζε επιστολή του βασιλιά, σύμφωνα, με την οποία διατασσόταν να του παραδώσει την αρχηγία του Γενικού Επιτελείου Στρατού.
Την 10.30 ώρα της 13ης Δεκεμβρίου 1967, από το αεροδρόμιο του Τατοΐου, απογειώθηκαν το βασιλικό αεροσκάφος, με τα μέλη της οικογένειάς του βασιλιά και τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κόλλια, με προορισμό την Καβάλα, έδρα της ΧΙης Μεραρχίας Πεζικού, και μία Ντακότα C-47, με τον Αρχηγό της Πολεμικής Αεροπορίας αντιπτέραρχο Αντωνάκο, με προορισμό την Λάρισα, στον οποίο δόθηκαν εντολές, για το Διοικητή της Στρατιάς, που έδρευε, στην Λάρισα και για τις Μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας. Στις 11.00 ώρα, ο αντιστράτηγος Μανέττας παρουσιάσθηκε, στον Αρχηγό του ΓΕΣ αντιστράτηγο Αγγελή και του ενεχείρησε την διαταγή του βασιλιά, προκειμένου να του παραδώσει την αρχηγία, ο οποίος δεν υπάκουσε και έθεσε αυτόν, υπό περιορισμό και φρούρηση, σε παρακείμενο γραφείο. Την 11.30 ώρα, είχε αρχίσει να μεταδίδεται, από μαγνητοταινία, με σοβαρά προβλήματα, στην ακρόαση, το διάγγελμα του βασιλιά, από το Ραδιοφωνικό Σταθμό Λαρίσης, σύμφωνα, με το οποίο αναλάμβανε να ανατρέψει το στρατιωτικό καθεστώς, γιατί εξέπεμπε, στα βραχέα, αντί, στα μεσαία, με αποτέλεσμα να μην ακούεται, καθαρά. Μόλις, από 20.00, μέχρι 20.30 ώρας, εξέπεμψε, στα μεσαία, όταν, πλέον, το κίνημα είχε αποτύχει.
Η συμβολή της Πολεμικής Αεροπορίας, στην επικράτηση του βασιλικού κινήματος, ήταν μικρής σημασίας, γιατί, σύμφωνα, με τις εντολές του βασιλιά, δεν θα έπρεπε να χυθεί αίμα. Τα γεγονότα, στο αεροδρόμιο Τανάγρας, ήσαν μικρής έντασης και έκτασης. Αλλά και η συμβολή του Πολεμικού Ναυτικού, του οποίου ο Αρχηγός του δεν είχε ενημερωθεί, από τον βασιλιά, ήταν μικρής σημασίας, παρότι πλοία έπλευσαν, κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, προς Βορρά. Όμως, αργά και εκτός χρόνου, οπότε, μετά την εγκατάλειψη του κινήματος, από τον βασιλιά και την αναχώρησή του, για την Ρώμη, επέστρεψαν, στους Ναυστάθμους Σαλαμίνας και Σούδας.
Από τις πρώτες μεταμεσημερινές ώρες, άρχισαν να εμφανίζονται τα αρνητικά γεγονότα, για την επικράτηση του βασιλικού κινήματος. Συγκεκριμένα :
1. Στη Λάρισα, παρά τις εργώδεις προσπάθειες του Διοικητού Στρατιάς, που είχε κινητοποιήσει, ακόμη, Νομάρχες και Δημάρχους της περιοχής, οι ενέργειες ενημέρωσης δεν ευοδώθηκαν. Ακόμη και αυτό το διάγγελμα του βασιλιά μεταδιδόταν, ασθενώς και με προβλήματα ακρόασής του.
2. Ο Διοικητής της ΧΧης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, ταξίαρχος Ανδρέας Έρσελμαν, μυημένος, στο κίνημα, που, λόγω της κρίσης, είχε μετασταθμεύσει, από την Θεσσαλονίκη, στην περιοχή, ανατολικά, της Κομοτηνής, συνελήφθη, από κατώτερους αξιωματικούς, πιστούς, στο στρατιωτικό καθεστώς, και ετέθη, υπό περιορισμό. Αποτέλεσμα ήταν ο βασιλιάς να απωλέσει ένα ισχυρό όπλο, στην επιτυχία του κινήματος. Αργότερα, τμήματα της Μεραρχίας κινήθηκαν, προς το Στρατηγείο του Γ΄ Σώματος Στρατού, στην Κομοτηνή, συνέλαβαν το Διοικητή αυτού αντιστράτηγο Γ. Περίδη και τον έθεσαν, υπό περιορισμό.
