Η Βαλκανική ενώπιον του προοιμίου ενός νέου γύρου του γιουγκοσλαβικού πολέμου. (Το ρωσικό σχέδιο, για την ανάσχεση της επέκτασης του NATO και η δημιουργία μιας Μεγάλης Σερβίας).

Η πολιτική κρίση, που έχει ξεσπάσει, στην πΓΔΜ, μετά την πλήρη αποτυχία του δημοψηφίσματος της 30/9/2018, για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και την "Ε.Ε." και φυσικά, με την ουσιαστική απόρριψη της Συμφωνίας των Πρεσπών και η άνετη εκλογή του Σερβοβόσνιου ηγέτη Μίλοραντ Ντόντικ (ο οποίος, εδώ, εικονίζεται, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, την ίδια ημέρα του αποτυχημένου δημοψηφίσματος) ανοίγουν ένα νέο σκοτεινό και άκρως επικίνδυνο κεφάλαιο στην, μακροχρονίως, ρέουσα γιουγκοσλαβική κρίση, αφού κάλλιστα, φαίνεται να εισάγουν, στην περιοχή των Βαλκανίων, το προοίμιο ενός νέου γύρου, στον γιουγκοσλαβικό πόλεμο της δεκαετίας του 1990 και μάλιστα, μέσα σε νέες, εντελώς, διαφορετικές ισορροπίες και συνθήκες.

Η Δύση υπέστη μια πολύ σημαντική και κομβική ήττα, στο δημοψήφισμα, που διεξήχθη, στην Σλαβομακεδονία, ενώ οι εξελίξεις, που θα ακολουθήσουν θα είναι καταιγιστικές, διότι η συντηρητική σλαβομακεδονική ελίτ, παρά το γεγονός ότι το 75% του εξωτερικού εμπορίου της χώρας διεξάγεται, με την "Ευρωπαϊκή Ένωση", και μόλις το 4%, με την Ρωσία, δεν είναι διατεθειμένη να δεχθεί τις ελληνικές και τις ευρωατλαντικές απαιτήσεις απαιτήσεις, έτσι όπως αυτές είναι καταγεγραμμένες, στην Συμφωνία Νικόλα Δημητρώφ και Νίκου Κοτζιά. Η σλαβομακεδονική ελίτ, που εκφράζεται, από τον πρόεδρο της χώρας, Γκιόργκε Ιβάνωφ και το ΒΜΡΟ και όπως φαίνεται, η μεγάλη πλειοψηφία του σλαβομακεδονικού πληθυσμού μένουν προσανατολισμένες, στην Ρωσία, ως μιας προστάτιδας δύναμης, που δεν επιτρέπει την εφαρμογή της Συνθήκης αυτής, η οποία θεωρείται ως ταπεινωτική.

(Η Συνθήκη των Πρεσπών, βέβαια, είναι μια καλή συνθήκη, για την σλαβομακεδονική πλειοψηφία του πληθυσμού της πΓΔΜ, αφού αναγνωρίζει την "μακεδονική" εθνότητα και την "μακεδονική" γλώσσα, ενώ, στην σύνθετη ονομασία, που προβλέπεται, εμπεριέχεται και το όνομα "Μακεδονία", με γεωγραφικό και όχι με εθνοτικό προσδιορισμό. Όμως, το τί λέμε και το ποιές είναι οι κρίσεις οι δικές μας, καθώς και όλων των άλλων, που είναι ξένοι, στην εντόπια πληθυσμιακή ομάδα και δεν γνωρίζουν την διαδικασία εθνογέννεσης, που κοιλοπονείται, στην περιοχή, από την εποχή του τέλους των βαλκανικών πολέμων των αρχών της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα, είναι άνευ ουσίας. Αυτό, που έχει σημασία είναι ότι, στην παρούσα φάση, η ρωσική ελίτ και η πλειοψηφία των Σλαβομακεδόνων κατάφεραν να θέσουν τεράστια εμπόδια, στα σχέδια της Δύσης. Και αυτό δεν είναι, καθόλου, λίγο). 

