Από τον μινωικό δρόμο του 1500 πΧ, στον ναό Στρατίου Διός, τον 4ο αιώνα πΧ, στον πάπυρο του 3ου αιώνα πΧ, στην αρχαία Αίγυπτο, σε ένα αφιέρωμα, στον αναρχικό ουμανιστή - και “προδότη” της κοινωνικής τάξης του - Oscar Wilde (1854-1900), στην “σοβιετική” αφίσα ασφαλείας, το 1929, στην Αθήνα (1855-1937), στο κουφάρι του βυθισμένου «Τιτανικού» (1998-2024), στο 1ο ελληνικό μετακατοχικό χαρτονόμισμα (9-11-1944), στο 1957 και την Sofia Loren, τον Τώνη Μαρούδα, την εκρηκτική Jayne Mansfield και μετέπειτα : Η μεταμόρφωση της Αθήνας και του Λεκανοπεδίου της Αττικής, μέσα από το φωτογραφικό υλικό του 19ου και του 20ου αιώνα (90).
1500 πΧ (περίπου). Ηράκλειο. Ο μινωικός δρόμος 60 χλμ, που συνδέει την Γόρτυνα, με την Λεβήνα.
4ος αιώνας πΧ. Ο ναός του Στρατίου Διός.
Η αρχαία Στράτος ήταν κτισμένη, πολύ κοντά, στην δυτική όχθη του Αχελώου ποταμού, στα σύνορα, με την Αιτωλία. Η πόλη ήταν το παλαιό κέντρο του Κοινού των Ακαρνάνων, πάρισο του αιτωλικού Θέρμου, και το ιερό του Διός ήταν το λατρευτικό και πολιτικό κέντρο όλων των Ακαρνάνων. Το Κοινό είχε συσταθεί, από τον 4ο αι. π.Χ. και κατά την διάρκεια αυτού του αιώνα κτίστηκε και ο επιβλητικός ναός του Διός. Το όνομα του ναού μας έγινε γνωστό, όταν, κατά την διάρκεια των ανασκαφών, βρέθηκε απελευθερωτική επιγραφή διδάσκουσα ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος, στον Δία. Κάτω από το λόφο και γύρω από τον ναό, συγκεντρωνόταν και στρατοπέδευε ο ακαρνανικός στρατός. Ο ναός, στο κέντρο της δυτικής πλευράς της πόλης και στην κορυφή υψώματος, προσέφερε απεριόριστη θέα, τόσο στο εσωτερικό της πόλης, όσο και στην πεδιάδα της «Στρατικής». Για την ακρίβεια, ο περίφημος ναός του Στρατίου Διός ήταν ενσωματωμένος, στο δυτικό άκρο (και εν μέρει, εκτός) της οχύρωσης της αρχαίας πόλης, στην θέση παλαιότερου ναού. Οι Στρατίοι, αφού ισοπέδωσαν την κορυφή του λόφου και έριξαν τα θεμέλια του ναού, για την ενίσχυση της έδρασής του, κατασκεύασαν ορθογωνικό ανάλημμα, που συνδέθηκε, με τον στερεοβάτη του ναού, με εγκάρσιους τοίχους. Σχηματίστηκε, έτσι, ένα είδος σχάρας, που ενίσχυε την θεμελίωση του ναού και απέτρεπε την ολίσθηση του εδάφους. Ο περίπτερος δωρικός ναός κτίστηκε, στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. και είναι δομημένος, από εντόπιο συμπαγή γκριζωπό ασβεστόλιθο, ενώ, στις αφανείς κατασκευές του στερεοβάτη, από ευτελή πράσινο πώρο. Σύμφωνα με τον Α. Ορλάνδο, ο οποίος στηρίχθηκε, σε αρχιτεκτονικά χρονολογικά δεδομένα και σε ιστορικά δεδομένα, ο ναός πρέπει να κτίστηκε, στα χρόνια της μεγάλης ακμής της Ακαρνανίας, μετά το 328 π.