3. Στην Θεσσαλονίκη οι σταθμεύουσες, σε αυτήν, Μονάδες Καταδρομών και άλλες Μονάδες Πεζικού, πιστές στο στρατιωτικό καθεστώς, έγιναν κυρίαρχες της κατάστασης, στην πόλη. Ο υποστράτηγος Σωτήριος Λιαράκος, Διοικητής της Ανωτέρας Σχολής Πολέμου, απομονωμένος, μέσα στο ένοπλο περιβάλλον, υπό τον έλεγχο του στρατιωτικού καθεστώτος, χωρίς Μονάδες, υπό τις διαταγές του, δεν μπορούσε να συνδράμει, στην επικράτηση του κινήματος, στην Θεσσαλονίκη, παρά, μόνο, με ενισχύσεις, από την Θράκη, που όμως, αργούσαν να έλθουν. Προσπάθησε, με πιστούς του, αξιωματικούς να επηρεάσει το Σύνταγμα Καταδρομών και Μονάδες της περιοχής Σέδες, χωρίς αποτέλεσμα. Σημαντικότατο ρόλο, στην αποτυχία του κινήματος, στην Θεσσαλονίκη, διαδραμάτισε ο ταξίαρχος Πατίλης, που, ενώ νοσηλευόταν, έφυγε, από το Νοσοκομείο και τέθηκε επικεφαλής των αντιβασιλικών δυνάμεων.
4. Αλλά και ο Διοικητής του Β΄Σώματος Στρατού και οι άλλοι Διοικητές Μεραρχιών της περιοχής Μακεδονίας, παρά τις υποσχέσεις τους, προς τον βασιλιά, εκτιμώντας την αποτυχία του βασιλικού κινήματος, δεν ανταποκρίθηκαν και παρέμειναν αδρανείς.
Μετά την παταγώδη αποτυχία του κινήματος ο βασιλιάς, στις 02.00 ώρα της 14ης Δεκεμβρίου 1967, αποφάσισε να εγκαταλείψει τον αγώνα και αναχώρησε, αεροπορικώς, από το αεροδρόμιο Καβάλας, για Ρώμη, με την οικογένειά του, κάτω, από δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Κατ΄αυτόν τον τρόπο, έληξε, άδοξα, το βασιλικό κίνημα, για την ανατροπή του στρατιωτικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ.
Στις 09.00 ώρα της 14ης Δεκεμβρίου 1967, κάθε αντίδραση, στην ανατροπή του στρατιωτικού καθεστώτος είχε, πλέον, εκλείψει. Το βασιλικό κίνημα, η πρώτη σοβαρή αντιστασιακή ενέργεια απέτυχε. Πού οφειλόταν, όμως, η παταγώδης και η κεραυνοβόλος αποτυχία; Από τις πολλές αιτίες αναφέρουμε ορισμένες, χωρίς να αποκλείονται και άλλες, όπως, παρακάτω:
1. Είχε εκδηλωθεί, εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Έχει αποδειχθεί, από την πολιτική ιστορία της χώρας, ότι όσα κινήματα έχουν εκδηλωθεί, εκτός αυτών, έχουν αποτύχει, πλην του κινήματος Εθνικής Αμύνης το 1916, που επέτυχε, λόγω των ειδικών συνθηκών, οι οποίες επικρατούσαν, με τις παρεμβάσεις των συμμάχων.
2. Υπήρξαν σοβαρά λάθη και παραλείψεις, τόσον, κατά την σχεδίαση, όσον και κατά την εκτέλεση του κινήματος.
3. Δεν τηρήθηκαν οι κανόνες πλήρους μυστικότητας, ακόμη και κατά την σχεδίαση και προετοιμασία.
4. Είχε αποφασισθεί, εκ των προτέρων, η αποφυγή, κάθε χρήσης όπλων, ενώ επρόκειτο, για ένοπλη δράση.