Οι Δυτικοί, με τελευταίο λαλήσαντα τον αστείο Johannes Hahn, προσπαθούν να πείσουν το ΒΜΡΟ να αλλάξει γνώμη και να ψηφίσει τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, που φέρνει η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ και οι οποίες προβλέπονται από την Συμφωνία των Πρεσπών, ή, τουλάχιστον, να αφήσει τους βουλευτές του να .... αποστατήσουν και να ψηφίσουν αυτοί τις συνταγματικές αλλαγές, αλλά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, αφού η ηγεσία του συντηρητικού σλαβομακεδονικού κόμματος δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω, ενώ και η απόστασία από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος αυτού είναι επικίνδυνο να ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, με το ξέσπασμα κοινωνικών αναταραχών και να οδηγήσει, σε μια πολύ πιθανή συνταγματική εκτροπή, με την διεξαγωγή ενός πραξικοπήματος, το οποίο δεν θα είναι φιλοδυτικό.

Κάπως έτσι, στην πΓΔΜ, μπορεί να προκύψει το προοίμιο ενός νέου γύρου του γιουγκοσλαβικού πολέμου. Και αν αυτό το προοίμιο δεν προκύψει, στην πΓΔΜ, είναι σφοδρότατα πιθανό να προκύψει στο Κόσοβο, στην Βοσνία, ή/και στο Μαυροβούνιο.  

Φυσικά, αυτός ο νέος γύρος του πολέμου, που κτυπάει τις πόρτες της Βαλκανικής και κυρίως, των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας (Σερβία, Κόσοβο, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, FYROM, Μαυροβούνιο, αλλά και Κροατία, ίσως και Σλοβενία), αλλά και όχι, μόνον, αυτών, αφού η Αλβανία βρίσκεται, στο μάτι του κυκλώνα, μπορεί και πρέπει να αποφευχθεί. Για την αναγκαιότητα αυτή δεν πρέπει να υπάρχει καμμία αμφιβολία. Ένας, έστω περιορισμένος, πόλεμος - όσο μπορεί αυτός να περιορισθεί, κάτι που, εκ των πραγμάτων, είναι δυσχερέστατο - θα είναι, απολύτως, καταστροφικός, για όλες  τις χώρες της περιοχής, οι οποίες, προφανώς, θα εμπλακούν, σε αυτόν, ή θα υποστούν ένα μέρος από τις συνέπειές του.

Ένας νέος γύρος του γιουγκοσλαβικού πολέμου, πρέπει, λοιπόν, να αποφευχθεί, αλλά αυτό είναι μια επιθυμία, στα όρια της ευχής και ως εκ τούτου αυτή η επιθυμία και αυτή η ευχή δεν οδηγούν, στην αποφυγή του πολέμου, ο οποίος, όσο και αν αυτό δεν είναι αρεστό, πλησιάζει και καθιστά φανερή την απειλητική παρουσία του, ως ένα πολύ ρεαλιστικό και καθόλου μακρινό ενδεχόμενο.

Δυστυχώς, παρά την αδήριτη αναγκαιότητα, για την αποφυγή του πολέμου, όλοι οι παίκτες της περιοχής ενεργούν, κατά τέτοιο τρόπο, ο οποίος φέρνει τον πόλεμο αυτόν, όλο και πιο κοντά, παρά την πασιφιστική ρητορική όλων των μερών και παρά την (υποτιθέμενη ως αποτρεπτική) επίκληση του ερχομού του. Αλλά, ο πόλεμος, εάν έλθει, δεν θα προκύψει, εξ ουρανού. Είναι οι βουλήσεις και οι κινήσεις των παικτών, που θα τον φέρουν.

Στην παρούσα φάση, δεν χρειάζεται να επεκταθώ, στο γεγονός ότι οι ισορροπίες, που διαμορφώθηκαν, κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1990, με κυριαρχική ευθύνη του Αμερικανού προέδρου Bill Clinton, των γερμανικών κυβερνήσεων του Helmut Kohl και του Gerhard Schröder και ολόκληρου του δυτικού συνασπισμού, υπήρξαν άθλιες και φυσικά, διατήρησαν την σιγοκαίουσα φλόγα του πολέμου, ο οποίος δεν μπορούσε να διεξαχθεί, όχι γιατί οι τοπικοί ηγέτες των χωρών αυτών και των ενδοκοινοτικών φραξιών τους δεν ήθελαν να τον διεξάγουν. Αυτοί, προφανώς, ήσαν - και παραμένουν - διατεθειμένοι να κόψουν ο ένας τον λαιμό του άλλου, με αφορμή και αιτία τις απαραίτητες εδαφικές και πληθυσμιακές διευθετήσεις, που έπρεπε να γίνουν και οι οποίες, δεν έγιναν, λόγω της εγγενούς ηλιθιότητας και της αλαζονείας, που διακατέχει τις ηγεσίες των δυτικών χωρών (και πρωτίστως, των Η.Π.Α., αφού, άλλωστε εκείνη την εποχή ο κωμικοτραγικός Bill Clinton ήταν απασχολημένος, με τις στοματικές ... επιδόσεις της Monica Lewinsky και την συγκάλυψή τους), αλλά δεν μπορούσαν να τον διεξάγουν, διότι δεν είχαν την δύναμη και την απαραίτητη υποστήριξη, για την διεξαγωγή του.

