1871 - 1917 Από την Κομμούνα του Παρισιού και τον Louis-Auguste Blanqui, στην ρωσική επανάσταση και τον Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν. (Μια ανατομία, στην ιστορική σύνδεση του μπλανκικού και του λενινιστικού πραξικοπηματισμού).

Louis-Auguste Blanqui (8/2/1805 - 1/1/1881).



Καθώς έχουν περάσει 148 χρόνια από την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού, που είναι η πραγματική (αν και μη μνημονευόμενη) μήτρα όλων των κοινωνικοϊστορικών εξελίξεων, που σηματοδοτούν, ως πραγματικό και ενεργό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό εργαστήριο της σύγχρονης Ιστορίας, την εποχή μας, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε την ιδιότυπη, εν τοις πράγμασι, ιστορική σύνδεση εκείνης της εξέγερσης, με την ρωσική επανάσταση του 1917 και το οκτωβριανό πραξικόπημα των μπολσεβίκων, που έπιασαν το νήμα, από εκεί, που το άφησαν οι ηττημένοι Κομμουνάροι και το συνέχισαν, για να φθάσει, μέχρι τις ημέρες μας, έστω και αν φαίνεται ότι είναι (και που, ως ένα σημείο, όντως, είναι) και πρέπει να αντιμετωπίζεται, ως εκτροπή του αρχικού κοινωνικοαπελευθερωτικού περιεχομένου του αγώνα των εξεγερμένων Κομμουνάρων, που ανήκαν, κοινωνικά, στα μικροαστικά στρώματα και στην εργατική τάξη.

Για την Κομμούνα του Παρισιού, ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ (ο Λένιν), έχει γράψει ένα πολύ καλό συνοπτικό, αλλά και περιγραφικό κείμενο, στην ρωσική "Εργατική Εφημερίδα", στις 15/4/1911, το οποίο αξίζει να δούμε, εδώ, για να επισημάνουμε, παράλληλα, σε ιδεολογικό επίπεδο (δηλαδή, σε ψευδοσυνειδησιακό επίπεδο συγκροτημένων πεποιθήσεων, που οδήγησαν, στον συγκεκριμένο λενινιστικό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σχεδιασμό, έτσι όπως αυτός εκφράστηκε, στην συνέχεια και έτσι όπως αυτός συνεχίζει να εκφράζεται και να εφαρμόζεται, μέχρι τις ημέρες μας και άγνωστο, έως πότε), το νήμα εκείνο, που συνδέει την πραγματική εκτροπή του κοινωνικοαπελευθερωτικού πειράματος της Κομμούνας του Παρισιού, η οποία εκτροπή αποτέλεσε, όμως και μια δεδομένη και μέσα στα πλαίσια των εξουσιαστικών κοινωνιών του καπιταλισμού, αναγκαία ιστορική εξέλιξη, που σηματοδότησε την ραγδαία γραφειοκρατικοποίηση του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, όχι, μόνο, ως προς την πολιτική του λειτουργία, αλλά, κυρίως, ως προς την κοινωνική και την οικονομική του διάσταση.

Ας δούμε, λοιπόν, αυτό το πολυκαιρισμένο, αλλά, πάντοτε, χρήσιμο κείμενο :


"Έχουν περάσει σαράντα χρόνια, από την ανακήρυξη της παρισινής Κομμούνας. Σύμφωνα με την παράδοση, οι γάλλοι εργάτες τιμούν την μνήμη των ανδρών και γυναικών της επανάστασης της 18ης Μαρτίου 1871, με συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις. Στο τέλος του Μαΐου, θα ξανακαταθέσουν στεφάνια, στους τάφους των Κομμουνάρων που εκτελέστηκαν, θύματα της φοβερής "Εβδομάδας του Μάη", και πάνω, από τους τάφους τους, θα ξαναορκιστούν να παλέψουν, αδιάκοπα, μέχρις ότου θριαμβεύσουν οι ιδέες τους και εκπληρωθεί, πλήρως, ο σκοπός που κληρονόμησαν.

Γιατί τιμά τους άνδρες και τις γυναίκες της παρισινής Κομμούνας, ως προγόνους του, το προλεταριάτο, όχι, μόνο, στην Γαλλία, αλλά και σε όλο τον κόσμο; Και ποιά είναι η κληρονομιά της Κομμούνας;

Η Κομμούνα αναδύθηκε, αυθόρμητα. Δεν την προετοίμασε κανείς, με οργανωμένο τρόπο. Ο αποτυχημένος πόλεμος, με την Γερμανία, οι στερήσεις, στις οποίες περιήλθε ο λαός, κατά την πολιορκία, η ανεργία, μέσα στο προλεταριάτο και η καταστροφή των κατώτερων στρωμάτων της μεσαίας τάξης· η οργή των μαζών, ενάντια στις υψηλότερες τάξεις και ενάντια στις αρχές, που είχαν επιδείξει απόλυτη ανικανότητα, η ασαφής αίσθηση ανησυχίας, μέσα στην εργατική τάξη, η οποία ήταν δυσαρεστημένη, με την θέση της και αγωνιζόταν, για ένα διαφορετικό κοινωνικό σύστημα· η αντιδραστική σύνθεση της Εθνοσυνέλευσης, η οποία ξύπνησε ανησυχίες, για την μοίρα της δημοκρατίας - όλα αυτά και πολλά άλλα, συνδυάστηκαν, για να οδηγήσουν τον πληθυσμό του Παρισιού, σε επανάσταση, στις 18 Μαρτίου, πράγμα που, απροσδόκητα, έφερε την ισχύ, στα χέρια της Εθνικής Φρουράς, στα χέρια της εργατικής τάξης και των μικροαστών, που πήραν το μέρος της.