5. Υποτιμήθηκαν οι υφιστάμενοι των στρατηγών, οι περισσότεροι, από τους οποίους, υποστήριζαν, ενεργά, το στρατιωτικό καθεστώς.
6. Ο χρόνος εκδήλωσης του κινήματος ήταν ακατάλληλος, γιατί οι Μονάδες του Γ΄ Σώματος Στρατού και ειδικότερα, της ΧΧης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, λόγω της κρίσης στην Κύπρο, είχαν μετασταθμεύσει και διασπαρεί στην δυτική Θράκη, γεγονός, που δημιούργησε σοβαρά προβλήματα, στην διοίκηση τους.
ΠΗΓΕΣ.
1. Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας του Σόλωνος Ν. Γρηγοριάδη.
2. << Βασιλεύς Κωνσταντίνος Β΄ όσα είπε και όσα δεν είπε>> του Μάνου Ν. Χατζηδάκη.
Αντιστράτηγος ε. α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.
15/12/1969. Φωτογραφίες, από την κηδεία του αναρχικού Τζουζέπε Πινέλλι, που δολοφονήθηκε, από την αστυνομία.
Ο αναρχικός εργάτης σιδηροδρόμων Τζουζέπε Πινέλλι (Giuseppe «Pino» Pinelli, 1928 – 1969) ήταν, ανάμεσα, στους αναρχικούς, που συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν, για την βομβιστική επίθεση, στην Piazza Fontana, στις 12 Δεκέμβρη 1969.
Αυτή η επίθεση, όπως και άλλες, που είχαν γίνει, εκείνα τα χρόνια, στην Ιταλία, ήταν (όπως και τελικά, αποδείχτηκε) δουλειές του κράτους, με τους φασίστες, σε μια περίοδο. που το εργατικό κίνημα γίνοταν, όλο και πιο ισχυρό και απειλητικό.
Ο Τζουζέπε Πινέλλι, στις 15 Δεκέμβρη του 1969 και ενώ κρατούνταν, στο αστυνομικό τμήμα του Μιλάνου, δολοφονήθηκε, απο τους μπάτσους, οι οποίοι τον πέταξαν, από το παράθυρο του 6ου ορόφου.
Η δολοφονία αυτή έγινε γνωστή και απο το έργο, που έγραψε ο Dario Fo, το 1970, ''Ο Τυχαίος Θάνατος Ενός Αναρχικού''.
1970. Βόσπορος. Το Μέγα Ρεύμα, Arnavutkoy.
Ο Αμερικανός στρατιώτης, στην φωτογραφία, είναι ο Ρίτσαρντ Σπρίνγκμαν, ο οποίος συνελήφθη, στην Καμπότζη, στις 25 Μαΐου 1970. Ήταν ένας, από τους 28 Αμερικανούς αιχμαλώτους πολέμου, που απελευθερώθηκαν, από τους Βιετκόνγκ, εκείνη την ημέρα, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Επιστροφής (Operation Homecoming), η οποία ακολούθησε τις Ειρηνευτικές Συμφωνίες του Παρισιού.
20/2/1974. Άρτα. Ο πρόεδρος του δικτατορικού κράτους, στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης.
1976 (χειμώνας). Αθήνα, Πλάκα. Η Άννα Βίσση. Το αυτόγραφο. Πριν μισό αιώνα. Είμαι φοιτητής, στην Αθήνα και με τον Αποστόλη, παιδικό φίλο, από τα Γιάννινα, αποφασίζουμε να πάμε, για πρώτη φορά, σε μπουάτ. Έχουμε, ακουστά, την «Διαγώνιο» και ανηφορίζουμε, στην Πλάκα.
Δεν υπάρχουν παρέες και τραπεζάκια. Όλο το μαγαζί είναι μια μεγάλη παρέα. Καθόμαστε όλοι μαζί, σε μεγάλα τραπέζια, γύρω, από την ορχήστρα και τους τραγουδιστές.
Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Και ένα 19χρονο κορίτσι, με μάξι φόρεμα και χαμηλωμένο βλέμμα, που λέει κάτι εξαίσιες μπαλάντες του Κουγιουμτζή. Το όνομά της, Άννα Βίσση.