Τώρα, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι ισορροπίες έχουν αλλάξει, από την επανάκαμψη της Ρωσίας, στο διεθνές στερέωμα, ως στρατιωτικής και πολιτικής υπερδύναμης, η οποία είναι διατεθειμένη να διαφυλάξει τα στρατηγικά συμφέροντά της και να μην επιτρέψει την, περαιτέρω, επέκταση των Η.Π.Α. και του ΝΑΤΟ και στον χώρο των Βαλκανίων. Μια επέκταση την οποία, οι επιτελείς, στην Ουάσινγκτων, έχουν βάλει μπροστά, με απώτερο σκοπό και στόχο, να θέσουν την Ρωσία, εκτός των Βαλκανίων, τα οποία θέλουν να αποκόψουν, από κάθε ρωσική επιρροή, εν όψει των σχεδιαζόμενων ενεργειακών αγωγών και οδών, προς την Ευρώπη, την οποία η αμερικανική ηγεσία θέλει, με το καλό, ή με το ζόρι, να την απεξαρτήσει από τις ενεργειακές πηγές της Μόσχας.

Κάτι τέτοιο, βέβαια, η ρωσική ηγεσία δεν πρόκειται να το επιτρέψει. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν αφήνει αναπάντητη αυτή την επιθετική πολιτική της αμερικανικής υπερδύναμης, η οποία θέλει να μαντρώσει όλες τις βαλκανικές χώρες, στο ΝΑΤΟ, προκειμένου, με το δέλεαρ της συμμετοχής, στο δυτικό άρμα, να τις εναρμονίσει, προς μια σαφή αντιρωσική κατέυθυνση. Ο Ρώσος πρόεδρος παίρνει τα μέτρα του και σχεδιάζει τον δικό του τρόπο αντίδρασης, στις εσπευσμένες - στα όρια του πανικού - κινήσεις των Αμερικανών και των Δυτικών συμμάχων τους. 

Οι Δυτικοί θα κατανοήσουν ότι η αρχική μετασοβιετική εποχή της αναποφασιστικότητας και της ανικανότητας, η τραγική περίοδος της διακυβέρνησης της χώρας, από τον Μπορίς Γέλτσιν, η οποία είχε πλήξει, ανεπανόρθωτα, τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας έλαβε τέλος. Η αλήθεια είναι ότι το έχουν κατανοήσει και γι' αυτό βιάζονται, αφού αντιλαμβάνονται ότι τα περιθώρια, που έχουν, όσο περνάει ο καρός, στενεύουν.

Όμως, πέρα από το ποιές θα είναι οι εξελίξεις, στην FYROM, το προοίμιο του πολέμου μπορεί να εμφανισθεί, στο βόρειο Κόσοβο, όπου οι σερβικές δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι έπαυσαν να είναι σε πολεμική ετοιμότητα, είναι έτοιμες να διαλύσουν τις αλβανικές δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ έχει απειλήσει, με πόλεμο την Σερβία, εάν βρει οποιαδήποτε αφορμή, για να κτυπήσει τα κοσοβαρικά ένοπλα τμήματα, τα οποία είναι, στρατιωτικά, αναξιόλογα και ό,τι πράττουν το πράττουν, με την πλήρη καθοδήγηση των νατοϊκών.