Ήταν ένα συμβάν, χωρίς ιστορικό προηγούμενο. Μέχρι εκείνη την χρονική στιγμή, η εξουσία βρισκόταν, κατά κανόνα, στα χέρια των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών, δηλαδή στα χέρια των έμπιστων πρακτόρων τους, που απάρτιζαν την, ούτως καλούμενη, κυβέρνηση. Μετά την επανάσταση της 18ης Μαρτίου, όταν η κυβέρνηση του κυρίου Θιέρσου είχε φύγει, από το Παρίσι, μαζύ με το πεζικό της, την αστυνομία της και τους αξιωματούχους της, ο λαός έγινε κύριος της κατάστασης και η εξουσία πέρασε, στα χέρια του προλεταριάτου. Αλλά, στην σύγχρονη κοινωνία, το προλεταριάτο, υποδουλωμένο, οικονομικά, στο κεφάλαιο, δεν μπορεί να κυριαρχήσει, πολιτικά, αν δεν σπάσει τις αλυσίδες, που το δένουν με το κεφάλαιο. Για αυτό και το κίνημα της Κομμούνας ήταν αναγκασμένο να πάρει σοσιαλιστική απόχρωση, δηλαδή, να προσπαθήσει να ανατρέψει την αστική εξουσία, την εξουσία του κεφαλαίου και να καταστρέψει τα ίδια τα θεμέλια της σύγχρονης κοινωνικής τάξης.

Στην αρχή, το κίνημα αυτό ήταν τρομερά ασαφές και συγκεχυμένο. Στις τάξεις του, είχαν εισχωρήσει πατριώτες, που ήλπιζαν η Κομμούνα να ανανεώσει τον πόλεμο, με τους Γερμανούς και να τον φέρει, σε πέρας, με επιτυχία. Είχε την υποστήριξη των μικροκαταστηματαρχών, που απειλούνταν με καταστροφή, αν δεν προέκυπτε αναβολή πληρωμών, για χρέη και ενοίκια (η κυβέρνηση αρνήθηκε να δώσει αυτή την αναβολή, αλλά οι μικροκαταστηματάρχες την πήραν, από την Κομμούνα). Τέλος, είχε αρχικά, την συμπάθεια των δημοκρατών αστών, που φοβόντουσαν ότι η αντιδραστική Εθνοσυνέλευση (οι "επαρχιώτες", οι άγριοι γαιοκτήμονες), θα επανέφερε την μοναρχία. Αλλά ήσαν, φυσικά, οι εργάτες (και κυρίως οι τεχνίτες του Παρισιού), ανάμεσα στους οποίους είχε διενεργηθεί ενεργή σοσιαλιστική προπαγάνδα, κατά τα τελευταία χρόνια της Δεύτερης Αυτοκρατορίας και πολλοί από τους οποίους ανήκαν, μάλιστα και στην Διεθνή, που έπαιξαν τον κύριο ρόλο, σε αυτό το κίνημα.

Μόνο οι εργάτες παρέμειναν πιστοί, στην Κομμούνα, έως το τέλος. Οι δημοκράτες αστοί και οι μικροαστοί διαχώρισαν, γρήγορα, την θέση τους : 

οι πρώτοι φοβήθηκαν τον επαναστατικό-σοσιαλιστικό, προλεταριακό χαρακτήρα του κινήματος· 

οι δεύτεροι αποσχίσθηκαν, όταν κατάλαβαν ότι ήταν καταδικασμένο, σε αναπόφευκτη ήττα.

Μόνο οι Γάλλοι προλετάριοι στήριξαν την δική τους κυβέρνηση, άφοβα και αδιάκοπα, μόνο αυτοί πολέμησαν, για αυτήν και πέθαναν για αυτήν - δηλαδή, για τον στόχο της χειραφέτησης της εργατικής τάξης, για ένα καλύτερο μέλλον, για όλους τους ανθρώπους του μόχθου.

Εγκατελειμμένη, από τους πρώην συμμάχους της και αφημένη, χωρίς στήριξη, η Κομμούνα ήταν καταδικασμένη να ηττηθεί. Ολόκληρη η μπουρζουαζία της Γαλλίας, όλοι οι γαιοκτήμονες, οι μεσίτες, οι εργοστασιάρχες, όλοι οι ληστές, μεγάλοι και μικροί, όλοι οι εκμεταλλευτές ένωσαν τις δυνάμεις τους, εναντίον της. Αυτή η αστική συμμαχία, με την στήριξη του Βίσμαρκ (ο οποίος αποδέσμευσε εκατό χιλιάδες Γάλλους αιχμαλώτους πολέμου για να βοηθήσει την συντριβή του επαναστατικού Παρισιού), κατάφερε να ξεσηκώσει τους αμόρφωτους χωριάτες και μικροαστούς της επαρχίας, ενάντια στο προλεταριάτο και να δημιουργήσει έναν χαλύβδινο δακτύλιο, γύρω από το μισό Παρίσι (το άλλο μισό πολιορκούνταν απ' τον γερμανικό στρατό). Σε μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις της Γαλλίας (την Μασσαλία, την Λυόν, το Σεντ Ετιέν, την Ντιζόν, κλπ), οι εργάτες προσπάθησαν, επίσης, να πάρουν την εξουσία, να ανακηρύξουν την Κομμούνα και να καταφθάσουν, σε βοήθεια του Παρισιού. Αλλά οι προσπάθειες αυτές ήσαν βραχύβιες. Το Παρίσι, που είχε πρώτο σηκώσει το λάβαρο της προλεταριακής εξέγερσης, αφέθηκε, στις δικές του δυνάμεις και καταδικάστηκε, στον βέβαιο όλεθρο.

