2008 - 2023 : Η αποκεφαλαιοποίηση και η συρρίκνωση της μεσαίας εισοδηματικής και παραγωγικής τάξης δεν είναι, φυσικά, μόνον, ελληνικό φαινόμενο και συνεχίζεται ακάθεκτη, στις ΗΠΑ και στον παλαιό αναπτυγμένο κόσμο της Δύσης. Αντίθετα, όμως, η μεσαία τάξη, σε παγκόσμιο επίπεδο, ακμάζει.
Στο, αμέσως, προηγούμενο δημοσίευμα μου, σε αυτό, εδώ, το μπλογκ (δείτε το, με τίτλο : 2010 - 2023 : Μια αποτίμηση της συρρίκνωσης και των αντοχών της μεσαίας τάξης, στην Ελλάδα της μνημονιακής εποχής.), εξέτασα την διαδικασία συρρίκνωσης - αλλά και των αντοχών - της μεσαίας τάξης, στην Ελλάδα της μνημονιακής εποχής, που ζούμε, ένα γεγονός, το οποίο αποτελεί μια, καθόλου, ασήμαντη εκδήλωση ενός ευρύτερου φαινομένου, που παρατηρείται, στις χώρες του παλαιού αναπτυγμένου κόσμου της Δύσης, ήτοι το φαινόμενο της αποκεφαλαιοποίησης και το οποίο είναι προϊόν της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης, που, υπό αμερικανική καθοδήγηση, αλλά, με, εντελώς, ατελή και αποτυχημένο σχεδιασμό, ως προς την προώθηση των συμφερόντων του σκληρού πυρηνα της, τότε, μοναδικής οικονομικής υπερδύναμης, στον πλανήτη, αφού, με την ένταξη της κομμουνιστικής Κίνας, σε αυτόν τον σχεδιασμό, δημιουργήθηκε ένας, σαφώς ισοϋψής ανταγωνιστής, των ΗΠΑ, σε πλανητικό επίπεδο, ενώ έκαναν, την αισθητή εμφάνισή τους, στο παγκόσμιο στερέωμα, εκ νέου, τα νέα ισχυροποιημένη εθνικά κράτη, που και αυτά ανταγωνίζονται, σε οικονομικό επίπεδο, τις ΗΠΑ και την παραδοσιακή Δύση, ως σύνολο (η Ρωσία είναι η ισχυρότερη όλων, λόγω του πυρηνικού της οπλοστασίου, αλλά δεν είναι η μόνη, αφού, στον κατάλογο αυτών των νέων ανερχόμενων εθνικών κρατών, συμπεριλαμβάνεται η Ινδία, η Βραζιλία, η Ινδονησία και αρκετές άλλες).
Βέβαια, το παραπάνω αναφερόμενο δημοσίευμα, δεν είναι το πρώτο, που ασχολείται, με το ζήτημα της αποκεφαλαιοποίησης και με την καθίζηση της μεσαίας τάξης, στην Δύση. Τρία χρόνια, πριν, ήτοι τον Φεβρουάριο του 2020, είχα ασχοληθεί, με την διαδικασίας της αποκεφαλαιοποίησης, στον Δυτικό Κόσμο, μέσα από δυο δημοσιεύματα, τα οποία ξεπερνούν, κατά πολύ, το ανάλογο ελληνικό πρόβλημα και περιγράφουν την διαδικασία αυτή, σε παγκόσμιο επίπεδο. [Αυτά τα δημοσιεύματα, στα οποία προέβην, μπορείτε να τα δείτε, στο παρόν κείμενο, με τίτλους : Η κατοχή της εξουσίας, στις επιχειρηματικές και τις λοιπές κοινωνικές οργανώσεις και οι ανισοβαρείς και ανισόμετρες διαφοροποιήσεις στην κλίμακα των μισθών και των εισοδημάτων, μέσα και από ένα διάγραμμα των Christoph Lakner και Branko Milanović. και 1988 - 2008 Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι της παγκοσμιοποίησης. (Η άνοδος της νεοπαγούς μεσαίας τάξης των χωρών του Τρίτου Κόσμου, η κερδοσκοπία του πλουσιότερου 1%, που προέρχεται από τις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού και η υποβάθμιση των μεσαίων και των κατώτερων τάξεων της Δύσης). τα οποία είναι πολύ χρήσιμο να διαβαστούν, από τους αναγνώστες, κάτι το οποίο, ενθέρμως, συνιστώ].