Χ. και έως το 313 π.Χ. Ο ναός, διαστάσεων 34,19 μ. x 18,39 μ., έφερε έξι κίονες, στην στενή και έντεκα, στη μακριά πλευρά του. Από τους κίονες του πτερού, σώζονται στην θέση τους πέντε σφόνδυλοι της βόρειας πλευράς και ένας της ανατολικής. Η κρηπίδα του ναού αποτελείται, από τρεις αναβαθμούς. Ο ναός διαιρούνταν, σε πρόναο, σηκό και οπισθόδομο. Ο πρόναος και ο οπισθόδομος φέρουν, από δύο αρράβδωτους κίονες, εν παραστάσει, από τους οποίους σώζονται, κατά χώρα, μόνον, οι κατώτατοι σφόνδυλοι. Σχετικά με το σηκό του ναού, που ήσαν ορθογώνιου σχήματος, διακρίνονται ίχνη των πλακών του δαπέδου του. Ο σηκός είχε πλάγια κλίτη, ψηλότερα του κεντρικού και έφερε εσωτερικά κιονοστοιχίες, με τέσσερις κίονες, σε κάθε κλίτος, οι οποίοι στήριζαν και την οροφή. Οι κίονες, μάλιστα, ήσαν τοποθετημένοι, κοντά, στον τοίχο του σηκού. Σύμφωνα με τον Ορλάνδο, η οροφή του πρόναου και του οπισθόδομου ήσαν ξύλινες, ενώ το κεντρικό τμήμα του σηκού ήταν υπαίθριο. Οι δωρικοί κίονες του ναού είχαν αρράβδωτο κορμό, γεγονός, που υποδηλώνει ότι ο ναός, ίσως, έμεινε ημιτελής. Η ολοκλήρωσή του φαίνεται ότι διακόπηκε, λόγω πολεμικών συγκρούσεων, με τους Αιτωλούς. Οι μετόπες του ναού θα πρέπει να ήσαν ζωγραφιστές. Τέλος, στα νοτιοανατολικά του ναού, δεσπόζει ο βωμός και βάσεις αναθημάτων. Στον βωμό βρέθηκαν πολλά τεμάχια πήλινων ειδωλίων, αλλά και επιγραφών, ως επί το πλείστον, ψηφισμάτων. Ο W.M. Leake ήταν ο πρώτος περιηγητής, που επισκέφτηκε τα ερείπια της Στράτου, το 1805, ενώ ο L. Heyzey ο πρώτος, που αποτύπωσε τα ερείπια του ναού, το 1856. Ανασκαφές, στον ναό, πραγματοποιήθηκαν, από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, από το 1892, έως το 1913 και το 1924, οπότε και ακολούθησε η δημοσίευσή του, μαζί με τις επιγραφές, που βρέθηκαν, εκεί. Η σημαντικότερη μελέτη του μνημείου και η σωστότερη αποκατάστασή του δημοσιεύτηκε, το 1925, από τον Α. Ορλάνδο.  3ος αιώνας (δεύτερο ήμισυ) πΧ. Αρχαίος πάπυρος γραμμένος, στα ελληνικά, με «παράπονα», στον βασιλιά Πτολεμαίο. Πριν από, περίπου, 2.300 χρόνια, κάπου, σε ένα χωριό, στην αρχαία Αίγυπτο, ο Παλούς είχε εξοργιστεί. «Στον Βασιλιά Πτολεμαίο», ο Παλούς ξεκίνησε την αναφορά του. |