Δύο, τουλάχιστον, συνθήκες είναι απαραίτητες, για μια νικηφόρο κοινωνική επανάσταση : ο μεγάλος βαθμός ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και ένα προλεταριάτο, που να έχει επαρκή προετοιμασία, για αυτή. Όμως, το 1871, έλειπαν και οι δύο αυτές συνθήκες. Ο γαλλικός καπιταλισμός εξακολουθούσε να είναι, φτωχά, αναπτυγμένος και η Γαλλία, τον καιρό εκείνο, ήταν, κυρίως, μικροαστική χώρα (τεχνίτες, χωρικοί, μαγαζάτορες, κλπ). Από την άλλη πλευρά, δεν υπήρχε εργατικό κόμμα, η εργατική τάξη δεν είχε περάσει, μέσα από ένα μακροχρόνιο σχολείο πάλης και ήταν απροετοίμαστη και δεν μπορούσε, καν, ως επί το πλείστον, να δει, μπροστά της, τα καθήκοντά της και τις μεθόδους, που ήταν απαραίτητες, για να τα εκπληρώσει. Δεν υπήρχε σοβαρή πολιτική οργάνωση του προλεταριάτου, ούτε ισχυρά συνδικάτα και συνεργατικές κοινότητες...

Όμως, το βασικό πράγμα, που η Κομμούνα δεν είχε, ήταν χρόνος - δεν είχε την ευκαιρία να αξιολογήσει την κατάσταση και να ξεκινήσει την εκπλήρωση του προγράμματός της. Δεν είχε, καν, χρόνο να ξεκινήσει να εργάζεται, όταν η κυβέρνηση, που εδραιώθηκε στις Βερσαλίες και που υποστηρίχτηκε, από ολόκληρη την μπουρζουαζία, άρχισε τις εχθροπραξίες, σε βάρος του Παρισιού. Η Κομμούνα έπρεπε να επικεντρωθεί, κυρίως, στην αυτοάμυνα. Μέχρι το τέλος, στις 21-28 Μαΐου, δεν είχε τον χρόνο να σκεφτεί, σοβαρά, για οτιδήποτε άλλο.

Παρ' όλα αυτά, παρά τις μη ευνοϊκές αυτές συνθήκες, παρά την σύντομη ύπαρξή της, η Κομμούνα κατάφερε να προάγει ορισμένα μέτρα, τα οποία είναι επαρκή, για να χαρακτηρίσουν την πραγματική της σημασία και τους στόχους της. Η Κομμούνα κατάργησε τον επαγγελματικό στρατό, αυτό το τυφλό όπλο, στα χέρια της άρχουσας τάξης και όπλισε όλο τον λαό. Διακήρυξε τον χωρισμό κράτους και εκκλησίας, κατάργησε τις κρατικές πληρωμές, στα θρησκευτικά σώματα (πχ, τους κρατικούς μισθούς για τους ιερείς), έκανε την λαϊκή εκπαίδευση, καθαρά, κοσμική και με τον τρόπο αυτό κατάφερε ένα τεράστιο πλήγμα, στους αστυνόμους, με τα ράσα. Στην, καθαρά, κοινωνική σφαίρα, η Κομμούνα κατάφερε πολύ λίγα, αλλά και αυτά τα λίγα αποκαλύπτουν, παρ' όλα αυτά, τον χαρακτήρα της, ως λαϊκής εργατικής κυβέρνησης. Απαγορεύτηκε η νυχτερινή δουλειά, στα αρτοποιεία· καταργήθηκε το σύστημα των προστίμων, το οποίο αντιπροσώπευε την νομιμοποιημένη ληστεία των εργατών. Τέλος, υπήρχε η διάσημη διαταγή, όλα τα εργοστάσια και εργαστήρια, που εγκαταλείφθηκαν, ή έκλεισαν, από τους ιδιοκτήτες τους, να παραδοθούν, στον έλεγχο εργατικών ενώσεων, ώστε να ξαναρχίσουν αυτές την εργασία. Επίσης, σαν για να δώσει έμφαση, στον χαρακτήρα της, ως, πραγματικά, δημοκρατικής, προλεταριακής κυβέρνησης, η Κομμούνα ανακήρυξε ότι οι μισθοί όλων των αξιωματούχων της διοίκησης και της κυβέρνησης, ανεξαρτήτως βαθμού, δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τους φυσιολογικούς μισθούς ενός εργάτη και σε καμία περίπτωση, τα 6.000 φράγκα τον χρόνο (ή λιγότερα, από 200 ρούβλια το μήνα).