Και ενώ, στον Δυτικό Κόσμο, η μεσαία τάξη έχει περάσει, σε μια φάση συνεχούς και παρατεταμένης παρακμής, λόγω της διαδικασίας της αποκεφαλαιοποίησης - το ουσιαστικό και πραγματικό περιεχόμενο της αποκεφαλαιοποίησης είναι, με απλά λόγια, η μεταφορά των κεφαλαίων, σε επικερδείς περιοχές, κυρίως, του, παλαιά, αποκαλούμενου Τρίτου Κόσμου, αλλά και η κυριολεκτική καταστροφή και εξαφάνιση τμημάτων του αποκαλούμενου μη επικερδούς κεφαλαίου, το οποίο απευθύνεται, κατά κύριο λόγο, στην εσωτερική εθνική και μερικώς, στην δυτική αγορά -, στον υπόλοιπο πλανήτη (εξαιρουμένης της Αφρικής) η παραγωγική και εισοδηματική μεσαία τάξη ακμάζει, με γοργούς ρυθμούς.
Αυτό το γεγονός, φαινόμενο ως αντιφατικό, δεν πρέπει να νας ξαφνιάζει, αφού, πάντοτε, οι μεγαλοκαπιταλιστές, στις δυτικές χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού, μετέφεραν τα λεγόμενα πλεονάζοντα κεφάλαιά τους, στο εξωτερικό, αναζητώντας, βρίσκοντας και δημιουργώντας, επικερδείς επιχειρηματικές δραστηριότητες και νέες αγορές, σε προορισμούς, που βρίσκονταν, εκτός της εθνικής τους βάσης επιχειρηματικής εκκίνησης, επειδή το κόστος της εσωτερικής παραγωγής καθιστατο ακριβό, ενώ η διεύρυνση της εισοδηματικής ανισοκατανομής, στον κλασικό αναπτυγμένο δυτικό κόσμο, οδηγούς, στην ανυπαρξία αγορών υποδοχής των παραγόμενων, πραγματικά και κυρίως, δυνητικά προϊόντων.
Αυτή είναι η υλική βάση του κλασικού φαινομένου του ιμπεριαλισμού, ο οποίος, βέβαια, σήμερα, στην μεταποικιακή εποχή, που ζούμε, δεν στηρίζεται, στην, παλαιού τύπου, αποικιοποίηση των δημιουργούμενων νέων αγορών, ούτε, τόσο πολύ (με αξιοσημείωτες εξαιρέσεις), στις στρατιωτικές δυνάμεις των εθνικών χωρών προέλευσής τους, η ύπαρξη των οποίων στρατιωτικών δυνάμεων, όμως, αποτελεί γεγονός και αναγκαιότητα, ιδιαίτερα, στα κράτη εκείνα, που επιθυμούν να έχουν τον πρώτο λόγο και την κυριαρχία, στον πλανήτη.