«Χαιρετισμούς, από τον Παλούς, έναν Ιουδαίο-Αιγύπτιο… από τον Θεμίστο του νομού της Αρσινόης. [Αδικήθηκα από] … από το ίδιο χωριό. Για το [έτος]… τα πρόβατα του Σωκράτη… αυτήν την γη. Έλεγε… για τα σιτηρά, αλλά, όταν το είπα αυτό…», γράφει ο άνδρας. Αυτό δεν είναι ολόκληρο το κείμενο. Ωστόσο, μόνο αυτό έχει βρεθεί, από την γραπτή αίτηση του Παλούς. Εννέα σπασμένες αράδες κειμένου γραμμένες, με μελάνι, σε ένα κομμάτι πάπυρου, μεγέθους 8,5 επί 13 εκατοστά. Κομμάτια του κειμένου, από τις άκρες αυτού του αποσπάσματος, έχουν χαθεί. Δεδομένου ότι η αίτηση είχε διπλωθεί, σαν χαρτί, το κείμενο, κατά μήκος της πτυχής έχει γίνει δυσανάγνωστο. Στην πραγματικότητα, το όνομα Πτολεμαίος, αν υπήρχε, εκεί, έχει χαθεί. Ωστόσο, μπορεί να ανακατασκευαστεί, εύλογα, η αρχική πρόθεση του κειμένου και ο παραλήπτης, υποστηρίζουν οι καθηγητές Lincoln H. Blumell και Kerry Hull του Πανεπιστημίου Brigham Young, στο περιοδικό Journal of Jewish. Τα περισσότερα ελληνικά κείμενα της συλλογής, γράφτηκαν, κατά την Πτολεμαϊκή περίοδο, περίπου, στο 332 πΧ, με 30 π.Χ., λένε οι Blumell και Hull. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ακριβής προέλευση, για τα χειροποίητα αντικείμενα, πέρα από το “Κάιρο”, λένε. Οι μελετητές προσπαθούν να τεκμηριώσουν τις υποθέσεις τους. Φυσικά, το γεγονός ότι οι χωρικοί είχαν μία διαμάχη, για πρόβατα, δεν είναι κάτι το αξιοσημείωτο. Αξιοσημείωτο, όμως, είναι το γεγονός ότι η αίτηση είναι το μόνο γραπτό, όπου εμφανίζεται η (αυτοαποκαλούμενη) σύνθετη αναφορά, στην εθνικότητα “Ιουδαίος-Αιγύπτιος”, εξηγούν οι Blumell και Hull. Αποτελεί, επίσης, το αρχαιότερο σωζόμενο αίτημα, στα ελληνικά, σε οποιονδήποτε αρχαίο Αιγύπτιο βασιλιά (Φαραώ). Όπως σημειώνεται, οι πρώτες λέξεις, κάθε γραμμής, λείπουν. Αλλά, το σημαντικότερο είναι ότι το έγγραφο ξεκινά, με μια τυποποιημένη φράση, που μαρτυρά ότι είναι αίτηση, λένε οι Blumell και Hull. Κανείς δεν γράφει, στον βασιλιά, χωρίς να συντρέχει σοβαρός λόγος και είναι γνωστό ότι, τα παράπονα, στα γραπτά, ανάγονται, στις απαρχές της γραπτής ιστορίας, όπως έχει αποδείξει η αρχαιολογία. Το τμήμα του πάπυρου δεν έχει ημερομηνία, αλλά πολλές αποδείξεις δείχνουν ότι προέρχεται, από την Πτολεμαϊκή περίοδο. Το κείμενο γράφτηκε, από ένα άτομο, σε ένα ύφος τυπικό της εποχής, με βάση τη μορφή του «όμικρον», του «ταυ» και κάποιων άλλων γραμμάτων, εξηγούν οι συγγραφείς. Επιπλέον, δύο άλλα ελληνικά έγγραφα, στην συλλογή Ματσουσίτα, φέρουν ημερομηνίες: Το ένα είναι, από τις 10 Μαΐου 225 π.Χ. και το άλλο από τις 12 Μαΐου 225 π.Χ., όταν μεταφράστηκε, σε σύγχρονες ημερομηνίες. (Οι ημερομηνίες, στα αρχαία αιγυπτιακά κείμενα, αποτελούνται, συνήθως, από τον μήνα Χ, κατά το έτος Υ, κατά την βασιλεία του βασιλιά Ζ, ο οποίος μπορεί να μετατραπεί, σε σύγχρονες ημερομηνίες, εξηγεί ο Blumell.) «Το σωρευτικό βάρος αυτών των παραγόντων – παλαιογραφικών και εξωτερικών – υποδηλώνει ότι αυτή η αναφορά προέρχεται, από το δεύτερο μέρος του 3ου αιώνα π.