Όλα αυτά τα μέτρα έδειξαν, ξεκάθαρα, ότι η Κομμούνα ήταν θανάσιμη απειλή, για τον παλιό κόσμο, που εδραιώθηκε, στην υποδούλωση και στην εκμετάλλευση του λαού. Για αυτό και η αστική κοινωνία δεν μπορούσε να ησυχάσει, όσο η Κόκκινη Σημαία του προλεταριάτου κυμάτιζε, πάνω στο Hotel de Ville του Παρισιού. Και όταν οι οργανωμένες δυνάμεις της κυβέρνησης κατάφεραν, τελικά, να πάρουν το πάνω χέρι, ενάντια στις, φτωχά, οργανωμένες δυνάμεις της επανάστασης, οι βοναπαρτιστές στρατηγοί, που είχαν ηττηθεί, από τους Γερμανούς και που έδειξαν θάρρος, μόνο, στον πόλεμο, ενάντια στους ηττημένους συμπατριώτες τους, αυτοί οι Γάλλοι Ρέννενκαμπφ και Μέλλερ - Ζακομέλσκυ, οργάνωσαν μια σφαγή τέτοια, που το Παρίσι δεν είχε ξαναδεί. Σχεδόν, 30.000 Παριζιάνοι εκτελέστηκαν, από το βάναυσο πεζικό και περίπου 45.000 συνελήφθησαν, πολλοί, εκ των οποίων, εκτελέστηκαν, αργότερα, ενώ χιλιάδες άλλοι εκτοπίστηκαν, ή εξορίστηκαν. Συνολικά, το Παρίσι έχασε, περίπου, 100.000, από τους καλύτερους ανθρώπους του, περιλαμβανομένων ορισμένων, από τους καλύτερους εργάτες, σε όλα τα επαγγέλματα.

Η μπουρζουαζία ήταν ικανοποιημένη. "Τώρα, τελειώσαμε, με τον σοσιαλισμό, για πολύ καιρό" είπε ο ηγέτης της, αυτός ο αιμοβόρος νάνος, ονόματι Θιέρσος, όταν αυτός και οι στρατηγοί του είχαν πνίξει, στο αίμα, το προλεταριάτο του Παρισιού. Αλλά τα αστικά κοράκια έκραζαν, μάταια. Λιγότερο, από έξι χρόνια, μετά την καταστολή της Κομμούνας, όταν πολλοί, από τους υποστηρικτές της, σάπιζαν στις φυλακές, ή στην εξορία, ξεπήδησε ένα νέο εργατικό κίνημα, στην Γαλλία. Μια νέα σοσιαλιστική γενιά, που εμπλουτίστηκε, από την εμπειρία των προγόνων της και δεν αποθαρρύνθηκε, ούτε στο ελάχιστο, από την ήττα τους, ανέλαβε το λάβαρο, που είχε πέσει, από τα χέρια των μαχητών, για τον σκοπό της Κομμούνας και το έφερε, μπροστά, με θάρρος και αυτοπεποίθηση. Η δική της ιαχή της μάχης ήταν : "Ζήτω η σοσιαλιστική επανάσταση! Ζήτω η Κομμούνα!" Και σε λίγα χρόνια, το νέο εργατικό κόμμα και η καμπάνια αγκιτάτσιας, που εξαπέλυσε, εξανάγκασε την άρχουσα τάξη να ελευθερώσει τους Κομμουνάρους, που συνέχιζαν να είναι φυλακισμένοι, από την κυβέρνηση.

Η μνήμη των μαχητών της Κομμούνας δεν τιμάται, μόνο, από τους Γάλλους εργάτες, αλλά από όλο το παγκόσμιο προλεταριάτο. Γιατί η Κομμούνα πάλεψε, όχι για έναν στόχο τοπικό, ή στενά εθνικό, αλλά για τη χειραφέτηση όλης της ανθρωπότητας του μόχθου, όλων των ποδοπατημένων και καταπιεσμένων. Ως εξέχων μαχητής, για την κοινωνική επανάσταση, η Κομμούνα έχει κερδίσει την συμπάθεια οπουδήποτε, στον κόσμο, υπάρχει προλεταριάτο, που υποφέρει και που αγωνίζεται. Το έπος της ζωής και του θανάτου της, η εικόνα μιας εργατικής κυβέρνησης η οποία κατέλαβε την πρωτεύουσα του κόσμου και την κράτησε, για πάνω από δύο μήνες, το θέαμα της ηρωικής πάλης του προλεταριάτου και των μαρτυρίων, που υπέστη, μετά την ήττα του - όλα αυτά ανύψωσαν το ηθικό εκατομμυρίων εργατών, ενίσχυσαν τις ελπίδες τους και έφεραν την συμπάθειά τους, με το μέρος του σοσιαλισμού. Ο κεραυνός του παρισινού κανονιού ξύπνησε τα πιο οπισθοδρομικά τμήματα του προλεταριάτου, από τον βαθύ τους ύπνο και έδωσε, παντού, το έναυσμα, για την ανάπτυξη της επαναστατικής σοσιαλιστικής προπαγάνδας. Γι' αυτό και ο σκοπός της Κομμούνας δεν πέθανε. Ζει, ως σήμερα, μέσα στον καθένα μας.

Ο σκοπός της Κομμούνας είναι ο σκοπός της σοσιαλιστικής επανάστασης, ο σκοπός της πλήρους πολιτικής και οικονομικής χειραφέτησης των εργατών. Είναι ο σκοπός του παγκόσμιου προλεταριάτου. Και με αυτή την έννοια, είναι αθάνατος".

Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ - Λένιν (22/4/1870 - 21/1/1924).