Και φυσικά, οι ΗΠΑ αποτελούν ένα περιεκτικό παράδειγμα ενός κλασικού τυπικού ιμπεριαλιστικού φαινομένου, του οποίου ο ρόλος ενισχύεται από και προσκρούει, εις τις πολυεθνικές εταιρείες και τα, πολλές φορές, αντιφατικά οικονομικά τους συμφέροντα, τα οποία, ουκ ολίγες φορές, δεν συμπίπτουν και διαφέρουν, από τα ευρύτερα στρατηγικά συμφέροντα του σκληρού πυρήνα των ΗΠΑ, ως ηγετικής παγκόσμιας δύναμης και ως προς την κρατική της υπόσταση, που ηγείται ενός ολοένα και αυξανόμενου πληθυσμού, του όπιο ιου το, κατά κεφαλήν ΑΕΠ, κατατάσσεται, μεταξύ των υψηλότερων, στον κόσμο, αφού, για το 2022, ανέρχεται, σε 74.725 δολάρια, εξ ου και η εχθρική, για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του αμερικανικού κράτους και της ελίτ, που το διοικεί, όπως, τώρα, αποδεικνύεται, από τα αποτελέσματα της ακολουθηθείσας πραγματικής πολιτικής της Ουάσινγκτων, με την ελαφρόμυαλη και χωρίς στρατηγική σκέψη, αποδοχή, εκ μέρους των προηγηθεισών αμερικανικών ηγεσιών και ελίτ να εντάξουν, από την αρχή της διαδικασίας της μετασοβιετικής επανεκκίνησης της παγκοσμιοποίησης (η οποία είχε διακοπεί, απότομα, με την έναρξη του Α’ παγκόσμιου πολέμου και την μεταπολεμική επίσημη ίδρυση της “Σοβιετικής Ένωσης”), την αχανή, πολυπληθή, αλλά υπανάπτυκτη, κατά την δεκαετία του 1990, Κίνα, υπό τον κεντρικό οικονομικό και λοιπό σχεδιασμό του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα ήταν, είναι και πρόκειται να εξακολουθήσει να είναι, η καταιγιστική (και στις ημέρες μας, έστω και ανακοπτόμενους κάποιους ρυθμούς ταχύτητας ανόδου) οικονομική ανάπτυξη του διογκούμενου και τεράστιου κινεζικού γίγαντα, που ανορθώθηκε, οικονομικά και κατέστη σφοδρός ανταγωνιστής του αμερικανικού κράτους. Και φυσικά, εκ των πραγμάτων, έτσι όπως αυτά έπρεπε να προβλεφθούν, έπρεπε να είναι αναμενόμενο, από τότε (δηλαδή, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και την οικειοθελή αυτοδιάλυση της “ΕΣΣΔ”), ότι δεν μπορούσε να προκύψει τίποτε λιγότερο, από την εκδήλωση του σύγχρονου ιμπεριαλιστικού φαινομένου, στο οποίο έχει προσχωρήσει και εφαρμόζει η κομμουνιστική/γραφειοκρατικοκαπιταλιστική μεταμαοϊκή Κίνα, η ηγεσία της οποίας, εδώ και κάπου, δυο δεκαετίες, ακολουθεί μια ήπια εκδοχή της κλασικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής, κυρίως, στην αφρικανική ήπειρο, στην Λατινική Αμερική, όπως και στον Δυτικό Κόσμο και αλλαχού.
(Τα στοιχεία αντλήθηκαν, από την Wikipedia).
Αλλά, από το 2010, μέχρι σήμερα, είναι απαραίτητο να κατανοηθεί ότι οι ισορροπίες, σε αυτού του επιπέδου, την, κατ’ έτος, κατανομή του πλούτου, στις ΗΠΑ, έχουν χειροτερεύσει, πιθανότατα, κατά πολύ, εις βάρος του 99% του πληθυσμού της χώρας. αυτής Δεν αποκλείεται, πλέον, τώρα, το 1% του πληθυσμού να κατέχει ποσοστό πλούτου ίσο, με εκείνο του 1929, δηλαδή, κάπου 44%.
Και στο σημείο αυτό, επανερχόμενοι στην σύνθεση και στην ιδιοσυστασία της σύγχρονης μεσαίας τάξης, τίθενται κάποια κρίσιμα και ουσιώδη ερωτηματικά και ζητήματα.