Χ.» αναφέρουν. Επιπλέον, εξηγούν ότι η συντριπτική πλειονότητα των αναφορών, από τον 3ο αιώνα π.Χ., που ξεκινούν, με αυτήν την μορφή, απευθύνονται, στον βασιλιά. Σε αυτήν την περίπτωση, με βάση τα παραπάνω, στον βασιλιά Πτολεμαίο. Ποιος βασιλιάς Πτολεμαίος; Υπήρχαν περισσότεροι, από ένας. Αυτό δεν μπορούμε να το πούμε, διευκρινίζει ο Blumell, αλλά ένας, από αυτούς τους βασιλείς. Στην αίτηση, ο συγγραφέας χαιρέτησε τον βασιλιά, ακολούθησε το όνομα του, Παλούς – αιγυπτιακό όνομα, χαρακτηριστικό των Πτολεμαϊκών χρόνων, λένε οι συγγραφείς. Μετά ανέφερε το προσδιοριστικό, ότι είναι Ιουδαίο -Αιγύπτιος. Αν και οι Αιγύπτιοι υπερτερούσαν, αριθμητικά, στην αρχαία Αίγυπτο, – δεν αναφερόμαστε, σε βιβλικές ιστορίες· το συγκεκριμένο σύνθετο αναγνωριστικό της εθνικής ταυτότητας δεν είχε συναντηθεί, πουθενά, μέχρι πρότινος, στα αρχαία αιγυπτιακά έγγραφα, λένε οι Hull και Blumell. (Επίσης, πρόκειται, για το αρχαιότερο γνωστό αιγυπτιακό κείμενο, στα ελληνικά, όπου ο αναφέρων ταυτοποιείται, με μια εθνότητα, που περιέχει τον Ιουδαίο). Για ποιον λόγο αναφέρει την εθνική του ταυτότητα; Ίσως, με την ελπίδα να προωθήσει την υπόθεσή του, εικάζουν οι μελετητές, ως στρατηγική επίκλησης, στην αυθεντία, στο κύρος, ή στο συναίσθημα. Γιατί να επικαλεστεί την εθνικότητά του; Ίσως, με την ελπίδα να προωθήσει την υπόθεσή του και αυτό να είναι μέρος της στρατηγικής του. «Έχει επισημανθεί ότι, σε ορισμένες πτολεμαϊκές αναφορές, οι αναφέροντες παρουσίαζαν “πειστικές ταυτότητες”, στην αφήγησή τους, για να προωθήσουν τις αξιώσεις τους και ότι η προσέλκυση της προσοχής, στην εθνικότητα, ήταν ένας τρόπος, για να προωθηθεί αυτό”, γράφουν οι καθηγητές. Ίσως, ένας Ιουδαίος-Αιγύπτιος να είχε προνόμια. Ή μπορεί και το αντίθετο. Η σύνθετη εθνικότητα δεν είχε αναγνωριστεί, προηγουμένως, σε αιγυπτιακά έγγραφα και μπορεί να αντιπροσωπεύει κάποια παλαιότερη, ακόμη και προ -Πτολεμαϊκή Εβραϊκή κοινότητα, που δεν είχε ελληνιστικό κύρος, κατά την πρώιμη Πτολεμαϊκή περίοδο – αν και οι Εβραίοι, σε οποιοδήποτε σημείο της νομής της Αρσινόης, απολάμβαναν του ελληνιστικού κύρους (και των φορολογικών προνομίων). Ίσως, να την συνέταξε, για να κερδίσει την συμπαράσταση του διαιτητή, εικάζει ο Blumell. «Δηλαδή, ήθελε να πει πως, μπορεί να μην είμαι κάποιος Έλληνας της ανώτερης ιεραρχίας, με προνόμια, αλλά ένας ταπεινός Αιγύπτιος ή, στην συγκεκριμένη περίπτωση, Ιουδαίο – Αιγύπτιος. Να είσαι επιεικής». Στο σημείο αυτό, κλείνει