Όταν ο Β. Ι. Λένιν έγραφε τις, παραπάνω, γραμμές, για την παρισινή Κομμούνα του 1871, είναι σαφές ότι, σε καμμία περίπτωση, δεν είχε, στον νου του, ούτε, ως μακρινό ενδεχόμενο, το ξέσπασμα και την επικράτηση μιας επανάστασης, στην τσαρική Ρωσία, σαν αυτή, που θα ελάμβανε χώρα, σε λιγότερο, από επτά χρόνια μετά, ως αποτέλεσμα των ηττών του ρωσικού στρατού, από τον γερμανικό, στα πλαίσια του ανατολικού μετώπου του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1914.

Αυτό καθίσταται σαφές, καθώς ο ηγέτης της μπολσεβίκικης φράξιας του ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, αναφέρει, στο παραπάνω κείμενο, ότι στον γαλλικό καπιταλισμό της εποχής της Κομμούνας, δεν υπήρχαν οι απαραίτητες δύο (τουλάχιστον) προϋποθέσεις, για μια νικηφόρα κοινωνική επανάσταση, ήτοι : 

1) Από την μία πλευρά, δεν είχαν αναπτυχθεί, επαρκώς, οι παραγωγικές δυνάμεις και 

2) Από την άλλη, δεν υπήρχε ένα εργατικό κόμμα, στο οποίο να είναι οργανωμένη η εργατική τάξη, η οποία ήταν απροετοίμαστη, επειδή δεν υπήρχαν συνδικάτα και κάποια σοβαρή πολιτική οργάνωση.

Αυτό, που λέει, δηλαδή ο Βλαντιμίρ Λένιν, ακολουθώντας την μαρξιστική συλλογιστική, είναι ότι, στην Γαλλία, το 1871, δεν είχαν ωριμάσει οι αντικειμενικές συνθήκες, αφού ο γαλλικός καπιταλισμός εκείνης της εποχής, δεν είχε αναπτύξει, τόσο όσο (υποτίθεται ότι θα) έπρεπε, τις παραγωγικές δυνάμεις και η εργατική τάξη δεν είχε συνείδηση της (υποτιθέμενης ως) αποστολής της, να κυριαρχήσει, στην χώρα και να επιβληθεί, στην επαρχία, στην οποία επικρατούσαν οι άρχουσες τάξεις. Δηλαδή, οι ευγενείς του παλαιού καθεστώτος, οι γαιοκτήμονες και μαζύ με αυτούς, οι ηττημένοι μεγαλοαστοί του Παρισιού και οι μεγαλοαστοί των άλλων γαλλικών πόλεων.

Αφήνοντας, στην άκρη, το εάν η εργατική τάξη, ως ενιαίο κοινωνικό στρώμα, έχει έναν συγκεκριμένο ιστορικό προορισμό, ή όχι, μπορούμε να πούμε ότι, πράγματι, στην συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, ο εξεγερμένος πληθυσμός και η εργατική τάξη του Παρισιού δεν μπορούσαν να πάρουν την εξουσία και να κυριαρχήσουν, στην Γαλλία. Δεν ήταν, μόνο, το γεγονός ότι δεν είχαν αναπτυχθεί οι παραγωγικές δυνάμεις, από τον γαλλικό καπιταλισμό, με αποτέλεσμα η εργατική τάξη (αλλά και τα ευρύτερα εργαζόμενα στρώματα των μισθωτών, τα οποία, τότε, δεν είχαν και δεν αναμενόταν να έχουν την ανάπτυξη, που έχουν τώρα) να είναι μειοψηφία και να μην μπορεί να κυριαρχήσει, στην γαλλική επαρχία, η οποία, τελικά, ήταν αυτή, που, με την αδράνειά της και με την στήριξη του παλαιού καθεστώτος, κατέστειλε το εξεγερμένο Παρίσι.

Ήταν και το πολύ σημαντικό γεγονός ότι, στην ηττημένη Γαλλία του Ναπολέοντα του μικρού, είχαν εισβάλει οι Γερμανοί και το μισό Παρίσι βρισκόταν, υπό την πολιορκία του γερμανικού στρατού, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να υπάρξει η απαραίτητη σύνδεση των γαλλικών κοινωνικών στρωμάτων, που βρίσκονταν, υπό την εξουσία των, τότε, αρχουσών τάξεων, αφού η εξέγερση, στο Παρίσι υπήρξε και ως αποτέλεσμα της πολιορκίας της πρωτεύουσας, από τον ξένο στρατό.

Όμως, κόμμα της εργατικής τάξης, έτσι, όπως το εννοούσε ο Β. Ι. Λένιν, υπήρξε. Δεν ήταν το κόμμα "νέου τύπου", έτσι όπως το περιέγραφε ο ίδιος, στο μνημειώδες έργο του "Τί να κάνουμε;". Ήταν ένα παραπλήσιο επαναστατικό κόμμα, η επαναστατική οργάνωση  - ή, για να είμαστε ακριβείς, μια βεντάλια επαναστατικών οργανώσεων - των οπαδών του Γάλλου επαναστάτη Louis-Auguste Blanqui, των μπλανκιστών, οι οποίοι είχαν και την πλειοψηφία (44, στους 92), στην συνέλευση των αιρετών της Κομμούνας.