Με δεδομένη την διακηρυγμένη ρωσική βούληση, για την προστασία των Σέρβων, όπου και αν αυτοί βρίσκονται, στον βαλκανικό χώρο, καθίσταται σαφές ότι το ρωσικό σχέδιο, στην περιοχή προβλέπει την (και στηρίζεται, στην) δημιουργία μιας νέας, μιας "Μεγάλης Σερβίας". Ως εκ τούτου, το ΝΑΤΟ απειλώντας, με πόλεμο την Σερβία του, ανωτέρω, εικονιζόμενου προέδρου Αλεκσάνταρ Βούκιτς, ματαιοπονεί, διότι, απλούστατα, η σημερινή Σερβία δεν είναι η συρρικνωμένη Γιουγκοσλαβία του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, που, το 1999, υπέκυψε, εύκολα, στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς. Η σύγχρονη Σερβία έχει που να στηριχθεί. Και η στήριξή της βρίσκεται, στην Μόσχα, η οποία, όπως είπαμε, δεν είναι διατεθειμένη να αποκοπεί, από τα Βαλκάνια και δεν πρόκειται να τα αφήσει, στα χέρια των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ.

(Παρά την φιλολογία, που έχει αναπτυχθεί, η ρωσική ελίτ δεν ενδιαφέρεται, για το εάν οι βαλκανικές χώρες ενταχθούν, στην "Ευρωπαϊκή Ένωση". Δεν είναι αυτό, που μετράει. Όχι επειδή η ρωσική ηγεσία έχει κάποια εκτίμηση, στην "Ε.Ε.". Δεν έχει καμμία εκτίμηση, στην "Ευρωπαϊκή Ένωση" και ουδόλως, θα λυπηθεί, εάν αυτή διαλυθεί. Όμως, η ρωσική ηγεσία δεν θέτει, στην πρώτη προτεραιότητα του ενδιαφέροντός της, την είσοδο των χωρών των δυτικών Βαλκανίων, σε αυτήν την ψευδένωση, επειδή η "Ε.Ε." είναι, γεωπολιτικά, ανύπαρκτη, ως δύναμη και επειδή αυτή βρίσκεται, σε μια φάση μιας μακρόσυρτης παρακμής, η οποία την οδηγεί, σε μια αργή διαδικασία αποδόμησης και κατάρρευσης, ιδιαίτερα, μετά την τοξικοποίησή της, από την δημιουργία της ευρωζώνης. Άλλωστε, μέσα σε αυτή την ευρωπαϊκή Βαβέλ της σύγχρονης εποχής, η είσοδος των πάντοτε, προβληματικών Βαλκανίων, θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα, στην "Ένωση", από όσα υποτίθεται ότι θα λύσει. Ως εκ τούτου, η Ρωσία δεν έχει κανέναν άμεσο λόγο, για να αντιταχθεί, φραστικά, τουλάχιστον, στην είσοδο της Σερβίας και των άλλων χωρών των Βαλκανίων, στην "Ε.Ε.". Ως προς την ένταξή τους, όμως, στο ΝΑΤΟ, η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν - και οποιουδήποτε άλλου - είναι σαφέστατα και κατηγορηματικά, αντίθετη. Και φυσικά, δεν θα την επιτρέψει, πιθανότατα, με όποιο κόστος).

Στην πραγματικότητα, τα δυτικά Βαλκάνια δεν αφορούν κανένα ζωτικό συμφέρον των Η.Π.Α. και του ΝΑΤΟ, ούτε καν της Δύσης. Οι Δυτικοί δεν έχουν κανένα σοβαρό λόγο και δεν φαίνεται ότι είναι διατεθειμένοι να πολεμήσουν, γι' αυτά. Η Ρωσία, όμως, ως επανακάμπτουσα υπερδύναμη και ως παραγωγός ενέργειας, έχει. Ως εκ τούτου, οι δυτικοί λεονταρισμοί και οι επιθετικές κινήσεις αποκλεισμού της Ρωσίας, από τον βαλκανικό χώρο, δεν μπορούν να στηρίζονται και δεν στηρίζονται, σε κάποια πραγματική υλική βάση.

Αυτή η ψυχρή και αντικειμενική διαπίστωση, όσο και καθησυχαστική και αν είναι, δεν σημαίνει ότι ο πόλεμος θα αποφευχθεί. Ο πόλεμος μπορεί να έλθει, χωρίς την ύπαρξη ζωτικών συμφερόντων των Δυτικών. Οι Δυτικοί θέλουν να στριμώξουν την Ρωσία και αυτή η επιδίωξη μπορεί να φέρει έναν πόλεμο, στον οποίο, όταν αυτός ξεσπάσει, η Δύση δεν αποκλείεται να μείνει απ' έξω. Μια τέτοια εξέλιξη, όσο, εξαιρετικά, δύσκολη και αν είναι - και όντως, είναι δύσκολη -, δεν είναι απίθανη.