Ο Αποστόλης σηκώνεται, στο διάλειμμα, να ζητήσει αυτόγραφο, από την Αλεξίου. Τον συνοδεύω, ως το καμαρίνι, αλλά δεν μπαίνω, μέσα. Δεν με ενδιαφέρουν τα αυτόγραφα και δεν είμαι φαν της Αλεξίου. Με έχει εντυπωσιάσει η, χαμηλών τόνων, νεαρή, με τα όμορφα τραγούδια.
«Να το καμαρίνι της δικιάς σου», μου λέει ο Αποστόλης και με σπρώχνει, στην μισάνοιχτη πόρτα. Βρίσκομαι, μπροστά, στην «δικιά μου» και ακολουθεί ένας σουρεάλ διάλογος :
– Γεια σου, μου λέει πρώτη.
– Γεια σου και σένα.
– Πώς σε λένε;
– Θωμά.
– Εγώ είμαι η Άννα.
– Ναι, κάτι έχω ακούσει…
– Ήρθες, για αυτόγραφο;
– Βασικά, ήρθα γιατί ο Τόλιας πήγε, στην Αλεξίου!
– Ποιος είναι ο Τόλιας;
– Φίλος, απ’ τα Γιάννινα.
– Α… Τελικά θέλεις, ή δεν θέλεις αυτόγραφο;
– Άντε, δώσε μια και ήρθα, λέω, με συγκατάβαση. Λες και της έκανα χάρη.
«Ντιπ βλαμμένο είναι τούτο», θα είπε, από μέσα της.
– Ρε Τόλια, πολύ καλή αυτή η μικρή. Ωραία φωνή και ωραίο κορίτσι, αποφαίνομαι, καθώς φεύγαμε.
– Καλή είναι. Τα ‘χει με ένα ψηλό παιδί, με γυαλιά, που σπούδασε, στην Αμερική και θέλει να γίνει πολιτικός.
Δεν ρώτησα το όνομα του ψηλού, το έμαθα, τυχαία, αργότερα : Αντώνης Σαμαράς.
Ανακάλυψα το ξεχασμένο αυτόγραφο, καθώς τακτοποιούσα τα συρτάρια μου, στην καραντίνα. Η σημερινή Άννα Βίσση δεν θυμίζει το συνεσταλμένο 19χρονο κορίτσι του 1976, ούτε αυτά, που τραγουδάει τις ονειρικές μπαλάντες, που έλεγε, τότε. Γι' αυτό, δεν την ακούω, όπως δεν ακούω κανένα, από τα «πρώτα ονόματα».
Η γενιά μου μεγάλωσε, με Χατζιδάκι και Θεοδωράκη, Γκάτσο και Ελύτη. Με δεκάδες μεγάλους δημιουργούς. Πώς να συμβιβαστείς, με το σημερινό μουσικό σκουπιδαριό;
ΘΩΜΑΣ ΝΟΥΣΙΑΣ.
1978. Γιουγκοσλαβικό χαρτονόμισμα των 50 δηναρίων.
1980 (δεκαετία). Άνω Καλαμάκι. Χαριλάου Τρικούπη και Δωδεκανήσου. Ford Taunus 17M P3 και στο βάθος Triumph Herald.
1987. Αλβανία. Ημέρα εκλογών.
30/9/1992. Ηράκλειο Κρήτης. Οι σταφιδοπαραγωγοί καίνε το κτίριο της Νομαρχίας.
Απρίλιος 1995. Αθήνα. Η Μάρω Κοντού, η Ρένα Βλαχοπούλου και η Ζωζώ Σαπουντζάκη.
Τον Απρίλιο του 1995 ο όμιλος Inner Wheel της Γλυφάδας τίμησε τη Ρένα Βλαχοπούλου, για την συνολική προσφορά της, στο θέατρο, τον κινηματογράφο και το τραγούδι.