Αυτή η επαναστατική οργάνωση ήταν συγκροτημένη, σύμφωνα με την πολιτική θεωρία του Louis-Auguste Blanqui (και πραγματικού εμπνευστή του Β. Ι. Λένιν, ως προς της πρακτική εφαρμογή της λεγόμενης επαναστατικής μαρξιστικής θεωρίας, στα ζητήματα της συγκρότησης και της ιεραρχικής οργάνωσης των επαναστατών), η οποία ορίζει ότι μια μικρή ομάδα αφοσιωμένων και αποφασισμένων επαναστατών μπορεί να καταλάβει την εξουσία και η οποία φαίνεται ότι προέκυψε, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του Γάλλου επαναστάτη, από το 1824, στο αντιμοναρχικό κίνημα των Καρμπονάρων.

(Ειρήσθω εν παρόδω, ότι, στα 1828, ο πολυπράγμων Louis-Auguste Blanqui θα προσπαθήσει να μεταφέρει την επαναστατική του δράση, στην επαναστατημένη Ελλάδα, αλλά δεν θα τα καταφέρει).

Βέβαια, ο ίδιος ο ηγέτης τους, ο Louis-Auguste Blanqui, δεν βρισκόταν, ανάμεσα, στους εξεγερμένους του Παρισιού, αφού, στις 17 Μαρτίου 1871, μία ημέρα, πριν από την εξέγερση του Παρισιού, οι δυνάμεις του Θιέρσου τον συνέλαβαν, στο Μπρετενού, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να ηγηθεί, στην Κομμούνα, επειδή, ανάμεσα, στα άλλα, ο Θιέρσος αρνήθηκε να τον ανταλλάξει, με 74 ομήρους (73 κληρικούς και 1 γερουσιαστή), που κρατούσαν οι Κομμουνάροι και τους οποίους, τελικά - κακώς -, εκτέλεσαν.

Η ουσία της υπόθεσης είναι ότι οι μπλανκιστές, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα εξέγερσης, με την επαναστατική πολιτική οργάνωσή τους, κατάφεραν να ηγηθούν και να οδηγήσουν, όσο αυτό ήταν δυνατό, χωρίς την χρήση του πολιτικού ολοκληρωτισμού, χωρίς ενδοεπαναστατικές εκκαθαρίσεις και δίχως την εκτεταμένη χρήση της κοινωνικής τρομοκρατίας, ένα επαναστατικό κίνημα, το οποίο, στην πραγματικότητα, ηττήθηκε, στρατιωτικά και όχι λόγω της ανεπαρκούς ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, ή της ανυπαρξίας μιας επαναστατικής οργάνωσης, ή ενός επαναστατικού κόμματος.

Το επίπεδο των παραγωγικών δυνάμεων δεν απέτρεψε την εξέγερση και τον δυναμισμό των εργαζόμενων στρωμάτων του παρισινού πληθυσμού. Ούτε ήταν το επίπεδο οργάνωσης των εργαζόμενων τάξεων, που απέτρεψε την νίκη των Κομμουνάρων. Κάθε άλλο.

Η ήττα των εξεγερμένων της Κομμούνας του Παρισιού ήταν μια στρατιωτική ήττα. Και ήταν δεδομένη, εξ αιτίας του συσχετισμού των δυνάμεων, που είχε διαμορφωθεί, στο πεδίο της πραγματικής μάχης. Αυτή είναι η αλήθεια. Και ως προς αυτό, ο Λένιν έχει άδικο. Και έχει άδικο, διότι έχει δίκιο, σε ένα άλλο σημείο του κειμένου του. 

Η Κομμούνα, στην πραγματικότητα, δεν είχε χρόνο. 

Ο γαλλοπρωσικός πόλεμος δεν κράτησε πολύ. Οι Πρώσοι νίκησαν, γρήγορα και η νεολαία της γαλλικής επαρχίας δεν πρόλαβε να αιματοκυλισθεί, σε ένα μακροχρόνιο πόλεμο, όπως συνέβη, στο ρωσογερμανικό μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι, δεν έγινε δυνατό να διαρραγούν οι δεσμοί της γαλλικής επαρχίας, με το παλαιό καθεστώς, με αποτέλεσμα η πολιορκημένη Κομμούνα να μην μπορεί να βρει τα απαραίτητα κοινωνικά στηρίγματα, στην χώρα, ώστε να μπορέσει να αντλήσει εκείνες τις απαραίτητες μάχιμες δυνάμεις, που θα μπορούσαν να της δώσουν την νίκη και την τελική επικράτηση.

Το τί θα γινόταν και το τί δεν θα γινόταν, εάν η Κομμούνα του Παρισιού επικρατούσε, στην Γαλλία, είναι μια άλλη υπόθεση και αφορά ένα άλλο αφήγημα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι, παρά την ακρότητα, την οποία τα μέλη της διέπραξαν, με τους ομήρους, που συνέλαβαν, οι επαναστάτες εκείνης της εποχής δεν άσκησαν, απερίσκεπτη και συστηματική τρομοκρατία, δεν προέβησαν, σε άλλους μαζικούς φόνους, δεν καταπίεσαν την αντίθετη άποψη, στους κόλπους τους και στην παρισινή κοινωνία. Δεν είναι, βέβαια, ότι δεν άσκησαν καμμία βία. Προφανώς, άσκησαν, αλλά αυτά, που έγιναν, προγενέστερα, αλλά και μεταγενέστερα, σε άλλες επαναστάσεις, δεν έλαβαν χώρα, στην περίοδο της Κομμούνας. Και αυτή η αλήθεια πρέπει να λέγεται.