το τυπικό τμήμα της αίτησης και αρχίζει να γίνεται λόγος, για πρόβατα. Όπως εξηγούν οι συγγραφείς, οι αιτήσεις υπάκουαν, σε αυστηρούς δομικούς κανόνες. «Οι βασιλικές αιτήσεις είχαν μία ομοιόμορφη δομή, από πέντε διαδοχικά στοιχεία (πρόλογο, εισαγωγή, αίτημα, ρητορικό επίλογο και κλείσιμο)», εξηγούν. Ίσως, η περιγραφή να αφορά το ένα, ή περισσότερα πρόβατα του Σωκράτη, όμως, ειλικρινά, δεν μπορεί να ειπωθεί, κάτι παραπάνω . Ήταν ο «Σωκράτης» το όνομα του αχρείου, που αδίκησε τον Παλούς; Μήπως αυτός, μαζί με τον Μπαστέρ και τον Χαθόρ παρανόμησαν, βόσκησαν τα πρόβατά τους, στην γη του Παλούς, χωρίς την άδεια του; Είχε άραγε, πρόβατα; Οι αιτήσεις του παρελθόντος, είναι γεμάτες, από διαμάχες, ανάμεσα, σε βοσκούς και δικαιώματα, επί των βοσκότοπων, εξηγούν οι συγγραφείς. Είναι αδύνατον να καταλάβουμε κάτι περισσότερο, επειδή, μετά την (χαμένη) εισαγωγή του «Προς τον Βασιλιά Πτολεμαίο», και ύστερα από το «Χαιρετισμούς, από τον Παλούς», το υπόλοιπο της ερμηνείας είναι λιγότερο ευνόητο, εξηγούν οι συγγραφείς. Δεν υπάρχουν, ούτε παρόμοια δείγματα, για να το συγκρίνουν, εξηγούν. Το θραύσμα είναι σπασμένο, στην μέση, ανάμεσα στην λέξη Αιγύπτιος, αλλά οι ερευνητές εξηγούν ότι αυτή, είναι η μόνη καλή ανάγνωση. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι αυτό ισχύει, είναι δύσκολο να πούμε τί μπορεί να είναι ένας Ιουδαίος-Αιγύπτιος, γενικά και ο Παλούς, ειδικά. Μήπως ήταν, απλώς, περιγραφικό, όπως το εβραιοαμερικανικό; Ήταν μια άγνωστη, μέχρι σήμερα, νομική κατηγορία, στην αρχαία Αίγυπτο; Δεν μπορούν να ρίξουν φως, σε αυτό, εξηγούν. Με βάση την σειρά της σύνθετης εθνικότητας, ξεκινώντας, από το Ιουδαίος, υποψιάζονται ότι ο Παλούς ήταν ένας Εβραίος, που ζούσε στην Αίγυπτο, πιθανώς, γεννημένος, εκεί. Το όνομα του χωριού του, είναι στο απόσπασμα, που έχει χαθεί. Αναφέρει, ωστόσο ότι ήταν, στην περιοχή Θέμιστος, μία από τις τρεις διοικητικές περιφέρειες της Αρσινόης. Προφανώς, το χωριό του Παλούς, βρισκόταν, κοντά στην παλαιολίμνη Μοερίς, εικάζει μία άλλη επιστημονική μελέτη. Ο ίδιος και ένας συγχωριανός του, μπλέχτηκαν, σε έναν καυγά, για τα πρόβατα, που κατέληξε να οδηγηθεί, ενώπιον της ισχυρότερης προσωπικότητας της κοινότητας, του βασιλιά Πτολεμαίου. Όσο, για το πώς, τελικά, επιλύθηκε η διαμάχη, αυτό παραμένει άγνωστο. |
1869. Η σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας - Πειραιά είχε, ως αφετηρία, τον σταθμό του Θησείου. Οι Αθηναίοι περιμένουν, υπομονετικά, στην γέφυρα, κάτω από την οποία διέρχεται ο σιδηροδρομος, την θορυβώδη εκκίνησή του.