Η εκδήλωση δεν διοργανώθηκε, στην Γλυφάδα, αλλά, στην Αθήνα, στο Club La Mamounia, όπου συγκεντρώθηκε η αφρόκρεμα της καλλιτεχνίας, για να τιμήσει την μοναδική Ρένα. Όπως αναφέρει το blogspot “Ρένα Βλαχοπούλου”, από όπου και η φωτογραφία, η αξέχαστη ηθοποιός είπε, εκείνο το βράδυ, στο κοινό, παραλαμβάνοντας μια τιμητική πλακέτα :
«Σήμερα, είχα, δεν ξέρω γιατί, ένα τρακ. Συμβαίνουν αυτά, οι ηθοποιοί, όταν μιλάνε, σε ελεύθερο λόγο, έχουνε λίγο τρακ... Φόρεσα τα γαλόνια μου (δείχνοντας τα μανίκια του ταγιέρ της, που θύμιζαν στρατιωτική στολή, με σιρίτια). Αντιπροσωπεύουν τα χρόνια μου, τώρα, θα μου πεις εσύ· δεκαετίες, εικοσαετίες; Όχι! Είναι τα γαλόνια του θεάτρου!».
4,6 δισεκατομμύρια έτη. Η ιστορία της Γης συμπυκνωμένης, σε 24 ώρες.
Αν συμπιέζαμε τα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια της Γης, σε ένα 24ωρο, τότε, θα βλέπαμε κάτι, πραγματικά, εκπληκτικό.
Η Γη "γεννιέται", ακριβώς, τα μεσάνυχτα. Η πρώτη ζωή εμφανίζεται, νωρίς το πρωί. Η ατμόσφαιρα γεμίζει οξυγόνο, μόλις, γύρω στις 10:00. Τα πρώτα πολύπλοκα πλάσματα εμφανίζονται, αργά το βράδυ.
Οι δεινόσαυροι κάνουν την εμφάνισή τους, στις 22:47 και εξαφανίζονται, στις 23:40.
Τα πρώτα θηλαστικά και οι πρόγονοί μας εμφανίζονται λίγα λεπτά, πριν τα μεσάνυχτα.
Ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίζεται, μόλις 4 δευτερόλεπτα, πριν τελειώσει η ημέρα.
Μέσα, σε όλη αυτή την απεραντοσύνη του χρόνου, η ανθρώπινη παρουσία είναι, απλώς, μια στιγμιαία ανάσα, αλλά, με τεράστια επίδραση.
Παρ’ όλο, που η παρουσία μας είναι ελάχιστη, σε γεωλογική κλίμακα, η επίδρασή μας, στα γήινα συστήματα είναι, ήδη, συγκρίσιμη, με μεγάλες φυσικές μεταβολές του παρελθόντος.
Οι κύριοι τομείς ανθρώπινης επίδρασης περιλαμβάνουν:
Κλιματική αλλαγή :
Η καύση ορυκτών καυσίμων αύξησε την συγκέντρωση CO₂, στην ατμόσφαιρα, σε επίπεδα, που δεν έχουν παρατηρηθεί, εδώ και τουλάχιστον, 2–3 εκατομμύρια χρόνια. Αυτό έχει, ήδη, επηρεάσει την μέση θερμοκρασία, τα μοτίβα βροχόπτωσης και την συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων.
Απώλεια βιοποικιλότητας :
Ο ρυθμός εξαφάνισης ειδών, σήμερα, είναι δεκάδες, έως εκατοντάδες φορές μεγαλύτερος, από τον φυσικό ρυθμό. Η εντατική γεωργία, η αποψίλωση, η υπεραλίευση και η αστικοποίηση αποτελούν τους κύριους παράγοντες πίεσης.
Τροποποίηση οικοσυστημάτων :
Από τα δάση και τους υγροτόπους, μέχρι τους ωκεανούς, ο άνθρωπος έχει αλλάξει, ή αποδυναμώσει μεγάλες οικολογικές λειτουργίες, που εξελίχθηκαν, επί εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν την παγκόσμια παραγωγικότητα, την κυκλοφορία του άνθρακα και την ισορροπία των τροφικών πλεγμάτων.
Γεωλογικό αποτύπωμα :
Οι ανθρώπινες δραστηριότητες αφήνουν, ήδη, ένα σαφές στρωματογραφικό ίχνος, μικροπλαστικά, βιομηχανικά χημικά, μεταλλικά κατάλοιπα και αυξημένες συγκεντρώσεις ισοτόπων. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι αυτό το αποτύπωμα τεκμηριώνει την έναρξη μιας νέας γεωλογικής εποχής, της Ανθρωπόκαινου, ενώ άλλοι την ονομάζουν Καπιταλιστόκαινο.