Όμως, επίσης, αλήθεια είναι και το γεγονός ότι η παρισινή Κομμούνα, με το πρακτικό ιδεολογικό και πολιτικό απαύγασμα και δίδαγμα του οργανωτικού συγκεντρωτισμού, έτσι όπως αυτό σχηματοποιήθηκε, από τον Louis-Auguste Blanqui και μετασχηματίσθηκε, από τον Β. Ι. Λένιν και την θεωρία του, για την αναγκαιότητα της συγκρότησης του κόμματος των επαγγελματιών επαναστατών, που κατέχουν την επαναστατική θεωρία και είναι προσανατολισμένοι, στην κατάληψη της εξουσίας, άφησε το στίγμα της, μέσα από την ήττα της, στις επόμενες γενιές των επαναστατών.

Όταν, όμως, αυτού του είδους οι πολιτικές ομάδες (επαναστατικές, ρεφορμιστικές, συντηρητικές, ή άλλες) δημιουργούνται, πέρα από τις όποιες ψευδοσυνειδησιακές τους αναφορές, είναι πολύ φυσικό, μέσα από την συγκρότησή τους, ως ιεραρχικοποιημένες εξουσίες, να αναπτύσσουν ιδιαίτερα και χωριστά συμφέροντα, από εκείνους, που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν. Αυτή η διαπίστωση, άλλωστε, είναι το άλφα και το ωμέγα, κάθε στοιχειώδους κοινωνιολογικής ανάλυσης, που θέλει να σέβεται τον όποιον κοινωνιολογικό αναλυτή.

Βέβαια, δεν είναι, μόνο, το στίγμα της ήττας της Κομμούνας, με την επικράτηση των οργανωτικών δοξασιών και πρακτικών του Louis-Auguste Blanqui, που οδήγησαν, στις, μετέπειτα, εξελίξεις, με τον πολιτικοϊδεολογικό, οικονομικό και κοινωνικό ολοκληρωτισμό, που υλοποιήθηκε, στην ρωσική επανάσταση του 1917 και στις άλλες, που ακολούθησαν τα βήματά της, ταλαιπωρώντας, έως τις ημέρες μας, εκτεταμένες κοινωνίες (και άγνωστο πόσες άλλες και για πόσο, ακόμη). Είναι και η ευρύτερη κοινωνική δυναμική του καπιταλιστικού συστήματος, ο οποίος, συν τω χρόνω, με την διευρυνόμενη μεγέθυνση και την αντίστοιχη χωρική επέκταση των μεγάλων επιχειρήσεων, γραφειοκρατικοποιείται, ολοένα και περισσότερο. 

Σε αυτή την καπιταλιστική δυναμική εξέλιξη, δηλαδή, στην εγγενή γραφειοκρατικοποίηση του καπιταλιστικού συστήματος, είναι που εντάχθηκε και η δυναμική που ανέπτυξε, έτσι όπως την ανέπτυξε και έτσι όπως την περιγράψαμε, με την ανάδειξη των ηγεσιών των εργαζόμενων τάξεων, ως ιδιαίτερων κοινωνικών ομάδων (οι οποίες, όμως, αναπτύσσουν και υπηρετούν ίδια και ξεχωριστά συμφέροντα), η ήττα της Κομμούνας του Παρισιού. Και αυτό δεν πρέπει να το αγνοούμε. 

Όσον αφορά το τί θα συνέβαινε, εάν η Κομμούνα του Παρισιού είχε καταφέρει να νικήσει, στο πεδίο των στρατιωτικών μαχών τους Βερσαλλιέρους, η ρωσική επανάσταση του 1917 και το πραξικόπημα των μπολσεβίκων, στο όνομα της εργατικής τάξης (αλλά και της επαναστατικής διαδικασίας, εντός της ίδιας της μειοψηφικής τάξης των Ρώσων εργατών), μας δείχνουν την νεοσυστημική κοινωνική δυναμική κατεύθυνση, την οποία η Κομμούνα θα μπορούσε να είχε ακολουθήσει, προς την δημιουργία ενός συγκεντρωτικού και ολοκληρωτικού γραφειοκρατικού καπιταλισμού των κομματικών και λοιπών γραφειοκρατών διευθυντών.

Στο σημείο αυτό, έχει αξία να δούμε το πώς, στην πράξη, η ίδια η δυναμική των γεγονότων έλυσε τις ιδεολογικές αντιφάσεις, στους ηγετικούς χώρους των επαναστατών, που ακολούθησαν την εποχή της Κομμούνας του Παρισιού και την συνέδεσαν, μέσα από την στρέβλωση του μπλανκισμού, με τις, μετέπειτα, επαναστατικές αναλύσεις και πρακτικές.

Για να το πράξουμε αυτό, πρέπει να ξαναγυρίσουμε, στο, παραπάνω, κείμενο του Β. Ι. Λένιν και στην θέση του, που αποτελεί και κλασική θέση του Karl Marx, η οποία συνίσταται, στην διαπίστωση ότι προϋπόθεση, για την επαναστατική διαδικασία, είναι η επαρκής ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, σε μια χώρα (μαζύ με την ύπαρξη ενός επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης).