Στα αριστερά του σταθμού, διακρίνεται η τύπου, σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ, οικία του ιατρού Ερρίκου Τράιμπερ και πίσω ο βυζαντινός ναός των Αγίων Ασώματων.
Είναι πολυδιαβασμένος ο συγγραφέας Oscar Wilde , αφού ανάμεσα, στα άλλα, συνέγραψε το αειθαλές και αθάνατο μυθιστορήμα «The Picture of Dorian Gray». Υπήρξε πολύ γνωστός, για τα ευφυολογήματά του, αλλά και την ταραχωδη ζωή και τον πρόωρο θάνατό του (πέθανε, κυριολεκτικά, στην πείνα), ενώ τα θεατρικά του έργα παίζονται και θα εξακολουθήσουν να παίζονται, σε όλο τον κόσμο. Παρά τα πλούτη, που απολάμβανε, στο αποκορύφωμα της δόξας του, ο Oscar Wilde, πάντα, ενδιαφερόταν, για τους αδικημένους και τους κατατρεγμένους, οραματιζόμενος μια διαφορετική κοινωνία. Στο δοκίμιό του «Η ψυχή του ανθρώπου στον σοσιαλισμό», που κυκλοφόρησε, το 1891, προκαλώντας σοκ, στους κύκλους, όπου σύχναζε, υπερασπίζεται τον σοσιαλισμό και την εκφραστική ελευθερία του καλλιτέχνη, μακριά, όμως, από ένα στείρο ατομικισμό, σε βάρος των συνανθρώπων του. Ο σοσιαλισμός του Wilde δεν έχει, βέβαια, σχέση με τον σοσιαλισμό των Marx και Engels και η κοσμοαντίληψη, που είχε, υπήρξε κράμα, από τον αναρχισμό, αλλά και τον χριστιανικό ουμανισμό - ναι και παρά το γεγονός ότι ήταν ομοφυλόφιλος· και για την ακρίβεια, αμφισεξουαλικός. Αυτό, που, τον έκανε φίλο των κοινωνικών επαναστάσεων και των ανατροπών, ήταν η συμπάθειά του, του, για την επαναστατημένη κοινωνία.
1893. Με τον εραστή του· τον λόρδο Alfred Douglas.
Ας δούμε κάποια αποσπάσματα, από όσα έχει γράψει :
«Μια κοινωνία αποκτηνώνεται πολύ περισσότερο, από την συνήθη πρακτική της ποινής, παρά από το περιστασιακό φαινόμενο του εγκλήματος. Το να συστήνουμε, στους φτωχούς, λιτότητα είναι, τόσο, χονδροειδώς, γελοίο όσο και υβριστικό. (…) Επιχειρούν να λύσουν το πρόβλημα της φτώχειας, λόγου χάρη, φροντίζοντας να διατηρήσουν ζωντανούς τους φτωχούς, ή, στην περίπτωση μιας πολύ προηγμένης σχολής, φροντίζοντας να ψυχαγωγούν τους φτωχούς. Κάτι τέτοιο όμως, δεν αποτελεί λύση : είναι μια επιδείνωση του προβλήματος. Ο ορθός στόχος είναι να επιχειρήσουν να ανοικοδομήσουν την κοινωνία, σε τέτοια βάση, ώστε η φτώχεια να είναι, πια, κάτι αδύνατο. Και οι αρετές του αλτρουισμού έχουν, πραγματικά, εμποδίσει την πραγμάτωση αυτού του στόχου.