Πώς εντοπίζεται, εισοδηματικά, η μεσαία τάξη;
Συνήθως, η λεγόμενη μεσαία τάξη, κατά προσέγγιση εισοδήματος (και όχι, ως προς την ιδιοκτησιακή της σχέση, με τα μέσα παραγωγής), προσδιορίζεται, στον κυμαινόμενο, διακινούμενο και κείμενο χώρο της εισοδηματικής κατανομής, μεταξύ των δυο τρίτων (2/3) και του διπλάσιου του διάμεσου εισοδήματος, μετά τους φόρους και εντοπίζεται, περίπου, στην μέση της εισοδηματικής κλίμακας.
Έτσι, πάνω από το 70% των ενηλίκων πολιτών βρίσκεται, σε νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος, στην δυτική Ευρώπη και μόλις 60% στις ΗΠΑ, με δεδομένο, βέβαια, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υποδέχονται πολύ περισσότερο υψηλά επίπεδα μεταναστών, από την δυτική Ευρώπη, παρά τα όσα, συνήθως λέγονται και γράφονται, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται, σε αυτήν την ηγέτιδα δυτική υπερδύναμη, και υψηλότερα επίπεδα ανισότητας.
Αυτήν την μεσαία τάξη είναι που πλήττει και συμπιέζει, στην Δύση, η βαθιά, επίμονη και παρατεταμένη οικονομική καχεξία/ύφεση, που προέκυψε, από την χρηματοπιστωτική κρίση του Σεπτεμβρίου του 2008.
Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι, καθόλου, περίεργο, που, παρά την παρακμάζουσα πορεία της μεσαίας επιχειρηματικής/παραγωγικής και (ακόμη περισσότερο) της εισοδηματικής τάξης, στην Δύση, για πρώτη φορά, στην Ιστορία, 3,8 δισεκ. άνθρωποι, ήτοι κάτι παραπάνω, από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, μπορούν, πλέον, να ενταχθούν, σε αυτό που αποκαλούμε μεσαία τάξη και ως προς την παραγωγική, αλλά και πολύ περισσότερο, ως προς την εισοδηματική διάσταση του όρου. Μάλιστα, υπολογίζεται, από το αμερικανικό Brookings Institution, το οποίο, ως γνωστόν, πρόσκειται στο αμερικανικό Δημοκρατικό Κόμμα, αναμένει ότι το 2030, η μεσαία τάξη προβλέπεται να διογκωθεί, στα 5,3 δισεκ. ανθρώπους, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος θα βρίσκεται, στην Ασία. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το 2030, όσο κοντά και αν μας φαίνεται, είναι, ακόμη, μακριά και πολλά μπορεί να συμβούν, μέχρι τότε.
Η «μεσαία τάξη», λοιπόν, παρακμάζει, παραγωγικά και εισοδηματικά/καταναλωτικά, στην Δύση, αλλά μεγεθύνεται, στον υπόλοιπο κόσμο, αφήνοντας, στην άκρη, τους Δυτικούς και αποκτά, εξαιρετικά, μεγάλη σημασία, για την παγκόσμια οικονομία, με δεδομένο και έως τώρα, καταγραφόμενο, το γεγονός ότι μεγαλώνει και αυξάνεται, με υψηλότερους ρυθμούς, από όλες τις άλλες τάξεις, ή ομάδες και συγκροτημένα κοινωνικά σύνολα του παγκόσμιου πληθυσμού και ως εκ τούτου, κατακτά ένα, ολοένα και μεγαλύτερο, μεριδιακό τμήμα, από το αποκτώμενο συνολικό εισόδημα, στις επί μέρους, χώρες των, εκτός Δύσης, περιοχών, καθώς και στο συνολικό εισόδημα της παγκόσμιας οικονομίας.