Στην πραγματικότητα, αυτή την μαρξιστική θέση, ο Β. Ι. Λένιν την αγνόησε, όταν, τον Απρίλιο του 1917, επέστρεψε, στην επαναστατημένη Αγία Πετρούπολη. Έχοντας, ήδη, μετασχηματισθεί, όσον αφορά τα ζητήματα της συγκρότησης της επαναστατικής οργάνωσης των πρωτοπόρων επαγγελματιών επαναστατών, σε έναν ημιμπλανκιστή, ολοκληρώνει τον μπλανκιστικό του κύκλο, με τον παραγκωνισμό της κλασικής θέσης των Karl Marx και Friedrich Engels, περί παράλληλης αναγκαιότητας, για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, στην επαναστατημένη, αλλά και καπιταλιστικά, υπανάπτυκτη και ημιφεουδαρχική Ρωσία.

Ο Β. Ι. Λένιν, προς έκπληξη των συντρόφων του, στο μπολσεβίκικο κόμμα, αλλά και προς έκπληξη όλων των τάσεων των Ρώσων (και όχι μόνο των Ρώσων) μαρξιστών διακηρύσσει ότι η ρωσική κοινωνία είναι έτοιμη, για την σοσιαλιστική επανάσταση και απευθύνει το ερώτημα, στους αποσβολωμένους μπολσεβίκους, γιατί δεν κατέλαβαν την εξουσία.

Τελικά, την εξουσία, υπό την ηγεσία και την καθοδήγηση του Βλαντιμίρ Λένιν, την κατέλαβαν. Αλλά την κατέλαβαν, για τους εαυτούς τους, ως κοινωνική ομάδα, με ιδιαίτερα και χωριστά συμφέροντα, από τους προλεταρίους, τους οποίους - υποτίθεται ότι - αντιπροσώπευαν.

Και το έπραξαν, ως μια, κοινωνική σύμφυση του μαρξισμού και του μπλανκισμού, που χρησιμοποίησε την υποταγή των εργατικών συμβουλίων, στο μπολσεβίκικο κόμμα, θεσμοθέτησε την πλήρη απαγόρευση του πολυκομματισμού, των ανεξάρτητων εργατικών οργανώσεων και ενώσεων, καθιέρωσε την απαγόρευση κάθε επίκρισης των αποφάσεων του κόμματος, όπως, επίσης και την κατάργηση της ύπαρξης των τάσεων, εντός του ίδιου του μπολσεβίκικου κόμματος, το οποίο κατέστη μονολιθικό και ήταν το μόνο πολιτικό κόμμα, που αναγνωριζόταν, από το νέο "σοβιετικό" καθεστώς.

Φυσικά, αυτού του είδους η καθολική απαγόρευση όλων αυτών, συνοδευόταν, από την απαγόρευση της ελευθεροτυπίας (μάλιστα, τον Ιούλιο του 1918, ο Β. Ι. Λένιν απαγόρευσε  την κυκλοφορία της εφημερίδας "Νέα Ζωή" του Μαξίμ Γκόρκι, που ήταν φίλος του, επειδή είχε δημοσιεύσει κάποια επικριτικά άρθρα, για την δικτατορική πρακτική των μπολσεβίκων), των συναθροίσεων, των συγκεντρώσεων κλπ.

Δυστυχώς, μέσα σε όλα αυτά, δεν μπορούσε να λείψει και η τρομοκρατία, η οποία, στην ουσία, στράφηκε, κυρίως, κατά των (υποτιθέμενων ως μικροαστών) αγροτών, οι οποίοι, στην πλειοψηφία τους, αρνήθηκαν να ενταχθούν, στην διαδικασία της κολλεκτιβοποίησης, την οποία, αν και δεν μπόρεσε να επιβάλει, παρά τις παραινέσεις του [«Να κρεμάσετε (για να βλέπει ο κόσμος), τουλάχιστον, 100 γνωστούς κουλάκους και να δημευθεί η σοδειά τους όλη. Να παρθούν όμηροι. Ώστε ο λαός να βλέπει και να τρέμει» και «Η επανάσταση είναι σκληρή δουλειά. Δεν την κάνεις, με λευκά γάντια, έχοντας τα χέρια καθαρά … Χρειάζεσαι άθλιους, παλιάνθρωπους, ακριβώς επειδή είναι τέτοιοι»], ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν, τελικά, την επέβαλε, ως καλός μαθητής του, ο Ιωσήφ Στάλιν. Και φυσικά, όταν ο ιδρυτής της "Σοβιετικής Ένωσης" προέβαινε, σε αυτές τις παραινέσεις, δεν ενεργούσε, ως εκφραστής της κοινωνικοαπελευθερωτικής αλλαγής, αλλά ως στυγνός και στεγνός εξουσιαστής. 

Αυτή η εξέλιξη της ρωσικής επανάστασης του 1917 θα μπορούσε να ήταν και η εξέλιξη της Κομμούνας του Παρισιού του 1871, εάν η τελευταία είχε επικρατήσει. Χωρίς να σημαίνει αυτό, όμως, ότι η εξέλιξη αυτή ήταν μοιραία.

Όπως μας δείχνει η πορεία που ακολούθησε η ρεφορμιστική τάση, μέσα στο σοσιαλιστικό και λοιπό εργατικό και ευρύτερο κοινωνικό κίνημα, αυτή η εξέλιξη, όσον αφορά την Κομμούνα του Παρισιού, δεν ήταν μοιραία. 

Μπορεί να ήταν πολύ (ίσως και πάρα πολύ) πιθανή, αλλά μοιραία δεν ήταν...