Παρότι η ανθρώπινη παρουσία είναι, εξαιρετικά, σύντομη, στην γεωλογική “ημέρα” της Γης, η ικανότητά μας να μεταβάλουμε πλανητικά συστήματα είναι, πλέον, αδιαμφισβήτητη. Η κατανόηση αυτών των επιπτώσεων είναι κρίσιμη, για την διαμόρφωση βιώσιμων πρακτικών, που θα διασφαλίσουν την σταθερότητα των φυσικών οικοσυστημάτων και την ίδια μας την επιβίωση.
1-15/12/2025. Οι ουκρανικές απώλειες, στον πόλεμο, σύμφωνα, με ρωσικές πηγές.
15/12/2025. Αθήνα. Απεβίωσε ο ηθοποιός Αλμπέρτο Εσκενάζυ (Θεσσαλονίκη, 4 Απριλίου 1952 - Αθήνα, 15 Δεκεμβρίου 2025).
Είμαι πραγματικά, συγκινημένος, διότι τον Αλμπέρτο τον γνώρισα, το 2011, όταν ήμουν Προϊστάμενος στο Τμήμα ΟΑΕΕ Πατησίων, το οποίο επισκεπτόταν, συχνά, επειδή, ως ασφαλισμένο, είχαμε την αρμοδιότητα, για τις υποθέσεις του. Επρόκειτο, για έναν εξαιρετικό άνθρωπο, ο οποίος ήταν ευγενέστατος, με ήπια συμπεριφορά και με, χαμηλών τόνων, χαρακτήρα. Τα μυαλά του δεν πήραν αέρα.
Ανήκε, στην εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, η οικογένεια του οποίου κατάφερε να επιζήσει, στα χρόνια της γερμανικής γενοκτονίας και μετά την Κατοχή, δεν πήγε, στην Παλαιστίνη· έμεινε στην Θεσσαλονίκη.
Δυστυχώς πέθανε, νωρίς.
1958. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1960. Σκίτσο του Π. Παυλίδη.
1965. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1967. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Π. Παυλίδη.
1967. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1968. Σκίτσο του Π. Παυλίδη.
1968. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Δυο σκίτσα του Κ. Βλάχου.
1969. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Δυο σκίτσα του Κ. Βλάχου.
1977. Σκίτσο του Κ. Βλάχου.
1977. Σκίτσο του Αρχέλαου.
1978. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1979. «Τραστ». Σκίτσο του Νίκου Ζήκου.
1982. «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1982. Τρία σκίτσα του Κώστα Μητρόπουλου.
1991. Σκίτσο του Χ. Αναστόπουλου.
18/11/2019. Σκίτσο του Τάσου Αναστασίου.
3/12/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
5/12/2025. Σκίτσο του Ηλία Μακρή.
5/12/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
6-7/12/2025. Σκίτσο του Γιώργου Μικάλεφ.
7/12/2025. Σκίτσο της Ευανθίας Ρούνη.
8/12/2025. Σκίτσο του Ηλία Μακρή.
8/12/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
9/12/2025. Σκίτσο του Αντώνη Βαβαγιάννη.
9/12/2025. Σκίτσο της Ευανθίας Ρούνη.
9/12/2025. Σκίτσο του Γιώργου Μικάλεφ.
9/12/2025. Σκίτσο του Κώστα Γρηγοριάδη.
9/12/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
9/12/2025. Σκίτσο του Δημήτρη Χαντζόπουλου.
9/12/2025. Σκίτσο του Στάθη Σταυρόπουλου.
10/12/2025. Σκίτσο του Αντώνη Βαβαγιάννη.
10/12/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
10/12/2025. Σκίτσο του Ηλία Μακρή.
11/12/2025. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
11/12/2025. Σκίτσο του Ηλία Μακρή.
11/12/2025. Σκίτσο του ΚΥΡ.
11/12/2025. Σκίτσο του Στάθη Σταυρόπουλου.
11/12/2025. Σκίτσο του Νίκου Τριανταφύλλου.
12/12/2025. Σκίτσο του Γιώργου Μικάλεφ.
12/12/2025. Σκίτσο του Αντώνη Βαβαγιάννη.
12/12/2025. Σκίτσο της Ευανθίας Ρούνη.
12/12/2015. Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη.
15/12/2025. Σκίτσο του ΚΥΡ.
Σχόλια