Υπολογίζεται, επίσης, ότι αυτή η διαδικασία (εάν δεν ανακοπεί, από εξωοικονομικά γεγονότα) πρόκειται να ωθηθεί, στο σημείο εκείνο, ώστε η κινεζική παραγωγική και εισοδηματική μεσαία τάξη να υπερβεί το 70% του πληθυσμού του “κινεζικού δράκου”, αυτής της τεράστιας ασιατικής χώρας, που εκτιμάται ότι η μεσαία αυτή τάξη πρόκειται να καταναλώνει, κάπου 10 τρισεκ. δολάρια - με το, πάνω από το 70% του πληθυσμού της Κίνας, να ανήκει στην τάξη αυτή - σε αγαθά και υπηρεσίες, ενώ, από την άλλη πλευρά, στην γειτονική της Κίνας Ινδία, επίσης, εκτιμάται ότι η μεσαία τάξη πρόκειται να καταστεί η μεγαλύτερη καταναλωτική μεσαία τάξη, στον κόσμο, πάνω, από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Και φυσικά, πλέον, αντιλαμβανόμαστε ότι μιλάμε για πρωτοφανή και τεράστια διευρυνόμενα και διογκούμενα αριθμητικά πληθυσμιακά μεγέθη.
Εννοείται, βέβαια, ότι όσο αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών αυτών των ανερχόμενων, εισοδηματικά και πληθυσμιακά, μεσαίων τάξεων του παλαιού Τρίτου Κόσμου, διαφοροποιούνται και τροποποιούνται, ριζικά και οι καταναλωτικές τους συμπεριφορές, κάτι που συμβαίνει και είναι, ευθέως ορατό και στις δυο αυτές χώρες, αφού τα μέλη των μεσαίων τάξεων αυτών των χωρών, προχωρούν, σε αγορές αγαθών και υπηρεσιών πολυτελείας, απομακρυνόμενες, από τις αγορές των βασικών καταναλωτικών αγαθών, γεγονός, που, όπως προανέφερα, ήδη, συμβαίνει και φυσικά, ούτως εχόντων των πραγμάτων, οι παγκόσμιες ελιτικές, ταξικές και λοιπές κοινωνικές και οικονομικές ισορροπίες του εγγύς μέλλοντος πρόκειται να ανατραπούν, με ριζικό και ίσως, ή πιθανότατα, συνταρακτικό (πιθανώς, μάλιστα, έως και αιματηρό και καταστροφικό) τρόπο.
Αρεστόν, ή όχι, ο κόσμος, στον πλανήτη, προχωρεί σε - και για την ακρίβεια του λόγου, δημιουργεί - μια νέα ισορροπία και πραγματικότητα, εντός της οποίας η Δύση θα περιορισθεί, στον ρόλο ενός εκ των πολλών παραγόντων της παγκόσμιας ζωής και πιθανότατα, μπορεί να καταλήξει, στο απώτερο μέλλον, εάν δεν αντιδράσει, στον ρόλο του πτωχού συγγενούς των υπολοίπων. Ενός συγγενούς, ο οποίος θα υποτίθεται ότι επαναπαύεται και θα αναπολεί τις δόξες του παρελθόντος του, όπως πράττει, τώρα, ο δυστυχής σύγχρονος ελληνικός πληθυσμός, ο οποίος ευρισκόμενος, σε μια πραγματικότητα προχωρημένης παρακμής και σήψης, το μόνο, που έχει να επιδείξει, στον υπόλοιπο αναπτυγμένο κόσμο, είναι τα εναπομείναντα ερείπια ενός ένδοξου, αλλά πολύ μακρινού ιστορικού παρελθόντος.
Όμως, όλα αυτά αφορούν το μακροπρόθεσμο μέλλον. Ίσως, μάλιστα, κάποια πράγματα, εξ αυτών, να τα προλάβουμε.
Αν και όσο ζήσουμε.
Σχόλια