Ο ρωσικός σχεδιασμός, για την δημιουργία της Μεγάλης Σερβίας, εκκινεί με την ίδια πρακτική λογική του εδαφικού διαμελισμού της παλαιάς Γιουγκοσλαβίας, στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αυτός ο σχεδιαζόμενος εδαφικός διαμελισμός αφορά το Κόσοβο, την Βοσνία και το Μαυροβούνιο, όπου οι τοπικοί πληθυσμοί των Σέρβων θα κηρύξουν την ανυπακοή τους, στις, εκεί,  κρατικές αρχές, στην συνέχεια, την ανεξαρτησία τους, από τις χώρες αυτές και την προσχώρηση τους, στην Σερβία.

Ανάλογη τακτική ανυπακοής, στα όρια της ανταρσίας, προβλέπεται, στον ρωσικό σχεδιασμό και στην περίπτωση της πΓΔΜ, με κύριο όργανο το ΒΜΡΟ και την προεδρία της χώρας.

Όσον αφορά την περίπτωση μιας επέμβασης του ΝΑΤΟ, στο Κόσοβο, την Βοσνία, το Μαυροβούνιο (αλλά και την πΓΔΜ), κατά των Σέρβων  σε μια κωμικοτραγική έκδοση των πολέμων της δεκαετίας του 1990, το ρωσικό σχέδιο προβλέπει άμεση επέμβαση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, μέσα από την Σερβία, όπου λειτουργεί ρωσική βάση και κυρίως, από την θάλασσα, με το ρωσικό ναυτικό, μέσα από το Μαυροβούνιο, στο οποίο σχεδιάζεται η δημιουργία σερβικού προγεφυρώματος, μέχρι την Αδριατική.

Η ρωσική επιδίωξη, στον χώρο της Βαλκανικής,  λοιπόν, εξαντλείται, στην εδαφική αναδιανομή της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αλλά και στην ανακατανομή της γεωπολιτικής επιρροής, στην περιοχή, ανάμεσα στην Ρωσία και την Δύση (ιδιαίτερα, με τις Η. Π. Α.), με την δημιουργία μιας "Μεγάλης Σερβίας", ως αντίβαρο, στην "Μεγάλη Αλβανία", η οποία και αυτή μπορεί να προκύψει, ως ένα σχέδιο των Δυτικών.

Αλλά ο ρωσικός σχεδιασμός, στα Βαλκάνια, δεν σταματά εδώ. Η ρωσική ελίτ επιθυμεί, στην πορεία των εξελίξεων, να συμπαρασύρει, στο πλευρό της και την Βουλγαρία (με πιθανό αντάλλαγμα την προσάρτηση του ανατολικού τμήματος της πΓΔΜ, εφόσον το κράτος αυτό διασπαστεί και το δυτικό του τμήμα προσαρτηθεί, στην Αλβανία), προκειμένου να περάσουν, από εκεί, οι ρωσικοί αγωγοί του Turk Stream, αντί του αμερικανικών συμφερόντων αγωγού East Ned και του αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου.

Μπορεί να είναι επιτυχής αυτός ο σχεδιασμός της ρωσικής ηγεσίας; 

Προφανώς και μπορεί. Πιθανώς, όχι σε όλα τα τμήματά του και πιθανώς, όχι σε όλους του στόχους του. Αλλά, στον βασικό σχεδιασμό του, που αφορά την δημιουργία μιας "Μεγάλης Σερβίας", ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει όλες τις πιθανότητες, με το μέρος του. (Το θέμα, βέβαια, είναι το κατά πόσον, θα μπορεί, μακροπρόθεσμα, η οποιαδήποτε ρωσική ηγεσία να χειρίζεται και να πείθει την σερβική ελίτ να πράττει και να εναρμονίζεται, σύμφωνα με τα ρωσικά στρατηγικά και τακτικά συμφέροντα. Αλλά αυτό είναι κάτι, που δεν αφορά το παρόν).

Με αυτά τα δεδομένα, ο πόλεμος, στα Βαλκάνια, πλησιάζει και καθιστά την παρουσία του ολοένα και πιο απειλητική. Προφανώς, πρέπει να αποφευχθεί, αλλά τα διακυβευόμενα συμφέροντα της Ουάσινγκτων και της Μόσχας είναι μεγάλα και αυτό καθιστά τα πράγματα πολύ δύσκολα.