Η ανυπακοή, στο βλέμμα κάποιου, που έχει διαβάσει ιστορία, συνιστά πρωταρχική αρετή. Η πρόοδος επιτυγχάνεται, μέσα από την ανυπακοή και την επανάσταση. Θα πρέπει, όμως, να υπενθυμίσουμε ότι, ενώ η συμπόνοια, για την χαρά, αυξάνει την χαρά, σε όλο τον κόσμο, η συμπόνια, για τον πόνο, δεν μειώνει, καθόλου, τον πόνο. Μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο, ώστε να υπομένει το κακό, αλλά το κακό παραμένει. Η συμπόνια, για έναν φυματικό, δεν θεραπεύει την φυματίωση, την θεραπεύει η Επιστήμη. Και όταν ο Σοσιαλισμός θα λύσει το πρόβλημα της φτώχειας και η Επιστήμη το πρόβλημα της ασθένειας, οι αισθηματίες θα εξαφανισθούν και η συμπόνια του ανθρώπου θα είναι μεγάλη, υγιής και αυθόρμητη. Ο άνθρωπος θα αντλεί χαρά, συμμεριζόμενος την ευτυχισμένη ζωή των άλλων.
Όμοιο, με το βίο του Χριστού, διάγει αυτός, που είναι, απολύτως, πιστός, στον εαυτό του. Μπορεί να πρόκειται, για έναν μεγάλο ποιητή, ή έναν σπουδαίο επιστήμονα, ή έναν νέο φοιτητή, ή κάποιον, που παρατηρεί τα πρόβατα, στην άγονη τυρφώδη γη, ή έναν δραματουργό, σαν τον Shakespeare, ή έναν θρησκευτικό στοχαστή, σαν τον Spinoza, ή ένα παιδί, που παίζει, στον κήπο, ή έναν ψαρά, που ρίχνει τα δίχτυα του, στην θάλασσα. Δεν έχει σημασία, εφόσον έχει συνειδητοποιήσει την τελειότητα της ψυχής, που κρύβει, μέσα του. Ο ατομικισμό σε κυριεύει, δίχως, απαιτήσεις. Ξεσπάει, ξαφνικά και αναπόφευκτα. Είναι το σημείο, προς το οποίο ρέπει, κάθε ανάπτυξη. Είναι η διαφοροποίηση, βάσει της οποίας αναπτύσσονται όλοι οι οργανισμοί. Είναι η εγγενής τελειότητα, κάθε τρόπου ζωής, προς την οποία σπεύδει, κάθε τρόπος ζωής.
Ο ατομικισμός δεν εξαναγκάζει τον άνθρωπο. Αντιθέτως, του λέει πως δεν πρέπει να ανέχεται την επιβολή κανενός καταναγκασμού. Δεν προσπαθεί να επιβάλλει, στους ανθρώπους, το καλό. Γνωρίζει πως οι άνθρωποι είναι καλοί, όταν απομονώνονται. Να ρωτάς, αν ο ατομικισμός είναι πρακτικός, είναι σαν να ρωτάς, αν η εξέλιξη είναι πρακτική. Η εξέλιξη είναι ο νόμος της ζωής και μόνο, προς τον ατομικισμό μπορεί να κατευθυνθεί. Ένας παγκόσμιος χάρτης, που δεν περιλαμβάνει την ουτοπία, δεν αξίζει, ούτε ματιά, καθώς παραλείπει την μόνη χώρα, όπου η ανθρωπότητα αποβιβάζεται, πάντα. Και τότε, ατενίζει και διακρίνοντας μία καλύτερη χώρα, ανοίγει πανιά.
Πρόοδος είναι η πραγμάτωση των ουτοπιών. Ο άνθρωπος δεν αναζητάει, ούτε τον πόνο, ούτε την ηδονή, αναζητάει, απλώς, την ζωή – την τέλεια, την έντονη, την γεμάτη. Όταν πετυχαίνει τον σκοπό του, χωρίς να περιορίζει τους άλλους, ή να τους κάνει να υποφέρουν και οι πράξεις του, συγχρόνως, του προκαλούν ευχαρίστηση, θα γίνει πιο λογικός και υγιής, πιο πολιτισμένος, πιο πολύ ο εαυτός του. Η ηδονή είναι δοκιμασία της φύσης, σημάδι αποδοχής της. Όταν είσαι ευτυχισμένος, βρίσκεσαι, σε αρμονία, τόσο, με τον εαυτό σου, όσο και με το περιβάλλον. Το μόνο πράγμα, που μπορεί να ξέρει κανείς, για την ανθρώπινη φύση, στα σίγουρα, είναι ότι αλλάζει. Η αλλαγή είναι η μοναδική ιδιότητα, που μπορούμε να της αποδώσουμε. Τα συστήματα, που αποτυγχάνουν, είναι αυτά, που βασίζονται στην μονιμότητα της ανθρώπινης φύσης και όχι, στην ανάπτυξη και την αλλαγή της».
1897. Όταν το Ηράκλειο της Κρήτης είχε καμήλες.
1898. Παλαιστίνη. Ιερουσαλήμ.
1910 (δεκαετία). Αθήνα. Ο Άγιος Νικόλαος και το Πτωχοκομείο.
Μετέπειτα, το Γηροκομείο Αθηνών.
1929. “Σοβιετική” αφίσα ασφαλείας.
«Για να αντικαταστήσεις το φυτίλι, μην ξεχάσεις να κλείσεις τον διακόπτη του κυκλώματος».
1930. Σκύρος.
1917. Φιλλανδία.
1934. Αθήνα. Στην πλατεία Ομόνοιας.
Απρίλιος 1941. Τοξότες Ξάνθης. Γερμανικά οχήματα διασχίζουν ένα ρηχό σημείο του ποταμού Νέστου.
9/11/1944 Η μετακατοχική νέα δραχμή.
1957. Sofia Loren και Τώνης Μαρούδας, στο «Τί’ναι αυτό, που το λένε αγάπη», στην ταινία “Boy on a Dolphin”.
12/4/1957. Το τρομαγμένο βλέμμα της Sofia Loren, στο στήθος της Jayne Mansfield.
Πενήντα χρόνια μετά, η Sofia Loren μίλησε, σε συνέντευξη, που παραχώρησε, στο «Entertainment Weekly». “Οχι”, είπε, “δεν ήταν περιφρόνηση αυτό, που έδειξαν τα μάτια μου, αλλά … φόβος”. Κοιτάξτε την εικόνα. Πού είναι τα μάτια μου; Έχουν επικεντρωθεί, πάνω, στις θηλές της, γιατί φοβάμαι ότι θα βγουν έξω και θα προσγειωθούν, στο πιάτο μου. Στο πρόσωπό μου, μπορείτε να δείτε τον φόβο. Φοβάμαι, τόσο πολύ, ότι όσα βρίσκονται, μέσα, στο φόρεμά της, θα εκραγούν –BOOM– και θα χυθούν, στο πιάτο μου».
Απρίλιος 1957. Η βασίλισσα της Βρετανίας Elizabeth II και η Αμερικανίδα ηθοποιός Jayne Mansfield.
1963. Η Jayne Mansfield γυμνή, στην ταινία “Promises … promises!”.
1959 Miami, Florida (ΗΠΑ). Η 17χρονη Ζωή Κουρούκλη (“Λάσκαρη”), όταν ήταν υποψήφια “Miss World”.
2024. Ο Άγγελος Αγγελόπουλος, στην ηλικία των 92 ετών.
1973. Σκίτσο του Αρχέλαου.
1974. Σκίτσο του Αρχέλαου.
1978 «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο του Βασίλη Χριστοδούλου.
1978 «ΡΟΜΑΝΤΣΟ». Σκίτσο Βασίλη Χριστοδούλου.
1988. Το τραίνο, στα Άνω Λιόσια.
Σχόλια